Το τριημερο συζητησεων του ΣΥΡΙΖΑ

Οκτώβρης 1917:

Συμπεράσματα και προοπτικές

Το τριήμερο που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στις 9-11 Νοέμβρη για τα 90χρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης ήταν ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός για την Αριστερά. Εκατοντάδες παλιοί και νέοι αγωνιστές και αγωνίστριες ήρθαν για να παρακολουθήσουν τις συζητήσεις του, για να κουβεντιάσουν στα πηγαδάκια που ακολουθούσαν την κάθε συζήτηση, για να δουν την ταινία «Από τον Τσάρο στον Λένιν», να προμηθευτούν το DVD που εξέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, για να δουν και να προμηθευτούν τις αφίσες, τα υλικά και τις εκδόσεις των διάφορων οργανώσεων, τις κονκάρδες, τα αυτοκόλλητα, όλο το σχετικό με το ’17 υλικό.

Ο ι συζητήσεις του τριημέρου συγκέντρωσαν έντονο ενδιαφέρον, τόσο λόγω των εισηγήσεων που αντιπροσώπευαν διαφορετικές ιδεολογικοπολιτικές προσεγγίσεις και ρεύματα της Αριστεράς, όσο και λόγω των ομιλητών από το ακροατήριο, μεταξύ των οποίων και πολλοί ανένταχτοι.

Στην πρώτη συζήτηση με θέμα «1917, η χρονιά που συγκλόνισε τον κόσμο», εισηγήθηκαν οι Χρ. Λάσκος (ΣΥΝ), Αλ. Χρύσης (ανένταχτος), Τ. Μαστρογιαννόπουλος (ανένταχτος, μέλος Σ.Γ. ΣΥΡΙΖΑ). Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην τεράστια απελευθερωτική δυναμική που άνοιξε ο Οκτώβρης με την είσοδο των πλατιών μαζών στο προσκήνιο της ιστορίας. Οι κατακτήσεις που κέρδισαν οι επαναστατημένοι εργάτες, αγρότες, στρατιώτες ήταν πρωτοφανείς για την εποχή και έλυσαν προβλήματα που ακόμα και σήμερα ο καπιταλισμός δεν μπορεί να λύσει.

Στη δεύτερη κεντρική συζήτηση με θέμα «Από το 1917, στο 1989», εισηγήθηκαν οι Αντ. Νταβανέλλος (ΔΕΑ), Αλ. Ρήγος (ανένταχτος), Ρ. Ρινάλντι (ΚΟΕ), Αρ. Μπαλτάς (ΣΥΝ), Δ. Μπελαντής (ανένταχτος). Ήταν η συζήτηση που έβγαλε και τις περισσότερες αντιπαραθέσεις και είχε μεγάλη συμμετοχή ομιλητών από το ακροατήριο. Τόσο για το πότε χάθηκε η επανάσταση, όσο και για τις αιτίες που οδήγησαν στην ήττα της και τη διαστρέβλωση του σοσιαλισμού από τα καθεστώτα του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού» που κατέρρευσαν το 1989. Το ζήτημα αν η πολιτική του Τρότσκι ή του Στάλιν ήταν η συνέχεια της επανάστασης, καθώς και το ζήτημα αν οι μπολσεβίκοι ήταν δημοκρατικό κόμμα (κυρίως με βάση τις κριτικές της Λούξεμπουργκ), ήταν τα κεντρικά σημεία αντιπαράθεσης που αναδείχτηκαν στη συζήτηση.

Οι θεματικές συζητήσεις για τις «ανατροπές στην εκπαίδευση», για τους «θεσμούς (ανθρώπινες σχέσεις, οικογένεια, θρησκεία κ.λπ.)» και για την «πολιτιστική έκρηξη» που σηματοδότησε η Ρώσικη Επανάσταση, συγκέντρωσαν επίσης έντονο ενδιαφέρον. Ξεχώρισαν οι εξαιρετικές εισηγήσεις της Νάντιας Βαλαβάνη για την άνθιση των τεχνών στην περίοδο 1918-1932, του Παν. Νούτσου για τις επαναστατικές ανατροπές στην εκπαίδευση, αλλά και της Κ. Παρδάλη σχετικά με τις κατακτήσεις και τη δράση των γυναικών στην επαναστατημένη χώρα –μια εισήγηση που επίσης άνοιξε μια πλούσια αντιπαράθεση.

Στην τελική συζήτηση του τριημέρου με θέμα «Από το χθες στο σήμερα: συμπεράσματα και προοπτικές», μίλησαν εκπρόσωποι των οργανωμένων πολιτικών συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ανένταχτοι. Και πάλι η συζήτηση ήταν έντονη και ενδιαφέρουσα, αν και, όπως ήταν φυσικό, υπήρξαν διαφορετικές εκτιμήσεις για την επικαιρότητα των διδαγμάτων του Οκτώβρη και για την επαναστατική στρατηγική σήμερα.

Θα μπορούσαμε σχηματικά να κατηγοριοποιήσουμε τις πολιτικές απόψεις που αναδείχτηκαν στο τριήμερο: Υπήρχαν ομιλητές που πρόβαλλαν ότι δεν μπορούμε να έχουμε ξεκάθαρη θέση για «τα διδάγματα που πρέπει να κρατήσουμε και τα λάθη που πρέπει να αποφύγουμε» και το ζήτημα της στρατηγικής σήμερα πρέπει να το προσεγγίσουμε «συνθετικά και χωρίς βεβαιότητες». Αντίθετα υπήρξαν πολλές τοποθετήσεις που τόνισαν ότι τα συμπεράσματα από τον Οκτώβρη μπορεί να είναι σαφή στον έναν ή στον άλλο βαθμό και να δώσουν πολύτιμο στήριγμα στην Αριστερά για να χαράξει τη νικηφόρα στρατηγική του σήμερα. Αλλά και για το ποια πρέπει να είναι αυτή η στρατηγική, οι απαντήσεις προφανώς δεν ήταν ενιαίες στα διλήμματα μεταρρύθμιση ή επανάσταση, εργατική εξουσία ή κοινοβούλιο, διεθνισμός ή εθνικός δρόμος για το σοσιαλισμό...

Η ΔΕΑ πρωτοστάτησε στην οργάνωση και στην προπαγάνδιση του τριημέρου του ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρούμε -και αυτό αναδείξαμε και στις συζητήσεις του τριημέρου- ότι η συζήτηση για τη Ρώσικη Επανάσταση και η υπεράσπισή της απέναντι στις συκοφαντίες και τις διαστρεβλώσεις, είναι απαραίτητος όρος για να προβάλει η Αριστερά σήμερα ξανά με πειστικό τρόπο το απελευθερωτικό όραμα του σοσιαλισμού. Ξεκαθαρίσαμε ότι χωρίς τη διάκριση απέναντι στην σταλινική αντεπανάσταση, δεν μπορούμε να ξαναχτίσουμε μια νικηφόρα επαναστατική στρατηγική σήμερα, ικανή να ανατρέψει τον καπιταλισμό όπως το κατάφεραν οι μπολσεβίκοι με επικεφαλής τον Λένιν και τον Τρότσκι το 1917. Χωρίς την αντιπαράθεση με τις ιδέες του ρεφορμισμού (σοσιαλδημοκρατικής ή σταλινικής προέλευσης) δεν μπορούμε να ξαναθέσουμε σήμερα το στοίχημα που έθεσε σε πολύ δύσκολες συνθήκες η Κομμουνιστική Διεθνής εκείνη την εποχή, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στη νίκη της επανάστασης και της παγκόσμιας εξάπλωσής της σήμερα.

Σε αντίθεση με την πλατιά, συντροφική αλλά και αντιπαραθετική συζήτηση του ΣΥΡΙΖΑ, οργανώθηκαν ή οργανώνονται αυτές τις μέρες και άλλες εκδηλώσεις για τα 90 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης. Όπως ήταν αναμενόμενο το ΚΚΕ, αλλά και οργανώσεις όπως το ΝΑΡ, το ΣΕΚ, το ΚΚΕ μ-λ, προτίμησαν να οργανώσουν τις δικές τους εκδηλώσεις για τη Ρώσικη Επανάσταση.
Η σημαντική επιτυχία του τριήμερου του ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε σημαντικά διδάγματα. Η συζήτηση για τη στρατηγική και το όραμα της Αριστεράς δεν μπορεί να γίνεται στη γυάλα και με μονολόγους αλλά μέσα στη συντροφική συζήτηση και την αντιπαράθεση των διαφορετικών απόψεων. Η συζήτηση για την ιστορία των επαναστάσεων και την ιδεολογία της Αριστεράς δεν είναι μια συζήτηση για το παρελθόν αλλά μια δημιουργική και απόλυτα αναγκαία συζήτηση για το μέλλον. Για το χτίσιμο μιας νικηφόρας Αριστεράς και μιας πειστικής προοπτικής απέναντι στον καπιταλισμό. Το τριήμερο του ΣΥΡΙΖΑ, που άνοιξε ένα δρόμο για μια τέτοια προσέγγιση αυτών των ζητημάτων, επιβάλλει τη συνέχεια της συζήτησης στα ζητήματα θεωρίας και στρατηγικής μέσα στην Αριστερά. Απέδειξε ότι η συζήτηση για θέματα όπως η Ρώσικη Επανάσταση δεν είναι αναχρονισμός και αριστερή «προγονοπληξία», αλλά μια πολύτιμη παρακαταθήκη που πρέπει να έχει συνέχεια στο μέλλον.

Μήτσος Γκορίτσας