Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία της πασίγνωστης ηγέτιδας των εργατικών αγώνων στη Γερμανία και την Πολωνία, στις αρχές του 20ού αιώνα, εκδόθηκε στην ελληνική γλώσσα πριν από λίγους μήνες. Γραμμένο στη φυλακή 8 μήνες μετά την έναρξη του πολέμου (εκδόθηκε 8 μήνες αργότερα, με το ψευδώνυμο Γιούνιους), το βιβλίο δίνει τη δυνατότητα στη συγγραφέα του να εξηγήσει λεπτομερειακά τις αιτίες που οδήγησαν τους λαούς της Ευρώπης στο σφαγείο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Β΄Διεθνή Ένωση των Εργατών στη μεγαλύτερη προδοσία του ευρωπαϊκού εργατικού κινήματος στην παγκόσμια ιστορία και τη συνεπαγόμενη χρεοκοπία και διάλυσή της.
Ημερ.Δημοσίευσης
Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία της πασίγνωστης ηγέτιδας των εργατικών αγώνων στη Γερμανία και την Πολωνία, στις αρχές του 20ού αιώνα, εκδόθηκε στην ελληνική γλώσσα πριν από λίγους μήνες. Γραμμένο στη φυλακή 8 μήνες μετά την έναρξη του πολέμου (εκδόθηκε 8 μήνες αργότερα, με το ψευδώνυμο Γιούνιους), το βιβλίο δίνει τη δυνατότητα στη συγγραφέα του να εξηγήσει λεπτομερειακά τις αιτίες που οδήγησαν τους λαούς της Ευρώπης στο σφαγείο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Β΄Διεθνή Ένωση των Εργατών στη μεγαλύτερη προδοσία του ευρωπαϊκού εργατικού κινήματος στην παγκόσμια ιστορία και τη συνεπαγόμενη χρεοκοπία και διάλυσή της.
Κεντρικός άξονας στην τακτική της Β Διεθνούς (ιδρυτικό συνέδριο Ιούλιος 1889) ήταν η επίτευξη και διατήρηση της νομιμότητας των Εργατικών Κομμάτων στην Ευρώπη και η μετατόπιση του βάρους της προάσπισης εργατικών συμφερόντων στην αύξηση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης των κομμάτων τους, αντί της τακτικής της οργάνωσης ένοπλων εξεγέρσεων και μαχών των οδοφραγμάτων της προηγούμενης περιόδου, που έληξε με την αιματηρή καταστολή της Παρισινής Κομμούνας, το 1871.
Η ήττα της Κομούνας έφερε τη διάλυση της Α΄ Διεθνούς και την αλλαγή της πολιτικής γραμμής των Ευρωπαϊκών Εργατικών Κομμάτων, με κυριότερο εκφραστή τους το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (ιδρύθηκε το 1875). Το κόμμα αυτό, αυξάνοντας συνεχώς τα μέλη και τους ψηφοφόρους του στις δεκαετίες που ακολούθησαν, έφτασε στο σημείο να συγκεντρώνει τους περισσότερους ψηφοφόρους (όχι όμως και την πλειοψηφία στο Ράιχσταγκ, το Γερμανικό Κοινοβούλιο) από όλα τα υπόλοιπα κόμματα στην Γερμανία στις αρχές του 20ού αιώνα (παράδειγμα οι εκλογές του 1907).
Την εποχή της δράσης της Β΄ Διεθνούς, ο καπιταλισμός επεκτεινόταν σε παγκόσμιο επίπεδο, περνώντας στη φάση της ιμπεριαλιστικής του ανάπτυξης (διόγκωση ρόλου του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, δημιουργία τεράστιων τραστ και μονοπωλίων, παγκοσμιοποίηση της αγοράς, νέα αποικιοκρατία και χωρισμός του κόσμου σε σφαίρες επιρροής), γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την όξυνση των αντιφάσεών του. Ο ακραία έντονος ανταγωνισμός, που γέννησε η ιμπεριαλιστική επιθετικότητα των ισχυρότερων καπιταλιστικά κρατών, είχε ως συνέπεια την έκρηξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου τον Αύγουστο του 1914 και έκλεισε με τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου τον Αύγουστο του 1945.
Σε αυτές τις συνθήκες η οπορτουνιστική πολιτική της Β΄ Διεθνούς σ’ όλο το προηγούμενο διάστημα δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε άλλη πρόταση απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο από μια έκκληση προς τους Ευρωπαίους εργάτες για υπεράσπιση του εθνικού πολιτισμού, της πατρογονικής γης και της ελευθερίας των λαών σε κάθε χώρα, αντίθετα με τις διακηρύξεις και τις αποφάσεις της, μόλις μια εβδομάδα πριν την κήρυξη του πολέμου. Θεωρούσε μάλιστα ότι ακολουθεί τις αρχές του Διεθνισμού, αφού προάσπιζε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών και της εθνικής ανεξαρτησίας, προτείνοντας στους Ευρωπαίους εργάτες να πολεμήσουν μεταξύ τους, ώστε να προστατέψουν τα συμφέροντα των εθνών τους!
Έθετε με αυτό τον τρόπο την οριστική θανατική καταδίκη της Εργατικής Διεθνούς, αφού για πρώτη φορά έμπαινε σε αντιπαράθεση η διεθνιστική αλληλεγγύη του παγκόσμιου προλεταριάτου με τα συμφέροντα της εθνικής υπόστασης των λαών. Δημιουργούσε έτσι το δίλημμα: «Εθνική Ελευθερία ή Διεθνής Σοσιαλισμός», όταν ήδη από το Γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870 η γερμανική σοσιαλδημοκρατία είχε ήδη ξεκαθαρίσει τις διεθνιστικές αρχές της, προπαγανδίζοντας την ταύτιση των εθνικών ζωτικών συμφερόντων με το ταξικό συμφέρον του προλεταριάτου.
Η προδοσία, από τη Β΄ Διεθνή, των συμφερόντων της εργατικής τάξης και η εξυπηρέτηση των ιμπεριαλιστικών σχεδίων είχε ως αποτέλεσμα την εκμηδένιση της εργατικής αντίστασης στην πραγματοποίηση του πολέμου, καθώς και την απονέκρωση και διάλυση του ισχυρότερου εργατικού κινήματος.
Από την εποχή της Λούξεμπουργκ και μετά, η ρεφορμιστική και οπορτουνιστική Αριστερά είχε δεκάδες ευκαιρίες παγκοσμίως να παίξει τον ίδιο ρόλο επιτυχημένα, παραδίδοντας την οργανωμένη εργατική αντίσταση στα χέρια της εξουσίας, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης του συστήματος.
Η συγγραφέας μας παραδίδει μια εξαιρετική και ολοκληρωμένη μαρξιστική ανάλυση των παραπάνω γεγονότων και των αιτιών τους, με παράθεση δεκάδων άρθρων εφημερίδων, ψηφισμάτων της Διεθνούς και κυβερνητικών δηλώσεων στο Ράιχσταγκ. Επιπλέον εκτιμά, με πειστικότατα επιχειρήματα, την εξέλιξη και την κατάληξη της πολιτικής κατάστασης και εξηγεί την αναπόφευκτη διεξαγωγή του επόμενου παγκόσμιου πολέμου, εφόσον αυτός δεν ανατραπεί από την εργατική τάξη.
Αναπτύσσει διεξοδικά τους λόγους για τους οποίους η στήριξη από τη Β΄ Διεθνή του ιμπεριαλιστικού πολέμου, ως εθνικού, αποτελεί προδοσία για την ευρωπαϊκή εργατική τάξη.
Εξηγούνται οι επιπτώσεις του πολέμου στην ταξική πάλη στην Ευρώπη, η αδυναμία επίλυσης των προβλημάτων του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού με τον πόλεμο αυτό, η ανάγκη των καπιταλιστών για τη διεξαγωγή νέου παγκόσμιου πολέμου και η αναγκαιότητα τερματισμού των πολέμων αυτών από την εργατική τάξη, για την εξυπηρέτηση των ταξικών της συμφερόντων.
Ο πρόλογος των επιμελητών του βιβλίου, η παράθεση της κριτικής του Λένιν στο βιβλίο, του οποίου τον συγγραφέα δεν γνώριζε, τα άρθρα της Κλάρα Τσέτκιν για τις συνθήκες συγγραφής του βιβλίου, του Λέον Τρότσκι για την υπεράσπιση της Ρόζας απέναντι στις σταλινικές επιθέσεις για προδοσία, του Ερνέστ Μαντέλ για την ενότητα της μαρξιστικής σκέψης και πράξης σε όλη την πολιτική της πορεία, η πολύ καλή μετάφραση και η ποιότητα της έκδοσης βοηθούν, σε μέγιστο βαθμό, στην κατανόηση του αξιολογότατου αυτού έργου.
Στην έκδοση βρίσκονται επίσης τα απαραίτητα συμπεράσματα του βιβλίου και οι προτάσεις για δημιουργία νέων εργατικών κομμάτων στην Ευρώπή και συντονισμού τους από μια νέα Διεθνή, με σκοπό τη μετατροπή του πιο αιματηρού πολέμου στην ιστορία σε ταξικό πόλεμο που θα ανατρέψει την παγκόσμια ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση, καθώς και η τακτική που πρέπει να ακολουθηθεί για το σκοπό αυτό, στο «Προσχέδιο των θέσεων του Γιούνιους» της «Ομάδας Διεθνούς», τον Ιανουάριο του 1916.
Το τελευταίο ιστορικά έργο της Λούξεμπουργκ, «Τάξη επικρατεί στο Βερολίνο…», που περιγράφει τις συνθήκες της τραγικής ήττας της εργατικής επανάστασης στις 24 Δεκεμβρίου 1918, αποτελεί ένα ιδανικό παράδειγμα της προλεταριακής τακτικής στην ανάλυση των πολιτικών γεγονότων –ιδιαίτερα μετά από μια οδυνηρή και μεγάλη ήττα– αλλά και των μεθόδων και των μέσων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να οργανώσουν τον επόμενο ταξικό αγώνα με νικηφόρο τρόπο, όσα χρόνια και αν αυτό χρειαστεί.