Η λύση θα δοθεί από τα κάτω και από αριστερά
Τ ην ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι Μέρκελ και Σαρκοζί ανακοίνωναν την επιβολή σιδηρόφρακτης λιτότητας σε όλη την Ευρώπη.
Το «καρότο» στην πολιτική τους είναι αδιόρατο. Η Μέρκελ δέχθηκε να σταματήσει να «εμποδίζει» την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), που θα μπορεί πλέον χωρίς φραγμούς να αγοράζει ομόλογα κρατικού χρέους. Ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης (ESM) θα ενεργοποιηθεί νωρίτερα, το 2012, αν και τα κεφάλαιά του είναι σταγόνα μπροστά στον ωκεανό των υποχρεώσεων που δημιουργεί το χρέος χωρών όπως η Ισπανία και η Ιταλία.
Όμως το μαστίγιο είναι ολοφάνερο. Η συμφωνία προβλέπει αλλαγή των ευρωπαϊκών συνθηκών, ώστε να γίνουν εφικτές οι κυρώσεις κατά των «αποτυχημένων» χωρών, αλλά και οι «αυτοματισμοί» επιβολής της λιτότητας. Έτσι π.χ. προβλέπεται η συνταγματική κατοχύρωση «ισοσκελισμένων προϋπολογισμών» και το δεσμευτικό «φρένο χρέους» υπό τον έλεγχο του… ευρωπαϊκού δικαστηρίου.
Η επιμονή των Μερκοζί στη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία δεν καθησυχάζει
τις «αγορές». Σχεδόν αμέσως η Standard and Poors ανακοίνωσε την απειλή
να υποβαθμίσει μέσα στους επόμενους μήνες όλες τις χώρες του πυρήνα της
ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας! Τα κοράκια του
χρηματοπιστωτικού συστήματος προβλέπουν την αποτυχία της πολιτικής των
Μερκοζί και το βύθισμα της ευρωζώνης σε ακόμα μεγαλύτερη κρίση.
Παπαδήμος
Ο
έμπιστος των δυνάμεων της αγοράς, ο ευρωτραπεζίτης Λ. Παπαδήμος, που
μέσα από τις απίστευτες διαδικασίες της τρικομματικής συναίνεσης
εκτοξεύτηκε στη θέση του πρωθυπουργού, μας καλεί να εμπιστευτούμε το
μέλλον μας σε αυτό ακριβώς το ευρωαδιέξοδο.
Ο προϋπολογισμός
του 2012 προϊδεάζει για το ποιο μέλλον μιλάνε. Για το κόψιμο των μισθών
και των συντάξεων στο μισό. Για τις μαζικές απολύσεις στον ιδιωτικό και
δημόσιο τομέα. Για την ουσιαστική κατάργηση της δημόσιας περίθαλψης και
υγείας. Για το μαράζωμα των δημόσιων σχολείων και πανεπιστημίων. Για τις
μαζικές ιδιωτικοποιήσεις με ρυθμό fast truck. Για έναν ακόμα χρόνο
απίστευτης φοροεπιδρομής… Αλλά ταυτόχρονα, για μείωση της φορολογίας στο
κεφάλαιο, για μείωση των εργοδοτικών εισφορών, για κατάργηση κάθε
«γραφειοκρατικού» περιορισμού στη δράση των επιχειρήσεων, στο όνομα της
ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Είναι μια πολιτική που συνοψίζεται
στις λέξεις: Όλα για το κεφάλαιο…
Εκβιασμοί
Η
πολιτική αυτή στηρίζεται στο εκβιαστικό δίλημμα: Άγρια λιτότητα με το
ευρώ ή ακόμα αγριότερη με την επιστροφή στη δραχμή που, υπό την
κυριαρχία των καπιταλιστών, θα οδηγήσει σε συνθήκες απίστευτης
φτωχοποίησης; Είναι εξοργιστικό, αλλά όσοι με έμφαση χτίζουν αυτό τον
εκβιασμό (όπως π.χ. η εφημερίδα «Τα Νέα») την ίδια στιγμή με άνεση μας
πληροφορούν ότι «οι πλούσιοι δεν διακινδυνεύουν τίποτα, γιατί από καιρό
έχουν μεταφέρει τα χρήματά τους στην ασφάλεια των τραπεζών του
εξωτερικού».
Οι υποστηρικτές της τρικομματικής κυβέρνησης με
απίστευτη υποκρισία καλούν το λαό σε πρωτοφανείς θυσίες, την ώρα που δεν
κάνουν το παραμικρό για να εμποδίσουν τους κερδοσκόπους να βγάζουν
τεράστια ποσά στη Γερμανία ή στην Ελβετία.
Όσο για την επιχείρηση
σύλληψης των μεγαλοφοροφυγάδων και μεγαλοεισφοροκλεπτών, αυτή
εξελίσσεται σε κακόγουστο επικοινωνιακό πυροτέχνημα, αφού κανένας –μα
κανένας– από αυτούς δεν πέρασε την πόρτα της φυλακής, ακόμα και αν
κατηγορείται με μακρές λίστες κακουργημάτων.
Πολιτική κρίση
Έτσι
δεν είναι τυχαίο ότι οι υποστηρικτές της κυβέρνησης Παπαδήμου βλέπουν
τη δημοτικότητά τους να κατρακυλά, με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται
συνθήκες πρωτοφανούς πολιτικής κρίσης του συστήματος, μακράν της
σοβαρότερης από όσες αντιμετώπισε ο ελληνικός καπιταλισμός μετά το 1974.
Τα
ποσοστά του ΠΑΣΟΚ βυθίζονται στο 15%, θυμίζοντας τη δύναμη που είχε
όταν πρωτοξεκινούσε στις εκλογές του 1974. Μόνο που τότε το 13,5% είχε
τη δυναμική ενός νεανικού ξεκινήματος, ενώ τώρα το 15% μοιάζει με
επιθανάτιο ρόγχο ενός βαθιά γερασμένου οργανισμού.
Σε αυτές
τις συνθήκες το άνοιγμα των διαδικασιών αλλαγής ηγεσίας αποκτά υπαρξιακά
χαρακτηριστικά. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και «ιστορικά» στελέχη, όπως
ο Κ. Σκανδαλίδης, δεν διστάζουν να μιλήσουν για την ανάγκη ενός νέου
κόμματος της κεντροαριστεράς. Δεν είναι τυχαίο ότι πρωτοκλασάτοι
«εκσυγχρονιστές» σφάζονται στην ποδιά της ΔΗΜ.ΑΡ., αναζητώντας στον
εναγκαλισμό με τον Φ. Κουβέλη το απαραίτητο πλυντήριο για να «παίξουν»
ξανά πολιτικό ρόλο.
Δεν είναι τυχαίο ότι μόνοι υπερασπιστές
της πολιτικής των κυβερνήσεων ΓΑΠ απέμειναν οι μουτζαχεντίν του
νεοφιλελευθερισμού, όπως οι Λοβέρδος, Διαμαντοπούλου, Ραγκούσης (άντε
και ο Μόσιαλος…). Όλοι οι υπόλοιποι, συμπεριλαμβανομένου του ΓΑΠ,
αρχίζουν να το παίζουν… αντιμνημονιακοί! Και ο Ευάγγελος Βενιζέλος να
θυμίζει –όλο και συχνότερα– ότι στήριξε μεν το μνημόνιο, αλλά μόνο ως
«αναγκαίο κακό» και όχι ως «ευκταίον». Μόνο που η ζωή θα είναι σκληρή με
τους σοσιαλδημοκράτες μεγαλοπαράγοντες: Θα υποχρεωθούν να πιουν το
πικρό ποτήρι μέχρι τέλους, γιατί είναι υποχρεωμένοι να στηρίξουν την
κυβέρνηση Παπαδήμου και αυτό περιορίζει πολύ τα περιθώρια δημαγωγικών
ελιγμών τους.
Την ώρα που καταρρέει το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ βυθίζεται.
Με δημοσκοπικά ποσοστά γύρω στο 21,5% μένει κάτω από το αρνητικό ρεκόρ
του Καραμανλή στις εκλογές του 2009. Και ο Α. Σαμαράς βρίσκεται ακόμα
στην αρχή και όχι στο τέλος των πολιτικών δοκιμασιών του: Μετά τις
κωλοτούμπες για την υπογραφή, θα υποχρεώνεται όλο και πυκνότερα να
αναλάβει ευθύνες για τη λιτότητα, για τους φόρους, για τα αδιέξοδα.
Ο
δικομματισμός βαδίζει προς μια ιστορική ήττα. Όμως δεν θα καταρρεύσει
από μόνος του. Ήδη οι δυνάμεις του συστήματος επεξεργάζονται τις
«μετα-κομματικές» λύσεις, τις κυβερνήσεις τεχνοκρατών και
«προσωπικοτήτων» άμεσης εμπιστοσύνης του κεφαλαίου, με μοντέλο τον ίδιο
τον Παπαδήμο.
Η λύση πρέπει να δοθεί από τα κάτω και από τα
αριστερά. Τη δυναμική της αντιπολίτευσης από τα κάτω τη ζήσαμε με τις
απεργίες και τις διαδηλώσεις που τερμάτισαν την εξουσία του ΓΑΠ. Η
προοπτική μιας γενικής πολιτικής απεργίας, με στόχο την ανατροπή της
λιτότητας, του μνημονίου και της κυβέρνησης Παπαδήμου, είναι η απάντηση
που χρειάζεται.
Ταυτόχρονα η δυναμική της Αριστεράς φαίνεται
ήδη ακόμα και στις δημοσκοπήσεις. Η πρόβλεψη για το ΚΚΕ, τον ΣΥΡΙΖΑ, την
ΑΝΤΑΡΣΥΑ δείχνει τα υψηλότερα ποσοστά σε δυνάμεις κομουνιστικής
αναφοράς σε όλη την Ευρώπη. Η συμπαράταξη αυτών των δυνάμεων είναι ο
κρίσιμος κρίκος. Τόσο για τους αγώνες του σήμερα, όσο και για τις
εξελίξεις του αύριο.