Το εξώφυλλο του βιβλίου μας εξηγεί αμέσως το νόημα του βιβλίου του Νίκου Μπογιόπουλου. Ο Μαρξ κοιτάζει προς τους απολογητές του μνημονίου –στους οποίους αφιερώνεται ο υπότιτλος– και φωνάζει: «Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε».
Ημερ.Δημοσίευσης
τεύχος
Σε εποχές που η ζωή μας χειροτερεύει μέρα με τη μέρα, τα ψέματα για το ποιος φταίει μας έχουν κατακλύσει ή εναλλακτικά αποσιωπούνται τα πάντα και όσα βιώνουμε θεωρούνται περίπου αυτονόητα. Η απάντηση λοιπόν ότι φταίει ο καπιταλισμός είναι αναγκαία και επίκαιρη όσο ποτέ και είναι ζήτημα ζωής και θανάτου να δωθεί από όσο το δυνατόν μεγαλύτερα τμήματα της εργατικής τάξης και της κοινωνίας γενικότερα στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Σε αυτή τη μάχη το διάβασμα του συγκεκριμένου βιβλίου έχει να προσφέρει αρκετά.
Γραμμένο τέσσερα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης και περίπου ενάμιση χρόνο μετά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου στην Ελλάδα, το βιβλίο προσπαθεί με διαλεκτικό τρόπο να απαντήσει στο «ελληνικό πρόβλημα του χρέους», όπως θέλουν να το παρουσιάζουν οι εκμεταλλευτές μας. Για να δώσει μια συνολική και συνεκτική απάντηση, χωρίζεται σε τρία διαδοχικά τμήματα. Στο πρώτο παρουσιάζει τον παγκόσμιο καπιταλισμό και τον τρόπο λειτουργίας του. Στο δεύτερο αναλύει την περίπτωση της Ελλάδας και στο τρίτο εκθέτει τις απαντήσεις για έξοδο από την κρίση και την εναλλακτική πρόταση μιας άλλης κοινωνίας.
Στα δύο πρώτα τμήματα, ακόμα και όταν πλατιάζει και επαναλαμβάνεται, ο Μπογιόπουλος παρουσιάζει αποκαλυπτικά στοιχεία και βγάζει συμπεράσματα που πρέπει να έχουμε όλοι στο οπλοστάσιο των επιχειρημάτων μας. Επιλέγοντας μία-μία όλες τις πτυχές του παγκόσμιου καπιταλισμού, απαντά καθαρά και με απλή γλώσσα σε κάθε ένα από τα ερωτήματα που συναντάμε στην καθημερινότητα. Από το πώς λειτουργεί το σύστημα και αν θα μπορούσε να υπάρχει χωρίς την «ακραία» χρηματιστική μορφή που έχει σήμερα, μέχρι την αποκάλυψη των παραμυθιών για το ρόλο των πολυεθνικών, για τη διαφθορά που φταίει για όλα, για την απάνθρωπη εκμετάλλευση των εργαζομένων, για το βιασμό του περιβάλλοντος, τη «φιλανθρωπία» των καπιταλιστών σε περιπτώσεις ανάγκης όπως το τσουνάμι κ.λπ.
Αντίστοιχα στο κομμάτι για την Ελλάδα γίνεται ιστορική αναδρομή για την υπερχρέωση της Ελλάδας από τη σύσταση ακόμα του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Απαντιούνται ένα-ένα όλα τα επιχειρήματα που ακούμε μέσα σε κλίμα τρομοϋστερίας από την κυβέρνηση και τα κανάλια. Αν υπάρχουν λεφτά, αν τα φάγαμε μαζί, αν υποφέρουμε όλοι οι Έλληνες από το μνημόνιο, αν το τελευταίο ήρθε για να απαντήσει στο χρέος ή για εξυπηρετήσει άλλα συμφέροντα κ.λπ.
Συμπληρωματικά στα στοιχεία ο συγγραφέας παραθέτει τμήματα από τον Μαρξ, τον Λένιν μέχρι και από τον Αριστοτέλη για να συνολικοποιήσει την ανάλυση.
Αν όμως με τα παραπάνω τμήματα το βιβλίο είναι πολύτιμο, το κομμάτι για τις προτεινόμενες απαντήσεις έχει ορισμένα προβλήματα. Ο συγγραφέας στέκει στην πλευρά της επανάστασης, αλλά οι απαντήσεις του είναι συγκεχυμένες. Οι γνωστές αναφορές του ΚΚΕ για τη λαϊκή εξουσία και την οικονομία επαναλαμβάνονται, χωρίς να εξηγείται η διαφορά τους από το σοσιαλισμό. Παρουσιάζονται με θριαμβευτικό τρόπο δυνατότητες για ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, αν έρθει αυτή η λαϊκή εξουσία στην Ελλάδα, χωρίς να ξεκαθαρίζει ποιοι θα τις ελέγχουν. Και φυσικά στον επίλογο τονίζεται, σε συμφωνία με τη στράτευση του συγγραφέα μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, ότι μόνο από αυτό μπορεί να υπάρξει ταξική ενότητα και επιτυχία, μακριά από τους οπορτουνιστές...
Σε γενικές γραμμές λοιπόν το βιβλίο «Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε» αξίζει προσοχής. Είναι γραμμένο για να δώσει απαντήσεις σε μαζικά ακροατήρια, απευθυνόμενο σε όλη την κοινωνία.