Αριστερή ή προγραμματική αντιπολίτευση;
Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται μπροστά σε μια πρώτη σοβαρή δοκιμασία με την κρίση που προκαλεί η διακοπή των stage στο Δημόσιο και κυρίως με την απειλή απόλυσης των χιλιάδων συμβασιούχων.
Σωστά ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε προεκλογικά την κατάργηση των stage (στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα), αλλά και όλων των «ελαστικών» μορφών απασχόλησης (συμβάσεις έργου, ορισμένου χρόνου, ενοικίαση, μερική απασχόληση κ.λπ.). Όμως είναι άλλο να ζητάς την κατάργηση της ελαστικότητας και άλλο να δέχεσαι να πληρώσουν τις συνέπειες οι «ελαστικοποιημένοι».
Συμβασιούχοι
Ας δούμε πρώτα τις διαστάσεις του προβλήματος. Οι εργαζόμενοι stage στο Δημόσιο υπολογίζονται σε 24.000, ενώ άλλες 12.000 υπολογίζονται οι άμεσα προεκλογικές «προσλήψεις» με stage που έκανε η ΝΔ.
Τα συνδικάτα έχουν καταμετρήσει 110.000 συμβασιούχους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αλλά όλοι ομολογούν ότι ο πραγματικός αριθμός τους είναι περίπου διπλάσιος. Με μοναδική εξαίρεση τις άμεσα προεκλογικές «προσλήψεις» της ΝΔ, είναι σαφές ότι προκύπτει ένα τεράστιο ζήτημα απασχόλησης όλου αυτού του κόσμου, αλλά και ένα ζήτημα στοιχειώδους λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών, αν αυτός ο κόσμος απολυθεί.
Ο Πάγκαλος απαντά καθαρά: Τα stage διακόπτονται στο Δημόσιο. Όλοι οι κοινοτικοί πόροι για τα stage κατευθύνονται στον ιδιωτικό τομέα (ενισχυμένοι με το «δωράκι» της 4ετούς απαλλαγής από εργοδοτική εισφορά για τους νεοπροσλαμβανομένους). Οι συμβάσεις έργου στο Δημόσιο μετατρέπονται σε συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Και αυτές όταν λήξουν-έληξαν, ενώ ο «συμβασιούχος» θα απολύεται, έστω και αν έχει πίσω του 6-7 ή και περισσότερα χρόνια δουλειάς.
Οι ακραιφνείς νεοφιλελεύθεροι (π.χ. Κύρτσος) πανηγυρίζουν. Να, λένε, μια πραγματική αντιμεταρρύθμιση. Που θα περιορίσει δραστικά τις δαπάνες στο Δημόσιο. Που θα ανοίξει δρόμο για σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων υπηρεσιών. Που θα στείλει στον ιδιωτικό τομέα ένα μεγάλο τμήμα ειδικευμένου δυναμικού ως ανέργους και άρα ως εύκολη λεία για ακόμα πιο ελαστικοποιημένη «απασχόληση».
Τα στοιχειώδη
Ας σημειωθεί ότι αυτή η αντιμεταρρύθμιση έχει εξόχως «προγραμματικό» χαρακτήρα για την κυρίαρχη τάξη. Στο πλαίσιο της ΟΝΕ είχε τεθεί ως στόχος η δραστική μείωση της απασχόλησης στο Δημόσιο. Αυτό δεν ήταν εφικτό και οι κυβερνήσεις Σημίτη προχώρησαν στη «μεταβατική λύση» του πολλαπλασιασμού των συμβασιούχων, που αμείβονται με 12 και όχι 14 μισθούς ετησίως, που εργάζονται 12 και όχι 11 μήνες ετησίως και που συνήθως δεν έχουν και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη. Σήμερα –και με την επίκληση του ιλιγγιώδους ελλείμματος– οργανώνεται η «τελική λύση» που είναι ο υποδιπλασιασμός περίπου των εργαζομένων στο Δημόσιο. Πρόκειται για μια πραγματική σφαγή που, αν περάσει, θα την πληρώσουμε όλοι ακριβά.
Ο ΣΥΝ δείχνει διατεθειμένος να απαντήσει «προγραμματικά»: δίνει έμφαση στη «μοριοδότηση» των stage και των συμβασιούχων, όπως και στην πίεση στο ΑΣΕΠ για αύξηση της προκήρυξης προσλήψεων. Αυτή η έμφαση στην «αξιοκρατία» των προσλήψεων –λες και η Αριστερά ελέγχει το κράτος και την οικονομία και προσπαθεί για μια διαφορετική οργάνωσή τους– αφήνει έκθετους τους εργαζόμενους με stage και κυρίως τους συμβασιούχους μπροστά στην απειλή της απόλυσης. Το ΑΣΕΠ δεν είναι θεσμός προσλήψεων, αλλά –κυρίως! – μείωσης των εργαζομένων στο Δημόσιο. Μέσα από τις διαδικασίες του δεν πρόκειται να αντικατασταθούν, ούτε στα επόμενα 20 χρόνια, οι σημερινοί «συμβασιούχοι», αν απολυθούν. Πολύ περισσότερο, δεν πρόκειται να καλυφθούν τα σημερινά τραγικά κενά στα νοσοκομεία, στους δήμους, στα Ταμεία, στα σχολεία…
Μόνη λύση είναι η απαίτηση να μετατραπούν αμέσως σε αορίστου χρόνου όλες οι ποικιλώνυμες «συμβάσεις» ελαστικής απασχόλησης. Να αποκτήσουν όλοι οι συμβασιούχοι τα νόμιμα εργασιακά δικαιώματα (14 μισθούς, δικαίωμα άδειας, ασφάλιση, δικαιώματα αποζημίωσης κ.λπ.). Είναι τα στοιχειώδη που αναγνωρίζει ακόμα και η σχετική Κοινοτική Οδηγία και που αναγνώρισαν και όλα τα αστικά δικαστήρια πριν από τη σχετική «οδηγία» Σανιδά. Αυτά τα στοιχειώδη θα έπρεπε να τολμά να απαιτεί και η Αριστερά, αν ήταν διατεθειμένη να κάνει πραγματικά αριστερή αντιπολίτευση στο ΠΑΣΟΚ και όχι να μπλέκεται στους αυτοπεριορισμούς της «προγραμματικής».
Το ΚΚΕ
Τέλος αξίζει να σημειωθεί η αποπροσανατολιστική απάντηση του ΚΚΕ. Η πρόταση της «μονιμοποίησης», στην πράξη σημαίνει… διαδικασίες ΑΣΕΠ. Γιατί ήδη η κάλυψη οργανικών θέσεων στο Δημόσιο –με συνταγματική επιταγή– γίνεται μόνο μέσω ΑΣΕΠ. Για άλλη μια φορά το ΚΚΕ βγάζει «φλας αριστερά» (αποφεύγοντας να δεσμευτεί στο μεταβατικό αίτημα για συμβάσεις αορίστου χρόνου) για να στείλει στην πράξη ένα κρίσιμο θέμα… στις καλένδες.
Για άλλη μια φορά η λύση πρέπει να δοθεί μέσα από την πίεση από τα κάτω, μέσα από τους αγώνες των ίδιων των εργαζομένων. Που πρέπει και μπορούν να «υπαγορεύουν όρους» ακόμα και στην Αριστερά.