Η δυσαρέσκεια πρέπει να γίνει πολιτική δύναμη
Τ α αποτελέσματα του πρώτου γύρου των περιφερειακών εκλογών είναι ένα ηχηρό χαστούκι στο δικομματισμό, στα κόμματα εξουσίας, στις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Το μήνυμα δόθηκε κυρίως δια της αποχής-ρεκόρ, που κάνει όλες τις «εκλογιμότητες» πιο ασταθείς και αβέβαιες, όλα τα συστήματα πολιτικού ελέγχου του κόσμου πιο εύθραυστα. Παράλληλα όμως το μήνυμα της αποχής είναι όπως πάντα αμφιλεγόμενο, αφήνοντας ελπίδες στις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ ότι σε επόμενες πολιτικές αναμετρήσεις –με μεγαλύτερα εκβιαστικά διλήμματα– θα μπορέσουν να «ψαρέψουν» καλύτερα στην τεράστια δεξαμενή της αποχής, που, για παράδειγμα, στο Δήμο της Αθήνας προσέγγισε το 60%.
Επίσης το μήνυμα δόθηκε με το υψηλό ποσοστό όλου του φάσματος της Αριστεράς –από το ΚΚΕ ως το ΑΝΤΑΡΣΥΑ– που ξεπερνά το 20% σε εθνικό επίπεδο, ενώ στην Περιφέρεια της Αττικής ξεπέρασε το 32%. Η πολυδιάσπαση όμως, η κατάτμηση της Αριστεράς απειλεί να κρύψει κάτω από το χαλί αυτή τη μεγάλη πολιτική δύναμη που ο κόσμος έδωσε στην Αριστερά ως εντολή για δράση, για αντίσταση, για ανατροπή της πολιτικής του μνημονίου, της πολιτικής της κυβέρνησης, της ΕΕ και του ΔΝΤ.
ΠΑΣΟΚ
Το ΠΑΣΟΚ, έχοντας την κεντρική ευθύνη για αυτή την
πολιτική, δέχθηκε το κύριο πλήγμα. Μέσα σε ένα χρόνο έχασε πάνω από 1
εκατ. ψηφοφόρους, χάνοντας ήδη το πλεονέκτημα της μεγάλης πολιτικής
νίκης του 2009. Η κυβέρνηση Παπανδρέου βγαίνει από τις περιφερειακές
εκλογές πολύ πιο αδύναμη πολιτικά. Και έχοντας καταγράψει αυτές τις
τεράστιες απώλειες, θα έχει να πάρει πρόσθετα, πέραν του μνημονίου,
αντεργατικά μέτρα όπως ήδη απαίτησε ο Ζ. Κλ. Γιουνκέρ, να υποστηρίξει
τον δρακόντειο προϋπολογισμό του 2011 και να κρατήσει μια κυβερνητική
σταθερότητα στους πρώτους μήνες του 2011, που όλοι περιμένουν με
κομμένη την ανάσα.
Με αυτές τις προοπτικές δεν είναι τυχαίο
ότι αυξάνουν οι πιέσεις στον ΓΑΠ για πολιτικές πρωτοβουλίες «οργάνωσης
των συναινέσεων» με κατεύθυνση μια κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας», με ή
χωρίς προσφυγή σε εθνικές εκλογές. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι, παρά
την κρισιμότητα της κατάστασης του ΠΑΣΟΚ, βγαίνουν πλέον στον αέρα
«ειδήσεις» για διαφωνίες υπουργών (Μπεγλίτης, Λοβέρδος, Κατσέλη…)
σχετικά με την τακτική του κόμματος στις περιφερειακές εκλογές και
ειδικότερα το «διάγγελμα» του ΓΑΠ, που δραματοποίησε τη σημασία του
αποτελέσματος, προκειμένου να περιορίσει τις απώλειες του ΠΑΣΟΚ που
προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις.
Δεξιά
Επίσης δεν έχει
κανένα λόγο να πανηγυρίζει ο Αντ. Σαμαράς. Η ΝΔ έχασε πάνω από 500.000
ψήφους σε σύγκριση με το αποτέλεσμα του 2009, που αποτελούσε
συντριπτική ήττα και αρνητικό ρεκόρ για το κόμμα της Δεξιάς. Η
δημαγωγία του Σαμαρά που τάσσεται δήθεν «ενάντια στο μνημόνιο», ενώ
υποστηρίζει όλα τα αντεργατικά μέτρα που προκύπτουν από αυτό, δεν
άρκεσε για την ανάκαμψη της ΝΔ. Και ταυτόχρονα συνεχίζει να συσσωρεύει
πολιτικά προβλήματα: Η δήλωση του Καραμανλή ότι το μνημόνιο ήταν
«αναγκαίο κακό» αποτελεί προειδοποιητική βολή για την ηγεσία της ΝΔ,
υπογραμμίζοντας ότι για ένα αστικό κόμμα τα περιθώρια δημαγωγίας
περιορίζονται από τις ανάγκες στήριξης του συστήματος. Η εκλογική
επιβίωση της Ντ. Μπακογιάννη στην Κρήτη (όπου ο εκλεκτός της
οικογένειας Μητσοτάκη ξεπέρασε τον επίσημο υποψήφιο της ΝΔ) και το
άνοιγμα της δημόσιας συζήτησης για τις «συναινέσεις» περιγράφουν τις
ακόμα πιο δύσκολες μέρες που έρχονται για τη νέα ηγεσία της Δεξιάς.
Μια
από τις καλύτερες ειδήσεις των εκλογών ήταν η ανακοπή της εκλογικής
δυναμικής του ακροδεξιού ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη. Παρά τη ρατσιστική
προπαγάνδα για τους μετανάστες (που διευκόλυναν οι θέσεις τόσο του
ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ) και παρά τη σκανδαλώδη υποστήριξη των ΜΜΕ, το
κόμμα του Καρατζαφέρη περιορίζεται στο 4,5% στην επικράτεια (πίσω από
τον διασπασμένο και σε κρίση ΣΥΡΙΖΑ…), ενώ στην Αττική ο Άδ. Γεωργιάδης
περιορίστηκε στο 6,66% πολύ κάτω από τους στόχους και τις προβλέψεις.
Όμως η «χαλαρότητα» στην ψήφο της ακροδεξιάς είχε ένα επικίνδυνο
αποπαίδι: Το 5,26% (9.700 ψήφοι) της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής στην
Αθήνα είναι πρόκληση, είναι υπενθύμιση στην Αριστερά για την
προτεραιότητα και τη σοβαρότητα που πρέπει να επιδείξουμε στην
αντιρατσιστική πάλη.
Αριστερά
Οι περιφερειακές
εκλογές, σε συνθήκες κρίσης και κατάρρευσης της επιρροής των δύο
κομμάτων εξουσίας, ήταν μια μεγάλη πολιτική ευκαιρία για την Αριστερά.
Όμως η αποχή-ρεκόρ αποδεικνύει ότι αυτή η ευκαιρία έμεινε αναξιοποίητη.
Η Αριστερά δεν κατόρθωσε να πείσει τον κόσμο να δώσει στην αγανάκτηση
το συγκεκριμένο πολιτικό χρώμα, να τη συγκροτήσει σε πολιτική δύναμη. Η
πολυδιάσπαση είναι μια ολοφάνερη αιτία. Όμως το πρόβλημα είναι
βαθύτερο: Και τα περιορισμένα –σε σχέση με τις δυνατότητες–
αποτελέσματα, αλλά και η ίδια η πολυδιάσπαση ερμηνεύονται από πολιτικά
ζητήματα, από ζητήματα γραμμής μέσα στην Αριστερά. Όπου ασφαλώς οι
ευθύνες δεν κατανέμονται ισοβαρώς.
Το ΚΚΕ είναι μέσα στους
νικητές των εκλογών. Σε συνθήκες μεγάλης αποχής η οργανωτική
σταθερότητα αποδείχθηκε πολύτιμη. Παρότι αύξησε ανεπαίσθητα τις ψήφους
του (στην Περιφέρεια Αττικής από τις 200.192 ψήφους στις βουλευτικές
του 2009 πήρε τώρα 224.137 ψήφους, ενώ πανελλαδικά αύξησε τη δύναμή του
κατά 70.000 ψήφους), εκτίναξε τα ποσοστά του σε 14,16% στην Αττική και
ένα υπολογιζόμενο 10,7% στην επικράτεια. Σε συνδυασμό με τα προβλήματα
του ΣΥΡΙΖΑ, το αποτέλεσμα αυτό δίνει πολιτική δυναμική στο ΚΚΕ. Που
όμως δημιουργεί μεγαλύτερες υποχρεώσεις στην ηγεσία του για να πάρει
πολιτικές πρωτοβουλίες οργάνωσης της ευρύτερης αντίστασης, υποχρεώσεις
που είναι σε αντίφαση με τις μέχρι σήμερα επιλογές της «μοναχικής»
πορείας.
Η ηγεσία του Συνασπισμού βγαίνει εκτεθειμένη από τις
εκλογές. Η επιλογή της συμμαχίας με μια ομιχλώδη σοσιαλδημοκρατική
ομάδα –που καταγγέλλει μεν το μνημόνιο, αλλά δεν διαφοροποιείται από τη
γενικότερη σοσιαλδημοκρατική στρατηγική– δεν επιβραβεύτηκε στην κάλπη:
Το 6% του Αλέξη Μητρόπουλου δεν αποτελεί «υπέρβαση» των ποσοστών του
παλιού ΣΥΡΙΖΑ, απέχει πολύ από ποσοστό που θα έδειχνε κάποια
«συνάντηση» με ένα υπαρκτό ρεύμα της σοσιαλδημοκρατίας και απέχει πάρα
πολύ από τα παραμύθια για υποψηφιότητα «νίκης» στην περιφέρεια Αττικής
που τόσο δελέασε τους στρατηγούς στην Κουμουνδούρου.
Η ηγεσία του
ΣΥΝ έπαιξε κορώνα-γράμματα τον ΣΥΡΙΖΑ και το ίδιο της το κόμμα για μια
«συμμαχία» που αποδεικνύεται πουκάμισο αδειανό. Δυστυχώς τα πολιτικά
προβλήματα είναι για την ηγεσία του ΣΥΝ σοβαρότερα από τα εκλογικά: Η
στροφή σε συμμαχίες με κάποιες ημι-απελευθερωμένες από το ΠΑΣΟΚ
σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις(;), αλλά και η αναζήτηση
οικολογικής-πράσινης «συνιστώσας», αποτελούν πολιτική στροφή που
παραβιάζει τις αποφάσεις των τελευταίων συνεδρίων του ΣΥΝ, που
επέβαλλαν την «αριστερή πορεία» του κόμματος και άνοιξαν τις
δυνατότητες για τη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ. Στις εβδομάδες που έρχονται
θα κριθεί και η ενότητα του ΣΥΝ, αφού γίνεται κρίσιμο το ερώτημα αν το
«Αριστερό Ρεύμα» θα ακολουθήσει την ηγεσία του ΣΥΝ σε αυτά τα
δεξιόστροφα άλματα στον αέρα…
Ελεύθερη Αττική
Το
Μέτωπο και ο συνδυασμός Ελεύθερη Αττική, με τον Αλ. Αλαβάνο, ξεκινώντας
ως «αριστερή πτέρυγα» του ΣΥΡΙΖΑ, συγκέντρωσε στην Αττική 2,16%. Είναι
ένα ποσοστό κατώτερο των προσδοκιών μας. Ήταν ένα εγχείρημα σχετικά
νέο, με περιορισμένη οργανωτική βάση και περιορισμένους πόρους, που δεν
κατόρθωσε να σπάσει τους αποκλεισμούς των ΜΜΕ και να συνδεθεί με
ευρύτερα ακροατήρια. Πολλά στελέχη του ΣΥΝ κατηγορούν το Μέτωπο και τον
Αλ. Αλαβάνο για «ακραία» (για αριστερίστικη) προεκλογική καμπάνια. Αυτό
το θεωρούμε σαν σοβαρότερη κατάκτησή μας: Το κέρδισμα μιας στοιχειωδώς
μαζικής απήχησης, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, πάνω σε μια
ριζοσπαστική πολιτική βάση. Πάνω στην άποψη ότι για να αντιμετωπίσουμε
την κρίση δεν έχουμε κανένα λόγο να διστάζουμε για τα «ακραία»
συνθήματα και τακτικές…
Επιτυχημένη ήταν η παρέμβαση του
μετώπου της επαναστατικής Αριστεράς, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που ενισχύθηκε και από
τη διάσπαση-κρίση του ΣΥΡΙΖΑ. Στην Περιφέρεια Αττικής, ο Άγγελος Χάγιος
συγκέντρωσε 2,2%, δηλαδή 32.100 ψήφους, στην επικράτεια υπολογίζεται
στο 1,7%. Στις προηγούμενες περιφερειακές εκλογές (2006), το ψηφοδέλτιο
Σπανόπουλου (ΣΕΚ και πράσινοι) είχε πάρει 20.000 ψήφους και 1,33%, ενώ
το ψηφοδέλτιο του Θ. Τσιριγώτη (Μ-Λ ΚΚΕ) –που φέτος δεν συμμετείχε στις
εκλογές– είχε συγκεντρώσει ακόμα 20.000 ψήφους και 1,33%. Η επιτυχία
δεν είναι λοιπόν αριθμητική-εκλογική, αλλά πολιτική: Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, με το
ποσοστό που συγκέντρωσε, αποκτά τις δυνατότητες, αλλά και τις
υποχρεώσεις, για πολιτικές πρωτοβουλίες.
Η γνώμη της ΔΕΑ ήταν και
παραμένει σταθερή. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η μεγαλύτερη δυνατή
ενότητα δράσης της Αριστεράς, ο συντονισμός σε μια τακτική κλιμάκωσης
των ταξικών αγώνων, η επεξεργασία και εμπέδωση ενός προγράμματος
«μεταβατικών» αιτημάτων, που θα δείχνουν τη σοσιαλιστική εναλλακτική
λύση απέναντι στη βαρβαρότητα της κρίσης.