Αίμα για τις αγορές
Ο ι «αγορές» είχαν στείλει το μήνυμα από τις προηγούμενες εβδομάδες: Για να υπάρξει ανάκαμψη «πρέπει να χυθεί αίμα». Και δεν εννοούσαν ασφαλώς το αίμα των τραπεζιτών και των γκόλντεν μπόις, που είναι υπεύθυνοι για την κρίση. Εννοούσαν ότι απαιτούν σκληρά μέτρα σε βάρος των εργαζομένων, των ανέργων, των «επισφαλώς» εργαζομένων 2ης κατηγορίας, μέτρα σε βάρος των κοινωνικών δικαιωμάτων. Ο μηχανισμός πολιτικής χειραγώγησης κινήθηκε γρήγορα. Οι «διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί» (η σύγχρονη εκδοχή των κανονιοφόρων του ιμπεριαλισμού) απείλησαν με οικονομικό στραγγαλισμό, η ΕΕ –δια των διαδικασιών της «επιτήρησης»– τάχθηκε στο πλευρό των πιο σκληρών οπαδών της καπιταλιστικής απληστίας, τύπου Μίχαλου. Τα ΜΜΕ, με εμπροσθοφυλακή τα μεγάλα κανάλια των βαρόνων του Τύπου, απαίτησαν μέτρα που, για να υλοποιηθούν, θα προϋπέθεταν την πλήρη συντριβή του εργατικού κινήματος.
Σκληρά μέτρα
Και τελικά, ο Γ. Παπανδρέου ανακοίνωσε μέτρα,
έχοντας το θράσος να παρουσιάσει την πολιτική του ως «μεσαία λύση». Ως
επιλογή που αφενός παίρνει υπόψη την «πίεση των αγορών», αλλά που,
επίσης, δεν θα εξουθενώνει πλήρως τους μισθωτούς και τα χαμηλά-μεσαία
στρώματα. Πρόκειται για την κλασική απάτη που παραπέμπει στο μύθο για
τον Χότζα και την καλύβα του. Τα μέτρα της κυβέρνησης είναι σκληρά και
αντιλαϊκά. Οργανώνουν μια μεγάλης κλίμακας φοροεπιδρομή. Παγώνουν τους
μισθούς και τις συντάξεις από 2.000 ευρώ μικτά (για μια τριετία;), ενώ
για τους χαμηλότερους μισθούς προβλέπουν αυξήσεις-ψίχουλα. Παγώνουν
κυριολεκτικά τις προσλήψεις στο Δημόσιο (5 φεύγουν – 1 έρχεται) και
ανακοινώνουν την απόλυση του 33% των συμβασιούχων. Το μεγάλο μαχαίρι
μπαίνει στις κοινωνικές δαπάνες: στα νοσοκομεία μειώνονται οι δαπάνες
για φάρμακα και προμήθειες, στα υπουργεία μπαίνει ετήσιο πρόγραμμα
μείωσης (10% στις λειτουργικές, 25% στις καταναλωτικές δαπάνες), στα
Ταμεία μπαίνει ετήσιος στόχος 10% μείωση(!) της… σπατάλης. Η
αντιμεταρρύθμιση στο Ασφαλιστικό θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί (με
νόμο) στο πρώτο εξάμηνο του 2010. Τέλος, ο Γ. Παπανδρέου δεσμεύτηκε για
συνέχεια της πολιτικής του Καραμανλή στις
αποκρατικοποιήσεις-μετοχοποιήσεις.
Τα μέτρα αυτά, αν μείνουν
αναπάντητα, θα επιδεινώσουν κατά πολύ τις συνθήκες ζωής των εργαζομένων
και των λαϊκών στρωμάτων: Οι μέσοι μισθοί θα πιεστούν για να
υποχωρήσουν μέσα στην τριετία προς τους κατώτερους, οι οποίοι θα
μείνουν στάσιμοι. Οι κοινωνικές υπηρεσίες θα δεχθούν σοβαρά χτυπήματα:
Η σημερινή άθλια κατάσταση στα νοσοκομεία και στα σχολεία προκύπτει με
ετήσιες αυξήσεις των δαπανών των αντίστοιχων υπουργείων της τάξης του
8-10%. Μια τριετία μείωσης των δαπανών, κατά 10% ετησίως, σημαίνει ότι
πολλές δημόσιες υπηρεσίες θα οδηγηθούν στα πρόθυρα του κλεισίματος,
ανοίγοντας το δρόμο σε αντίστοιχες «ευκαιρίες» για τους ιδιώτες. Στα
Ταμεία, η πολιτική Λοβέρδου σημαίνει ότι στο επόμενο εξάμηνο το δημόσιο
ασφαλιστικό σύστημα βαδίζει ουσιαστικά προς την κατάργησή του.
«Αναδιανομή»;
Αυτή
η πολιτική δεν έχει καμία σχέση με την «αναδιανομή» που υποσχέθηκε το
ΠΑΣΟΚ και κέρδισε τις εκλογές. Σύμφωνα με τον Τύπο, το κυβερνητικό
κόμμα υπήρξε διχασμένο μπροστά στην επιλογή των μέτρων. Ένα τμήμα (π.χ.
Λ. Κατσέλη, Χρ. Παπουτσής) υποστήριξε την –τάχα– ήπια «προσαρμογή».
Άλλοι (Παπακωνσταντίνου, Πάγκαλος, Διαμαντοπούλου) ζήτησαν ακόμα
σκληρότερη πολιτική, την απόλυτη ευθυγράμμιση του ΠΑΣΟΚ με τα
κελεύσματα των «διεθνών οίκων». Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, ο Γ.
Παπανδρέου «έκοψε το καρπούζι στη μέση». Η επικοινωνιακή σκοπιμότητα
αυτής της ιστορίας είναι προφανής. Όμως περιέχει και μια προειδοποίηση:
το πακέτο των μέτρων που εξήγγειλε στο Ζάππειο ο Γ. Παπανδρέου δεν
είναι η τελευταία λέξη ούτε της κυβέρνησης ούτε των αγορών.
Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του σαλαμιού, η κυβέρνηση επιχειρεί να
περάσει αυτά τα μέτρα με το μικρότερο δυνατό κόστος και διατηρεί για
τον εαυτό της το δικαίωμα να επανέλθει σε ελάχιστους μήνες με ακόμα
σκληρότερα. Έτσι κι αλλιώς πλέον, τόσο ο προϋπολογισμός όσο και οι
διαδικασίες «επιτήρησης» έχουν εισάγει τη μέθοδο της ανά τρίμηνο
επανεκτίμησης της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
Ο Γ.
Παπανδρέου επιχείρησε να παρουσιαστεί ως αντιστεκόμενος, θέτοντας θέμα
«εθνικής κυριαρχίας» στις επιλογές της οικονομικής πολιτικής. Πρόκειται
επίσης περί απάτης. Τη νεοφιλελεύθερη πολιτική δεν την υπαγορεύουν οι
«ξένοι». Την επιλέγουν και την επιβάλλουν οι ντόπιοι βιομήχανοι και
τραπεζίτες, ελέγχοντας στην πραγματικότητα και τα κόμματα εξουσίας. Για
να το επιτυγχάνουν καλύτερα, έχουν και οι ίδιοι οικειοθελώς προσχωρήσει
στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς συντονισμού του κεφαλαίου: στην ΟΝΕ, στο
Μάαστριχτ, στο Σύμφωνο Σταθερότητας κ.λπ.
Είναι απολύτως
σωστό ότι οι εργαζόμενοι σήμερα δεν μπορούν να υπερασπίσουν τα
δικαιώματά τους, αν δεν συγκρουστούν με την πολιτική της Κομισιόν, με
την «επιτήρηση» και τις νόρμες των ελλειμμάτων. Όμως αυτό δεν αποτελεί
τμήμα ενός κάποιου «εθνικοαπελευθερωτικού» αγώνα, ή χειρότερα μιας
τάσης εθνικής αναδίπλωσης (όπως υποστηρίζουν κάποια ακροδεξιά κόμματα ή
εν μέρει και ο Σαρκοζί…). Αντίστροφα, είναι τμήμα του ταξικού αγώνα για
την υπεράσπιση του εισοδήματος, της εργασίας, των κοινωνικών δαπανών.
Όπως οι μεγάλες αντινεοφιλελεύθερες απεργίες του γαλλικού Δεκέμβρη
άνοιξαν μια περίοδο ανάκαμψης της αντίστασης σε όλη την ΕΕ, έτσι και
σήμερα σε όποια χώρα της Ευρώπης το εργατικό κίνημα κατορθώσει να
ανατρέψει την οικονομική πολιτική, θα ανοίξει δρόμους για την ανατροπή
του Συμφώνου Σταθερότητας και του νεοφιλελευθερισμού σε όλη την Ευρώπη.
Αντίσταση
Το
κρίσιμο ζήτημα είναι η οργάνωση της αντίστασης στα μέτρα που εξήγγειλε
η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Η διάθεση του κόσμου να αγωνιστεί και να νικήσει θα
έρθει με πολλούς τρόπους στην επιφάνεια. Όμως σήμερα τα συνδικάτα
αδρανούν κάτω από τον έλεγχο των ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ. Το βάρος για το ξεκίνημα
των αγώνων πέφτει στις πλάτες των αγωνιστών της Αριστεράς και της βάσης
των συνδικάτων. Σε αυτό πρέπει όλοι να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας
στους μήνες που έρχονται. Για να πάρουν τη σαρωτική, πανεργατική
απάντηση που τους αξίζει.