ΔΕΝ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ, ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ!
Η 8 Μάρτη δεν είναι γιορτή. Καθιερώθηκε ως «Διεθνής ημέρα των εργαζόμενων γυναικών» το 1910, με πρωτοβουλία της Γερμανίδας επαναστάτριας σοσιαλίστριας Κλάρα Τσέτκιν, η οποία το πρότεινε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη. Από τότε, αυτή η μέρα είναι μέρα πάλης για τις γυναίκες παγκόσμια.
Στον εορτασμό της 8 Μάρτη 1917 στη Ρωσία 200.000 εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας ξεκίνησαν τη ρώσικη επανάσταση στην Πετρούπολη με το σύνθημα «Ψωμί - κάτω ο πόλεμος -βελτίωση της κατάστασης των γυναικών».
Σ ήμερα, στον 21ο αιώνα, οι διακρίσεις σε βάρος μας εξακολουθούν να υπάρχουν και πολλές φορές να επιτείνονται στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό που ζούμε.
Μερικά παραδείγματα:
- Η ανισότητα στους μισθούς ζει και βασιλεύει.
Η αυξανόμενη ανεργία, η μερική απασχόληση, τα ελαστικά ωράρια, η
ανασφάλιστη εργασία, η «προσωρινή» εργασία έχουν πρώτα θύματα τις
γυναίκες. Στην Ελλάδα αποτελούμε το 65% των ανέργων και αμειβόμαστε
κατά μέσο όρο με το 70% της αμοιβής των αντρών.
- Η βία εναντίον μας έχει μαζικές διαστάσεις τόσο μέσα στην οικογένεια
όσο και στους χώρους δουλειάς. Στην Ε.Ε. το 2000 3 εκατομμύρια
εργαζόμενων γυναικών έπεσαν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στη δουλειά
τους.
- Το χτύπημα στο κράτος πρόνοιας, με κλεισίματα ή ιδιωτικοποιήσεις των
παιδικών σταθμών, των ΚΑΠΗ, των χώρων μέριμνας, υγείας και εκπαίδευσης
κ.λπ., ρίχνει ακόμα μεγαλύτερα βάρη στις πλάτες των εργαζόμενων
γυναικών.
- Σήμερα οι γυναίκες είναι τα πρώτα θύματα του πολέμου, της μετανάστευσης, του σύγχρονου δουλεμπορίου.
- Τα ζητήματα της ελευθερίας στη σεξουαλική επιλογή των γυναικών και των δικαιωμάτων των λεσβιών είναι ακόμα άπιαστο όνειρο.
- Το δικαίωμα στην ελεύθερη και δωρεάν αντισύλληψη και έκτρωση δέχεται
χτυπήματα. Ξεκινώντας από τις ΗΠΑ του Μπους, σε πολλές χώρες γίνεται
ιδεολογική και πολιτική επίθεση με στόχο την κατάργηση κεκτημένων
δικαιωμάτων (π.χ., πέρσι στην Ιταλία). Αλλά και στην Ελλάδα, επί Ν.Δ.,
είχαμε τέτοια κρούσματα. Να θυμίσουμε τις γνωστές εκκλήσεις
Χριστόδουλου – Ν.Δ. και άλλων αντιδραστικών του τύπου Καρατζαφέρη
«γεννάτε γιατί χανόμαστε ως έθνος».
Διπλή καταπίεση
Η ζωή των γυναικών έχει αλλάξει με πολλούς και διάφορους τρόπους τις τελευταίες δεκαετίες. Οι γυναίκες σε πολλές χώρες είναι το μισό των εργαζόμενων. Όλο και περισσότερες γυναίκες σπουδάζουν, εργάζονται και έχουν το βάρος μονογονεϊκής οικογένειας. Παρόλο που οι γυναίκες έχουν καταφέρει με τους αγώνες τους να ξεφύγουν από κάποιους εξαιρετικά καταπιεστικούς ρόλους που είχαν επωμιστεί στο παρελθόν, ωστόσο ο σεξισμός και η καταπίεσή τους συνεχίζονται.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός σήμερα εξακολουθεί να στηρίζεται και να εξοικονομεί τεράστια κέρδη από την απλήρωτη εργασία των γυναικών μέσα στο σπίτι. Το 1995 το πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών ανέφερε ότι η απλήρωτη μαζί με την κακοπληρωμένη εργασία των γυναικών ετησίως αντιστοιχούσε σε 11 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκόσμια! Γι’ αυτό το «ιδανικό» της οικογένειας, που είναι η «φυσική» ενασχόληση της γυναίκας, ξαναέρχεται στην επιφάνεια.
Μπορεί να υπάρξει απελευθέρωση των γυναικών;
Π ριν από 90 χρόνια (!) η ρώσικη επανάσταση του 1917 έδειξε ότι μπορεί να υπάρξουν άλματα προς τη γυναικεία απελευθέρωση όταν η κοινωνία δεν λειτουργεί με βάση το κέρδος, αλλά τις ανάγκες των ανθρώπων. Έκανε πράξη όλα τα αιτήματα των γυναικείων κινημάτων. Δύο μήνες μετά την επανάσταση νομοθετήθηκε το δικαίωμα της ψήφου, καθώς και της εκλογής σε δημόσια αξιώματα για τις γυναίκες, ο πολιτικός γάμος, καθώς και το δικαίωμα των γυναικών να επιλέγουν να κρατήσουν το όνομά τους μετά το γάμο. Το διαζύγιο έγινε μια απλή και δωρεάν διαδικασία. Καθιερώθηκε η νομική και οικονομική προστασία της ανύπαντρης μητέρας. Για πρώτη φορά η έκτρωση έγινε νόμιμη και δωρεάν, παρεχόμενη από όλα τα νοσοκομεία. Καταργήθηκαν οι νόμοι που ποινικοποιούσαν την ομοφυλοφιλία. Καταργήθηκε το αδίκημα της μοιχείας. Έγινε ακόμα πραγματικότητα η ίση αμοιβή για ίση εργασία
Παράλληλα με τις αλλαγές στη νομοθεσία, φτιάχτηκαν και ήταν στη διάθεση κάθε γυναίκας δημόσια μαγειρεία, πλυντήρια, 24ωροι παιδικοί σταθμοί κ.λπ., ώστε να απαλλαγούν οι εργαζόμενες από τη σκλαβιά του νοικοκυριού και να έχουν χρόνο για τον εαυτό τους και για να ασχοληθούν με τα κοινά.
Αυτές οι πρωτόγνωρες για την ανθρωπότητα κατακτήσεις ανατράπηκαν την περίοδο που ακολούθησε την επικράτηση του σταλινισμού (από το τέλος της δεκαετίας του 1920).
Και ξαναήρθαν στο προσκήνιο με το «δεύτερο κύμα» των γυναικείων κινημάτων που αναπτύχθηκαν τις δεκαετίες του 1960 και 1970.
Μπορούμε να αντισταθούμε
Ο ι γυναίκες παλεύουν σήμερα σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αγώνας (εργατικός, φοιτητικός, νεολαιίστικος, αντιρατσιστικός, αντιπολεμικός) που να μην έχουμε ενεργή συμμετοχή. Είδαμε δεκάδες χιλιάδες γυναίκες στους αγώνες των συμβασιούχων, στις απεργίες των τραπεζών, στις απεργίες των νοσοκομείων, στους αγώνες των δασκάλων και των καθηγητών, σήμερα στους αγώνες για την εκπαίδευση, στους αγώνες για το περιβάλλον, για τους παιδικούς σταθμούς, για το κράτος πρόνοιας.
Ένα νέο γυναικείο κίνημα, μαζί με το εργατικό και το κίνημα ενάντια στη νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, ένα κίνημα «από τα κάτω», εμφανίζεται πια παγκόσμια. Για παράδειγμα, στο τελευταίο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ που έγινε φέτος τον Ιανουάριο στην Κένυα η παρουσία των γυναικών της Αφρικής, τα κινήματά τους και οι αγώνες τους εντυπωσίασαν. Οι γυναίκες της Αφρικής παλεύουν για το δικαίωμα στο νερό, στην υγεία, ενάντια στο AIDS, ενάντια στις εταιρίες πετρελαίου που ληστεύουν τον τόπο και μολύνουν το περιβάλλον, για δουλειά, για δικαίωμα στη μόρφωση, για να υπάρχουν σχολεία, σπίτια, περίθαλψη.
Η επίθεση που δεχόμαστε από το νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό είναι συνολική και μας θίγει όλες και όλους. Γι’ αυτό και η οργάνωση των αντιστάσεών μας πρέπει να είναι συνολική. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, για να μπορέσουμε να έχουμε κατακτήσεις, για να μπορέσουν τα αιτήματα του γυναικείου κινήματος να γίνουν πράξη, πρέπει να γίνουν συστατικό κομμάτι του εργατικού κινήματος και όλων των πολιτικών και συνδικαλιστικών κινημάτων. Και η Αριστερά έχει να παίξει σημαντικό ρόλο σ’ αυτό.
Να διεκδικήσουμε όλες και όλοι μαζί:
-Ίση αμοιβή για ίση εργασία.
-Όχι στην επισφαλή εργασία, στη μερική απασχόληση, στα ελαστικά ωράρια, στην ανεργία και στη φτώχεια των γυναικών.
-Δωρεάν παιδικούς σταθμούς και ολοήμερα σχολεία.
-Ενάντια στη βία (και στην ενδοοικογενειακή) κατά των γυναικών.
-Καμιά διάκριση κατά των μεταναστριών. Όχι στο ρατσισμό και στο σεξισμό απέναντί τους.
-Κάτω τα χέρια από το κεκτημένο δικαίωμα της άμβλωσης και της αντισύλληψης.
-Για δικαιώματα των λεσβιών γυναικών.
Αλλαγή της κοινωνίας χωρίς τις γυναίκες, που είμαστε το μισό και κάτι παραπάνω του πλανήτη, χωρίς τους μετανάστες/τριες, χωρίς τους κάθε λογής καταπιεσμένους/ες, δεν μπορεί να υπάρξει. Το σύνθημα των σοσιαλιστριών των αρχών του περασμένου αιώνα, που έγινε και σύνθημα της ρωσικής επανάστασης του 1917, εξακολουθεί να είναι επίκαιρο:
«Η πάλη για την απελευθέρωση των γυναικών είναι αναπόσπαστο τμήμα της πάλης ενάντια σε κάθε είδους καταπίεση και εκμετάλλευση. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πάλης για το σοσιαλισμό».
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ
Θέμα: Ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών και η πάλη για την αλλαγή της κοινωνίας
Εξάρχεια: Πέμπτη 8 Μάρτη, 7.30 μ.μ., εκδόσεις ΚΨΜ, Ζ. Πηγής 54
Ζωγράφου: Πέμπτη 8 Μάρτη, 7.30 μ.μ., Φιλοσοφική
Αμπελόκηποι: Παρασκευή 9 Μάρτη, 7.00 μ.μ., Αμφιθέατρο νοσοκομείου "Ερυθρός Σταυρός"