Η επιστροφή της απεργίας στην Ευρώπη

Το εργατικό κίνημα στη Γαλλία, κλιμακώνοντας τη μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση Μακρόν (βλ. σελ. 26-27) βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ταξικής πάλης στην Ευρώπη και αποτελεί το πιο προχωρημένο παράδειγμα που μας καλεί σε αναπαραγωγή του. 
Ασφαλώς δεν είναι η πρώτη φορά που κάνει κάτι τέτοιο το πιο ανθεκτικό -σε μαχητική διάθεση- εργατικό κίνημα της Ευρώπης. Αλλά αυτή τη φορά, η Γαλλία δεν είναι «μόνη». Μετά από αρκετό καιρό, παρατηρούμε μια ταυτόχρονη αναθέρμανση της ταξικής αγωνιστικότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τάσεις εξάπλωσης που είχαν να φανούν από τις μεγάλες κοινωνικές συγκρούσεις μετά την κρίση του 2008-09.  
Η πρώτη τροχιοδεικτική βολή είχε έρθει από τη Βρετανία. Στη χώρα όπου η εργατική τάξη είχε υποστεί πολλαπλά πλήγματα και ήττες χωρίς τη διάθεση ή τη δυνατότητα να αντιγυρίσει τα χτυπήματα, οι πολλαπλές κλαδικές απεργίες του 2022-23 γέννησαν την πολεμική κραυγή «Enough Is Enough!»: Φτάνει Πια! Ως Εδώ! Αν και σε σχετική κάμψη μετά το Φλεβάρη, οι ταξικοί αγώνες συνεχίζονταν μέσα στον Απρίλη -στους εκπαιδευτικούς, στους ειδικευόμενους γιατρούς του ΕΣΥ, στα πανεπιστήμια. Στις 15 Μάρτη, μια απεργιακή διαδήλωση της TUC (το αντίστοιχο μιας γενικής συνομοσπονδίας) ενάντια στον προϋπολογισμό έδωσε εκ νέου την ευκαιρία σε πολλούς κλάδους να κινηθούν την ίδια μέρα και η συμμετοχή ήταν μεγαλύτερη από την Μέρα Δράσης της 1ης Φλεβάρη (της προηγούμενης κινητοποίησης της TUC, ενάντια τότε στην αντισυνδικαλιστική νομοθεσία).
Πορτογαλία-Γερμανία
Από την έναρξη του 2023 μέχρι σήμερα, στο χορό έχει μπει και η Πορτογαλία. Ξεκινώντας από τον μεγάλο αγώνα διαρκείας των εκπαιδευτικών, ξεδιπλώνεται πλέον μια σειρά κινητοποιήσεων. Κάποιες κεντρικές, όπως η 24ωρη πανεθνική απεργία στις δημόσιες υπηρεσίες στις 17 Μάρτη, το κεντρικό συλλαλητήριο «κατά της φτώχειας» την επόμενη μέρα στη Λισσαβόνα, οι διαδηλώσεις για τα δικαιώματα της εργαζόμενης νεολαίας σε Πόρτο και Λισσαβόνα στις 28 Μάρτη. Κάποιες κλαδικές, μικρότερης ή μεγαλύτερης έντασης/διάρκειας, αλλά αρκετές για να συντηρούν το κλίμα απεργιακής δράσης. Στις συγκοινωνίες γίνονται διάφορες καθημερινές στάσεις εργασίας (ανά πόστο, άνα βάρδια κ.ο.κ.) και μια 24ωρη απεργία του κλάδου στις 6 Απρίλη. Μια 48ωρη απεργία στα νοσοκομεία, μια τριήμερη απεργία στην Easy Jet, μια 4ήμερη απεργία στο πρακτορείο ειδήσεων Lusa. To μέτωπο της Παιδείας θα ξανανοίξει, με νέες κυλιόμενες απεργίες (ανά Περιφέρεια) να προγραμματίζονται από τις 17 Απρίλη ως τις 12 Μάη. 
Ένα εντυπωσιακό δείγμα για τις τάσεις που υπονομεύουν την «κοινωνική ειρήνη» έρχεται από τις απεργίες στη Γερμανία, τη χώρα όπου έχει εμπεδωθεί ο «συνεταιρικός [με την εργοδοσία] συνδικαλισμός» που εξασφάλισε σχετικά ήρεμα νερά στο άγριο τοπίο «μετά το 2008». Μόλις τον περασμένο Γενάρη, οι σύντροφοί μας εκεί σημείωναν ότι «το θερμό φθινόπωρο δεν ήρθε», σχολιάζοντας ότι η τακτική καταβολής εφ’ άπαξ, αφορολόγητων ποσών ως «αποζημίωση  για τον πληθωρισμό» σε συνδυασμό με την γενική αίσθηση ότι ο πληθωρισμός είναι μια πρόσκαιρη «αναποδιά» που θα περάσει μετά το χειμώνα, αγόρασε χρόνο για την κυβέρνηση και τους εργοδότες. Όμως ο πληθωρισμός επιμένει και οι συνέπειές του λειτουργούν σωρευτικά πάνω στο εργατικό εισόδημα, με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν να μπουν σε κίνηση τα συνδικάτα Verdi στο δημόσιο τομέα και το EVG στις συγκοινωνίες-μεταφορές. Διεκδικούν αντίστοιχα αύξηση 10,5% στο ωρομίσθιο/τουλάχιστον 500 ευρώ στο μηνιαίο μισθό και 12% στο ωρομίσθιο/τουλάχιστον 600 ευρώ στο μηνιαίο μισθό. Τα Verdi οργάνωσαν μέσα στο Μάρτη μια σειρά από κυλιόμενες (ανά κλάδο, ανά κρατίδιο) προειδοποιητικές στάσεις εργασίας. Στις 27 Μάρτη, οργάνωσαν 24ωρη πανεθνική απεργία για όλα τα μέλη τους και συντονίστηκαν με την αντίστοιχη της EVG. Η συμπόρευση ήταν ένα σκάνδαλο για τη «συντεχνιακή» παράδοση της χώρας (και  ερμηνεύει γιατί η 27η Μάρτη αποτέλεσε τη «μεγαλύτερη απεργία από το 1992» σύμφωνα με το Spiegel), προκαλώντας μια καταιγίδα επιθέσεων από τον αστικό Τύπο, που έσκουζε με ανατριχίλα ότι η απόφαση αυτή «θυμίζει επικίνδυνα γενική απεργία» (η οποία δεν επιτρέπεται στη Γερμανία, όπως και κάθε «απεργία συμπάθειας/αλληλεγγύης»). 
Το διαρκές σοκ 
του πληθωρισμού
Η εξάπλωση (από χώρα σε χώρα, από κλάδο σε κλάδο), αλλά και η πίεση να κινηθούν και τα πιο δύσκαμπτα ή μετριοπαθή συνδικάτα, έχει ως κοινή συνισταμένη το αφόρητο κόστος ζωής. Ο πληθωρισμός αφενός χτυπά άμεσα το σύνολο της εργατικής τάξης, ενώ λειτουργεί και ως ένα διαρκές σοκ. Είναι ένα πράγμα να καταφέρει το σύστημα να εμπεδώσει ως «κανονικότητα» τους καθηλωμένους μισθούς, χαμηλώνοντας τον πήχη των προσδοκιών και είναι τελείως διαφορετικό η αναστάτωση στις ζωές των ανθρώπων και η διαρκής αγωνία από την μία επίσκεψη στο σούπερμαρκετ στην επόμενη. Το μισθολογικό ζήτημα γίνεται η «καρδιά» των κοινωνικών αγώνων διεθνώς, πιέζοντας (σχεδόν υποχρεώνοντας…) μεγάλα κομμάτια της τάξης προς μια νέα διεκδικητικότητα. 
Τα αστικά επιτελεία γνωρίζουν τον «πολιτικό κίνδυνο», αλλά διατηρούν «εκτός συζήτησης» οτιδήποτε μπορεί να πιέσει τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων. 
Αυτή η γραμμή πλεύσης υποδηλώνει ότι θα χρειαστεί μια σοβαρή κλιμάκωση της ταξικής πάλης για να υπερασπιστούμε τις ζωές μας. Με καθαρή επίγνωση των δυσκολιών, είτε υποκειμενικών (τα «φρένα» των συνδικαλιστικών ηγεσιών πχ σε Βρετανία και Γερμανία) είτε αντικειμενικών (η αποδυνάμωση του συνδικαλιστικού κινήματος ακόμα και σε χώρες όπως η Γαλλία). Αλλά και με επίγνωση ότι αυτά ξεπερνιούνται μόνο μέσα από την ενεργοποίηση της τάξης. Η αναφορά των Verdi για 70.000 νέα μέλη στη διάρκεια των στάσεων εργασίας του Μάρτη, θυμίζει ότι τα συνδικάτα ενισχύονται όταν αγωνίζονται. Η εξέγερση της βάσης στο UCU (πανεπιστήμια, Βρετανία) που απέτρεψε μια δρομολογημένη συνθηκολόγηση από την ηγεσία του συνδικάτου θυμίζει την αξία των «αντιπολιτεύσεων». Ο διάλογος στο NEU (εκπαιδευτικοί, Βρετανία) για δημιουργία απεργιακών επιτροπών θυμίζει ότι τέτοιες μορφές δημοκρατικής οργάνωσης και δράσης δεν είναι κάποιες πολυτελείς «έξτρα» επιλογές, αλλά υποχρέωση για έναν αποτελεσματικό αγώνα. Η γέννηση πολλών νέων, μαχητικότερων, κλαδικών συνδικάτων στην Πορτογαλία τα τελευταία 10 χρόνια «απάθειας» της UGT και της CGTP, υπενθυμίζει την ανάδυση μιας «ζήτησης» για νέο συνδικαλισμό. Η «διεύρυνση του ρεπερτορίου» στη Γαλλία αναδεικνύει την επίμονη προσπάθεια να δοκιμαστούν τρόποι να ξεπεραστούν τα όρια του υπαρκτού κινήματος μέσα στην εξέλιξή του.   
Μέσα από αυτόν τον πλούτο ζωντανών εμπειριών, μέσα στους αγώνες, μπορεί να συσσωρευτεί η «τεχνογνωσία» που θα επιτρέψει αλλαγές στο συσχετισμό δύναμης.