Γαλλία: Μήνυμα Αντίστασης

Φωτογραφία

Αυτή η δυναμική που καταγράφηκε στην προεκλογική εκστρατεία είναι σημαντικότερη και από το εκλογικό ποσοστό του Αριστερού Μετώπου. Οι δεκάδες χιλιάδες της Βαστίλλης, της Λιλ, της Μασσαλίας που ύψωναν την αριστερή γροθιά και τραγουδούσαν με πάθος τη Διεθνή, η ιαχή «Αντίσταση-αντίσταση» που κυριάρχησε σε όλες τις συγκεντρώσεις, είναι το πραγματικό μήνυμα που στέλνει η Γαλλία στην Ευρώπη.

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Πάνος Πέτρου

Εργατικό και «κόκκινο» αντίπαλο δέος στη λιτότητα και την ακροδεξιά απειλή

 

Ο Σοσιαλιστής Φρανσουά Ολάντ επικράτησε στον πρώτο γύρο των γαλλικών εκλογών, συγκεντρώνοντας το 28,63% των ψήφων έναντι 27,18% του Νικολά Σαρκοζί. Στο δρόμο προς το δεύτερο γύρο, ο Ολάντ παραμένει το φαβορί. Το άθροισμα της δεξιάς «πολυκατοικίας», μετά την επιτυχία της ακροδεξιάς Μαρίν Λε Πεν (βλ. παρακάτω), αναπτέρωσε τις ελπίδες του Σαρκοζί, αλλά οι μετρήσεις και οι εκτιμήσεις των αναλυτών συγκλίνουν στο ότι ο «πρόεδρος των πλουσίων» στις 7 Μάη θα είναι παρελθόν.

Η ήττα του Σαρκοζί θα είναι μια πολύ καλή αρχή για την επανεμφάνιση στο προσκήνιο του γαλλικού εργατικού κινήματος. Θα ολοκληρωθεί (έστω στην κάλπη) η δουλειά που έμεινε στη μέση από το συγκλονιστικό απεργιακό κίνημα του φθινοπώρου του 2010. Ο «Σαρκό» εξελέγη ως «Θάτσερ με παντελόνια», αποφασισμένος να συντρίψει το εργατικό κίνημα που επί 15 χρόνια έβαλε σοβαρά εμπόδια στο νεοφιλελευθερισμό. Μεσολάβησε η οικονομική κρίση και οι εργατικές αντιστάσεις που έκαναν θρύψαλα αυτή την εικόνα και τώρα θα αποχωρήσει ως ο πιο αντιδημοφιλής πρόεδρος στην ιστορία της Γαλλίας, χωρίς να έχει καταφέρει να επικρατήσει αποφασιστικά του εργατικού κινήματος.

Εκεί στηρίζονται τα προγνωστικά για ήττα του «Σαρκό» στο δεύτερο γύρο: Αφενός στο λαϊκό μίσος για τον «πρόεδρο των πλουσίων» και αφετέρου στο ότι ο Σαρκοζί απέτυχε και μερίδα της άρχουσας τάξης στρέφεται προς τον Ολάντ. Στελέχη της Δεξιάς, δεκάδες οικονομολόγοι, χαρίζουν τη στήριξή τους στον Ολάντ δίνοντας δείγμα αυτής της επιλογής. Το οικονομικό «μείγμα» του Ολάντ για τη Γαλλία και κυρίως η κατεύθυνσή του για ανεξαρτησία από το Βερολίνο στην εξωτερική πολιτική έχουν κερδίσει τη συμπάθεια σημαντικής μερίδας του γαλλικού κεφαλαίου.   

 
Καμιά αυταπάτη

Αυτή η πραγματικότητα δεν επιτρέπει αυταπάτες για τον «άλλο δρόμο» που τάχα θα εκφράσουν οι Γάλλοι Σοσιαλιστές. Οι προεκλογικές φιλολαϊκές πινελιές του Ολάντ θυμίζουν έντονα τον Θαπατέρο πριν από την κρίση, αλλά και τον ΓΑΠ του 2009. Το τι ακολούθησε σε Ισπανία και Ελλάδα είναι γνωστό, και η γαλλική Αριστερά εύστοχα αποκαλεί το Σοσιαλιστή υποψήφιο «Ολαντρέου». Ο Ολάντ, που έχει σπεύσει να καθησυχάσει το Σίτι του Λονδίνου για την προεδρία του και να προειδοποιήσει τους Γάλλους εργάτες για μια «άλλη εκδοχή λιτότητας», δεν θα φέρει καμιά αλλαγή. Το ίδιο ισχύει για τα ζητήματα της Ευρώπης. Από το ΠΑΣΟΚ και από τη ΔΗΜΑΡ, ο Ολάντ εμφανίζεται ως επικεφαλής της «αλλαγής συσχετισμών» που θα οδηγήσει τάχα σε μια άλλη ΕΕ, με μπροστάρη τη σοσιαλδημοκρατία (νίκη Ολάντ, ενδεχόμενη νίκη του SPD στη Γερμανία τον Οκτώβρη). Και η ευρωπαϊστική Αριστερά φλερτάρει με αυτή την αυταπάτη, «προσθέτοντας» στην επιστροφή των σοσιαλδημοκρατών την ισχυροποίηση της Αριστεράς ως εγγυήτριας της αλλαγής πολιτικής στην ΕΕ. Το φλερτ του Die Linke με την ιδέα μιας «καλής σοσιαλδημοκρατίας», οι δηλώσεις του Μελανσόν στην «Αυγή», στην οποία αποθέωνε τις εκλογές που θα φέρουν ρήγμα στη Γαλλία, για να περάσει στην Ελλάδα και μετά στη Γερμανία, περιγράφουν αυτή την κατεύθυνση.

Το ζητούμενο για την Αριστερά δεν είναι μια κεϊνσιανή μετατόπιση της ΕΕ, αλλά η ριζική αλλαγή της Ευρώπης (που δεν ταυτίζεται με την ΕΕ) από το ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα. Αυτή η δυναμική ήδη εμφανίζεται, κι έτσι πρέπει να διαβαστεί το μήνυμα του αποτελέσματος της γαλλικής Αριστεράς.

Ο υποψήφιος του Αριστερού Μετώπου Ζαν-Λικ Μελανσόν συγκέντρωσε το 11,1%, ποσοστό χαμηλότερο από την υψηλή δημοσκοπική του πτήση. Η διάψευση των μεγάλων προσδοκιών και η αποτυχία τελικά να προσπεράσει την ακροδεξιά Λε Πεν προκάλεσε μούδιασμα. Είναι μια χρήσιμη προσγείωση απέναντι σε δημοσκοπικές ζαλάδες. Μία μέρα πριν από τις εκλογές ο ίδιος ο Μελανσόν δήλωνε στην «Ουμανιτέ» επιφυλακτικός απέναντι στα δημοσκοπικά ευρήματα. Αυτό όμως δεν μπορεί να υποτιμήσει την επιτυχία του Μετώπου της Αριστεράς. Αν συγκριθεί όχι με τις δημοσκοπήσεις, αλλά με το πραγματικό σημείο αφετηρίας της γαλλικής Αριστεράς (το 2007 μόνο το 4% του Μπεζανσενό διασώθηκε από ένα γενικευμένο ναυάγιο), το αποτέλεσμα δείχνει την τάση ανάκαμψης της «Αριστεράς της Αριστεράς».

«Κόκκινο κύμα»
Δύο πράγματα οφείλουμε να συγκρατήσουμε από την επιτυχία του Μετώπου. Το ένα είναι πως η αριστερή πολιτική αποδίδει. Μεγαλύτερη σημασία από την ίδια την επιτυχία του Μελανσόν έχει το πώς την κατάφερε: Με αναφορές στην κατάληψη της Βαστίλλης και στην Παρισινή Κομμούνα, με την παρουσία απεργών στις προεκλογικές συγκεντρώσεις, με την υπεράσπιση της ιδέας πως «η εργατική τάξη της Γαλλίας κρατά στα χέρια της το μέλλον», με τις επιθέσεις στους πλούσιους («Λένε πως εκφράζουμε την Τρομοκρατία της Γαλλικής Επανάστασης, έχουν δίκιο να είναι τρομοκρατημένοι»), με το σύνθημα «Δεν τους χρωστάτε τίποτα, σας χρωστάνε τα πάντα!».   

Από αυτό προκύπτει και το δεύτερο κρατούμενο, που είναι πιο σημαντικό. Το αποτέλεσμα του Μελανσόν ήρθε καβάλα σε ένα λαϊκό κύμα επιστροφής στις ιδέες της Αριστεράς. Αυτή η δυναμική που καταγράφηκε στην προεκλογική εκστρατεία είναι σημαντικότερη και από το εκλογικό ποσοστό του Αριστερού Μετώπου. Οι δεκάδες χιλιάδες της Βαστίλλης, της Λιλ, της Μασσαλίας που ύψωναν την αριστερή γροθιά και τραγουδούσαν με πάθος τη Διεθνή, η ιαχή «Αντίσταση-αντίσταση» που κυριάρχησε σε όλες τις συγκεντρώσεις, είναι το πραγματικό μήνυμα που στέλνει η Γαλλία στην Ευρώπη.

Κεντροαριστερά
Στο μείγμα του Αριστερού Μετώπου συνυπάρχει η ριζοσπαστική χροιά με τον κυβερνητικό και ευρωπαϊστικό «ρεαλισμό». Η ασάφεια στο ζήτημα του πώς θα επιβληθούν τα αιτήματα του Μετώπου, στο πώς εννοεί το Μέτωπο το σύνθημα «Να καταλάβουμε την εξουσία!» και στις σχέσεις με το Σοσιαλιστικό Κόμμα προειδοποιούν για το ενδεχόμενο η αριστερόστροφη πολιτική του Μετώπου να αποδειχθεί αποκλειστικά προεκλογική. Παραδόξως, ο σοσιαλδημοκράτης Μελανσόν στέκεται αριστερότερα του ΚΚΓ στο ζήτημα ενδεχόμενης συγκυβέρνησης με τους Σοσιαλιστές. Η τάση προβολής του 1981 (νίκη Μιτεράν-Κομμουνιστών) ως μοντέλου είναι επικίνδυνη, καθώς αποσιωπά πως η εμπειρία της «πληθυντικής Αριστεράς» ήταν τραγική για τους «από κάτω» και σήμανε την αρχή της παρακμής του κάποτε κραταιού ΚΚΓ. Αυτό το μάθημα δεν το πήρε ποτέ το ΚΚΓ, καθώς ακολούθησαν κι άλλες συμμετοχές σε κυβερνήσεις «πληθυντικής Αριστεράς». Η εμπειρία αυτής της τακτικής είναι πολύ πρόσφατη και επώδυνη και θα έπρεπε να αποκλείουν κάθε τέτοια σκέψη.

Ο Φιλίπ Πουτού του NPA (Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος) συγκέντρωσε το 1,15% και η Ναταλί Αρτό, που διαδέχθηκε την Αρλέτ Λαγκιγέ ως υποψήφια της Lutte Ouvrière (Εργατικής Πάλης) περιορίστηκε στο 0,56%. Η γαλλική άκρα Αριστερά πλήρωσε και δικά της λάθη, που την οδήγησαν στην αυτοπεριθωριοποίηση, «χάρισαν» στον Μελανσόν την ηγεμονική θέση στο μαζικό κοινό της Αριστεράς και αφήνουν στην ηγεσία του ΚΚΓ το χώρο να επιλέξει μια κεντροαριστερή στροφή του Μετώπου της Αριστεράς χωρίς το φόβο σοβαρού αντίπαλου δέους.

Ακροδεξιός κίνδυνος
Τα ανησυχητικά νέα είναι η επιτυχία του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου. Η Μαρίν Λε Πεν πέτυχε το υψηλότερο ρεκόρ του κόμματος σε προεδρικές εκλογές, συγκεντρώνοντας το 17,90% των ψήφων. Δεν είναι μια μονοδιάστατη ακροδεξιά μετατόπιση. Η Λε Πεν κέρδισε σκληροπυρηνικούς δεξιούς από την κοινή δεξαμενή με τον Σαρκοζί, πατώντας στην πιο ρατσιστική προεκλογική καμπάνια εδώ και δεκαετίες, αλλά και λαϊκές ψήφους ανθρώπων που πίστεψαν στις ιδέες του εθνικού προστατευτισμού μέσα στην κρίση, όπως και μερίδα του νεανικού «αντισαρκοζισμού», χάρη στο λίφτινγκ που επιχείρησε για το κόμμα της, το οποίο επιχειρεί να εμφανιστεί ως «νεανικό, δημοκρατικό, πατριωτικό» και «ενάντια στους παλιούς πολιτικούς». Όλες οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς έδωσαν φέτος σοβαρά τη μάχη ενάντια στην ακροδεξιά. Αλλά ο Μελανσόν έχει δίκιο όταν δηλώνει πως η αντιφασιστική πάλη ήταν ζήτημα των τελευταίων 20 ετών και όχι μιας προεκλογικής καμπάνιας. Σε αυτή την πάλη θα χρειαστούν ξεκαθαρίσματα, ιδιαίτερα στο ζήτημα της ισλαμοφοβίας, το οποίο ταλανίζει τη γαλλική Αριστερά. Αλλά τα αντανακλαστικά του κινήματος και της Αριστεράς στη Γαλλία μπορούν να φράξουν το δρόμο στη Λε Πεν, όπως απέκρουσαν τον πατέρα της με τις μεγάλες αντιφασιστικές κινητοποιήσεις του 2002.

 

*Για μια αναλυτική εικόνα της Γαλλίας που εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και τα αποτελέσματα (ιδιαίτερα τα λάθη της άκρας Αριστεράς και το ρόλο που έπαιξε η ισλαμοφοβία για την άνοδο του Εθνικού Μετώπου), εξαιρετικά επίκαιρο παραμένει  το προεκλογικό άρθρο του μέλους του NPA John Mullen, Εκλογές, αντικαπιταλισμός και ταξική πάλη στη Γαλλία.

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία