Λιτότητα διαρκείας
Η ΕΕ και το ΔΝΤ, μας λέει η κυβέρνηση ΓΑΠ, υποχρεώνονται –έστω και αργά– να δουν «θετικά» κάποια αιτήματα της ελληνικής πλευράς για την εξυπηρέτηση του χρέους. Δείχνουν να συμφωνούν για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και για μείωση των επιτοκίων δανεισμού. Η μετατόπιση γίνεται κάτω από τον πανικό που προκαλεί η διαπίστωση ότι η «κρίση του χρέους» γίνεται ανεξέλεγκτη με τις απειλές –μετά την Ελλάδα και την Ιρλανδία– στην Πορτογαλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, την Ιταλία, ακόμα και τη Γαλλία.
Αναδιάρθρωση
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια από τα πάνω εθελούσια (με τη
συναίνεση των πιστωτών) αναδιάρθρωση του χρέους, που φιλοδοξεί να
αποδειχθεί ελεγχόμενη. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις υπόσχονται έναν
ισχυρότερο μηχανισμό στήριξης (ευρωπαϊκό ταμείο χρηματοπιστωτικής
σταθερότητας) που θα δώσει χαμηλότοκα δάνεια, προκειμένου οι
χώρες-οφειλέτες να εξαγοράσουν ομόλογα του χρέους τους στις σημερινές
τιμές αγοράς. Η πρόταση οδηγεί σε ένα «συναινετικό κούρεμα» του χρέους,
της τάξης του 10-20% (όση και η απώλεια των ομολόγων από τις
ονομαστικές τιμές τους) και θα αφορά όσους πιστωτές αποδέχονται τη
διαδικασία. Έχει ως στόχο να δώσει διέξοδο στις κυβερνήσεις των
υπερχρεωμένων χωρών, αλλά –κυρίως– να διασφαλίσει τα συμφέροντα των
τραπεζών και των κερδοσκόπων, που έχουν επενδύσει σε ομόλογα χρέους.
Αποσκοπεί επίσης να «σταθεροποιήσει» την αγορά ομολόγων χρέους,
δίνοντας ευκαιρίες σε μεγάλα λιμνάζοντα κεφάλαια να απομυζήσουν τόκους,
που –παρά τη μείωση από τις σημερινές παράλογες τιμές– θα παραμείνουν
πολύ ελκυστικοί. Το σχέδιο φαίνεται να έχει την έγκριση της Μέρκελ
(κάποιοι μάλιστα το αποκαλούν γερμανικό) παρά τις προηγούμενες αρνήσεις
της για μια τέτοια «από τα πάνω» παρέμβαση στις «αγορές».
Όλα αυτά απομένει να συγκεκριμενοποιηθούν στις αποφάσεις της Γερμανίας,
της ΕΕ και του ΔΝΤ στις επόμενες εβδομάδες. Στις λεπτομέρειες των
αποφάσεων αυτών είναι πιθανό να κρύβονται «πολλοί διαβόλοι» που να
ανατρέπουν την καταρχήν ευφορία που επιδεικνύουν ο Παπακωνσταντίνου και
οι λοιποί κυβερνητικοί του ΠΑΣΟΚ.
Όμως εκεί που δεν υπάρχει καμία αμφιβολία είναι για το αντίτιμο που θα
απαιτηθεί: Λιτότητα διαρκείας, με τη συγκεκριμένη δέσμευση των κρατικών
προϋπολογισμών για την επόμενη τριετία και τη δέσμευση για σκληρές
οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές στην επόμενη τουλάχιστον δεκαετία.
Εργατικό κόστος
Οι έλεγχοι των τροϊκανών επαναλαμβάνονται στην Αθήνα από τις 27 Γενάρη,
με καταρχήν ερώτημα την «αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής του
μνημονίου» (από το οποίο θα εξαρτηθεί η 4η δόση του δανείου των 110
δισ. ευρώ), αλλά και γενικότερα την πολιτική της επόμενης τριετίας,
όπου θα απαιτηθεί πρόσθετη «εξοικονόμηση» περίπου 13 δισ. ευρώ ως το
2014. Η κατεύθυνση αυτή σημαίνει σκληρότερη πολιτική μισθών και
προσλήψεων στο δημόσιο και στις ΔΕΚΟ, συγχωνεύσεις και καταργήσεις(!)
νοσοκομείων-ΑΕΙ-σχολείων, πολυετές πάγωμα ή και νέα μείωση(!)
επικουρικών και κύριων συντάξεων, κοινωνικά επιδόματα με πλαφόν το
οικογενειακό εισόδημα των 12-15.000 ευρώ ετησίως και νέους φόρους στη
λαϊκή κατανάλωση…
Πρόκειται για μια πολιτική συντριβής του λαϊκού εισοδήματος με στόχο να
καταστεί ξανά «η χώρα» (ακριβέστερα τα ομόλογα του χρέους της)
ελκυστική ιστορία για τους διεθνείς τοκογλύφους. Ήδη η έκθεση της HSBC
σημειώνει ότι «το εργατικό κόστος στη χώρα υποχωρεί δραματικά, μόλις
λίγους μήνες μετά την έναρξη της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής»,
παραλληλίζοντας την Ελλάδα με την Εσθονία, όπου –μετά το λεπίδι του
ΔΝΤ– επανήλθε η «ανάπτυξη» και τα σπρεντ έπεσαν από τις 700 κάτω από
τις 100 μονάδες… Σε απλά ελληνικά αυτά σημαίνουν ότι οι απολύσεις, η
μείωση μισθών και οι ελαστικές σχέσεις εργασίας, που τσακίζουν τα
κόκαλα των εργατών, μετατρέπονται σε πηγή αισιοδοξίας για τους ντόπιους
καπιταλιστές και τους διεθνείς συνεργάτες τους.
Οι εργαζόμενοι δεν έχουμε κανένα λόγο να πανηγυρίσουμε για τη νέα
ευρωπαϊκή γραμμή για το χρέος. Αντίθετα, έχουμε κάθε λόγο να
προετοιμάσουμε την εργατική απάντηση στο πρόγραμμα διαρκούς λιτότητας,
που επεξεργάζονται κυβέρνηση-ΕΕ και ΔΝΤ. Με νέο σταθμό την απεργία στις
10 Φλεβάρη.
Αριστερά
Στην πορεία αυτή θα χρειαστούμε τις απαντήσεις της Αριστεράς για το
χρέος. Η απονομιμοποίηση της διεθνούς τοκογλυφίας, η απόδειξη ότι οι
εργαζόμενοι δεν επωφελήθηκαν από το χρέος (δεν τα φάγαμε μαζί), η
στήριξη μιας πολιτικής άρνησης πληρωμών, πρέπει να στηριχθούν με
απλότητα και σαφήνεια. Με συνθήματα απαλλαγμένα από τη δουλικότητα
απέναντι σε ΕΕ και ΔΝΤ, αλλά και από τον καθωσπρεπισμό απέναντι στους
ντόπιους καπιταλιστές.
Το σκάνδαλο της Ζίμενς αποδεικνύει ότι ένα καθόλου ευκαταφρόνητο τμήμα
του χρέους (π.χ. οι μίζες, αλλά και οι εξοπλισμοί…) στερείται ακόμα και
της ελάχιστης κοινωνικής νομιμοποίησης. Αυτές τις συνδέσεις πρέπει να
κάνει η Αριστερά και όχι να μιλά αφηρημένα για «κάθαρση». Ταυτόχρονα,
το σκάνδαλο της Ζίμενς κάνει την κυβέρνηση Παπανδρέου ακόμα πιο ασταθή
και ευάλωτη. Η ανατροπή της –μέσα από τη σύγκρουση με το κίνημα
αντίστασης από τα κάτω– είναι το κυρίαρχο καθήκον της περιόδου.