Όλα για το χρέος!
Η σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες είχε αποκαλυπτικά αποτελέσματα. Ο αρχιτραπεζίτης της Ευρώπης Ζαν Κλοντ Τρισέ δήλωσε ότι μέχρι και το τέλος του 2011 οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούν να δανείζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (με επιτόκιο 1%) καταθέτοντας ως ενέχυρo τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου (τα οποία απέκτησαν «δανείζοντας» στο κράτος με επιτόκια της τάξης του 6%-8%). Εγγυήθηκε δηλαδή την απρόσκοπτη συνέχεια της κερδοσκοπίας των τραπεζών σε βάρος του Δημοσίου για τα επόμενα δύο χρόνια, κατά την περίοδο που οι εργαζόμενοι θα πιεστούν για σκληρές και αιματηρές θυσίες.
Κατά τα άλλα, οι αποφάσεις της ευρωπαϊκής ηγεσίας επιμένουν στην απόλυτη προσήλωση στις νεοφιλελεύθερες αξίες. Ο «μηχανισμός δανεισμού» που αποφασίστηκε έχει στόχο «να θέτει κίνητρα για επιστροφή στη χρηματοδότηση από τις αγορές το συντομότερο δυνατό». Αποφάσισαν δηλαδή να συνεχίσουν να στηρίζουν σκανδαλωδώς τις τράπεζες και αμέσως μετά έληξαν την τελετή.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για το ποιος θα κληθεί να πληρώσει το λογαριασμό.
Σκληρές αντιμεταρρυθμίσεις
Στις Βρυξέλλες επιβλήθηκε
ένας διπλός μηχανισμός «επιτήρησης», ένας διπλός μηχανισμός
επαγρύπνησης για την επιβολή των σκληρών αντεργατικών και
αντικοινωνικών μέτρων που ήδη είχε ανακοινώσει η κυβέρνηση Παπανδρέου.
Πρόκειται για το «δίδυμο» ΕΕ-ΔΝΤ.Η Άγκελα Μέρκελ δεν άφησε κανένα
περιθώριο για αυταπάτες σχετικά με την κατεύθυνση του ευρωπαϊκού
σκέλους της «επιτήρησης». Τα μέτρα της κυβέρνησης, είπε, αρκούν μόνο
όσον αφορά το 2010. Μέχρι τον Μάιο του 2010, κατά τη Γερμανίδα
καγκελάριο, η Αθήνα οφείλει να έχει εξαγγείλει «βαριές διαρθρωτικές
αλλαγές, αδιαφορώντας για το πολιτικό κόστος». Σε απλά ελληνικά αυτό
σημαίνει σκληρές αντιμεταρρυθμίσεις στο Ασφαλιστικό και στα εργασιακά
ως προϋποθέσεις για την ομαλή συνέχεια του «δανεισμού» στη διετία
2011-12.
Πολλοί αναλυτές έχουν την τάση να καταπίνουν τα
πικρά νεοφιλελεύθερα μέτρα ως ένα τάχα αναγκαίο αντίτιμο του
«ευρωπαϊσμού», ως ένα δήθεν αναγκαίο φάρμακο για να ενισχυθεί η
«Ευρώπη» έναντι της ηγεμονίας των ΗΠΑ. Στις Βρυξέλλες είδαμε από τη
Γερμανία, από την ηγετική ευρωπαϊκή δύναμη, μια εντυπωσιακή
«ευρωατλαντική» στροφή: η ίδια η Μέρκελ επέβαλε την παρουσία του ΔΝΤ
στο μηχανισμό «δανεισμού τελικής καταφυγής» που σήμερα συζητιόταν με
αφορμή την Ελλάδα, αλλά όλοι γνώριζαν ότι αφορά επίσης την Πορτογαλία,
την Ισπανία, την Ιταλία και αργότερα ίσως και τη Βρετανία, ακόμα και
την ίδια τη Γαλλία. Σημειώνουμε ότι το ΔΝΤ είναι ένας οργανισμός που
ουσιαστικά εποπτεύεται από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Αυτή η
εντυπωσιακή στροφή ερμηνεύεται μόνο από την απίστευτη σκληρότητα των
μέτρων που το ΔΝΤ έχει ως «τεχνογνωσία» να επιβάλει όπου έχει
χρειαστεί. Αξίζει να θυμόμαστε ότι συνήθως «δανεισμός» με εμπλοκή του
ΔΝΤ έχει ως αντίτιμο τις μαζικές απολύσεις εργαζομένων στο δημόσιο
τομέα και τη μαζική ιδιωτικοποίηση της υγείας και της εκπαίδευσης.
Γίνεται,
λοιπόν, καθαρό ότι οι μόνοι που έχουν λόγο να πανηγυρίζουν για τις
αποφάσεις των Βρυξελλών είναι οι τραπεζίτες. Ο ανεκδιήγητος Γ.
Παπακωνσταντίνου, που σήμερα πανηγυρίζει μαζί τους («Ήταν μια μεγάλη
νίκη»), πολύ σύντομα θα διαπιστώσει ότι αυτός και η κυβέρνησή του είναι
παγιδευμένοι μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης.
Το χειρότερο
είναι ότι η «παγίδα του χρέους» δεν έχει διέξοδο μέσα από το πλαίσιο
της αστικής πολιτικής: Μεταξύ του 2000 και του 2010 το ελληνικό Δημόσιο
πλήρωσε για την «εξυπηρέτηση του χρέους» περίπου 450 δισ. ευρώ. Παρ’
όλα αυτά, το χρέος διπλασιάστηκε (!), φτάνοντας στα 298 δισ. ευρώ
(στοιχεία του Δ. Καζάκη). Και η προοπτική είναι ακόμα πιο εφιαλτική,
λόγω της κρίσης και της αναμενόμενης αύξησης των επιτοκίων.
Αριστερά
Η
Αριστερά οφείλει επειγόντως να αποδείξει ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Η
βαριά φορολογία των πλουσίων και η μείωση των εξοπλισμών είναι οι πιο
αυτονόητες συντεταγμένες μιας εναλλακτικής λύσης. Η απαλλαγή των
πλουσίων από τη φορολόγηση (από την εποχή Σημίτη και περισσότερο επί
Καραμανλή) δεν είχε ως μόνο αποτέλεσμα τη στήριξη των δημόσιων
οικονομικών σχεδόν αποκλειστικά στους μισθωτούς. Δημιούργησε ταυτόχρονα
ένα σημαντικό πλεόνασμα κεφαλαίων που συσσωρεύτηκε στις τράπεζες και
κάποια στιγμή διεκδίκησε και πέτυχε δυνατότητες κερδών ακόμα και μέσω
της «χρηματοδότησης» του δημόσιου χρέους. Αυτή η δύναμη άπληστης
κερδοσκοπίας λειτουργεί σήμερα ως ανεξέλεγκτος παράγοντας που απειλεί
τα δημόσια οικονομικά αλλά και τις κοινωνικές κατακτήσεις.
Εξοπλισμοί
Οι
εξοπλισμοί είναι ένας ακόμα μεγαλύτερος παραλογισμός. Η Ελλάδα που
υποτίθεται ότι δεν μπορεί να στηρίξει το δημόσιο χρέος της είναι στην
πρώτη θέση των αγοραστών όπλων στην ΕΕ! Την ώρα που ο Παπανδρέου
περιφέρεται σε όλες τις πρωτεύουσες ζητώντας καλύτερους όρους
δανεισμού, αφήνει αναπάντητη την πρόταση του Ερντογάν για διμερή
δέσμευση αμοιβαίας μείωσης των εξοπλισμών, που θα έδινε και στις δύο
χώρες μια πολύτιμη ανάσα, μια σπουδαία δυνατότητα εξοικονόμησης
τεράστιων πόρων.
Η φορολόγηση των πλουσίων και η μείωση των
εξοπλισμών δεν είναι εφικτή λύση μέσα στο υπάρχον πλαίσιο. Προϋποθέτουν
την ανατροπή του. Προϋποθέτουν εθνικοποίηση των τραπεζών, μέτρα που θα
καθιστούν αδύνατη τη «δραπέτευση» κεφαλαίων, εθνικοποίηση των
εργοστασίων που κλείνουν κ.λπ. Προϋποθέτουν επίσης ευρωπαϊκό μέτωπο και
διεθνιστική πολιτική. Άλλωστε, η ίδια η ΕΕ έχει φροντίσει να οργανώσει
τη νεοφιλελεύθερη παγίδα του χρέους: η συνθήκη του Μάαστριχτ απαγορεύει
το δανεισμό χωρών από την ΕΚΤ, υποχρεώνοντάς τη να δανείζει μόνο
τράπεζες. Η ανατροπή αυτής της παγίδας μπορεί να αρχίσει σε εθνικό
πεδίο, αλλά μπορεί να σταθεροποιηθεί, και πολύ περισσότερο να
επικρατήσει, μόνο σε διεθνή, αν όχι σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
Προοπτική
Με
αυτά τα καθήκοντα έχει να αναμετρηθεί η Αριστερά και το κίνημα στην
εποχή μας. Δίνοντας τη μάχη για την ανατροπή του ευρωπαϊκού Συμφώνου
Σταθερότητας. Δηλώνοντας ότι οι πολύτιμοι κοινωνικοί πόροι πρέπει να
διατίθενται για την ικανοποίηση των αναγκών της πλειοψηφίας και όχι για
τα κέρδη των ραντιέρηδων μέσω των μηχανισμών του χρέους. Βάζοντας το
στόχο της ανατροπής του νεοφιλελευθερισμού, δηλαδή της συγκεκριμένης
μορφής του καπιταλισμού στην εποχή μας, και διεκδικώντας την απαλλαγή
από τα δεσμά της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης ανθρώπου από άνθρωπο.