Με σφαγή απάντησε στην εξέγερση η κυβέρνηση
O πρόσφατος ξεσηκωμός των Ινδιάνων στο Περού έδειξε για άλλη μια φορά ότι η Λατινική Αμερική παραμένει η ήπειρος των μεγάλων κινημάτων και δείχνει το δρόμο και τη δυνατότητα να πετυχαίνουμε νίκες. Η κυβέρνηση του Άλαν Γκαρσία σχεδίαζε να παραδώσει σε πετρελαϊκές πολυεθνικές 42 εκατομμύρια εκτάρια γης -το 72% της περουβιάνικης Αμαζονίας- για υπερεντατική εκμετάλλευση του πετρελαίου της περιοχής. Το σχέδιο αυτό -στα πλαίσια των διαβόητων συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου με τις ΗΠΑ- καταστρέφει τις ζωές χιλιάδων ιθαγενών και προκαλεί μια δραματική περιβαλλοντική καταστροφή. Η αποψίλωση στον Αμαζόνιο σημαίνει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα ετησίως από το σύνολο των δραστηριοτήτων της αμερικανικής οικονομίας!
Εξέγερση
Απέναντι σε αυτά τα σχέδια, οι ιθαγενείς του Αμαζονίου ξεκίνησαν έναν πολύμηνο αγώνα από τις 9 Απριλίου για να υπερασπιστούν τη γη τους. Πάνω από 1.000 κοινότητες κήρυξαν «εξέγερση ενάντια στην κυβέρνηση». Οι ιθαγενείς κατέλαβαν πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, έφραξαν ποτάμια από όπου περνούσαν πετρελαιοφόρα, απέκλεισαν δρόμους, αεροδρόμια και γέφυρες. Απέναντι στην έκταση της εξέγερσης, η κυβέρνηση έθεσε όλη την περιοχή του Αμαζονίου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από τις 11 Μάη.
Η εξέγερση συνεχίστηκε παρά την καταστολή και οι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν σε τρομακτικό βαθμό. Αποκορύφωμα υπήρξε η μάχη στις 5 Ιούνη. Ειδικές μονάδες της αστυνομίας ξεκίνησαν βομβαρδισμό δακρυγόνων από ελικόπτερα και στη συνέχεια εισέβαλαν μέσα στις ιθαγενικές περιοχές πυροβολώντας στο ψαχνό. Ο αριθμός των νεκρών ιθαγενών εκτιμάται στους 50, αλλά μάλλον ο αριθμός είναι πολύ μικρός (τα πτώματα πετάχτηκαν στα ποτάμια από το στρατό), οδηγώντας και τον ιθαγενή πρόεδρο της Βολιβίας Μοράλες να μιλήσει για γενοκτονία. Από τη μεριά τους οι ιθαγενείς -οπλισμένοι με τόξα και κοντάρια- συνέχισαν να δίνουν έναν ηρωικό αγώνα επιβίωσης.
Πεδίο μάχης
Ο Αμαζόνιος μετατράπηκε για μέρες σε πεδίο πολέμου, με μάχες σώμα με σώμα και πολλούς νεκρούς και από τις δύο μεριές (με την κυβέρνηση να μειώνει τον αριθμό των νεκρών ιθαγενών και να «φουσκώνει» τον αριθμό των νεκρών και αιχμαλώτων αστυνομικών). Πολλοί ιθαγενείς διώκονται για ανταρσία και ο ηγέτης του κινήματος αναγκάστηκε να καταφύγει στη Νικαράγουα, που του έδωσε πολιτικό άσυλο.
Η κυβέρνηση δέχτηκε ένα πολύ ισχυρό πολιτικό χτύπημα από την εξέγερση των ιθαγενών. Απέναντι στη γενική κατακραυγή για τη σφαγή, παραιτήθηκε η υπουργός Εσωτερικών (και Νο 2 του κυβερνώντος κόμματος), ενώ την παραίτησή του αναμένεται να υποβάλει και ο πρωθυπουργός. Ο ίδιος ο Γκαρσία έχει συγκεντρώσει το μίσος του λαού και έχει ισχυροποιηθεί ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Ογιάντα Ουμάλα (γνωστός και ως «Τσάβες του Περού»). Στις 11 Ιούνη η κυβέρνηση αποφάσισε να ξανασυζητήσει στο Κογκρέσο τα δύο νομοθετήματα που θα διευκόλυναν το «έργο» των πολυεθνικών. Το Κογκρέσο τελικά καταψήφισε τα δύο νομοθετήματα και ο ίδιος ο πρόεδρος ανακοίνωσε ότι αναβάλλει τα σχέδια επ’ αόριστον. Προς το παρόν τα δάση του Αμαζονίου σώθηκαν.
Καθοριστικό ρόλο σ’ αυτή τη νίκη έπαιξε το ότι ο αγώνας των Ινδιάνων βρήκε τη συμπαράσταση των Περουβιανών εργατών, οι οποίοι κατέβηκαν σε γενικές απεργίες συμπαράστασης. Ενώ το Κογκρέσο συζητούσε, το Μέτωπο για τη Ζωή και την Κυριαρχία, μια ομπρέλα συνδικαλιστικών, λαϊκών και ιθαγενικών οργανώσεων, έκανε διαδήλωση στην πρωτεύουσα υπέρ των Ινδιάνων και ενάντια στην καταστολή.
Αυτός ο ξεσηκωμός ιθαγενών και εργατών τελικά οδήγησε τον Γκαρσία σε υποχώρηση. Η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να επανέλθει, αλλά δεν θα είναι εύκολο. Ο ξεσηκωμός των Ινδιάνων και το άπλωμα του αγώνα στους εργάτες των πόλεων θύμισε τους μεγάλους «πολέμους» για το νερό και το φυσικό αέριο στη Βολιβία τα προηγούμενα χρόνια. Όπως οι «πόλεμοι» της Βολιβίας και οι νίκες που πέτυχαν, σήμαιναν για το εκεί κίνημα μια κατακόρυφη κλιμάκωση της μαχητικότητας και του ριζοσπαστισμού του που οδήγησε σε εξεγέρσεις και νίκες, το ίδιο μπορεί να συμβεί και στο Περού.