Το καλοκαίρι που μας πέρασε έγινε το συνέδριο των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών Αμερικής (DSA).
Η σημασία του είναι προφανής, καθώς πρόκειται για τη μαζικότερη σοσιαλιστική οργάνωση στις ΗΠΑ εδώ και πολλές δεκαετίες και τον μαζικότερο πολιτικό οργανισμό που επιχειρεί να εκφράσει την αναπτυσσόμενη «νέα Αριστερά» της χώρας. Δυστυχώς, το συνέδριο αποτέλεσε την επίσημη επικύρωση της δεξιάς μετατόπισης της DSA τα τελευταία χρόνια.
Πολιτική
Πιο εμβληματική υπήρξε η Απόφαση 8 («Προς Ένα Μαζικό Κόμμα») που αφορά την εκλογική τακτική. Η φετινή θέση αποτελεί μια υποχώρηση από την απόφαση του 2019 για «Εκλογές Ταξικής Πάλης». Το κείμενο του 2019 λογοδοτούσε στη θεωρία της «βρώμικης ρήξης»: Επρόκειτο για ένα νέο σχήμα που ισχυριζόταν ότι εντόπισε το μέσο δρόμο ανάμεσα στην «καθαρή ρήξη» (την πλήρη ανεξαρτησία από τους Δημοκρατικούς) και τη στρατηγική του «επαναπροσανατολισμού» (την προσπάθεια να αλλάξουν πολιτική οι Δημοκρατικοί «από τα μέσα»). Οι σοσιαλιστές θα αξιοποιούσαν τα ψηφοδέλτια των Δημοκρατικών, για να χτίσουν τη δύναμη που θα τους επέτρεπε να προχωρήσουν έπειτα σε ρήξη μαζί τους (αφού «λερώσουν τα χέρια τους»).
Στη διάρκεια της καμπάνιας Σάντερς και στις γενικότερες εκλογικές τακτικές που την πλαισίωναν είχε ήδη επισημανθεί από αρκετά μέλη της DSA ότι η πρακτική της οργάνωσης διολίσθαινε διαρκώς όλο και πιο μακριά από τα αυστηρά κριτήρια που είχε ορίσει η απόφαση για «Εκλογές Ταξικής Πάλης» και όλο και πιο βαθιά στις εκλογοκεντρικές συνήθειες του Δημοκρατικού Κόμματος.
Παράλληλα, οι πιο προβεβλημένοι εισηγητές της «βρώμικης ρήξης» άρχισαν να μετατοπίζονται και στις στρατηγικές τους επεξεργασίες, δηλώνοντας ότι -τελικά- η ρήξη «δεν αποτελεί στρατηγική, είναι απλά πολιτικό ενδεχόμενο». (αναλυτικά για το σχετικό διάλογο και την άποψή μας, βλ. «Οι Δημοκρατικοί, ο Σάντερς και η Αριστερά» στο τεύχος 15 του περιοδικού «Κόκκινο»).
Η Απόφαση 8 επικυρώνει αυτή τη στροφή, αφαιρώντας κάθε αναφορά στη δημιουργία ανεξάρτητου εργατικού κόμματος ως στόχο κάποια στιγμή έστω στο μέλλον και δηλώνει ρητά ότι κεντρική στρατηγική της DSA είναι η συμμετοχή στις προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος. Αναβαθμίζοντας την εκλογική δουλειά ως κέντρο της DSA και πλειοδοτώντας στη σύνδεση αυτής της δουλειάς με το μηχανισμό των Δημοκρατικών, η «Απόφαση 8» δεσμεύει σε έναν προσανατολισμό που δε διαφέρει πλέον σε κάτι από την παλιά στρατηγική του «επαναπροσανατολισμού».
Κοινωνικές αντιστάσεις
Αυτός ο γενικότερος στρατηγικός προσανατολισμός, άφησε το «χνάρι» του και σε άλλα ζητήματα.
Στο μεταναστευτικό, η σχετική απόφαση διατηρεί τις αναφορές σε κάποια ριζοσπαστικά αιτήματα του προηγούμενου διαστήματος (κατάργηση της ICE, τέλος στις απελάσεις), αλλά εστιάζει δυσανάλογα στην νομοθετική δραστηριότητα προς «την υλοποίηση των υποσχέσεων της κυβέρνησης Μπάιντεν».
Στο αντιρατσιστικό, αποφασίστηκε γενικώς η ανάπτυξη της σχετικής δουλειάς και θεματολογίας, αλλά ο χρόνος που διατέθηκε στη συζήτηση για την υλοποίηση σχετικών δράσεων και παρεμβάσεων υπήρξε μηδαμινός (στο φόντο της αντιρατσιστικής-αντικατασταλτικής εξέγερσης του καλοκαιρού του 2020, που αποτέλεσε το μαζικότερο κινηματικό γεγονός στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες!).
Αντίστοιχη υποβάθμιση (μέσω του ελλείμματος συζήτησης) εμφανίστηκε και στο εργατικό, όπου υπήρχαν συνήθως πολλές προτάσεις και συζητήσεις, ενώ φέτος κατατέθηκε μόνο ένα κείμενο απόφασης, το οποίο δεσμεύει την DSA σε μια πολύ πλατιά λίστα «προτεραιοτήτων», αλλά αποφεύγει τα στρατηγικά ζητήματα που έχουν προκύψει τελευταία στις ΗΠΑ γύρω από το πώς οικοδομείται το εργατικό κίνημα. Εδώ το «χνάρι» της κεντρικοπολιτικής επιλογής έγινε σαφές και με άλλον τρόπο: την απόρριψη μιας τροπολογίας που περιλάμβανε τη διαπίστωση ότι οι δεσμοί των συνδικάτων με το Δημοκρατικό Κόμμα και η γραφειοκρατία στο εσωτερικό τους αποτελούν σημαντικά εμπόδια στην ανάπτυξη μαχητικής πολιτικής και δράσης.
Η κατάσταση σήμερα
Στο συνέδριο αποτυπώθηκαν στροφές που ήδη ήταν σε εξέλιξη στην πολιτική της DSA, οι οποίες καθορίστηκαν από τα διαδοχικά γεγονότα της ήττας της καμπάνιας Σάντερς, της «εξημέρωσης» του ρεύματός του από το Δημοκρατικό Κόμμα και της εκλογικής νίκης του Μπάιντεν απέναντι στον Τραμπ. Μαζί με την ανάπτυξη κάποιων σημαντικών εργατικών αντιστάσεων, η αρχική ώθηση στην DSA (και η ελκυστικότητα του σχεδίου «αξιοποίησης» των Δημοκρατικών) είχε στηριχτεί σε μεγάλο βαθμό στην υποψηφιότητα Σάντερς και στην αντιπολίτευση στον Τραμπ. Με αυτούς τους παράγοντες «εκτός εξίσωσης», αναδύθηκαν πιο καθαρά τα σοβαρά προβλήματα αυτής της στρατηγικής που «κρύβονταν» πίσω από το κλίμα και τις επιτυχίες της περιόδου μετά το 2016. Σήμερα, η στροφή του Μπάιντεν σε ένα πιο κεϊνσιανό «μίγμα πολιτικής» ενισχύει την εμπέδωση μιας στρατηγικής που τείνει να ταυτίσει το «σοσιαλισμό» με μια συνεπή-προοδευτική «πτέρυγα» του κυβερνητικού μπλοκ, που επιχειρεί να «πιέσει» διαπραγματευόμενο μέσα στις δαιδαλώδεις κατακόμβες του Δημοκρατικού Κόμματος.
Η νέα κατάσταση αποτυπώθηκε και στα οργανωτικά χαρακτηριστικά του συνεδρίου.
Σύμφωνα με τη διατύπωση της κεντρικής εισηγήτριας για την κατάσταση της DSA, η αύξηση μελών «έχει επιβραδυνθεί σε επίπεδα σταγονόμετρου» (δεν συζητήθηκαν αιτίες, υποκειμενικές ή αντικειμενικές). Πέρα από αυτό, υπήρξαν αναφορές για περιορισμένο ενδιαφέρον για συμμετοχή στις συζητήσεις και τις εκλογές αντιπροσώπων σε αρκετές τοπικές οργανώσεις, μικρότερος αριθμός ψηφισμάτων/κειμένων προς απόφαση συνολικά, μικρότερος αριθμός τέτοιων προτάσεων έξω από τις μεγάλες τάσεις (οι οποίες αύξησαν το σχετικό μερίδιό τους από το 40% το 2019 στο 71% φέτος), μικρότερος αριθμός υποψηφίων για το ηγετικό σώμα (για 16 θέσεις υπήρξαν 20 υποψήφιοι, από 33 και από 41 στα προηγούμενα συνέδρια).
Πρόκειται για μια σχετική «σταθεροποίηση» της φυσιογνωμίας της DSA, όπως προκύπτει από την αυξανόμενη στρατηγική σύγκλιση των «τριών μεγάλων» τάσεων («Bread And Roses», «Socialist Majority», «CPN») πάνω στον προσανατολισμό που παρουσιάστηκε στο συνέδριο.
Μέσα από διάφορες επιμέρους ψηφοφορίες, υπολογίζεται ένας «χώρος» κάπου μεταξύ του 20% και του 30% που εξέφρασε διαφωνίες στην εμπέδωση/επικύρωση της δεξιάς στροφής. Προφανώς σε μια οργάνωση δεκάδων χιλιάδων μελών, που αναπτύχθηκε εκρηκτικά στα χρόνια της ανόδου του ριζοσπαστισμού, διατηρείται ένα επίπεδο της «πολυσυλλεκτικότητας» που χαρακτήρισε την οργάνωση μετά το 2016, ωστόσο δεν έχει συγκροτηθεί από την ευρύτερη «αριστερή πτέρυγα» μια συνεκτική στρατηγική εναλλακτική/αντιπολίτευση.
Όσον αφορά την κατάσταση των αγώνων στους πρώτους μήνες της θητείας Μπάιντεν, ελπίζουμε να πρόκειται απλά για τον αναμενόμενο «μήνα του μέλιτος». Γιατί δεν κατέκτησε άδικα το Δημοκρατικό Κόμμα τον τίτλο του «νεκροταφείου των κινημάτων»…
*Στηριγμένο στα στοιχεία και τις εκτιμήσεις των Haley Pessin και Andy Sernatinger, μέλη της DSA, στο άρθρο «DSA sliding right under Biden» («H DSA διολισθαίνει δεξιά επί Μπάιντεν»), στο σάιτ της συλλογικότητας «Tempest».