Η κυρίαρχη τάξη αντιμετωπίζει μια τριπλή κρίση οικονομική, ιδεολογική και πολιτική.
Η οικονομική κρίση βαθαίνει: η ανεργία έχει κτυπήσει ύψη ρεκόρ –η επίσημη έχει ξεπεράσει το 9,3%,– οι επιχειρήσεις κλείνουν, οι ΔΕΚΟ ξεπουλιούνται.
Η ολοφάνερη πλέον κρίση του ιδεολογήματος της «ελεύθερης αγοράς που αυτορυθμίζεται» μας οδήγησε στην κοινωνικοποίηση των ζημιών των καπιταλιστών: δόθηκαν 28 δισ. στους τραπεζίτες, σε 8,5 δισ. έφτασε η εισφοροδιαφυγή της εργοδοσίας από τα ασφαλιστικά ταμεία κλπ
Η πολιτική κρίση κορυφώνεται, καθώς ΝΔ και ΠΑΣΟΚ βουλιάζουν στο βούρκο
των σκανδάλων, SIMENS, MAN, Βατοπέδι, Παυλίδη 1 & 2 κλπ
Τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών ήλθαν να δυσκολέψουν τους χειρισμούς
τους μέσα σε αυτό το τοπίο. Η ΝΔ βγήκε με βαριά ήττα, καθώς πήρε 32,3%
και έχασε περισσότερες από ένα εκατομμύριο ψήφους. Ανεξάρτητα αν θα
προχωρήσει σε εκλογές το φθινόπωρο ή την άνοιξη του 2010, το μέλλον της
προβλέπεται δυσοίωνο.
Η όξυνση της καπιταλιστικής επιθετικότητας όμως θα συνεχίσει να είναι
βασικό χαρακτηριστικό της εποχής. Η κυβέρνηση, με πρόσχημα την κρίση,
έχει βάλει στο στόχαστρο όλα τα κοινωνικά και εργατικά δικαιώματα.
Αποφάσισε ότι η «εξαίρεση» επαγγελμάτων από το ειδικό ασφαλιστικό
καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών (ΒΑΕ) θα γίνεται «μονομερώς», με
αποφάσεις του υπουργείου Απασχόλησης. Χιλιάδες εργαζόμενοι στις
χειρότερες δουλειές θα βρεθούν ξαφνικά με την υποχρέωση πέντε
τουλάχιστον παραπάνω χρόνων εργασίας, ενώ οι εργοδότες τους θα
απολαύσουν μια πολύ σημαντική μείωση των εργοδοτικών εισφορών.
Με πρόσχημα τον «εκσυγχρονισμό» του ΙΚΑ, ο Καραμανλής ανακοίνωσε
την απόσπαση του κλάδου υγείας από το Ίδρυμα, οδηγώντας το σε πλήρη
κατάρρευση και ανοίγοντας νέα πεδία κερδοσκοπίας στους ιδιώτες
κλινικάρχες. Για όσους είχαν αυταπάτες ότι η πράξη αυτή πιθανό να
συνδέονταν με κάποια προσπάθεια ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος
υγείας, η κυβέρνηση φρόντισε να ανακοινώσει ότι –παρά την απειλή της
γρίπης– το 2009 θα είναι χρόνος ριζικής μείωσης των δαπανών για τα
δημόσια νοσοκομεία και το 2010 ακόμα χειρότερο…
Η υπόθεση της «απελευθέρωσης των κλειστών επαγγελμάτων» είναι μια
χυδαία εφαρμογή της αντεργατικής Οδηγίας Μπολκενστάιν. Σε μια σειρά
εργασίες θα επιτραπεί να συγκροτηθούν εργολαβικές εταιρείες με στόχο το
τσάκισμα των αμοιβών και των εργασιακών δικαιωμάτων.
Ο Παπαθανασίου ετοιμάζει νέο πακέτο φοροεπιδρομής για το φθινόπωρο,
πάγωμα προσλήψεων, τσεκούρι στις κοινωνικές δαπάνες και κλιμάκωση των
ιδιωτικοποιήσεων.
Για να κρύψει την πλήρη αντιλαϊκότητα της πολιτικής της, η κυβέρνηση
Καραμανλή ποντάρει στην πολιτική του νόμου και της τάξης, της
«ασφάλειας» και της «μηδενικής ανοχής» στους μετανάστες, αντιγράφοντας
Μπερλουσκόνι και Σαρκοζί. Έτσι είδαμε την επιχείρηση ισοπέδωσης του
καταυλισμού στην Πάτρα, τις «σκούπες» συλλήψεων και απελάσεων, ενώ
προγραμματίζει στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους μετανάστες, και νέες
στρατιές συνοριοφυλάκων. Η πολιτική της ασφάλειας συνοδεύεται και με
τις απαραίτητες περικοπές ελευθεριών των ντόπιων εργαζομένων με τις
αποφάσεις για τις κάμερες, καθώς και την παρακολούθηση των συνδέσεων
και της αλληλογραφίας στο διαδίκτυο. Η μάχη ενάντια στο ρατσισμό είναι
μάχη όλων των εργαζομένων και θα είναι κεντρική το επόμενο διάστημα.
Το ΠΑΣΟΚ, παρά το γεγονός ότι στις ευρωεκλογές κατέλαβε την πρώτη
θέση, περνώντας κατά 4,6 μονάδες τη ΝΔ, έχασε και αυτό περίπου 900.000
ψήφους. Ακόμα και σε συνθήκες κατάρρευσης της Δεξιάς δεν κατόρθωσε να
εμπνεύσει τον κόσμο και αυτό είναι το αποτέλεσμα της στάσης που κράτησε
όλο το προηγούμενο διάστημα. Υποστήριξε τις αλλαγές στο ασφαλιστικό,
την αναθεώρηση του Συντάγματος και του άρθρου 16, την ιδιωτικοποίηση
των ΔΕΚΟ, το νόμο πλαίσιο της Γιαννάκου. Η στάση του αυτή θα είναι
ακόμα πιο εμφανής στο επόμενο διάστημα, γιατί ως πρώτο κόμμα θα κληθεί
να απαντήσει «υπεύθυνα» στα προβλήματα της κρίσης, δίνοντας εξετάσεις
στους βιομήχανους και τους τραπεζίτες. Θα περιορίσει ακόμα περισσότερο
τα –ήδη αναιμικά– περιθώρια «υποσχέσεων» προς τους εργαζόμενους και τη
νεολαία. Ήδη για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ μίλησε για «μηδενική ανοχή στους
“λαθρομετανάστες”», ανέχτηκε την καταστροφή του προσφυγικού καταυλισμού
στην Πάτρα και στο θέμα της «ασφάλειας» κρατάει παρόμοια στάση με τη ΝΔ.
Η κυρίαρχη τάξη, μετά το Δεκέμβρη, άνοιξε μiα ιδεολογική επίθεση
ενάντια στο κίνημα και τον ΣΥΡΙΖΑ και μπορεί να είναι ευχαριστημένη για
το ότι η άνοδος της Αριστεράς, που κατέγραφαν οι δημοσκοπήσεις, δεν
πραγματοποιήθηκε στις εκλογές. Όμως είναι ήδη εμπειρία του κόσμου ότι η
πραγματικότητα των εκλογικών αποτελεσμάτων δεν καταγράφει πάντα τη
δυναμική του κινήματος που ακολουθεί. Το αποτέλεσμα των βουλευτικών
εκλογών του Σεπτέμβρη του 2007 είχε ακολουθήσει ένα μπαράζ αναλύσεων
για κυριαρχία του Καραμανλή και για τις μεταρρυθμίσεις που θα
προωθούσε. Ένα χρόνο αργότερα η κυβέρνηση παρέπαιε κάτω από την πίεση
της εξέγερσης της νεολαίας. Η τεράστια αποχή των ευρωεκλογών δείχνει τη
σοβαρή κρίση νομιμοποίησης και πολιτικής εκπροσώπησης που αντιμετωπίζει
το σύστημα. Το στοίχημα είναι αυτή η οργή του κόσμου να μεταφραστεί σε
αγώνες. Και εκεί θα κριθεί τόσο η απόκρουση της αντιλαϊκής επίθεσης όσο
και η διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού στο μέλλον.
Για να μπορέσουν να στηριχτούν αγώνες ενάντια στο σύστημα δεν αρκεί το
αυθόρμητο. Η στάση της Αριστεράς είναι κρίσιμη. Μετά τις βουλευτικές
εκλογές του 2007 φαινόταν ότι η Αριστερά, και ιδιαίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ,
κέρδιζε κόσμο από τη βάση της σοσιαλδημοκρατίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έφθασε σε
δημοσκοπήσεις μέχρι το 18% και μαζί με το ΚΚΕ ξεπέρασαν το 25%, το
ψηλότερο ποσοστό που θα μπορούσε να πάρει μεταπολεμικά η Αριστερά.
Όμως, στις ευρωεκλογές όχι μόνο δεν αύξησε τις δυνάμεις της, αλλά
παρουσίασαν μικρή πτώση τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΚΚΕ.
Το ΚΚΕ πλήρωσε τη στάση του το Δεκέμβρη, την επιμονή στις
«χωριστές» κινητοποιήσεις, καθώς και το ξαναζέσταμα του σταλινισμού ως
όραμα για την Αριστερά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εισέπραξε ένα εκλογικό αποτέλεσμα κατώτερο των προσδοκιών,
λόγω της «αμφισημίας» στη γραμμή και στις προτάσεις του, αμφισημία που
του επιβλήθηκε από την πολιτική διγλωσσία που επικρατεί στο εσωτερικό
του ΣΥΝ. Δεν ξεκαθάρισε αν είναι μέρος του πολιτικού συστήματος ή
αντισυστημική δύναμη, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί από πολύ κόσμο μια
πολιτική δύναμη «σαν όλους τους άλλους». Παρ’ όλα αυτά, ο ΣΥΡΙΖΑ
εξακολουθεί να αποτελεί ένα ελπιδοφόρο μετωπικό σχήμα της Αριστεράς,
εξακολουθεί να είναι η πολιτική δύναμη που μπορεί να αποτελέσει
αντίπαλο δέος στις πολιτικές δυνάμεις του «δικομματισμού» (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ)
και του δεκανικιού τους (ΛΑΟΣ), που υλοποιούν τα συμφέροντα του
κεφαλαίου. Το πρόβλημα δεν είναι η πολυτασικότητα των συνιστωσών στο
ΣΥΡΙΖΑ (αντίθετα, σ’ αυτή στηρίχτηκε η δυναμική του), το πρόβλημα είναι
ότι αυτή η πολυτασικότητα πρέπει να έχει σαν μίνιμουμ βάση ένα
αντισυστημικό πολιτικό στίγμα και την αντίστοιχη μαχητική παρουσία
στους κοινωνικούς χώρους και τους αγώνες. Και σ’ αυτή την πολιτική
κατεύθυνση πρέπει να βοηθάει η οργανωτική ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, που
θα συζητηθεί το φθινόπωρο στην Πανελλαδική του Συνδιάσκεψη. Ο κίνδυνος
είναι να πέσει ο ΣΥΡΙΖΑ σε πολιτικό «βάλτο» και κανένα οργανωτικό μέτρο
δεν μπορεί από μόνο του να αντιμετωπίσει αυτό τον κίνδυνο.
Εργαζόμενοι και νεολαία όλο το προηγούμενο διάστημα έδωσαν μικρές
και μεγάλες μάχες. Με φοιτητικές καταλήψεις ενάντια στη συνταγματική
αναθεώρηση και το άρθρο 16. Με εξέγερση της νεολαίας το Δεκέμβρη, όπου
δεκάδες χιλιάδες μαθητές διαδήλωσαν ακόμα και μπροστά στα αστυνομικά
τμήματα. Αλλά έγιναν και εργατικοί αγώνες ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις
των ΔΕΚΟ, τις απολύσεις και τα κλεισίματα επιχειρήσεων, με απεργίες και
καταλήψεις των χώρων δουλειάς, όπως στον «Ελεύθερο Τύπο», το Λαναρά, τα
Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Στο αντιρατσιστικό μέτωπο διοργανώθηκε το 14ο Αντιρατσιστικό
Φεστιβάλ όπου συμμετείχαν περισσότερα από 25.000 άτομα, η
αντιρατσιστική διαδήλωση της 9ης Ιούλη στην Αθήνα με συμμετοχή 4.000
διαδηλωτών, ενώ στην αντίστοιχη της Θεσσαλονίκης συμμετείχαν περίπου
1.000 διαδηλωτές και εκατοντάδες σε Πάτρα και Γιάννενα. Πρωτοβουλίες
πολιτών ενάντια στο ρατσισμό και τα φασιστικά πογκρόμ έχουν συγκροτηθεί
σε αρκετές περιοχές, όπως ο Άγιος Παντελεήμονας και η Πάτρα και δίνουν
καθημερινούς αγώνες.
Η Αριστερά οφείλει να πρωτοστατήσει το επόμενο διάστημα στην
οργάνωση των αντιστάσεων. Με καθαρές απαντήσεις στο βασικό ζήτημα του
ποιος θα πληρώσει την οικονομική κρίση, ποιοι και με ποιους θα δώσουν
αυτή τη μάχη και ενάντια σε ποιους. Ή με τους εργάτες ή με το κεφάλαιο,
μέσες λύσεις που να συμφέρουν γενικά και αόριστα την «εθνική οικονομία»
δεν υπάρχουν.
Στο αντιρατσιστικό μέτωπο χρειάζεται σαφήνεια και πολιτική
καθαρότητα. Με δεδομένη την κινηματική αδράνεια του ΚΚΕ, ο ρόλος του
ΣΥΡΙΖΑ στη συγκρότηση αυτού του μετώπου είναι καθοριστικός.
Στο μέτωπο της κρίσης οφείλουμε να σηκώσουμε το ζήτημα των
αυξήσεων, των προσλήψεων, των ελαστικών σχέσεων εργασίας, των
κοινωνικών δαπανών και των ιδιωτικοποιήσεων.
Στο αντιρατσιστικό μέτωπο δεν υπάρχουν περιθώρια υποχωρήσεων στο
κυρίαρχο κλίμα της ξενοφοβίας. Απαιτούμε: 1) Νομιμοποίηση και άσυλο. 2)
Όχι στρατιωτικοποίηση των συνόρων, σκούπες, απελάσεις και στρατόπεδα
συγκέντρωσης. 3) Ελεύθερη διακίνηση των μεταναστών στην ΕΕ. 4) Μέτρα
κατά της φτώχειας και της ανεργίας. Αυτό είναι το τετράπτυχο που
αποτελεί ελάχιστη βάση υπεράσπισης των μεταναστών και των προσφύγων
σήμερα.
Επόμενος σημαντικός σταθμός του κινήματος είναι η διαδήλωση στη
Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), στις 5 Σεπτέμβρη. Ήδη έχει
αποφασιστεί η διοργάνωση μιας αντιρατσιστικής-αντιφασιστικής καμπάνιας,
με κορμό τον μέχρι σήμερα συντονισμό δεκάδων αντιρατσιστικών και
μεταναστευτικών οργανώσεων και τη διεύρυνσή τους με κινήσεις
δικαιωμάτων και συνδικαλιστές. Πρώτη πρωτοβουλία της καμπάνιας, στην
οποία συμμετέχει η Κίνηση «Απελάστε το Ρατσισμό», αποτελεί η συμμετοχή
αντιρατσιστικών και μεταναστευτικών οργανώσεων στη διαδήλωση της ΔΕΘ.
Δεύτερη πρωτοβουλία, η διοργάνωση Αντι-Φόρουμ και διαδήλωσης τις μέρες
που θα διεξάγεται στην Αθήνα το Παγκόσμιο Κυβερνητικό Φόρουμ
Μετανάστευσης και Ανάπτυξης, 2-5 Νοεμβρίου 2009.
Η ΔΕΑ θα συμβάλλει με όλες της τις δυνάμεις στο άνοιγμα αυτών των
μετώπων και στις μάχες που θα δοθούν, καθώς και στην προσπάθεια
ανασύνταξης του ΣΥΡΙΖΑ σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση.