«Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Ουΐλιαμ Σαιξπηρ (Μετάφραση Βασίλη Ρώτα, Εκδόσεις Επικαιρότητα, Άπαντα Σαίξπηρ)

Ημερ.Δημοσίευσης

H τραγωδία τοποθετείται στη Βερόνα, πόλη με ηγεμόνα, άρχοντες, πολίτες, επαγγελματίες, νεολαία, αλλά και κατάλοιπα της σκοτεινής φεουδαρχίας: Οι Μοντέγοι και οι Καπουλέτοι «εχτροί παλιοί, λερώνουν με ανταρσία νέα και μ’ αίμα πολιτών την τάξη την πολιτισμένη».

Οι πολίτες της Βερόνας, αλλά και ο φορέας του νέου πνεύματος, ο ηγεμόνας Έσκαλος (αυτός λιγότερο) τους θεωρούν κανίβαλους, τους χωρίζουν, όταν συγκρούονται οι δύο οίκοι μεταξύ τους, αλλά και τους ξυλοφορτώνουν.
Η Βερόνα είναι πόλη με δημόσια δικαιοσύνη, θεσμούς, δημόσιο χώρο, αλλά και νεολαία. Αυτή η νεολαία είναι η κεντρική αναφορά του έργου. Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα, αλλά και οι υπόλοιποι (με την απόλυτη εξαίρεση του Τυβάλδου), είναι ανατρεπτικοί, απρόσμενοι, φιλειρηνικοί, ερωτιάρηδες: είναι «ροκ» με την ευρεία έννοια, ριζοσπαστικοί. Βρίσκονται δέκα βήματα πιο μπροστά κι απ’ τον ίδιο τον Έσκαλο και τους πολίτες.

Τα εμπόδια που βάζουν στο δρόμο των δύο ερωτευμένων οι δύο μεσαιωνικές φατρίες τελικά καταλήγουν στο θάνατο των βλαστών των καλύτερων οικογενειών της πόλης. Τα πρόσωπα βέβαια είναι δομημένα και με άλλα στοιχεία, ξέχωρα απ’ την καθαρή πολιτική διαμάχη. Ο Σαίξπηρ, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί την ψυχική ανάλυση, επιστήμη άγνωστη στον καιρό του, για να παρουσιάσει την Ιουλιέτα με την παιδική της ηλικία και τον Ρωμαίο με το χαρακτήρα της εφηβείας. Στοιχεία επίσης από τον κρυπτοκαθολικισμό της γενέτειράς του είναι διάσπαρτα στο έργο.
Υπάρχουν επίσης κοινωνιολογικά στοιχεία που για τους σύγχρονους ελισαβετιανούς θεατές θα είχαν σημασία επίκαιρη, όπως ο υπηρέτης στην αρχή της δεύτερης σκηνής που απαριθμεί τα επαγγέλματα (κωμικά και με λάθος τρόπο) και αμέσως ακολουθεί ο κατάλογος με όλους αυτούς τους κόντηδες, σινιόρους, θείους, εξαδέλφες και εξαδέλφους. Απ’ τη μια οι άνθρωποι της εργασίας, χωρίς όνομα, κι από την άλλη αυτοί που κάθονται και εισπράττουν.

Η τραγωδία είναι παιδαγωγική. Δεν προτρέπει στην αυτοκτονία και το αδιέξοδο. Αντίθετα. Ο Καπουλέτος, αναφορικά με το σκοτωμό του ανιψιού του Τυβάλδου, κάπου λέει «γεννηθήκαμε για θάνατο», ενώ ο ηγεμόνας αναφέρεται «στην παλιά μας πόλη, τη λεύτερη». Πρακτικά, το νέο πνεύμα με όχημα τη νεολαία, και όχι μόνο, δεν μπορεί να σταματήσει αυτό που σήμερα θα λεγόταν «το ποτάμι πίσω δεν γυρνά».

Βιβλιογραφία

1.W.Shakespeare: «Romeo and Jyliet», Penguin Books.
2.Ουΐλλιαμ Σαίξπηρ: «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», μετάφραση Κ.Καρθαίου, εκδόσεις Βιβλιοθήκη Βασιλειου «Θέατρο».
3. Βούλας Δαμιανάκου: «Ουΐλλιαμ Σαίξπηρ, Εκφραστής της αναγέννησης στην Αγγλία», τόμος Α’, εκδόσεις Επικαιρότητα.
4. Πίτερ Ακρόιντ: «Σαίξπηρ, Η Βιογραφία», εκδόσεις Μικρή Άρκτος.