Στη διάρκεια του καυτού Απρίλη-Μάη, οι δράσεις αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη είχαν απλωθεί σε πάνω από 140 πανεπιστήμια, σε 45 από τις Πολιτείες των ΗΠΑ, αποτελώντας το μεγαλύτερο αντιπολεμικό κίνημα μέσα στις σχολές από το 1968 και την αλληλεγγύη στο Βιετνάμ.
Πολλές κατασκηνώσεις διαλύθηκαν βίαια (αρκετές χιλιάδες είναι οι συλλήψεις πανεθνικά), άλλες τερματίστηκαν από τους ίδιους τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, άλλες συνεχίζουν, ενώ αυτή η «άνοιξη της αλληλεγγύης» κυριάρχησε και στις τελετές αποφοίτησης. Κάθε μέρα στα σόσιαλ μίντια κυκλοφορούσε και ένα νέο περιστατικό -απόφοιτων να ανεβαίνουν στην εξέδρα να παραλάβουν το πτυχίο τους με δεμένα χέρια, ή με παλαιστινιακές σημαίες, ή φορώντας κουφίγιες, γνωρίζοντας την αποθέωση των συμφοιτητών τους. Υπήρξαν κάποια πανεπιστήμια που αποφάσισαν τη διακοπή των σχέσεων με το Κράτος του Ισραήλ ή υποσχέθηκαν στον φοιτητόκοσμο διαδικασίες που θα κληθεί το ίδρυμα να αποφασίσει.
Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια
Επιπλέον, το «αμερικανικό παράδειγμα» εξαπλώθηκε με ταχύτητα σε πολλά πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αυστραλίας και αλλού. Αλλού με τη μορφή καταλήψεων, αλλού με κατασκηνώσεις στους ανοιχτούς χώρους των κάμπους, αλλού με μαζικές συγκεντρώσεις μέσα στην πανεπιστημιούπολη και με «στόλισμα» των κτιρίων στα παλαιστινιακά χρώματα. Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις (ή και μόνο ο φόβος τους) παράγουν αποτελέσματα. Σε Νορβηγία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ιρλανδία, Δανία, Σλοβενία έχουν βγει πολλές αποφάσεις ιδρυμάτων: Είτε επανεξέτασης των συμφωνιών και συνεργασιών για να εξεταστούν περιπτώσεις «συνενοχής» σε εγκλήματα, είτε από-επένδυσης από μεγάλες εταιρίες που είναι στη «μαύρη λίστα» του ΟΗΕ για την επιχειρηματική δραστηριότητά τους ειδικά στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, είτε διακοπής ερευνητικών προγραμμάτων και απόσυρσης επενδύσεων που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με στρατιωτικούς σκοπούς, είτε αναστολής κάθε συνεργασίας με πανεπιστήμια που «δε συμμορφώνονται με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο» κ.ο.κ.
Όπως το έθεσε μια εσωτερική αναφορά του Ισραηλινού υπουργείου Πληροφοριών, το κύμα μποϊκοταρίσματος «βάζει σε κίνδυνο την επιστημονική-τεχνολογική θέση του Ισραήλ στον πλανήτη και μακροπρόθεσμα μπορεί να υποστεί ζημιά η εθνική ασφάλεια και η ισχύς της οικονομίας του Ισραήλ». Όπως το έθεσε το διεθνές κίνημα BDS: Σε περίπου 20 χρόνια προσπαθειών, ποτέ δεν έχουμε ξαναδεί τόσες πολλές νίκες σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα». Στον αστικό Τύπο και ιδιαίτερα στην αρθρογραφία που ειδικεύεται στην πανεπιστημιακή έρευνα και τη σχέση της με την αγορά, έχουν εμφανιστεί οι πρώτες «ανησυχίες» για τη θέση του Ισραήλ στο «Horizon Europe» και τη συνεκτικότητα του κοινού πανευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος.
Αθλητισμός-πολιτισμός
Ευρύτερα, πυκνώνουν οι αναφορές μποϊκοταρίσματος και σε άλλους χώρους των τεχνών, του πολιτισμού κλπ, είτε με την άρνηση ανθρώπων να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις στο Ισραήλ, είτε με την πίεση σε Φεστιβάλ κ.ά. να διακόψουν τους δεσμούς με εταιρίες «που επωφελούνται από το ισραηλινό απαρτχάιντ, την κατοχή και τη γενοκτονία».
Η επιλογή της EBU να μην αποκλείσει το Ισραήλ από τη φετινή Γιουροβίζιον και να επιχειρήσει να επιβάλει τον «μη-πολιτικό» χαρακτήρα του θεσμού στους φανς και στους καλλιτέχνες, γύρισε μπούμερανγκ, με διαρκή ένταση και χάος στα παρασκήνια (που στην εποχή των σόσιαλ μίντια, δεν μπόρεσε να κρύψει η «περιφρουρημένη» τηλεοπτική μετάδοση), με το Μάλμε να περιγράφεται διεθνώς ως «η πιο πολιτικά φορτισμένη Γιουροβίζιον».
Η Ολυμπιακή φλόγα αντιμετωπίζει μικρές συγκεντρώσεις στη διαδρομή της στη Γαλλία, από ανθρώπους που καταγγέλουν την υποκρισία της «Ολυμπιακής εκεχειρίας», όταν συμμετέχει κανονικά το Κράτος του Ισραήλ. Η Παλαιστινιακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, με την πλήρη στήριξη της Ασιατικής Ομοσπονδίας, υπέβαλε αίτημα αποκλεισμού του Ισραήλ στη FIFA, και ακόμα και το γνωστό τομάρι Τζιάνι Ινφαντίνο απέφυγε να παραπέμψει το θέμα στις διαδικαστικές καλένδες, ανακοινώνοντας ότι το Συμβούλιο θα ζητήσει νομικές συμβουλές και θα συγκαλέσει ειδικό έκτακτο συνέδριο τον Ιούλη για το θέμα.
Πολιτικές επιτυχίες
Σε αυτήν τη συγκυρία, προκαλούν μεγάλη ανακούφιση τα νέα από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Σούνακ προωθούσε επί μήνες ένα δρακόντειο νομοσχέδιο απαγόρευσης του μποϊκοτάζ, που προέβλεπε ρητά ότι δημόσιοι οργανισμοί/θεσμοί κλπ «δεν μπορούν να κάνουν επιλογές που δείχνουν πολιτική ή ηθική αποδοκιμασία για κάποια χώρα» (!), επεσήμανε ξεχωριστά το Ισραήλ (προφανώς…), και επέκτεινε τις ίδιες ρυθμίσεις και στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη (!). Ήταν τόσο δρακόντειο και τόσο που χρειάστηκε μήνες περιπετειών σε επιτροπές και νομοθετικά σώματα που πιέζονταν από μια μαζική-ενωτική καμπάνια για την αποτροπή του. Με την παραίτηση Σούνακ και τις πρόωρες εκλογές, το νομοσχέδιο επέστρεψε τελικά στο συρτάρι…
Τα νέα αποτρόπαια εγκλήματα στη Ράφα που έκαναν το γύρο του κόσμου προκάλεσαν συγκεντρώσεις σε Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Βερολίνο, Παρίσι κ.ά. Στη γαλλική πρωτεύουσα έγιναν διαδοχικές διαδηλώσεις επί 2 μέρες. Την επομένη, η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι δεν θα είναι τελικά παρούσες οι 74 ισραηλινές εταιρίες που θα είχαν περίπτερο στο Eurosatory 2024, την τεράστια έκθεση «για την άμυνα και την ασφάλεια», από αυτές όπου παρελαύνουν οι πολεμικές βιομηχανίες και το Ισραήλ κατέχει (εύλογα…) εξέχουσα θέση.
Οι προειδοποιήσεις φίλων του Ισραήλ προς την ηγεσία του, για το «τίμημα» της (ξεκαπίστρωτα αλαζονικής) πολιτικής του, για τον κίνδυνο της «διεθνούς απομόνωσής» του, γίνονται σταδιακά πράξη μπροστά στα μάτια μας. Όσα έχουν γίνει παραμένουν λίγα, μπροστά στο μέγεθος του εγκλήματος που εξελίσσεται σε ζωντανή σύνδεση, αλλά πρόκειται για «άλματα» σε σχέση με την πλήρη κανονικοποίηση που είχε πετύχει το σιωνιστικό κράτος, ιδιαίτερα στην εποχή μετά το Όσλο.
Έχουμε σημειώσει ότι σε επίπεδο «κοινής γνώμης» ενισχύεται η πολιτική απομόνωση του Κράτους του Ισραήλ, όπως αποτυπώνεται στη μαζικότητα και τη διάρκεια του διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. Πλέον αυτή αρχίζει να μεταφράζεται και σε πραγματική-υλική απομόνωση από κάποιους «θεσμούς» και «οργανισμούς», ενώ δημιουργεί κάποιες ρωγμές και στην «συναίνεση» σε επίπεδο κρατικών ηγεσιών ή υπερεθνικών οργανισμών (βλ.σελ. 29). Αυτή τη διαδρομή, από κάτω προς τα πάνω, διένυσε και το κίνημα για απομόνωση του Απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής. Αυτή τη διαδρομή οφείλει να διανύσει και το σύγχρονο κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη.
Το κίνημα εδώ
Στην Ελλάδα δυστυχώς η δράση για την Παλαιστίνη δεν έχει πλησιάσει σε επίπεδα που να «συμπορεύεται» με αυτό το διεθνές ρεύμα. Αλλά προς αυτόν το στόχο έχουμε να εργαστούμε. Η ευαισθησία και η διαθεσιμότητα ενός «στρώματος» ακτιβιστών-στριών έχει φανεί στις ποικίλες δράσεις όλων των προηγούμενων μηνών και έκανε μια πιο ορατή εμφάνιση μέσα στον Μάη, όταν συνδυάστηκε η κλιμάκωση της σιωνιστικής επιθετικότητας στην ίδια τη Ράφα με την έμπνευση από την άλλη μεριά του Ατλαντικού.
Η συμμετοχή και η ένταση που χαρακτήρισε μια πρώτη «ανακλαστική» κινητοποίηση κατά την έναρξη των σιωνιστικών πολεμικών επιχειρήσεων στη Ράφα ήταν το πρώτο δείγμα. Αμέσως μετά, η νεολαιίστικη ανταπόκριση στο σταθερό επί μήνες κάλεσμα «Σάββατο μεσημέρι στο Σύνταγμα» και η απόφαση αρκετών πολιτικών οργανώσεων της Αριστεράς να το στηρίξουν εκείνη τη φορά, συγκρότησε έναν όγκο διαδηλωτών που επέτρεψε η συγκέντρωση να εξελιχθεί σε μίνι πορεία προς τα Προπύλαια.
Ακολούθησε η ολονύχτια διαμαρτυρία των φοιτητικών συλλόγων στα Προπύλαια. Η απόφαση ήταν μια «μαρτυρία» της πίεσης που δέχτηκε η ΚΝΕ να κινηθεί (εν μέσω διεθνούς φοιτητικού κινήματος, τι γίνεται στη χώρα όπου οι Κομμουνιστές είναι πρώτη δύναμη στις σχολές;). Η εντυπωσιακή διοργάνωση ήταν ένα μικρό δείγμα του τι θα μπορούσε να «σηκώσει» το ΚΚΕ, εφόσον το επιθυμούσε. Η ανταπόκριση κόσμου που βρίσκεται (κατά πολύ…) έξω από τις γραμμές και την επιρροή της ΚΝΕ ανέδειξε την διάθεση.
Το ίδιο βράδυ είχαμε την κατάληψη της Νομικής, με την ανάρτηση του θηριώδους πανώ και τα βεγγαλικά που έκαναν ως φωτογραφία τον γύρο του (κινηματικού) ίντερνετ, από ομάδα ακτιβιστριών/στών που επιχείρησε να φέρει μια δόση από «Κολούμπια» και στην Αθήνα, για να αντιμετωπίσει άγρια καταστολή (βλ. παρακάτω), αλλά και την αλληλέγγυα κινητοποίηση του φοιτητόκοσμου της Νομικής απέναντι στον αποκλεισμό της σχολής από τα ΜΑΤ.
Την επομένη των Προπυλαίων και παραμονή της επετείου της Νάκμπα, η παρέμβαση της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό Λαό στο Μοναστηράκι, με πρωταγωνιστικό το ρόλο της Ανοιχτής Ορχήστρας, με συμμετοχή μελών της Συνέλευσης Αγωνιζομένων Ηθοποιών σε δρώμενο, αποτέλεσε ένα ακόμα μικρό δείγμα του εύρους των παρεμβάσεων, των δράσεων, των μορφών που οφείλουμε να σκεφτούμε για το άπλωμα των παρεμβάσεών μας υπέρ της Παλαιστίνης.
Αυτή η πυκνή δράση και κινητικότητα κορυφώθηκε στις 15 Μάη, όπου η επέτειος της Νάκμπα (Καταστροφής) του 1948 συνέπεσε με την εξέλιξη και κορύφωση της σύγχρονης Καταστροφής της Γάζας. Με την υποστήριξη όλων των οργανώσεων της ριζοσπαστικής/αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, κάποιων αναρχικών ομάδων, και άλλων συνελεύσεων/πρωτοβουλιών/συλλογικοτήτων που στηρίζουν την Παλαιστινιακή Αντίσταση, οργανώθηκε μια εντυπωσιακή σε παλμό διαδήλωση προς την Σιωνιστική Πρεσβεία -ίσως η μεγαλύτερη φιλοπαλαιστινιακή κινητοποίηση μετά την 7η Οκτώβρη εν τη απουσία του ΚΚΕ.
Η κινητικότητα συνέχισε να εκφράζεται και στα πολλά, μικρά, επιμέρους γεγονότα, που συνεχίζονται όλους αυτούς τους μήνες. Τοπικές συγκεντρώσεις, όπως στην Καλλιθέα (Εργατική Λέσχη και η «Πόλη Ανάποδα»), ή στη Νέα Ιωνία («Εκτός Σχεδίου» και «Κόκκινη Ρωγμή»). Καθιερωμένα γεγονότα που φέτος «δίνουν χώρο» στην Παλαιστινιακή Υπόθεση, όπως επέλεξε να κάνει το φετινό 17ο Φεστιβάλ των πολιτιστικών ομάδων της φοιτητικής εστίας Αθηνών ή αρκετά από τα αντιρατσιστικά φεστιβάλ ανά την Ελλάδα (με εμβληματική την επιλογή του Αντιρατσιστικού Φεστιβάλ Αθήνας, βλ. σελ 16-17). Γεγονότα όπως η συνέχεια των εμφανίσεων των «Μουσικών της Αθήνας για τους Μουσικούς της Γάζας» ή το μονοήμερο στον πολυχώρο Somoud με φαγητό, ντάμπκε και παζάρι από την κολλεκτίβα «Gather for Gaza». Η συνέχεια των συμβολικών δράσεων, με αναρτήσεις παλαιστινιακών σημαιών σε πανεπιστήμια και δημόσια κτίρια.
Εν τω μεταξύ συνεχίζονται επί μήνες οι συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα το Σάββατο, με σταθερό κάλεσμα της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό Λαό Εργατικών Σωματείων και Συλλογικοτήτων. Πρόκειται για μια παρατεταμένη δράση της οποίας η συστηματικότητα και η επιμονή τους τελευταίους μήνες, οφείλει να γίνει παράδειγμα προς μίμηση για όλη την κίνηση του κινήματος και της Αριστεράς. Ξεκινώντας από την πλαισίωση των ίδιων των σαββατιάκων συγκεντρώσεων από άλλες δυνάμεις (από τις 8 Ιούνη, η ώρα συγκέντρωσης μεταφέρεται από τις 12μ. στις 7 μ.μ., ελπίζοντας να διευκολυνθεί και μια ευρύτερη συμμετοχή). Αλλά και προχωρώντας με παρόμοια προσήλωση στην οργάνωση συστηματικών δράσεων/καμπανιών.
Στα πανεπιστήμια, όπου διάφορες δυνάμεις έχουν φέρει στην επιφάνεια κάποιους από τους δεσμούς συνενοχής που πρέπει να σπάσουν (από συγκεκριμένες συνεργασίες συγκεκριμένων ιδρυμάτων μέχρι όσα αναφέραμε παραπάνω για το «Horizon Europe»). Απέναντι σε προκλήσεις όπως η έλευση ισραηλινών εκπαιδευτών Κραβ-Μαγκά, πρώην ή νυν στελεχών του σιωνιστικού στρατού, για τις εξετάσεις εκατοντάδων μικρών παιδιών στο ΟΑΚΑ, που ματαιώθηκε χάρη στις καταγγελίες συλλογικότητων όπως το BDS Greece, η Ένωση Παλαιστινίων Εργαζομένων, η Συνέλευση Αλληλεγγύης στην Παλαιστινιακή Αντίσταση. Εντοπίζοντας πτυχές της ελληνο-ισραηλινής συνεργασίας και συνενόχους (Energean, Elbit κ.ά.), που πρέπει να αντιμετωπίσουν μαζικές καμπάνιες καταδίκης του ρόλου τους.
Λευτεριά στα θύματα της καταστολής
Η απόπειρα να έρθει μια «γεύση» από Κολούμπια στην Αθήνα, αντιμετωπίστηκε με μια επίδειξη αυταρχισμού από την κυβέρνηση, με το σπάσιμο της κατάληψης της Νομικής και την σύλληψη όλων των 28 ατόμων που βρίσκονταν στο χώρο. Τα 9 άτομα ευρωπαϊκής καταγωγής έγιναν πρώτα στόχος μιντιακής υστερίας (οι «ξένοι» που έστησαν «επιχειρησιακό κέντρο» στη Νομική…) και υπέστησαν την πιο σκληρή μεταχείριση. Μεταφέρθηκαν στην Αμυγδαλέζα, ενώ απειλούνται και με απέλαση (!) για τη συμμετοχή τους σε μια ειρηνική-πολιτική δράση. Η δίκη των «28» αναβλήθηκε για τις 13 Μάρτη του 2025 και αφέθηκαν ως ελεύθεροι.
Χωρίς προφανή λόγο, οι Αρχές κράτησαν στην Αμυγδαλέζα την αφρο-γαλλίδα Λία Κουρτουά Ντάκμπα, που ξεκίνησε απεργία πείνας για την απελευθέρωσή της, την ακύρωση των διαδικασιών απελάσεων, αλλά και τις συνθήκες που αφορούν (όλους τους έγκλειστους) στην Αμυγδαλέζα. Άλλα δύο άτομα ξεκίνησαν απεργίας πείνας εκτός φυλακής, σε ένδειξη αλληλεγγύης. Οι Μητέρες Κατά της Γενοκτονίας, ξεκίνησαν την 1η Ιούνη απεργία πείνας εκ περιτροπής, ενώ στοχεύουν να έχουν καθημερινή παρουσία στην πλατεία Συντάγματος (12-2), για να ευαισθητοποιήσουν τόσο για την υπόθεση της Λία όσο και για τη γενοκτονία στη Γάζα. Η υπόθεση της κατάληψης της Νομικής και της Λία είναι η πιο «διάσημη» ανάμεσα σε μια σειρά κρουσμάτων αυταρχισμού, κατασταλτικών παρεμβάσεων, προσαγωγών και διώξεων φοιτητών-τριών κ.ά. που αφορούν την στήριξη στον αγώνα των Παλαιστινίων.
Να μην επιτρέψουμε την ποινικοποίηση της αλληλεγγύης, καμία δίωξη σε όσους-ες έχουν αρκετή ανθρωπιά για να επιχειρούν «να κάνουν κάτι!» όταν συμβαίνει μια γενοκτονία…