Αναγκαία η απάντηση από τα κάτω, από αριστερά
Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ γκρέμισε και το τελευταίο φράγμα: Έβαλε την
οικονομική και κοινωνική πολιτική υπό την –ακόμα και κατά τα ρεπορτάζ
του φιλοκυβερνητικού Τύπου– «απόλυτη κηδεμονία των ΔΝΤ και ΕΕ». Το
αποτέλεσμα είναι ένα απίστευτο πρόγραμμα λιτότητας που ήδη επισήμως
επεκτείνεται και μέχρι το τέλος του 2013.
Το πρόγραμμα του ΔΝΤ, οι προϋποθέσεις που θέτει για να «δανειστεί»
μια χώρα, είναι γνωστό από τις προηγούμενες παρεμβάσεις του. Σήμερα
μάλιστα συζητιέται μια από τις πιο σκληρές εκδοχές του. Σύμφωνα με το
ρεπορτάζ της «Ελευθεροτυπίας» από τη Νέα Υόρκη, «ακόμα και η Λετονία θα
ωχριά μπροστά στη νέα ελληνική εμπειρία».
Μιλάνε για δραστική περικοπή των μισθών στον ιδιωτικό τομέα (κόψιμο
13ου και 14ου, ακόμα και μειώσεις στα καταβαλλόμενα…) που μετά το
«ψαλίδι» στο δημόσιο, που επέβαλε ήδη το κυβερνητικό Πρόγραμμα
Σταθερότητας, θα οδηγήσει σε μια δραματική «υποτίμηση» του εισοδήματος
όσων ζουν από τη μισθωτή εργασία.
Πρόγραμμα ΔΝΤ
Μιλάνε για χιλιάδες απολύσεις στο
δημόσιο (όλων των συμβασιούχων, ακόμα και μονίμων) που θα οδηγήσουν σε
κλείσιμο νοσοκομείων και σχολείων, όπως έγινε παλιότερα στις επεμβάσεις
του ΔΝΤ στην Αργεντινή και το Μεξικό. Μιλάνε για σαρωτική απορρύθμιση
των εργασιακών σχέσεων (ελεύθερες και χωρίς αποζημίωση απολύσεις),
κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που θα μετατρέψει τα
δικαιώματα των εργαζομένων σε εύπλαστη ύλη στα χέρια των καπιταλιστών
και των διευθυντικών στελεχών τους. Μιλάνε για ένα μαζικό κύμα
ιδιωτικοποιήσεων που θα μετατρέψει και τις τελευταίες δημόσιες
υπηρεσίες σε «ευκαιρίες» κερδοφορίας για τα αρπακτικά της αγοράς.
Μιλάνε, τέλος, για μια συνολική αντιμεταρρύθμιση στις κοινωνικές
δαπάνες που θα τελειώσει το δημόσιο ασφαλιστικό και το σύστημα
περίθαλψης που μέχρι τώρα γνωρίζουμε. Είναι ένα πρόγραμμα κοινωνικής
αντεπανάστασης.
Η στάση της ΕΕ
Την προώθηση αυτού του προγράμματος
έχουν αναλάβει από κοινού το ΔΝΤ και η ΕΕ. Κάποιοι προσπαθούν να
υποβαθμίσουν τις ευθύνες της ΕΕ. Όμως μάταια. Δεν είναι δυνατόν να
υποβαθμιστεί το γεγονός ότι για «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», οι ηγέτες της
ΕΕ απαιτούν επιτόκια δανεισμού περίπου… διπλάσια από τους αιμοδιψείς
τοκογλύφους του ΔΝΤ. Δεν είναι δυνατόν να υποβαθμιστεί το γεγονός ότι
ακόμα και μετά το σφαγείο του κυβερνητικού Προγράμματος Σταθερότητας, η
Μέρκελ απαιτεί ένα ακόμα σκληρότερο πρόγραμμα λιτότητας, ως προϋπόθεση
για να συναινέσει στην ενεργοποίηση του «μηχανισμού στήριξης» που η ΕΕ
αποφάσισε στις 25/3 (και που, παρεμπιπτόντως, θα αποφέρει στις
γερμανικές τράπεζες πάνω από 900 εκατομμύρια ευρώ καθαρό και εγγυημένο
κέρδος). Αυτή η στάση της ΕΕ δεν αφορά, ασφαλώς, μόνο την ελληνική
οικονομία, αλλά όλες τις χώρες του «Νότου» και άλλες που ήδη παίρνουν
σειρά στο σφαγείο του χρέους. Γίνεται καθαρό ότι η υπαρκτή ΕΕ είναι
πλέον ένα σύνολο θεσμών και μηχανισμών που λειτουργεί με απόλυτο
κριτήριο τα κέρδη των καπιταλιστών και των τραπεζών σε βάρος των
εργαζομένων και των αναγκών τους.
Όμως αυτό το πρόγραμμα κοινωνικής αντεπανάστασης δεν στηρίζεται
μόνο στους «ξένους». Η ευθυγράμμιση όλου του πολιτικού προσωπικού (πλην
της Αριστεράς), η εκκωφαντική ομοφωνία των ΜΜΕ υπέρ του «μηχανισμού
στήριξης» αναδεικνύουν ότι αυτός είναι και ο αποφασιστικός
προσανατολισμός της ντόπιας κυρίαρχης τάξης. Αυτό είναι το υπόβαθρο της
συμμαχίας ΔΝΤ-ΕΕ-κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ (με την «αλληλεγγύη» του ΛΑΟΣ και της
ΝΔ…) που έχουμε να αντιμετωπίσουμε την επόμενη περίοδο.
Πολιτικές συνέπειες
Άλλοθι γι’ αυτή τη μετωπική επίθεση είναι τα ζητήματα του χρέους. Όμως
στη δημόσια συζήτηση γίνεται συστηματική προσπάθεια να αποκρυφτούν
κάποιοι κρίσιμοι παράγοντες: Η σημασία της πολυετούς απαλλαγής των
πλουσίων από φόρους και εισφορές με αποτέλεσμα την κατάρρευση των
δημόσιων οικονομικών. Η σημασία της νεοφιλελεύθερης κερδοσκοπίας (των
τραπεζών, των hedge funds κ.λπ.) στην εκτίναξη του χρέους. Και, κυρίως,
η απόλυτα θεμιτή πρόβλεψη ότι μετά το «μαχαίρι» των ΔΝΤ-ΕΕ το δημόσιο
χρέος δεν θα έχει μειωθεί! Οι παράγοντες αυτοί θα πρέπει να αποτελέσουν
τα θεμέλια της στάσης της Αριστεράς απέναντι στο χρέος (βλ. σελ. 8-9).
Οι πολιτικές συνέπειες της επέμβασης των ΔΝΤ-ΕΕ θα είναι αναμφισβήτητα
κολοσσιαίες. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έρχεται σε άμεση αντιπαράθεση όχι
μόνο με τις προεκλογικές εξαγγελίες της, αλλά με την κοινωνική βάση της
σοσιαλδημοκρατίας. Παρά την επιρροή του ΠΑΣΟΚ στα συνδικάτα, είναι
πολιτικά αδύνατο να κατορθώσει η κυβέρνηση Παπανδρέου να επιβάλει τα
μέτρα και ταυτόχρονα να σώσει το κόμμα της και να διατηρήσει ένα
στοιχειωδώς σταθερό έλεγχο των πολιτικών εξελίξεων με τα σημερινά
«εργαλεία».
Καθόλου τυχαία τα ΜΜΕ (κυρίως το συγκρότημα Λαμπράκη και η
«Καθημερινή») που στην Ελλάδα έχουν «παράδοση» στην προετοιμασία
πολιτικών ανακατατάξεων, άρχισαν ήδη το χορό: Από το «Βήμα»
επανεμφανίστηκε ο Κ. Σημίτης με πρόβλεψη για παρατεταμένη λιτότητα,
«πέραν της 5ετίας». Με οικοδεσπότη τον Γ. Πρετεντέρη επανεμφανίστηκε ο
Αλ. Παπαδόπουλος προτείνοντας ένα πρόγραμμα κατά πολύ σκληρότερο από
αυτό των ΔΝΤ-ΕΕ. Από τις στήλες της «Καθημερινής» η Ντόρα Μπακογιάννη
προέβλεψε «αλλαγές στο πολιτικό και κομματικό σκηνικό». Από τον Σκάι
–με οικοδεσπότη τον Αλ. Παπαχελά– ο Βγενόπουλος πρόβαλε την ιδέα να
αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας «αξιόπιστες προσωπικότητες», δηλαδή
άμεσοι εκπρόσωποι του κεφαλαίου πέρα από κόμματα και άλλες
«παλιομοδίτικες» μεσολαβήσεις… Η γενική αρθρογραφία περί του «τέλους
της μεταπολίτευσης» δείχνει ότι η στήριξη των μέτρων αποτελεί απόλυτη
προτεραιότητα για την κυρίαρχη τάξη, που με αυτό το σκοπό δεν θα
διστάσει –αν χρειαστεί– να «ανασυνθέσει» το πολιτικό προσωπικό, έστω
και αν αυτό την υπηρέτησε μέχρι σήμερα πιστά…
Αγώνας για την ανατροπή
Αυτές οι εξελίξεις αναδεικνύουν την κρισιμότητα των στιγμών. Απόλυτη
προτεραιότητα έχει η οργάνωση των αγώνων για την ανατροπή των μέτρων,
για την ακύρωση των αντιμεταρρυθμίσεων. Για να υπηρετηθεί ο στόχος
αυτός, για να ξεπεραστεί η προδοτική στάση τμήματος των συνδικαλιστικών
ηγεσιών και η ηττοπάθεια ή ο συμβιβασμός άλλων, είναι απαραίτητη η
μέγιστη δυνατή ενότητα δράσης. Οι εργαζόμενοι και η νεολαία βρίσκονται
αντιμέτωποι με την ανάγκη και το καθήκον να οργανώσουν αγώνες
σοβαρότερης κλίμακας από τους σημερινούς, με στόχο να ανατρέψουν την
πολιτική της «επιτήρησης». Προς αυτή την κατεύθυνση η πρόταση του
ΣΥΡΙΖΑ για τη συγκρότηση παντού Επιτροπών Αγώνα είναι μια σωστή
επιλογή.Όμως ο κόσμος θα χρειαστεί, επίσης επειγόντως, μια Αριστερά στο
ύψος των περιστάσεων. Μια Αριστερά που θα μπορεί να αποδείξει ότι η
κόλαση των ΔΝΤ-ΕΕ δεν είναι μονόδρομος, να εμπνεύσει ότι μια τελείως
διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας είναι εφικτή, με βάση τις ανάγκες
της πλειοψηφίας. Να στηρίξει την πεποίθηση ότι η ανατροπή του
συστήματος και η σοσιαλιστική εναλλακτική λύση είναι αναγκαία βήματα.
Μια τέτοια Αριστερά, μέσα στις θύελλες που έρχονται, θα μπορούσε να
αλλάξει το σκηνικό, να αλλάξει το συσχετισμό των κοινωνικών και
πολιτικών δυνάμεων, να θέσει στην ημερήσια διάταξη τις κατάλληλες
απαντήσεις στις απίστευτες προκλήσεις του ΔΝΤ, της ΕΕ και των ντόπιων
συνεργατών τους.