Αξιολόγηση, στοχοθεσία, μπόνους και ατομικά μισθολόγια

Οι αντιδράσεις της πλειοψηφίας του επίσημου συνδικαλιστικού κινήματος του δημοσίου ΑΔΕΔΥ και Ομοσπονδιών, κινούνται στα ίδια επίπεδα με αυτά της «χαλαρής» αντιπολίτευσης και είτε αδυνατούν να κατανοήσουν τι πραγματικά λέει το νομοσχέδιο είτε βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία. Και ειλικρινά εύχομαι να συμβαίνει το πρώτο.
Νόμος Βορίδη
Τα βασικά στοιχεία του Ν. 4940/2022 (ΦΕΚ A 112 - 14.06.2022) με τίτλο «Σύστημα στοχοθεσίας, αξιολόγησης και ανταμοιβής για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, ρυθμίσεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα και άλλες διατάξεις» είναι τρία. Πρώτο: Συνδέει την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων με την διαδικασία της περίφημης «στοχοθεσίας» του Δημοσίου. Δεύτερο: Καταργεί την αυτό-αξιολόγηση με την έως τώρα γνωστή μορφή της και ανοίγει τον δρόμο για προϊσταμένους «εξωτερικούς» του δημοσίου, μετακλητούς και «managers». Και τρίτο: Όχι μόνο συνδέει την αξιολόγηση με τις μισθολογικές απολαβές ( υπό μορφή μπόνους)  αλλά θεσπίζει και μισθολογικές απολαβές πάλι υπό μορφή μπόνους, ανάλογα με την υπηρεσία ή το Υπουργείο, εγκαινιάζοντας τα «ειδικά μισθολόγια» στο δημόσιο του «ενιαίου μισθολογίου». 
Ένα χρόνο μετά και ενώ η νέα αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων οδεύει από επιτυχία σε επιτυχία από την πλευρά της ίδιας της κυβέρνησης, αφού μέχρι τον Απρίλιο του 2023 η πλειοψηφία των φορέων του Δημοσίου ΔΕΝ έχει «στόχους» για να «επιμερίσει» και στην συνέχεια με βάση τους στόχους αυτούς να «αξιολογήσει»,  και μάλιστα εν΄μέσω προεκλογικής περιόδου ( τι πρωτότυπο!), υπό την μορφή καταιγίδας αρχίζουν να τυπώνονται σε ΦΕΚ υπουργικές αποφάσεις ή/και λοιπές νομοθετικές ρυθμίσεις απόδοσης πρόσθετων “ειδικών αμοιβών”, επιδομάτων “εξομάλυνσης”, “υπερωριών” και υπερωριών, προσωπικών διαφορών και διάφορων άλλων ευφάνταστων τίτλων σημειακών αυξήσεων αποδοχών σε μια σειρά Υπηρεσιών ή/και ομάδων εργαζομένων του Δημοσίου. 
Τα συνδικαλιστικά όργανα των δημοσίων υπαλλήλων ( πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) πάλι μένουν άφωνα. Το σχέδιο για τα «ειδικά/ατομικά μισθολόγια» είναι σε πλήρη εξέλιξη και μάλιστα σε ένα δημόσιο που όχι απλά δεν έχει δει κανένας μας αύξηση τα τελευταία 13 χρόνια, αλλά που προέρχεται από τις μειώσεις του ενιαίου μισθολογίου του 2011 της μέσης τάξης του 30%, που ο βασικός εισαγωγικός μισθός του Δ.Υ. είναι κατά πολύ μικρότερος του αντίστοιχου βασικού μισθού του ιδιωτικού τομέα, που ο πληθωρισμός του τελευταίου χρόνου έχει «φάει» δυο μισθούς, που τα επιδόματα ευθύνης αντιστοιχούν στο 30% του βασικού μισθού με κρίσεις προϊσταμένων να έχουν πάνω από μια δεκαετία να γίνουν και προϊστάμενοι και διευθυντές «τοποθετούνται» κατευθείαν οι «αρεστοί» και οι «πρόθυμοι».
Μπόνους
Τι λέει όμως ο νόμος Βορίδη για αυτό το «φαινόμενο»; Μήπως μία από τις κύριες στοχεύσεις του είναι ακριβώς αυτός: τα «ατομικά/ειδικά» μισθολόγια στο δημόσιο ( και ως συνέπεια του περίφημου «επιτελικού κράτους»); Θεσπίζει μπόνους για τους υπαλλήλους του δημοσίου τομέα και τους ένστολους με «εξαιρετικές επιδόσεις» οι οποίοι όμως «λόγω αρμοδιότητας υλοποιούν συγκεκριμένους στόχους των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης των Υπουργείων»  που εξειδικεύονται και στις υπηρεσίες στο ανώτερο ύψος του 15% επί του βασικού μισθού και του επιδόματος θέσης ευθύνης το οποίο υπόκειται στις ασφαλιστικές και λοιπές κρατήσεις των πρόσθετων αποδοχών ( Άρθρο 24 ). Ετήσιο κόστος 20 εκ. Επίσης, θεσπίζει μπόνους για υπαλλήλους που θα ασχοληθούν με συγχρηματοδοτούμενα έργα και έργα του Ταμείου Ανάκαμψης. (Άρθρο 25) Ετήσιο κόστος 10 εκ. Αλήθεια τα έργα στο Δημόσιο τα «τρέχει» μόνο ένα τμήμα ή μια υπηρεσία; Και τι σημαίνει «ασχολούμαι»; Για παράδειγμα: ας πούμε ότι μπόνους θα πάρουν για μια χρονιά οι μηχανικοί των περιφερειών που τρέχουν τέτοια έργα, οι υπάλληλοι των οικονομικών υπηρεσιών που τρέχουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες και πληρώνουν τα εντάλματα ( που δεν θα το παίρνουν το μπόνους) «ασχολούνται» ή όχι με το έργο;  Ή για αυτούς είναι στα «πλαίσια των καθηκόντων τους»; Τέλος, θεσπίζει μπόνους για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων  ( για οργανισμούς και υπηρεσίες που ανήκουν ή εποπτεύονται από το Υπουργείο Οικονομικών και το ΓΛΚ) (Άρθρο 26) Ετήσιο κόστος 5 εκ.
Τι σημαίνουν αυτά;  
Ότι δεν θα παίρνουν επίδομα όλοι οι υπάλληλοι με «εξαιρετικές επιδόσεις» αλλά μόνο αυτοί που ανήκουν σε τμήματα/υπηρεσίες που θα αποφασίζει το εκάστοτε Υπουργείο. Για παράδειγμα, αν πει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ότι φέτος θα πάρουν μπόνους οι ομάδες καταστολής λόγου χάρη ( πόσο πιο συγκεκριμένοι  στόχοι!) θα το παίρνουν μόνο αυτοί. Επίσης, λόγω του ύψους της δαπάνης ( που είναι πολύ μικρή σε σχέση με την μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων) θα είναι τελικά ελάχιστοι αυτοί που θα πάρουν κάποιο επίδομα. Το περίφημο μπόνους είναι μια μεγάλη απάτη  καθώς σε ετήσια βάση δεν υπερβαίνει τα 35εκ. , όταν η μισθοδοσία του δημοσίου είναι μερικά δις. Είναι το τυράκι στη φάκα, πατάει πάνω στην ανάγκη για επιβίωση και επιδιώκει την δημιουργία πρόθυμων «συμμάχων» με την εργοδοσία, νομιμοποιώντας στην «συνείδηση» των εργαζόμενων όχι μόνο τις έωλες και απορριπτέες διαδικασίες της «αξιολόγησης» και «στοχοθεσίας» που ενώ έχουν αποτύχει οικτρά προσπαθούν να επιβληθούν δια της «επιβράβευσης» όσων πιάσουν τους άπιαστους ή ανύπαρκτους στόχους ή απλά κάνουν τα “καλά παιδιά”, αλλά και τον γενικευμένο «ατομισμό». Και τέλος ότι επιχειρείται πλέον ξεκάθαρα το σπάσιμο και η διαίρεση των δημοσίων υπαλλήλων σε «κάστες» και «τάξεις» που θα κάνουν όλες τις «δουλειές» του  κράτους και θα είναι και «ήσυχοι»,  αφού από τον βασικό τους μισθό δεν μπορούν να ζήσουν. Ήδη στα Υπουργεία έχουν αρχίσει να δημιουργούνται τέτοιες διευθύνσεις. Ήδη σε αυτές τις διευθύνσεις έχουν μετακινηθεί ( με ποια κριτήρια άραγε; ) δημόσιοι ( ή και μη) υπάλληλοι. 
Τι δεν θέλει καμιά τέτοια κυβέρνηση να κάνει;  Δεν θέλει να ανοίξει την συζήτηση για αυξήσεις των βασικών αποδοχών στο Δημόσιο, για μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, για αυξήσεις στους προϋπολογισμούς λειτουργίας του Δημοσίου. Επίσης, δεν θέλει να τρέξει δημόσια έργα με δημόσιο έλεγχο και στόχο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Πολύ περισσότερο να ανοίξει την συζήτηση για επαναφορά στο δημόσιο υπηρεσιών, πόρων και αγαθών όπως αυτές του δημοσιονομικού ελέγχου, της παραγωγής ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών, της εκπαίδευσης, της υγείας.
Οι εργαζόμενοι στο δημόσιο και το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να παλέψουμε για το δίκιο και τα συμφέροντα, τα δικά μας και του λαού.

*Διπλ.Μηχανικός Η/Υ και Πληροφορικής, Γρ. Συλλόγου Εργαζομένων Γενικού Νοσοκομείου και ΚΥ ν.Άρτας, Αντιπρόεδρος ΝΤ Άρτας ΑΔΕΔΥ.