Το πιο πολύνεκρο ναυάγιο στη Μεσόγειο έχει τη σφραγίδα του Μητσοτάκη και της ΕΕ

Τα κροκοδείλια δάκρυα των διαφόρων αξιωματούχων μόνο ντροπή προκαλούν, όταν εδώ και μια δεκαετία η Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε έναν απέραντο υγρό τάφο προσφύγων. Τη στιγμή που κάποια από τα ισχυρότερα καπιταλιστικά κράτη προέβησαν σε μια τιτάνια προσπάθεια δισεκατομμυρίων για να σώσουν πέντε μεγιστάνες που ήθελαν απλώς να δουν τον Τιτανικό, εκατοντάδες πρόσφυγες λίγες ημέρες πριν είχαν πνιγεί ανοιχτά της Πύλου, επειδή κανείς δεν ενδιαφέρθηκε σοβαρά να τους σώσει. Και αυτό είναι η πεμπτουσία του καπιταλισμού. Ξεχωριστά πορτοφόλια, ξεχωριστές ευκαιρίες στη ζωή.
Εγκληματικά γεγονότα
Τα γεγονότα της Πύλου μπάζουν από παντού ψέματα. Το ελληνικό λιμενικό για ακόμη μια φορά επιδόθηκε σε ένα κρεσέντο αοριστολογίας και αυτοαναίρεσης. Αρχικά είπε ότι δεν γνώριζε εξαρχής την ύπαρξη και την κατάσταση του σαπιοκάραβου, και μετά ανασκεύασε όταν οι επίσημες ιταλικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι είχαν ενημερώσει τους ομολόγους τους στην Ελλάδα ήδη από την Τρίτη 13 Ιουνίου. Στη συνέχεια τόνισαν ότι επεδίωξαν να βοηθήσουν το πλοιάριο λαμβάνοντας όμως την άρνηση των επιβαινόντων, γεγονός που δεν έχει λογική βάση δεδομένου ότι οι πρόσφυγες βρίσκονταν σε τραγικές συνθήκες μέσα στο σαπιοκάραβο για τέσσερις ημέρες. Τέλος, ενώ αρχικά διαβεβαίωσαν ότι δεν ρυμούλκησαν το σαπιοκάραβο, όταν διαψεύστηκαν από τις μαρτυρίες των επιζώντων, αναγκάστηκαν να ανασκευάσουν και να δηλώσουν ότι έδεσαν μεν το πλοιάριο, αλλά η ανατροπή του και η βύθισή του δεν προήλθαν από το δέσιμο. Πρόκειται για ένα έπος αντιφάσεων και υπεκφυγών που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα.
Η «φιλόξενη» Ελλάδα όμως δεν σταμάτησε μόνο εκεί. Αφού καταπώς φαίνεται δεν κατάφερε να τους πνίξει όλους, όσους έσωσε, τους στοίβαξε σε μια αποθήκη στην Καλαμάτα. Τόση ανθρωπιά σήμερα. Η χώρα που κοκορεύεται ότι μπορεί να φιλοξενήσει πλουσιοπάροχα δεκάδες εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο, κομπάζοντας για την τουριστική βιομηχανία της, δεν βρήκε 100 δωμάτια να επιτάξει για τους ανθρώπους που επιβίωσαν σε ένα από τα πιο πολύνεκρα ναυάγια στην ιστορία της Μεσογείου διαχρονικά. Οι πρόσφυγες αντιμετωπίστηκαν ως εισβολείς. Όχι ως θύματα. Αρχικά απαγορεύτηκε η επαφή τους με δημοσιογράφους, προκειμένου να μη δώσουν πληροφορίες όταν ακόμη η μπάλα των ευθυνών έκαιγε, ενώ στη συνέχεια τους μετέφεραν μετά από τρεις ημέρες με πούλμαν στο… πολυτελές θέρετρο της Μαλακάσας. Ακόμη και οι συγγενείς των επιζώντων, τους αγκάλιασαν ανάμεσα σε κάγκελα και συρματοπλέγματα, σε μια σκηνή που ομολογουμένως συγκλόνισε ακόμη και την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Ο συνολικός απολογισμός, όμως είναι τραγικός. Μιλάμε για 104 διασωθέντες, 82 ανασυρμένους νεκρούς και εκατοντάδες ακόμη πνιγμένους, καθώς στο μικρό καράβι του θανάτου υπολογιζόταν ότι επέβαιναν 750 άτομα, με πολλές γυναίκες και παιδιά να είναι κλειδωμένοι στο αμπάρι.
Πολιτικές ευθύνες
Συνολικά το πολιτικό σύστημα έχει τα χέρια του βαμμένα με αίμα. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη επιχείρησε εξαρχής να ακολουθήσει την πάγια πρακτική της, όπως κάνει σε όλα τα αντίστοιχα τραγικά δυστυχήματα που έχουν συμβεί στη θητεία της: Μετέθεσε τις ευθύνες. Όπως στα Τέμπη έφταιγε ο σταθμάρχης, στην πανδημία οι κακοί νοσηλευτές και στις φωτιές οι κάτοικοι που δεν καθάρισαν τις αυλές τους, έτσι και τώρα η ευθύνη βρέθηκε στην εύκολη λύση των διακινητών. Πλασαρίστηκε το επιχείρημα ότι όλα βαίνουν καλώς στα ελληνικά σύνορα, και την τέλεια εικόνα χαλούν κάποιοι διακινητές που εκμεταλλεύονται τους πρόσφυγες σπρώχνοντάς τους στο θάνατο. Πρόκειται για ένα ωμό και κατάφορο ψέμα. Προφανώς και φέρουν ευθύνη οι διακινητές. Αλλά όχι την αποκλειστική και κύρια. Την ευθύνη τη φέρουν όσοι αντιμετωπίζουν το προσφυγικό ως πρόβλημα και όχι ως φαινόμενο. Όσοι νομίζουν ότι χτίζοντας φράχτες και κάνοντας push backs θα γλιτώσουν από τους «ανεπιθύμητους ξένους». Όμως η ανάγκη επιβίωσης πάντα θα νικά όλους αυτούς που βρίσκουν τάχα λύσεις στην περίφραξη και την αναχαίτηση των προσφύγων. Γιατί οι πρόσφυγες πάντα θα επιχειρούν να βρουν άλλες διόδους όσο στις χώρες τους κινδυνεύουν από πολέμους, δικτατορίες και κλιματικές κρίσεις.
Αυτό έγινε και στη συγκεκριμένη περίπτωση. Οι φτωχοί και κατατρεγμένοι επιχείρησαν να μπουν στην πλούσια Ευρώπη από μια άλλη τρύπα στο χάρτη. Κι αν η Ευρώπη την έκλεινε και αυτή, θα έβρισκαν μια άλλη. Γιατί; Γιατί ΔΕΝ γίνεται αλλιώς. Αυτό φαίνεται να μην το κατανοεί, ή πιο σωστά, να μη θέλει να το κατανοήσει το αστικό πολιτικό προσωπικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ, μόλις λίγες εβδομάδες πριν επιχειρηματολογούσε υπέρ του φράχτη και κομπορρημονούσε ότι σε μεγάλο βαθμό αυτός τον δρομολόγησε. Η προσφυγική του ευαισθησία περιοριζόταν προεκλογικά μόνο στη διεκδίκηση ενός νέου πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όμως ποιος να τον εμπιστευτεί, όταν η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα στήριξε ανοιχτά τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας μετατρέποντας την Ελλάδα από χώρα πέρασμα σε χώρα φυλακή για χιλιάδες πρόσφυγες. Ποιος να εμπιστευτεί τα αλληλέγγυα αισθήματα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, που έσπευσε υποκριτικά να επισκεφτεί τους διασωθέντες στην Καλαμάτα, όταν πριν λίγους μήνες φωτογραφιζόταν στον φράχτη στον Έβρο; Μάλλον κανείς.
ΕΕ και Σύνοδος Κορυφής
Όλα τα παραπάνω όμως δεν αποτελούν ελληνική ιδιαιτερότητα αλλά ευρωπαϊκή κανονικότητα. Λίγες μόλις ημέρες πριν το πολύνεκρο ναυάγιο οι χώρες μέλη της ΕΕ, μέσω των Υπουργών Εσωτερικών τους, επιχείρησαν να συντάξουν ένα νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου, το οποίο υποτίθεται θα προωθούσε την υποχρεωτική αλλά «ευέλικτη» ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Με βάση αυτό, τα κράτη-μέλη θα ήταν υποχρεωμένα να υποδεχθούν έναν ορισμένο αριθμό αιτούντων άσυλο που φθάνουν σε μια χώρα της ΕΕ που δέχεται μεταναστευτική πίεση ή διαφορετικά θα παρείχαν οικονομική συμβολή σ’ αυτή τη χώρα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι χώρες με έντονη αντιπροσφυγική πολιτική όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία θα μπορούσαν να πληρώνουν 20.000 ευρώ για κάθε πρόσφυγα που δεν επιθυμούν στην επικράτειά τους και έτσι να γλιτώσουν από τον περίφημο «προσφυγικό κίνδυνο». Η αλληλέγγυα και πολιτισμένη δύση κοστολογεί δηλαδή είκοσι χιλιάρικα κάθε άνθρωπο.
Όμως τελικά, ούτε καν αυτή η εικονική αλληλεγγύη δεν επιτεύχθηκε καθώς μερικές ημέρες αργότερα, στη Σύνοδο Κορυφής για το μεταναστευτικό, η Ουγγαρία με την Πολωνία, δεν στήριξαν το προτεινόμενο πλαίσιο, ισχυριζόμενες ότι για την επίτευξη συμφωνίας απαιτείται ομοφωνία μεταξύ των κρατών-μελών και όχι αυξημένη πλειοψηφία. Αντιλαμβανόμαστε δηλαδή ότι ακόμη και μια αντιδραστική συμφωνία που στην πραγματικότητα στο όνομα της αλληλεγγύης αντιμετωπίζει τους ανθρώπους ως εμπορεύματα, για κάποια επίσημα κράτη-μέλη της ΕΕ αποτελεί υποχώρηση έναντι των προσφύγων, και ως εκ τούτου είναι μη αποδεκτή! Πρόκειται για μια πολιτική κατρακύλα από όλες τις πλευρές. Τόσο της ΕΕ που αφού έχτισε την «Ευρώπη Φρούριο», επιχείρησε να εφαρμόσει ένα κακέκτυπο αλληλεγγύης, όσο και των κρατών με ακροδεξιές κυβερνήσεις, που αντανακλούν επικίνδυνες αναδυόμενες πολιτικές τάσεις συνολικά στην Ευρώπη. 
Κάπως έτσι, η Σύνοδος Κορυφής για το μεταναστευτικό, δεν ασχολήθηκε καν με τη βιομηχανία παράνομων επαναπροωθήσεων που έχει στηθεί εδώ και χρόνια στα ελληνικά σύνορα, ούτε με τις διαρκείς καταγγελίες για καταπάτηση θεμελιωδών δικαιωμάτων των προσφύγων. Αυτό μάλιστα τη στιγμή που ακόμη και ο αξιωματούχος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex, Τζόνας Γκρίμχεντεν, στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του οργανισμού στις 20 και 21 Ιουνίου στη Βαρσοβία, κατέθεσε στοιχεία από την τελευταία έκθεσή του για τον Φεβρουάριο-Απρίλιο 2023, που δείχνουν ότι η Ελλάδα δεν έχει πάρει στην πράξη κανένα μέτρο για να μην επαναληφθούν επιχειρήσεις επαναπροώθησης στα σύνορα ή για να διερευνήσει περιστατικά επαναπροώθησης που έχει καταγράψει η Frontex. Αντίθετα, το τελικό κείμενο που υιοθετήθηκε από τη Σύνοδο περιλαμβάνει μόνο τις αποφάσεις σχετικά με το ουκρανικό και τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ουκρανία με χρήματα και υλικοτεχνική υποδομή. Μιλάμε για την απόλυτη αποτυχία.
ΜΜΕ και δημόσιος διάλογος
Και εδώ προκύπτει το ερώτημα: Έχει μιλήσει κάποιο μεγάλο μέσο για όλα αυτά τα εγκλήματα που τελούνται στο όνομα της ασφάλειας στα ελληνικά σύνορα; Ελάχιστα, είναι η απάντηση, μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Τα μέσα της περίφημης λίστας Πέτσα έχουν κατορθώσει να αποκρύψουν τις συστηματικές εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη και να αποπροσανατολίζουν τη συζήτηση με ελάσσονα θέματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ ακόμη μετρούσαμε νεκρούς ανοιχτά της Πύλου και οι διασωθέντες βρίσκονταν σε τραγική κατάσταση τοποθετημένοι σε μια αποθήκη στο λιμάνι της Καλαμάτας, τα συστημικά μέσα αντί να ασχοληθούν με αυτό, ασχολούνταν με τις διαμαρτυρίες των πολιτών στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου, που υποκριτικά πήγε να τους επισκεφθεί. Πρόκειται για τον ορισμό της δημοσιογραφικής αλητείας που υποκλίνεται μπροστά στα πολιτειακά αξιώματα και σφυρίζει αδιάφορα μπροστά στα πολιτειακά εγκλήματα.
Τα ΜΜΕ σε πλήρη σύμπλευση με την κυβερνητική πολιτική, βρήκαν αμέσως τους υπαιτίους του ναυαγίου στα πρόσωπα των λεγόμενων διακινητών και λασπολογούσαν όποιον τολμούσε να μιλήσει για ανοιχτά σύνορα και εξασφάλιση ασφαλών διόδων για τους πρόσφυγες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο νέος Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης, είχε την τιμητική του σε όλα τα τηλεοπτικά πάνελς χύνοντας ένα αντιπροσφυγικό μένος ακόμη και λίγες ώρες μετά το ναυάγιο. Συγκεκριμένα δήλωσε ότι «δε θα χαλάσουμε τα λεφτά μας για να σώσουμε όλο τον κόσμο» και τα έβαλε με τις «ιδεοληψίες των δικαιωματιστών 40 χρόνια τώρα». Κέρδισε λοιπόν άξια τη θέση του στο Υπουργείο. Και αυτός και η Σοφία Βούλτεψη που κινήθηκε στο ίδιο μοτίβο. Κάποια στελέχη της ΝΔ μάλιστα έφτασαν στο σημείο να ζητήσουν μέχρι και ευρωστρατό για να αναλάβει το προσφυγικό. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, τι ετοιμάζουν τους μήνες που έρχονται. Αυτός είναι και ο λόγος που η ριζοσπαστική Αριστερά πρέπει να αντιστρέψει την ατζέντα. Πρέπει να βάλει φρένο στα σχέδιά τους, αποφεύγοντας τη μικροπολιτική. Με μαζικότητα, ενότητα και ριζοσπαστισμό μπορεί να αντιμετωπισθεί η λαίλαπα που έρχεται σε επίπεδο προσφυγικής πολιτικής. Όσο νωρίτερα το καταλάβουμε, τόσο το καλύτερο.