Κορωπί, Μαραθώνας, Ν.Μάκρη, Λαύριο, Ελευσίνα…
Φυσικά κανείς δεν περίμενε ότι η τραγική μόλυνση του Ασωπού στη Βοιωτία θα ήταν το μοναδικό πρόβλημα στο νερό της χώρας ολόκληρης.
Εδώ και πολύ καιρό «κυκλοφορεί» η είδηση ότι το νερό στην Ανατολική και Δυτική Αττική είναι επίσης μολυσμένο. Εξάλλου δεν χρειάζεται να είναι κανείς εξειδικευμένος επιστήμονας για να μπορέσει να φανταστεί από πού προέρχεται η μόλυνση αυτή. Στο Μαραθώνα ξέρουμε όλοι τόσα χρόνια ότι γίνεται αφάνταστα εντατική καλλιέργεια, κυρίως κηπευτικών, στα γνωστά θερμοκήπια.Βιομηχανικές μονάδες και λατομεία λειτουργούν στα Μεσόγεια. Όσο για τις χωματερές της δυτικής Αττικής, είναι γνωστές σε όλους. Χρειάστηκε όμως να φτάσουμε στο Νοέμβριο του 2007 για να δημοσιοποιηθεί πρόσφατη έρευνα του ΙΓΜΕ (Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών), στην οποία επιβεβαιώνονται τα χειρότερα σενάρια για τα νερά της Αττικής: τα νιτρικά ιόντα είναι 100 φορές περισσότερα από τα επιτρεπτά όρια στην ευρύτερη περιοχή του Κορωπίου. Οφείλονται σε γεωργικές και αγροκτηνοτροφικές δραστηριότητες και στην ανεξέλεγκτη διάθεση των αστικών λυμάτων των γύρω δήμων.Στις περιοχές του Μαραθώνα, Σχινιά, Νέας μάκρης, Λαυρίου, Φαληρικού Όρμου, τα ιόντα χλωρίου, με όριο τα 250 κυμαίνονται από 200 έως 1.000 ppm, φτάνουν όμως και τα 5.000 ppm! Αιτία η υφαλμύρωση λόγω υπεράντλησης υδάτων για την εντατική γεωργική εκμετάλλευση.
Το καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο βρέθηκε και στο Κορωπί, 82 μg/l, ενώ δεν έχει θεσπιστεί ανώτατο όριο αφού ακόμη και ελάχιστες συγκεντρώσεις του θεωρούνται εξαιρετικά επιβλαβείς. Επίσης ανιχνεύονται ψευδάργυρος, κάδμιο, αρσενικό, αρωματικοί υδρογονάνθρακες και πολλά άλλα στοιχεία και ενώσεις εξαιρετικά βλαβερά! Βιομηχανικές εστίες παράγουν αυτούς τους ρύπους.
Κλιμάκιο του Πανεπιστημίου Αθηνών βρίσκει ότι υπάρχουν τοξικοί ρύποι, βαριά μέταλλα και μικρόβια, 100 φορές πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια, σε βάθος 100 μέτρων και σε απόσταση 15 χλμ. δυτικά της χωματερής των Άνω Λιοσίων, στην Ελευσίνα δηλαδή, θα συνεχίσουν να ρυπαίνουν το υπέδαφος για τα επόμενα 60 χρόνια, λόγω του «παλαιού» ΧΥΤΑ των Α. Λιοσίων!
Τη μελέτη στο ΙΓΜΕ παρήγγειλε η Νομαρχία Ανατολικής Αττικής, οι ερευνητές όμως καταγγέλλουν ότι η χρηματοδότηση του Ινστιτούτου είναι αποσπασματική και η παρέμβασή του «πυροσβεστικού τύπου». Οι έρευνες περιορίζονται χρονικά και γεωγραφικά, όμως οι ερευνητές ζητούν την εντατικοποίηση των ελέγχων. Και έχουν δίκιο.
Χρόνια τώρα, η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή «συμβουλεύεται» γεωτεχνικούς που δουλεύουν σε εταιρείες φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, κτηνιατρικών φαρμάκων και ζωοτροφών! Οι γεωπόνοι των Διευθύνσεων Γεωργίας του Υπουργείου, που κάποτε ήταν τα στηρίγματα των αγροκτηνοτρόφων, έχουν μετατραπεί σε ελεγκτές που μετράνε δέντρα και πρόβατα προκειμένου να μη δοθεί καμιά παραπάνω επιδότηση στους αγρότες.
Τα περισσότερα κρατικά ερευνητικά κέντρα έχουν μετατραπεί σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, αλλά ακόμα κι έτσι δεν χρηματοδοτούνται, ούτε έχουν επαρκές προσωπικό για να κάνουν τη δουλειά τους.
Οι ελεγκτές περιβάλλοντος για τα λύματα των βιομηχανιών επίσης είναι ελάχιστοι.
Το νομοθετικό πλαίσιο το οποίο χρησιμοποιούν οι παραπάνω επιστήμονες δεν επιτρέπει μεγάλο αριθμό ελέγχων. Εργαστήρια που εξετάζουν τα δείγματα δεν υπάρχουν πολλά και φυσικά οι κυρώσεις που προβλέπονται είναι αστείες και συνήθως δεν εφαρμόζονται ούτε κι αυτές.
Η Οδηγία 2000/60 της Ε.Ε. για τον έλεγχο και τη διαχείριση του νερού καθυστερεί 4 χρόνια να ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο, τη στιγμή που άλλες Οδηγίες εμφανίζονται από την κυβέρνηση ως υποχρεωτικός μονόδρομος.
Η ελευθερία της αγοράς και οι κυβερνήσεις που… πίνουν νερό στο όνομά της, στερούν από όλους μας το καθαρό νερό. Τα κέρδη όμως των βιομηχάνων που ρυπαίνουν, αυξάνονται τρομακτικά.
Μόνη λύση είναι να βγούμε στο δρόμο και να σταματήσουμε το νεοφιλελευθερισμό και τις αθρόες ιδιωτικοποιήσεις ολόκληρων τομέων που παρέχουν υπηρεσίες σε εργαζόμενους και φτωχούς αγρότες.
Κατερίνα Γιαννούλια,
γεωπόνος