Πετυχημένη η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου στο Ζάππειο
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Σε μια από τις μαζικότερες εκδηλώσεις του φετινού (19ου) Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο παρουσιάστηκε, στις 16 Σεπτεμβρίου, η νέα κυκλοφορία των εκδόσεων Redmarks. Πρόκειται για το βιβλίο με τίτλο «Γυναίκες στο κουρδικό κίνημα, μητέρες, συντρόφισσες, θεές» της Κούρδισας πανεπιστημιακού και φεμινίστριας- ακτιβίστριας Χαντάν Τσαγλαγιάν (Handan Caglayan), με πρόλογο της καθηγήτριας κοινωνικής ανθρωπολογίας, Φωτεινής Τσιμπιρίδου. Τη μετάφραση του βιβλίου έκαναν η Έυχαρις Μάσχα και ο Μουράτ Ισσί (Murat Issι), ενώ την επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης και τη θεώρηση της μετάφρασης έκανε η Κατερίνα Σεργίδου.
Ο συντονισμός της συζήτησης έγινε από την Κατερίνα Σεργίδου, που στο σύντομο άνοιγμά της υπογράμμισε την ιδιαιτερότητα του βιβλίου ως της πρώτης δημοσιευμένης στα ελληνικά μελέτης της ιστορίας του κουρδικού κινήματος από το 1980 έως σήμερα και της γυναικείας συμμετοχής σε αυτό.Ταυτόχρονα, σημείωσε πως η ιδιαιτερότητά του έγκειται και στο γεγονός ότι η συγγραφέας διατηρεί τις πολλαπλές ταυτότητες, ιδίως αυτή της ακτιβίστριας, κατά τη διάρκεια της συγγραφής και της έρευνας πεδίου.Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο σημείο του βιβλίου όπου περιγράφεται πώς οι αγώνες των Κουρδισών λειτουργούν εμπνευστικά για τις Τουρκάλες φεμινίστριες – ακτιβίστριες και συνδέουν τις εμπειρίες και τις διεκδικήσεις τους.
Στο σύντομο χαιρετισμό που απηύθυνε διαδικτυακά, η συγγραφέας Handan Caglayan μοιράστηκε τη συγκίνηση και την υπερηφάνεια της για τη μετάφραση και έκδοση του βιβλίου της στα ελληνικά. Ιδιαίτερα επέμεινε στο στοιχείο της γειτνίασης των λαών μας, κουρδικού και ελληνικού, που εκφράζεται και με πολιτισμικούς όρους - όπως στη μουσική- και καθιστά πολύτιμη τη μεταφορά αγωνιστικών εμπειριών και την επαφή με την εκατέρωθεν ιστορία. Υπογράμμισε την ανάγκη, απέναντι στη συστημική καλλιέργεια της ξενοφοβίας, του ρατσισμού, του μίσους, του σεξισμού, να γκρεμίσουμε τα τείχη και να χτίσουμε γέφυρες αλληλεγγύης και κοινών αγώνων. Μίλησε επίσης για την ανάγκη κοινών αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον καπιταλισμό και τον ρατσισμό.
Η Φωτεινή Τσιμπιρίδου (Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Μελέτης του πολιτισμού των συνόρων και του κοινωνικού φύλου) αναφέρθηκε στη θεμελιώδη θέση του έργου στη βιβλιογραφία των αντιαποικιακών κινημάτων και στην αξία του για κάθε ακτιβιστή ή μελετητή τους. Όπως σημείωσε, «πρόκειται για ένα βιβλίο που περιλαμβάνει τόσο τα λεγόμενα ‘‘σκληρά δεδομένα’’- αριθμούς, τάσεις, κ.ό.κ.-, όσο και μαρτυρίες». Παράλληλα, εστίασε στις πολλαπλές καταπιέσεις (ταξική, εθνοτική, έμφυλη) που βιώνουν οι Κούρδισες, αναφερόμενη σε αυτές ως «τα πρώτα αποικιοποιημένα σώματα». Περιγράφοντας τη διαδικασία της χειραφέτησης των Κουρδισών γυναικών μέσα από την αντίσταση, τις διώξεις, αλλά και την ενεργό εμπλοκή τους στη λήψη των αποφάσεων, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι κάθε αντιαποικιακός αγώνας δεν μπορεί παρά να είναι διαθεματικός και συμπεριληπτικός των γυναικείων διεκδικήσεων.
Στο πάνελ συμμετείχε και η Ντίνα Δασκαλοπούλου, δημοσιογράφος της Εφ. Συν.και μέλος της Αποστολής Αλληλεγγύης στη Ροζάβα το 2015, η οποία μετέφερε εμπειρίες που ήρθαν να διανθίσουν την παρουσίαση με πολύτιμα βιωματικά στοιχεία. Οι συναντήσεις με καθημερινές Κούρδισες γυναίκες - μαχήτριες, μητέρες -, οι ανθρώπινες ιστορίες τους, η οδύνη του πολέμου, αλλά και η ετοιμότητα της μάχης συνθέτουν έναζωντανό υλικό με το οποίο είχαμε την τύχη να έρθουμε σε επαφή όσες-οι παρακολουθήσαμε την εκδήλωση.Συγκινητική ήταν η περιγραφή της αλληλεγγύης και συντροφικότηταςμε την οποία οι Κούρδισες περιέβαλαν τα μέλη της ελληνικής αποστολής, αλλά και το ενδιαφέρον τους για τη μεγάλη κοινωνική και πολιτική μάχη που ακόμη μαινόταν στην Ελλάδα στις αρχές του 2015. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε, ακόμη, στην ισχυρή γυναικεία συμμετοχή στα όργανα και τις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων, που στη Ροζάβα έχουν αμεσοδημοκρατικά χαρακτηριστικά με τη μορφή λαϊκών συνελεύσεων.
Ο Murat Issi, διδάκτωρ Ιστορίας και μεταφραστής του βιβλίου, στάθηκε στην επαφή της ελληνικής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια, λόγω των προσφυγικών ροών, με «τους πραγματικούς Κούρδους», τους καθημερινούς ανθρώπους που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή τους λόγω του πολέμου (και όχι μόνο) με τα πιο πολιτικοποιημένα τους τμήματα που κατέφθαναν ως πολιτικοί πρόσφυγες τις προηγούμενες δεκαετίες. Ανάμεσα τους, όπως σημείωσε, ξεχωρίζουν οι γυναίκες. Στη συνέχεια, επιχείρησε να φωτίσει τις διαφορετικές συνθήκες υπό τις οποίες ζουν οι γυναίκες στα διάφορα τμήματα του Κουρδιστάν. Ενώ στο Ανατολικό (Ιρανικό), το Δυτικό (Συριακό) και Βόρειο (που αποτελεί τμήμα του τουρκικού κράτους) Κουρδιστάν οι Κούρδισες μετέχουν ενεργά στην πολιτική ζωή και στα κέντρα λήψης αποφάσεων, την ίδια στιγμή στο Νότιο (Ιρακινό) Κουρδιστάν οι γυναίκες δίνουν καθημερινό αγώνα για την ύπαρξή τους, με τους δείκτες των αυτοκτονιών, των γυναικοκτονιών και της ενδοοικογενειακής βίας να αυξάνονται δραματικά τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με τις τάσεις συντηρητικοποίησης υπό την επιρροή του ISIS.
Συγκεφαλαιώνοντας την ουσία αυτής της εκδήλωσης, αξίζει να παραθέσουμε δύο φράσεις της ίδιας της συγγραφέως, από το σύντομο χαιρετισμό της: «Δεν είναι η μοίρα των καταπιεσμένων –της εργατικής τάξης, των μεταναστών, των εθνικών μειονοτήτων, των γυναικών, των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ατόμων– να υπομένουν αδιαμαρτύρητα την επίθεση στα δικαιώματα και τις ζωές τους. Έχουμε τη δύναμη να ανατρέψουμε αυτό το άδικο σύστημα, να γκρεμίσουμε τα τείχη με τον κοινό μας αγώνα και την αλληλεγγύη».
Η εμπειρία από αυτή την πρώτη εκδήλωση δείχνει πως εγχειρήματα όπως η έκδοση του συγκεκριμένου βιβλίου μπορούν να λειτουργήσουν ως δίαυλοι αγωνιστικής επικοινωνίας, ανταλλαγής συλλογικών εμπειριών και διεθνιστικής αλληλεγγύης με τους γείτονες λαούς, που «υποφέρουν από το ίδιο νεοφιλελεύθερο, καπιταλιστικό σύστημα». Η κατανόηση της ιστορίας τους, η επαφή με τους αγώνες τους αποτελεί εμπειρία και έμπνευση για τους αγώνες που κι εμείς έχουμε να δώσουμε στη δική μας χώρα. Μεταφέροντας τα λόγια Κούρδισας αδελφής μας προς τα μέλη της Αποστολής Αλληλεγγύης στη Ροζάβα: «Σας καλούμε να μη σταματήσετε τη δική σας μάχη στη δική σας χώρα. Εμείς κερδίσαμε έναν ολόκληρο στρατό, πάρτε κουράγιο και πολεμήστε κι εσείς!».