Κεντροαριστερά: Προεκλογικός αναβρασμός και αβέβαιο μέλλον

Με τα φαινόμενα κρίσης και παρακμής διαρκώς παρόντα, ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει υπαρξιακά διλλήματα. Το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ θεωρείται πια δεύτερο κόμμα, αν και απέχει πολύ από το να αποτελέσει πειστική εναλλακτική απέναντι στη ΝΔ. 
Η σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ των στελεχών του κόμματος, με καταγγελίες, ύβρεις και εκατέρωθεν απειλές, αλλά και οικονομική ασφυξία (σύμφωνα με δημοσιεύματα), συνθέτουν το εκρηκτικό σκηνικό στο κόμμα της αξιωματικής (;) αντιπολίτευσης. Το έκτακτο συνέδριο θα διεξαχθεί από 1-3/11, για την έγκριση των υποψηφιοτήτων αλλά και του κειμένου πολιτικής απόφασης. Η εκλογή συνέδρων θα διεξαχθεί στις 19 και 20 Οκτωβρίου. Οι εκλογές νέου προέδρου θα γίνουν στις 24 Νοεμβρίου και αν χρειαστεί δεύτερος γύρος, την 1η Δεκέμβρη.
Συνέδριο «ροντέο»
Ο έκπτωτος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, μέσω των βουλευτών που τον στηρίζουν, διαμηνύει ότι όλα θα κριθούν στο συνέδριο. Ακόμη και η απόφαση της καθαίρεσής του. Στο συνέδριο οι κασσελίστας θα δώσουν μάχη για να ακυρωθούν οι αποφάσεις των καθοδηγητικών Οργάνων. Τόσο η απαίτηση για το πόθεν έσχες, όσο και η ίδια η απόφαση για την έκπτωση Κασσελάκη. Είναι προφανές όμως ότι τα κομματικά ερείσματα του Κασσελάκη, είναι σαφώς λιγότερα από ότι ήταν πριν ένα χρόνο ή πριν τις ευρωεκλογές. 
Το «άδειασμα» από τον Νίκο Παππά, στην πρόσφατη επεισοδιακή ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ, αποτυπώνει κυνικά τη νέα κατάσταση. Όπως και η στελεχιακή γύμνια του επιτελείου του, όπου σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν πλέον κάτι «ναυάγια» των καραμανλικών, όπως ο Σπηλιωτόπουλος και ο Αντώναρος. Πρόσωπα άκρως συμβατά με τις απόψεις του πρώην προέδρου και τη σοσιαλμιτνιακή τοξικότητα, αλλά με εξαιρετικά αμφίβολη πολιτική αποτελεσματικότητα. 
Η τακτική της καθυστερημένης ανακοίνωσης -και επίσημα- της υποψηφιότητας Κασσελάκη και η απευθείας «πορεία στο λαό», θέλει να υπερτονίσει τη μάχη του «αδιεμασολάβητου» με την κομματική νομενκλατούρα, που τον έριξε από το θρόνο. Παρόλο που στους ίδιους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς στηρίχτηκε και ο ίδιος, για να κερδίσει την περσινή εκλογική κούρσα. Κατάθεση της υποψηφιότητάς Κασσελάκη κατά το τυπικό (όπως αποφάσισε η νέα πλειοψηφία) θα σήμαινε ότι αποδέχεται την καθαίρεσή του και δεν δικαιούται να μιλά για «κουκουλοφόρους». 
Η υποχρέωση κατάθεσης του πόθεν έσχες (με τα πολλά «σκοτεινά» σημεία για την επιχειρηματική του δραστηριότητα στις ΗΠΑ), αποτελεί ακόμα ένα σοβαρό εμπόδιο για τον τέως πρόεδρο. Το ενδεχόμενο το συνέδριο να μετατραπεί σε «ροντέο» και η νέα διάσπαση να γίνει πριν ακόμα στηθούν οι κάλπες, δεν πρέπει να αποκλειστεί. Διάσπαση θα υπάρξει και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της κάλπης, αν φυσικά φτάσουν έως εκεί, όλες οι ομαδοποιήσεις μαζί. 
Αν τελικά κυλήσουν όλα «κανονικά», στην υπερ-συρρικνωμένη βάση του ΣΥΡΙΖΑ, ο Στέφανος φαίνεται να διαθέτει σημαντικό ποσοστό αποδοχής, το οποίο κάθε άλλο παρά αποκλείει το ενδεχόμενο να καταφέρει να βρεθεί στο δεύτερο γύρο και γιατί όχι να επανεκλεγεί, ειδικά απέναντι σε αντιπάλους που δεν ενθουσιάζουν. Σε αυτή την περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ολοκληρώσει τη μετάλλαξη σε ένα κόμμα κόπια των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ. 
Από την πλευρά των «100», την πλευρά που στηρίζει και ο Αλέξη Τσίπρας (που σε κάθε δημόσια παρέμβασή του αναφέρεται στην ανάγκη συμπόρευσης των «προοδευτικών» δυνάμεων), προκρίθηκε ως υποψήφιος ο Σωκράτης Φάμελλος (που είχε διασώσει τον Κασσελάκη στο συνέδριο του Φεβρουαρίου). Σειρά στελεχών που συνεργάστηκαν στενά στα χρόνια Τσίπρα, που μπορεί να ήταν και στα «μαχαίρια» μέχρι σήμερα, δείχνουν ότι στοχεύουν σε μια επανεκκίνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με το δίλημμα πλέον της διάσωσης και διατήρησης του κόμματος να είναι η συγκολλητική ουσία. Άλλωστε, στις περισσότερες δημοσκοπήσεις ο ΣΥΡΙΖΑ καταλαμβάνει πλέον την πέμπτη θέση, με την κατρακύλα να μην ανακόπτεται. 
Στο βίντεο της ανακοίνωση της δικής του υποψηφιότητας, ο Φάμελλος απευθύνει ενωτικό κάλεσμα «για να γίνουν ξανά περήφανοι για τον ΣΥΡΙΖΑ τα μέλη και οι ψηφοφόροι του», με σαφή υπεράσπιση του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ. Ή όπως θα έλεγαν και στα καφενεία…σωθήκαμε! Για την ώρα προέχει η συγκρότηση επιτελείου και η συσπείρωση του πολυσυλλεκτικού μπλοκ που τον στηρίζει. Στελέχη των «100» πάντως δεν δείχνουν να είναι όλα ικανοποιημένα από τις έως τώρα εξελίξεις, καθώς παρά την αναζήτηση δεν βρέθηκε κάποια πιο ισχυρή υποψηφιότητα. Ειδικά όσοι/ες θέλουν ένα ευρύτερο πολιτικό σχήμα του «δημοκρατικού χώρου», ως αντίβαρο στην πρωτοκαθεδρία Μητσοτάκη. 
Η επίσημη κατάθεση της υποψηφιότητας του Παύλου Πολάκη με το φάκελο των 32 υπογραφών (Αλεξιάδης, Μουζάλας, Σκέρτσος, Βερναρδάκης κ.α.) και του πόθεν έσχες, επισημοποίησε την αυτονόμηση του βουλευτή Χανίων, που διαθέτει ένα πανελλαδικό δίκτυο υποστηρικτών και την πιο συγκεκριμένη πολιτική πλατφόρμα. Οι θέσεις του μοιάζουν με την προγραμματική πρόταση της Σάρα Βάγκενκνεχτ και την εκδοχή μιας λαϊκίστικης αριστεράς, που αποστρέφεται τον «δικαιωματισμό».  Τόσο από το στρατόπεδο Πολάκη όσο και από την πλευρά των «100» είναι κοινή εκτίμηση ότι είναι αυτός που μπορεί να προκαλέσει πλήγμα στον Κασσελάκη, καθώς μοιράζονται την ίδια δεξαμενή ψηφοφόρων στην εναπομείνασα βάση του ΣΥΡΙΖΑ.
Στο τρέχον προεκλογικό σκηνικό σε ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ υπήρξε παρέμβαση και από το Δίκτυο Εναλλακτικής Κοινωνικής Αριστεράς (Τεμπονέρας κ.α.), με κείμενο που τιτλοφορείται «Πρωτοβουλία – Πρόταση για την υπέρβαση της κρίσης», που μιλά για «σύμπτυξη δημοκρατικού μετώπου απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό». 
ΠΑΣΟΚ 
Μπορεί στις δημοσκοπήσεις το ΠΑΣΟΚ να κερδίζει κάποια ποσοστά, αλλά αυτό δεν οφείλεται στην πολιτική του γραμμή. Κυρίως οφείλεται στις διαλυτικές τάσεις που επικρατούν στην Κουμουνδούρου. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ δεν είναι το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Δεν είναι καν το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη. Δύσκολα πείθει ότι μπορεί να αποτελέσει μια αξιόπιστη-προοδευτική απάντηση διακυβέρνησης, τόσο λόγω αμαρτωλού παρελθόντος, όσο και λόγω των άτολμων προτάσεων που καταθέτουν οι υποφήφιοι/ες για την ηγεσία του. Καμία αμφισβήτηση ότι προτεραιότητα θα έχει ο κόσμος του επιχειρείν, καμία διαφοροποίηση από τις δεσμεύεις του ελληνικού κράτους, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, δεν υπάρχει στο τραπέζι, παρά την πληθώρα υποψηφίων προέδρων. 
Η εσωκομματική προεκλογική εκστρατεία μπορεί να είναι απείρως πιο πολιτισμένη από το reality του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αναδύει μια αίσθηση «μούχλας» και κοινότυπου πολιτικού λόγου, που δεν εμπνέει. Από την πρόσφατη τηλεμαχία, κανένας από τους ψηφοφόρους που έχουν αποφασίσει να προσέλθουν στις εσωκομματικές κάλπες δεν έγινε σοφότερος. Πέρα από τις προσωπικές αντεγκλήσεις και τις αιχμές, δεν ήταν και τόσο ευδιάκριτη η διαφορά στο πολιτικό σχέδιο κάθε υποψηφίου/ας.
Βέβαια αν και το καμία συνεργασία με τη ΝΔ, είναι βασικό μήνυμα όλων των υποψηφίων, υπάρχουν διαβαθμίσεις σε αυτή την άρνηση. Με τις Α. Διαμαντοπούλου (που τυγχάνει προκλητικής στήριξης από τα ΜΜΕ, όπως ο Λοβέρδος το 2021) και Ν. Γιαννακοπούλου να αποτελούν τις πιο δεξιές φωνές και τον Μ. Κατρίνη να εμφανίζεται ως υπερασπιστής του παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ. 
Ο Χ. Δούκας, επιδιώκει να εμφανιστεί ως ο ενωτικός πόλος που θα μεταφέρει στην κεντρική πολιτική σκηνή την επιτυχία των αυτοδιοικητικών εκλογών με τα ανοίγματα προς τα αριστερά, κόντρα στη λογική του «πολιτικά αυτόνομου ΠΑΣΟΚ», που προτάσσει έντονα ο Ν. Ανδρουλάκης. «Προσωπικά, δεν έστησα γέφυρες, τις γκρέμισα για να είμαστε πολιτικά αυτόνομοι και σήμερα το ΠΑΣΟΚ μπορεί να φιλοδοξεί να είναι όχι μόνο αντιπολίτευση, αλλά αυριανή κυβέρνηση», τόνισε με νόημα σε πρόσφατη ομιλία του ο νυν πρόεδρος. 
Αυτοί οι δύο, με αουτσάιντερ τον Π. Γερουλάνο και την Α. Διαμαντοπούλου, φαίνεται πως θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Πάντως όλοι/ες τους κινούνται με την αντίληψη ότι το ΠΑΣΟΚ θα καταστεί σύντομα ο βασικός πόλος στη «δημοκρατική παράταξη», άρα από θέση ισχύος θα πάρει τις όποιες πρωτοβουλίες συμπόρευσης με τον ΣΥΡΙΖΑ και τις υπόλοιπες «προοδευτικές» δυνάμεις. Αρχικά σε κοινοβουλευτικό επίπεδο και κάποια θεσμικά θέματα, όπως για παράδειγμα κοινό υποψήφιο/α για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπως ζήτησε και ο Ν. Παππάς από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ρευστότητα
Είναι σίγουρο ότι το όποιο αποτέλεσμα στις εσωκομματικές εκλογές των δύο κομμάτων, θα έχει αντίκτυπο στις διεργασίες ανασύνθεσης της σοσιαλδημοκρατίας, οι οποίες όμως είναι εξαιρετικά δύσκολο να ευοδωθούν σύντομα, παρά την αντίθετη επιθυμία ορισμένων μερίδων της κυρίαρχης τάξης. Οι εξελίξεις στον πολιτικό χώρο της «υπεύθυνης» και «ρεαλιστικής» διαχείρισης του ελληνικού καπιταλισμού, δεν αφήνουν αδιάφορα αστικά επιτελεία, επιχειρηματικά και μιντιακά συμφέροντα (ειδικά εκείνα που νιώθουν «ριγμένα» από τις διευθετήσεις του Μαξίμου), που  αναζητούν το αντίπαλο δέος στην αποδυναμωμένη ΝΔ. Πολλοί από τους συστημικούς δημοσιολόγους που τώρα θρηνούν για την «απουσία αντιπολίτευσης», είναι οι ίδιοι που έπιναν νερό στην παντοδυναμία Μητσοτάκη. 
Η επόμενη μέρα στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό (με τη ρευστότητα της περιόδου να μην αποκλείει εκπλήξεις) θα περιλαμβάνει έναν ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα συμπλήρωμα και το ΠΑΣΟΚ ως ανίσχυρο δεύτερο κόμμα. Με την αυτοδυναμία να φαντάζει πλέον δύσκολη για τη ΝΔ και με την ακροδεξιά να εμφανίζεται ως πιθανός κυβερνητικός εταίρος, η ύπαρξη εργατικής-αριστερής εναλλακτικής αποτελεί πια επιτακτική ανάγκη.