Και όμως γυρίζει...

Κολομβία

Βαδίζοντας προς τη συμπλήρωση του πρώτου ενός χρόνου στην κυβέρνηση, ο αριστερός Γκουστάβο Πέτρο αντιμετωπίζει προκλήσεις. Η προσπάθεια να εφαρμόσει το πρόγραμμα με το οποίο εξελέγη σκοντάφτει επί ένα χρόνο στις διαδικασίες του Κογκρέσου. Κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις του «νερώνονται» στη διαδρομή, αλλά ακόμα κι έτσι συναντούν δυσκολίες. Τον περασμένο Απρίλη, με αφορμή τα νέα ενδοκυβερνητικά εμπόδια που υψώνονταν στην υγειονομική του μεταρρύθμιση, ο Πέτρο διέλυσε την συμμαχική κυβέρνηση, διώχνοντας τους υπουργούς που προέρχονταν από τα αστικά κόμματα που του εξασφάλιζαν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία ή ήταν τεχνοκράτες αρεστοί στις «αγορές». Δηλώνοντας ότι «θα σεβαστούμε την εντολή που λάβαμε», συγκρότησε μια κυβέρνηση πιο κοντά στο προεκλογικό του πρόγραμμα (αν και στη διαδρομή, η ίδια η υγειονομική μεταρρύθμιση «νερώθηκε» ως προς το ριζοσπαστισμό και το εύρος της). Πριν προλάβουμε να διαπιστώσουμε ποια θα είναι πλέον η (κοινοβουλευτική) συμπεριφορά των αστικών κομμάτων που στηρίζουν τον Πέτρο αλλά βρέθηκαν πλέον εκτός εκτελεστικής εξουσίας, ο κολομβιανός Τύπος σήκωσε στα ύψη κάποια σκάνδαλα που δεν αγγίζουν τον ίδιο τον Πέτρο αλλά κάποιους (εξωκομματικούς) στενούς «συμβούλους» του, τα οποία είναι πιθανό να ισχύουν αλλά έχουν χαρακτηριστεί ακόμα κι από αστούς, αλλά σοβαρούς, αναλυτές ως «ηλίθια» (ως προς την κεντρικοπολιτική τους σημασία). Ο πιο ανοιχτά εχθρικός Τύπος, έτοιμος από καιρό, έσπευσε να διακηρύξει ότι «η κυβέρνηση θα επιβιώσει, αλλά δεν έχει πλέον χώρο ελιγμών… όλο της το πρόγραμμα κινδυνεύει». Πέρα από την τελευταία κρίση, ευρύτερα, ένας «Αναλυτής Ρίσκων», ο Σέρχιο Γκουζμάν, το έθεσε όπως περίπου θα το έθετε κι ένας μαρξιστής: «Ο Πέτρο είναι εγκλωβισμένος ανάμεσα στις μεγάλες φιλοδοξίες του για αλλαγές και το αυστηρό νομικό σύστημα και τους θεσμούς που έχουν ελάχιστα κίνητρα να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις που τους θίγουν». Στο δημοσκοπικό επίπεδο της «κοινής γνώμης», η δημοφιλία του Πέτρο έχει πληγεί σημαντικά, ενώ και οι διάφοροι δείκτες («πού πάει η χώρα», «πώς πάει η οικονομία», «πώς είναι τα κοινωνικά προβλήματα») είναι αρνητικοί. Ωστόσο στις 3 κεντρικές συγκεντρώσεις των τελευταίων 4 μηνών (για την υποστήριξη της υγειονομικής μεταρρύθμισης, για την Πρωτομαγιά, για την υποστήριξη του κυβερνητικού προγράμματος μπροστά στην τελευταία κρίση), η συμμετοχή είναι μαζική και με αυξητική τάση από την μία στην επόμενη. Σε αυτό το τοπίο, τα αμερικανικά θινκ τανκ εκτιμούν ότι πέρα από τις άλλες επιλογές (πτώση της κυβέρνησης ή απονέκρωση του προγράμματός της), υπάρχει και μια τρίτη: «μεταφορά της μάχης στο τουίτερ και στους δρόμους». Αυτή, λέει, είναι για τον Πέτρο «η πιο ελκυστική και η πιο επικίνδυνη». Δεν γνωρίζουμε αν ο Πέτρο την βρίσκει ελκυστική. Γνωρίζουμε ότι ασφαλώς κάθε εξωκοινοβουλευτική σύγκρουση είναι επικίνδυνη. Αλλά ξέρουμε επίσης ότι είναι η μόνη «ρεαλιστική», αν θέλει όντως να παραμείνει πιστός στην εντολή που έλαβε και πολύ περισσότερο στην εξέγερση που τον «εκτόξευσε» στην προεδρική καρέκλα…

Σουδάν
Η ένοπλη σύρραξη μεταξύ των καθαρμάτων που από κοινού κατέστειλαν πραξικοπηματικά την δημοκρατική εξέγερση του σουδανικού λαού, δηλαδή του τακτικού στρατού και των παραστρατιωτικών RSF συνεχίζεται στο Σουδάν. Έχει δραματικές συνέπειες για την πρόσβαση σε νερό, ρεύμα, τροφή, νοσοκομεία, όπως και άγρια εγκλήματα στις μειονοτικές περιοχές όπως το Νταρφούρ. Επιχειρησιακά, ο στρατός μάλλον είναι σε δύσκολη θέση, καθώς ο στρατηγός-δικτάτορας Μπουρχάν κάλεσε κάθε νέο άντρα ικανό να φέρει όπλο να καταταγεί. Το κάλεσμα δεν έχει βρει ιδιαίτερη ανταπόκριση, καθώς το σημαντικότερο μέρος του σουδανικού λαού παραμένει έξω από τη σύγκρουση ανάμεσα στους χασάπηδές του. Οι Επιτροπές Αντίστασης, που αποτελούν ένα από τα πιο προχωρημένα και παραγνωρισμένα παραδείγματα λαϊκής αυτό-οργάνωσης με τοπικές ρίζες διεθνώς, βλέπουν τον χώρο για πολιτική δράση να περιστέλλεται. Αλλά, διαθέτοντας πλούσια σχετική εμπειρία, παραμένουν κομβικές (ή και ενισχύεται ο ρόλος τους) στην καθημερινότητα: Από τα πλέον «πεζά» και θλιβερά καθήκοντα, όπως το θάψιμο των νεκρών, μέχρι την τροφή, τη στέγη, την προστασία των αμάχων κ.ο.κ. παραμένουν ενεργές. Δεν εγκαταλείπουν ούτε την παράδοση πολιτικών «καμπανιών», με τελευταία την «Καμπάνια της Λευκής Σημαίας», όπου καλούνται όλοι οι κάτοικοι του Σουδάν να την υψώσουν (σε σπίτια, πλατείες, δημόσιους χώρους) ως δήλωση-πίεση υπέρ του διπλού αιτήματος «ο στρατός πίσω στα στρατόπεδα/η RSF να διαλυθεί». Το κρίσιμο θα είναι να κερδηθούν οι φαντάροι, που θα προσφέρουν μια πολύτιμη δύναμη στο μαζικό κίνημα. Όπως πάντα σε μεγάλες κρίσεις, αλλά ιδιαίτερα σήμερα στο Σουδάν, όπου «μιλούν τα όπλα»…

Παλαιστίνη

Οι ένοπλες επιθέσεις του ισραηλινού στρατού συνεχίζονται αμείωτες στα παλαιστινιακά στρατόπεδα προσφύγων της Δυτικής Όχθης. Στα τέλη Ιούνη, δέχτηκε μία ακόμα επίθεση η Τζενίν (5 νεκροί, πολλοί τραυματίες με 10 σε κρίσιμη κατάσταση). Μαζί με τις χερσαίες δυνάμεις επιχείρησαν -προκαλώντας και τις μεγαλύτερες απώλειες- ελικόπτερα που χτύπησαν με πυραύλους το στρατόπεδο, αλλά και 4 ασθενοφόρα (σύμφωνα με την Παλαιστινιακή Ερυθρά Ημισέληνο). Οι Ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις χαρακτήρισαν την Τζενίν ως «σφηκοφωλιά». Έτσι ονομάστηκε και κατά τη Δεύτερη Ιντιφάντα. Αυτό είναι επίσης το όνομα που οικειοποιείται με περηφάνια μια από τις πολλές νεολαιίστικες ένοπλες οργανώσεις που έχουν ξεπηδήσει έξω από τον έλεγχο των παραδοσιακών παλαιστινιακών κομμάτων τα τελευταία χρόνια. Η κλιμάκωση των φονικών επιθέσεων του στρατού κατοχής με τα ελικόπτερα δείχνει την ανησυχία της ισραηλινής ηγεσίας, αλλά υπενθυμίζει και το στρατιωτικό συσχετισμό ανάμεσα στις ομάδες λαϊκής αυτοάμυνας και την θηριώδη πολεμική μηχανή του Ισραήλ. Οι διαρκείς επιθέσεις είτε από το στρατό είτε με πογκρόμ που εξαπολύουν έποικοι είναι προειδοποιητικά σημάδια. Στην κυβέρνηση κυριαρχεί η ακροδεξιά εκδοχή σιωνισμού που δείχνει πρόθυμη να οδηγήσει αυτό το πολιτικό σχέδιο και ρεύμα στη λογική του κατάληξη: Ο Σμότριτς, υπουργός Οικονομικών, κάλεσε σε μια «μεγάλης κλίμακας επιχείρηση σε όλη τη Δυτική Όχθη», συμπληρώνοντας ότι «Ήρθε ο καιρός». Το στρατόπεδο της Τζενίν δημιουργήθηκε το 1953, για να φιλοξενήσει τους πρόσφυγες μετά την Νάκμπα του 1948 και την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ. Έκτοτε γενιές ζουν σε άθλιες συνθήκες. Σήμερα, κάποιοι στην ισραηλινή κυβέρνηση, βάζοντας στο στόχαστρο την Τζενίν και κάνοντας τέτοιες δηλώσεις, δείχνουν να επιθυμούν μια νέα Νάκμπα…