Το Milk δεν είναι απλά μια ταινία, ούτε μόνο μια βιογραφία, αλλά μια μικρή καταγραφή της ιστορίας του ομοφυλοφιλικού κινήματος στην Αμερική της δεκαετίας του ’70, σκηνοθετημένη από τον Γκας Βαν Σαντ. Ο Χάρβει Μιλκ –που τον υποδύεται εξαιρετικά ο Σον Πεν– ήταν ο πρώτος γκέι άντρας που εκλέχτηκε σε σημαντικό πολιτικό αξίωμα, σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Το 1978 κατάφερε να εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος στο Σαν Φρανσίσκο. Ο αγώνας του όμως ξεκινά πολύ πιο πριν. Βιώνοντας την έντονη καταπίεση που δέχονταν όλοι οι ομοφυλόφιλοι και μη αντέχοντας να κρύβεται, αποφάσισε «να βγει από την ντουλάπα» και να ζήσει στο Σαν Φρανσίσκο με το σύντροφό του. Εκείνη την εποχή πολλοί ομοφυλόφιλοι κατέφευγαν στο Σαν Φρανσίσκο, όπου παραδοσιακά ζούσαν σχετικά πιο ελεύθερα απ’ όσο αλλού. Στη συνοικία Κάστρο, με κέντρο το φωτογραφείο του Μιλκ, η γκέι κοινότητα συσπειρώνεται και διεκδικεί τα δικαιώματά της. Ο Μιλκ πολύ γρήγορα μετατρέπεται σε έναν δυναμικό ακτιβιστή, σε έναν άνθρωπο σύμβολο για εκατοντάδες γκέι. Ριζοσπαστικοποιείται προσπαθώντας να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των γκέι σε μια ανήσυχη και δύσκολη εποχή.
Η αστυνομική καταστολή είναι καθημερινή. Οι συλλήψεις σε στέκια ομοφυλόφιλων, αλλά και στους δρόμους είναι καθημερινό φαινόμενο. Στις περισσότερες πολιτείες οι νόμοι στρέφονται ενάντια στους γκέι. Τα ΜΜΕ εξευτέλιζαν και απομόνωναν τους ομοφυλόφιλος με κάθε τρόπο. Ταυτόχρονα όμως είναι και η εποχή της αμφισβήτησης. Του αντιπολεμικού κινήματος, του κινήματος των μαύρων, των γυναικών, όπου χιλιάδες άνθρωποι αναγνώριζαν την καταπίεση τους και την πολεμούσαν. Από το 1969 και τα γεγονότα στο Στόουνγουολ, το κίνημα των ομοφυλόφιλων είχε κάνει ήδη αισθητή την παρουσία του. Ένα κίνημα που ο ίδιος ο Μιλκ δήλωνε πάντα πως είναι κομμάτι του. Ο «δήμαρχος της Κάστρο», όπως τον αποκαλούσαν, με κάθε ευκαιρία άρπαζε την ντουντούκα και σε κάθε μεριά της πόλης μιλούσε στον κόσμο. «Είμαι εδώ για να σας στρατολογήσω», ήταν η συνηθισμένη του φράση. Και πραγματικά, οι σύντροφοι του στον αγώνα είναι πολλοί. Άνθρωποι που συνειδητοποιούν ότι το προσωπικό είναι πολιτικό και ανοιχτά και περήφανα δηλώνουν ότι είναι γκέι. Ο Μίλκ παράλληλα με τις προεκλογικές του καμπάνιες, πάλευε ενάντια στη συντηρητική Αμερική, που εκπροσωπούσε η ακροδεξιά Αννίτα Μπράιαντ.(κάτι σαν την Σάρα Πέιλιν). Σημαντικός σταθμός στον αγώνα των γκέι ήταν η μάχη ενάντια στο άρθρο 6. Εμπνευστής του ήταν ο Τζον Μπριγκς, ο οποίος πρότεινε να απολύονται από τα σχολεία οι γκέι δάσκαλοι, κάτι που τελικά δεν πέρασε μετά από σκληρούς αγώνες.
Ο Μιλκ καταλάβαινε ότι η καταπίεση δεν αφορούσε μόνο τους γκέι. Σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, μιλούσε επίσης για τα δικαιώματα των μαύρων, των Ασιατών, των συνταξιούχων, των φτωχών. Έτσι κατάφερε να κερδίσει μέχρι και τη συμπαράσταση των φορτηγατζήδων, που αποδέχτηκαν τους γκέι συνάδελφους τους, μποϋκοτάροντας την μπύρα Κόουρς. Ο Χάρβει δεν θα μπορούσε να εκλεγεί χωρίς την αποδοχή πολλών στρέιτ εργαζόμενων. Είναι χαρακτηριστικό ότι βρήκε περισσότερη στήριξη εκεί, παρά στους γκέι επιχειρηματίες που αρνήθηκαν να στηρίξουν την προεκλογική του καμπάνια. Γύρω στο 1978 γίνεται μαζικό φαινόμενο η συμμετοχή των ομοφυλόφιλων στα συνδικάτα, πλάι στους υπόλοιπους εργαζόμενους. Ο Χάρβει εκλέχτηκε και κέρδισε μάχες όχι γιατί είχε στα χέρια του εξουσία, όπως κάποιοι πίστευαν, αλλά γιατί στηριζόταν από ένα διεκδικητικό κίνημα. Παρ’ όλα αυτά όμως, το κίνημα των ομοφυλόφιλων ξεφούσκωσε στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Το κόμμα των δημοκρατικών ήταν πολύ συντηρητικό για να εκφράσει τη θέληση αυτού του κινήματος για αλλαγή και να οδηγήσει τα μεμονωμένα κινήματα του ’70 σε μια συνολική αμφισβήτηση του συστήματος.
Ο Χάρβει Μιλκ δολοφονήθηκε το 1978 από τον συντηρητικό πρώην αστυνομικό Νταν Γουάιτ. Τη μέρα της κηδείας του έγιναν διαδηλώσεις στο Σαν Φρανσίσκο και σε άλλες πόλεις. Σήμερα, 38 χρόνια μετά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ είναι μαύρος και η πρωθυπουργός της Ισλανδίας είναι λεσβία. Είναι σημαντικές εξελίξεις που δείχνουν ότι τα δικαιώματα των μαύρων και των ομοφυλόφιλων έχουν προχωρήσει. Ωστόσο χρειάζονται πολύ περισσότερα για να αλλάξει πραγματικά η ζωή του κάθε απλού ομοφυλόφιλου εργαζόμενου. Μια αριστερά που να αγκαλιάζει αυτά τα κινήματα και να υπερασπίζεται τους καταπιεσμένους. Μακριά από λογικές σαν αυτές που διαβάσαμε στην κριτική του Μιλκ από το Ριζοσπάστη, ότι δηλαδή οι ομοφυλόφιλοι που αγωνίζονται στην Ελλάδα έχουν μετατραπεί σε «γελοίες καρικατούρες» και ότι στην ταινία ο Μιλκ παρουσιάζεται σαν «μια ξεφωνημένη λαϊκή αδερφή». Ο αγώνας του Χάρβει Μιλκ, αλλά και όλων των ομοφυλόφιλων, μπορεί να δικαιωθεί και να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα αν ενωθεί με τους αγώνες των υπόλοιπων καταπιεσμένων. Άντρες, γυναίκες, μετανάστες, ομοφυλόφιλοι, λεσβίες να εξαλείψουμε την καταπίεση, παλεύοντας μαζί σε κοινές οργανώσεις, ενάντια στο σύστημα που μας εκμεταλλεύεται και μας καταπιέζει.
Κατερίνα Σεργίδου