Στις 8 Οκτώβρη του 2023 θα πραγματοποιηθούν οι αυτοδιοικητικές εκλογές που θα αναδείξουν τα νέα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια, τους νέους δημάρχους και περιφερειάρχες.
Οι εκλογές αυτές θα διεξαχθούν μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες. Από τη μια θα είναι στη σκιά των βουλευτικών εκλογών -αν όπως όλα δείχνουν υπάρξει το σενάριο των δεύτερων βουλευτικών εκλογών μέσα στον ερχόμενο Ιούλη. Τότε οι συνδυασμοί θα πρέπει να ανακοινωθούν ως τα τέλη Αυγούστου, περίοδο που ο περισσότερος κόσμος απουσιάζει για τις καλοκαιρινές διακοπές του.
Από την άλλη θα διεξαχθούν με τις αλλαγές που προβλέπει στο θεσμικό πλαίσιο ο νόμος 4804/2021, περισσότερο γνωστός ως νόμος Βορίδη. Ο νόμος που έχει δώσει τη δυνατότητα στους Δημάρχους να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα των Δήμων μέσω ίδρυσης αναπτυξιακών εταιρειών Α.Ε., ξεπουλήματος ελεύθερων χώρων κλπ. Ταυτόχρονα χάρη πάντα στο νόμο αυτό διαμορφώνονται δήμοι πολλών ταχυτήτων αφού ενισχύθηκε και η ανταποδοτικότητα. Τέλος πιο ενισχυμένη είναι και η οικονομική επιτροπεία καθώς μειώνεται η χρηματοδότηση των δήμων την ώρα που αυξάνονται οι αρμοδιότητές τους.
Συνέπειες του νόμου Βορίδη
Ο ίδιος νόμος ενισχύει τους πρόθυμους που θα τον εφαρμόσουν και τείνει ακόμη και στο να εξαφανίσει όσους σκοπεύουν να αντισταθούν σε αυτόν. Οι ερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλόγές θα γίνουν με ένα απόλυτα πλειοψηφικό σύστημα. Μια απόλυτα καλπονοθευτική διαδικασία που δίνει το δικαίωμα σε μία παράταξη που παίρνει το 43% + 1 των ψήφων να έχει το 60% των εδρών. Έτσι ενισχύεται η εξουσία του περιφερειάρχη ή του δημάρχου την ώρα που έχει γίνει πολύ δύσκολη η είσοδος στα δημοτικά συμβούλια των αγωνιστικών δυνάμεων και ιδιαίτερα των δυνάμεων της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Αυτό το στόχο είχε η επαναθεσμοθέτηση του πλαφόν του 3% για την είσοδο σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια. Ένα πλαφόν που σε συνδυασμό με την μείωση των μελών των συμβουλίων, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερο αναγκαίο ποσοστό. Να χρειάζεται δηλαδή μία παράταξη να πάρει 6-7 ή 8% για να μπει στο συμβούλιο. Ο νεοφιλελευθερισμός δε θέλει καν να ακούγονται οι όποιες διαφορετικές φωνές, οι φωνές της αντίστασης.
Αυτό που επιθυμούν είναι η ενίσχυση των πελατειακών μηχανισμών των μεγάλων κομματικών ή «πετυχημένων» παρατάξεων και η μικρότερη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες απόφασης. Ήδη ο νόμος Βορίδη έδωσε το έναυσμα για σύγκλιση των παρατάξεων που υποστηρίζονται ανοιχτά ή κρυφά από τα κόμματα που την τελευταία δεκαπενταετία εφάρμοσαν από το κυβερνητικό πόστο τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Τις παρατάξεις δηλαδή της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Δεν είναι μόνο οι δηλώσεις του Τσίπρα για στήριξη «πετυχημένων» δημάρχων που έχουν στηριχτεί από τη ΝΔ όπως ο Παχατουρίδης στο Περιστέρι. Η σύγκλιση αυτή υλοποιήθηκε πρόσφατα στο δήμο Πάτρας ενάντια στη δημοτική αρχή Πελετίδη (ΚΚΕ).
Εκεί με βάση πρόσφατη εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών πραγματοποιήθηκαν ξανά ψηφοφορίες για την εκλογή των Προέδρων των Δημοτικών Κοινοτήτων, σε όσες Κοινότητες αυτοί είχαν εκλεγεί με λιγότερο απ’ το 50% των ψήφων των συμβούλων. Σε ψηφοφορία μπήκαν ο πρώτος σε σταυρούς σύμβουλος από την πρώτη παράταξη και ο πρώτος σε σταυρούς από τη δεύτερη παράταξη. Εκεί λοιπόν οι παρατάξεις των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ αλληλοϋποστηρίχτηκαν στηρίζοντας κάθε φορά τον αντίπαλο του έως τώρα Προέδρου, που πρόσκειται στη Δημοτική Αρχή (ΚΚΕ). Το νομοσχέδιο Βορίδη αποδείχθηκε έτσι και στην πράξη ότι στηρίζεται σε ένα νεοφιλελευθερισμό με πολύ ξεκάθαρα διατυπωμένο σχέδιο. Ένα σχέδιο που τα τελευταία χρόνια εκφράζεται από την εκποίηση των ελεύθερων χώρων, την επιμονή στο να παραμένουν σε προβληματική κατάσταση κοινωνικές υπηρεσίες με την πρόσληψη χιλιάδων συμβασιούχων και την ανακύκλωση της ανεργίας (πχ παιδικοί σταθμοί, καθαριότητα, πράσινο κ.ά.) αντί για την μονιμοποίηση όσων συμβασιούχων εργάζονται και την πλήρη κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων.
Ανάγκη συμπόρευσης
Απέναντι σε αυτό το σχέδιο χρειάζεται όσοι από το 2015 και μετά βρεθήκαμε στις αντιστάσεις από τα κάτω να συμπορευτούμε. Οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που δεν μπόρεσαν να βρουν κοινή έκφραση στις βουλευτικές εκλογές χρειάζεται να κάνουν το βήμα στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Να προσπαθήσουν ώστε να αρθούν οι όποιες διαχωριστικές γραμμές, να προσπαθήσουν να βρεθούν οι κοινές αντιλήψεις. Να προσπαθήσουν συμφωνώντας σε επιμέρους ζητήματα ή και σεβόμενοι τις όποιες διαφωνίες υπάρξουν σε αυτά να σχεδιαστεί όσο πιο ενωτικά και πλατιά γίνεται η αντίσταση από τα κάτω στη νεοφιλελεύθερη επέλαση στους δήμους. Αυτή τη φορά μάλιστα έχουμε να πατήσουμε σε κάποια, έστω λίγα, πετυχημένα παραδείγματα από παρατάξεις που ήταν πραγματικά ενωτικές με τη συμμετοχή δυνάμεων της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς (δυνάμεων που έφυγαν το 2015 από το ΣΥΡΙΖΑ και δυνάμεων που είχαν αποχωρήσει από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ μαζί με δυνάμεις που συμμετέχουν στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ).
Η παράταξη «Η πόλη Ανάποδα» στη Θεσσαλονίκη, η παράταξη «Ζωγράφου Ανυπότακτη Πόλη», η παράταξη «Φυσάει Κόντρα στην Αγία Παρασκευή» που είχαν και ριζοσπαστικές προτάσεις και έντονη κινηματική δραστηριότητα και λειτουργίες όπως η εναλλαγή θητειών στο δημοτικό συμβούλιο ώστε να εξασφαλίζεται η όσο το δυνατόν πιο πλουραλιστική έκφρασή τους. Αλλά και παραδείγματα ενωτικά με αντίστοιχα χαρακτηριστικά αλλά λιγότερη κινηματική δραστηριότητα όπως η παράταξη «Η πόλη Αλλιώς» στο Δήμο Νεάπολης-Συκεών και «Μια πόλη στο Δρόμο» στην Καλλιθέα. Αυτές οι παρατάξεις έκαναν την αρχή και δείχνουν το δρόμο που έχει δυσκολίες αλλά μπορεί να έχει και αποτελέσματα. Θα τον ακολουθήσουμε για να μείνουμε ζωντανοί ή θα προτιμήσουμε μοναχικές εκφράσεις που θα μείνουν τελικά στο περιθώριο;