Ταλαντευόμενη και ανεπαρκής η πολιτική του ΚΕΑ

Αυτό συμβαίνει γιατί είναι η πρώτη εκλογική αναμέτρηση μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην ευρωζώνη. Βέβαια αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι εκλογές θα έχουν περισσότερο συμβολικό αντίκτυπο για το πολιτικό σύστημα της ΕΕ παρά πραγματικό, καθώς είναι γνωστός ο περιορισμένος ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε σχέση με την Επιτροπή και το Συμβούλιο. 

 

Το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και η Ευρωπαϊκή Αντικαπιταλιστική Αριστερά είναι οι δύο ομάδες που εκφράζουν τη μεγάλη πλειοψηφία των δυνάμεων της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Οι σημερινές συνθήκες της κρίσης αποτυπώνουν ένα «ευνοϊκό» περιβάλλον, ώστε να βρει ανταπόκριση σε μεγάλα ακροατήρια το εναλλακτικό όραμα της Αριστεράς για την Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά σήμερα, αλλά και κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, η άλλοτε ισχυρή ευρωπαϊκή Αριστερά των δεκαετιών του ’60 και ’70 έχει μετατραπεί σε «δευτερεύοντα παίκτη» του πολιτικού συστήματος της ΕΕ. 

 

Στα χρόνια της κρίσης ιδιαίτερα, όταν το αντίπαλο στρατόπεδο στην Ευρώπη έχει εξαπολύσει δριμεία επίθεση στους εργαζόμενους, στη δημοκρατία και τα κοινωνικά δικαιώματα, η ευρωπαϊκή Αριστερά δείχνει μουδιασμένη, ενώ χαρακτηρίζεται από έλλειψη πολιτικής και στρατηγικού οράματος. Αυτό το γεγονός εκφράστηκε είτε με απομόνωση πολλών δυνάμεων από τα μεγάλα ακροατήρια εργαζομένων, είτε με σημαντικές ιδεολογικοπολιτικές υποχωρήσεις και μετατόπιση.

 

Το ΚΕΑ, από την ίδρυσή του το 2004 και έπειτα, έχει παρουσιάσει εξελικτικές μετατοπίσεις. Η κεντρική στρατηγική του έχει ένα διττό χαρακτήρα, θεσμικό και πολιτικό. Χαρακτηριστικό πολιτικό στόχο από το τελευταίο συνέδριό του αποτελεί «η κατάργηση των Συνθηκών από το Μάαστριχτ έως τη Λισσαβόνα και η αντικατάστασή τους από Συνθήκες που θα εγγυώνται την υπεροχή των βασικών κοινωνικών δικαιωμάτων έναντι των λεγόμενων οικονομικών ελευθεριών».

 

Επίσης: «Η Αριστερά, αν θέλει να μετατρέψει την αντίσταση ενάντια στην κατάρρευση της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους σε πολιτική εναλλακτική, θα πρέπει να παρουσιάσει μια κοινή ξεκάθαρη εναλλακτική προοπτική». Άρα, ως προγραμματικός στόχος του ΚΕΑ αναδεικνύεται η ριζοσπαστική μεταρρύθμιση των βασικών αρχών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. 

 

Η «Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για το Χρέος», η «πράξη νομοθετικού περιεχομένου για τις τράπεζες» και η «φορολόγηση των off-shore οικονομικών δραστηριοτήτων» δεν αποτελούν ακριβώς την «αιχμή του δόρατος» για μια ριζοσπαστική αριστερή απάντηση στην κρίση. Επιπλέον στις θεματικές προτάσεις του ΚΕΑ μπορεί κανείς να διακρίνει από «την κοινωνικοποίηση των δημόσιων αγαθών και στρατηγικών οικονομικών τομέων» έως την «αντικατάσταση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης από ένα σύμφωνο απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας». Από την «εισαγωγή 35ωρου και κοινού ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού» έως και τα «ευρωομόλογα».

 

Αυτή η ταλάντευση ανάμεσα σε κεϊνσιανές και, περισσότερο ή λιγότερο, αριστερές θέσεις διακρίνεται σε όλο το εκλογικό πρόγραμμα του ΚΕΑ. Σε προγραμματικό επίπεδο φανερώνει μια ταλάντευση ανάμεσα σε ένα σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης πρόγραμμα διαχείρισης και ένα αριστερό πρόγραμμα εξουσίας που πραγματικά θα θέσει τις βάσεις για πραγματική αλλαγή των ταξικών συσχετισμών σε όλη την Ευρώπη.

 

Ηγετικές δυνάμεις του ΚΕΑ, όπως το ΚΚ Γαλλίας, το Die Linke, αλλά και η σκανδιναβική Αριστερά, κατά καιρούς και πρόσφατα, έχουν πάρει αμφιλεγόμενες θέσεις είτε εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου είτε σε σημαντικά θέματα στις χώρες τους (βλ. πρόσφατο κάλεσμα του γενικού γραμματέα του ΚΚ Γαλλίας και προέδρου του ΚΕΑ, Πιέρ Λοράν, για συνεργασία με τους σοσιαλδημοκράτες του Ολάντ στις γαλλικές δημοτικές εκλογές).

 

Από την άλλη, η δυναμική τάσεων που συμπεριλαμβάνουν και τις δύο συνιστώσες της ευρωπαϊκής Αριστεράς, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, ή λιγότερο το Μπλόκο της Αριστεράς στην Πορτογαλία, αποτελούν το νέο στοιχείο στον πολιτικό χάρτη. Αυτό πρέπει να θεωρηθεί και η κεντρική αξία της δυναμικής του ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη: δηλαδή να αποτελέσει το ρεαλιστικό ριζοσπαστικό αριστερό υπόδειγμα για όλη την ευρωπαϊκή Αριστερά. Αυτό βέβαια μένει να αποδειχθεί το επόμενο διάστημα, καθώς οι ταλαντεύσεις που υπάρχουν στην ευρωπαϊκή Αριστερά συναντώνται τελευταία πολύ συχνά και εντός ΣΥΡΙΖΑ