Συνέντευξη με τον Γιάννη Κουζή*
«ΕΑ»: Το προσχέδιο νόμου κατά της εργασιακής ανασφάλειας, που παρουσίασε η κυβέρνηση, είναι μια νέα σκληρή επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων;
Γ.Κ.: Είναι μια επίθεση που ξεκίνησε προ πολλού. Η κυβέρνηση επικαλείται ότι με το νόμο αυτό θα επιβάλει φραγμό στον εργασιακό μεσαίωνα. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Επί της ουσίας είναι μια πλήρη προσαρμογή στα δεδομένα της ΕΕ με βάση και την «πράσινη βίβλο» που μας είχαν παρουσιάσει πριν τρία χρόνια. Είναι μια παρέμβαση, ώστε να εφαρμοστεί, σε μεγάλο βαθμό, στην Ελλάδα η flexicurity με την εμπειρία εφαρμογής της στη Βόρεια Ευρώπη. Το μόνο που δεν φέρνει είναι η πλήρης απελευθέρωση των απολύσεων.
Ταυτόχρονα όμως στο νόμο αυτό δεν υπάρχει καμία μέριμνα για τις απολύσεις και δεν καταργεί καμιά μορφή ελαστικής εργασίας. Δίνει κάποια δικαιώματα στους μερικώς απασχολούμενους, όμως επεκτείνει τη μερική απασχόληση σε όλο το δημόσιο τομέα. Επίσης δεν περιέχει καμία ρύθμιση προστασίας για τους συμβασιούχους ορισμένου χρόνου και για όσους εργάζονται με εργολαβίες.
«ΕΑ»: Και η ρύθμιση για τα «μπλοκάκια»;
Γ.Κ.: Με αυτή τη ρύθμιση προσπαθεί η κυβέρνηση να στηρίξει επικοινωνιακά το νόμο. Σύμφωνα με αυτή, αν ο απασχολούμενος παρέχει τις υπηρεσίες του στον ίδιο εργοδότη για 3 συνεχείς μήνες, τότε υπάρχει σχέση εξαρτημένης εργασίας. Αυτό που δεν λένε είναι ότι το βάρος για να αποδειχθεί μια τέτοια σχέση πέφτει στον εργαζόμενο. Επίσης σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο του 1998 υπάρχει από την πρώτη μέρα σχέση εξαρτημένης εργασίας. Βέβαια, αυτή η ρύθμιση δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ. Δεν έγινε δεκτή η πρόταση της ΓΣΕΕ να εφαρμοστεί το γενικό τεκμήριο για εξαρτημένη εργασία, ώστε να καλείται ο εργοδότης να αποδείξει το αντίθετο.
«ΕΑ»: Σε σχέση με τους εργαζόμενους με προσωρινή απασχόληση (συμβασιούχοι, νοικιασμένοι κ.λπ.);
Γ.Κ.: Καταρχήν εξαιρείται από τις ρυθμίσεις ο κύριος όγκος επισφαλώς εργαζομένων, οι συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου δηλαδή και το ευρύ φάσμα των «συμβασιούχων». Από εκεί και πέρα, μια από τα ίδια για τους ενοικιαζόμενους. Δίνει μερικά αποσπασματικά δικαιώματα, αλλά δεν ρυθμίζει καθόλου τον πραγματικό δανεισμό. Την ενοικίαση μέσω ομίλων επιχειρήσεων. Σαν ΙΝΕ-ΓΣΕΕ είχαμε προτείνει να μην υπάρχει η δυνατότητα μια τράπεζα, για παράδειγμα, να νοικιάζει προσωπικό από μια θυγατρική της. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε δεκτό.
«ΕΑ»: Ακόμη και αν βρούμε κάτι θετικό σε αυτή την πρόταση νόμου, υπάρχουν ή ορίζονται νέοι μηχανισμοί ελέγχου για την εφαρμογή του;
Γ.Κ.: Υπάρχει μια ερμηνευτική διάταξη που ρυθμίζει ότι αν παραβιαστεί το πενθήμερο, ο εργαζόμενος για την έκτη μέρα εργασίας πληρώνεται διπλό το ημερομίσθιο, όμως ποιος θα το ελέγξει; Υπάρχει ανεπάρκεια μηχανισμών. Στην Ελλάδα υπάρχουν 950.000 επιχειρήσεις και για τον έλεγχο μόνο 900 επιθεωρητές. Ακόμη και αν καλύπτονταν οι 200 περίπου κενές οργανικές θέσεις δεν θα επαρκούσαν για να γίνει σωστός έλεγχος.
* Ο Γ. Κουζής διδάσκει στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο