Η συμπλήρωση των 29 ετών από την κρίση των Ιμίων συμπίπτει με την όξυνση των ελληνοτουρκικών ανταγωνισμών, την αύξηση των πολεμικών δαπανών και την ένταση των εκατέρωθεν εθνικισμών.
Ημερ.Δημοσίευσης
Και δεν μας προξενεί καμία εντύπωση αυτή η σύμπτωση. Γιατί το όλο ζήτημα αποτέλεσε εκκολαπτήριο των πιο τερατωδών πολιτικών και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου διαχρονικά. Ειδικά ο ελληνικός καπιταλισμός, πάνω στο αφήγημα της «τουρκικής απειλής» επένδυσε τεράστιο πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο επιχειρώντας να αποπροσανατολίσει την κοινωνική ατζέντα.
Κρίση των Ιμίων
Τον Ιανουάριο του 1996, οι πολεμικές μηχανές των δυο χωρών-τοποτηρητών του δυτικού ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα και η Τουρκία, παραλίγο να φαγωθούν μεταξύ τους, με αφορμή το αλλεπάλληλο ανέβασμα και κατέβασμα σημαιών των κρατών τους στις βραχονησίδες των Ιμίων από δημοσιογράφους και ψαράδες της περιοχής. Τα Ίμια αποτέλεσαν την ενσάρκωση των πιο μιλιταριστικών φαντασιώσεων των στρατιωτικών ηγεσιών και των δύο χωρών. Αποτέλεσμα των φαντασιώσεων αυτών υπήρξε η πτώση ενός ελικοπτέρου του πολεμικού ναυτικού, μετά από κάτοψη των Ιμίων λόγω απώλειας ελέγχου, και ο θάνατος του πληρώματός του. Η άκρα δεξιά ηρωοποίησε τα επόμενα χρόνια τους νεκρούς ως σύμβολα εθνικής υπερηφάνειας και έχτισε διάφορους ανεξακρίβωτους μύθους γύρω από τα αίτια της πτώσης του ελικοπτέρου.
Στην πραγματικότητα οι τρεις νεκροί των Ιμίων δεν αποτελούν τίποτε άλλο από θύματα της ανθρωποφάγας πολεμικής μηχανής. Η κρίση τελικά εκτονώθηκε μετά από παρέμβαση του αμερικανικού παράγοντα, στον οποίο οι αστικές τάξεις τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας δήλωσαν πιστοί σύμμαχοι. Γιατί ο πατριωτισμός των πολιτικών και στρατιωτικών ηγεσιών τελειώνει εκεί που αρχίζει ο συσχετισμός δυνάμεων στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα. Ο Κλίντον νουθέτησε τους δύο «τσακωμένους» συμμάχους του και αρνήθηκε να σφαχτούν «επειδή μερικοί δημοσιογράφοι και μερικοί βαρκάρηδες τσακώθηκαν σε έναν βράχο με μια κατσίκα». Κι όμως, η δουλειά είχε γίνει. Η πατριωτική σπορά πρωτίστως από τους αστούς και δευτερευόντως από την ακροδεξιά, είχε πέσει για τα καλά στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Αιγαίο και Αντιτουρκισμός
Αναμφισβήτητα η κρίση των Ιμίων έθεσε σε νέα βάση τους λεγόμενους ελληνοτουρκικούς ανταγωνισμούς. Η ελληνική αστική τάξη μαζί με διάφορους διεθνολόγους της κακιάς ώρας και ένα εθνοκεντρικό μιντιακό μπλοκ, για δεκαετίες έστησε το περίφημο αφήγημα της «εθνικής απειλής» πίσω από το οποίο κρύβονταν οι πιο φιλοπόλεμες και αντιλαϊκές πολιτικές. Το Αιγαίο αναβαθμίστηκε ως πεδίο γεωπολιτικής αντιπαράθεσης, αρένα στρατιωτικών ασκήσεων και χρηματιστήριο πολεμικών εξοπλισμών. Όλες οι κυβερνήσεις διαχρονικά επένδυσαν πάνω στο αίσθημα του φόβου δαπανώντας δισεκατομμύρια ευρώ σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς, από τα κολοσσιαία εξοπλιστικά και τις μίζες του Άκη Τσοχατζόπουλου στις αρχές της χιλιετίας μέχρι τα αδιανόητα ποσά της «Ατζέντας 2030» του Νίκου Δένδια στον παρόντα χρόνο. Ο ελληνικός καπιταλισμός τζογάρει πάνω στο πολεμικό ενδεχόμενο χωρίς καμία συστολή.
Σήμερα, ο αντιτουρκισμός αποτελεί βασικό συστατικό της κυρίαρχης αφήγησης. Ενταγμένος σε ένα πολεμικό διεθνές πλαίσιο μεταλλάσσεται ανάλογα με τα συμφέροντα του δυτικού ιμπεριαλισμού. Τα νησιά και οι βραχονησίδες του Αιγαίου γίνονται πλέον αποθετήρια προσφύγων από τη Μέση Ανατολή και η ελληνική ακτοφυλακή υπερασπίζεται τα «πάτρια εδάφη» με εμβολισμούς βαρκών, παράνομες απωθήσεις και εκατόμβες νεκρών στο Αιγαίο. Αν βγει κάτι στη δημοσιότητα, «φταίνε οι Τούρκοι διακινητές». Είναι ασύλληπτο το πώς δύο κράτη μπορούν να σφαχτούν για μια βραχονησίδα με κατσίκες, αλλά έχουν δημιουργήσει έναν παρακρατικό μηχανισμό εξόντωσης προσφύγων χωρίς σοβαρές τριβές. Την ίδια στιγμή όμως, δεν υπαναχωρούν από το εθνικιστικό τους κρεσέντο.
Μετά την απόφαση της Κομισιόν για επένδυση 392 δισ. ευρώ από τα λεγόμενα Ταμεία Συνοχής της ΕΕ για επενδύσεις σε εξοπλισμούς και στρατιωτικές υποδομές, η Ελλάδα έχει πατήσει γκάζι παρουσιαζόμενη ως εμπροσθοφυλακή των συνόρων της ΕΕ. Ο ελληνικός καπιταλισμός επιχειρεί τη συνολική αναθεώρηση του εξοπλιστικού προγράμματος μέσα από την απόκτηση 20 μαχητικών τύπου F-35 και την έναρξη διερεύνησης συμμετοχής στο πρόγραμμα ναυπήγησης της φρεγάτας κλάσης Constellation, της νέας γενιάς φρεγάτας του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού. Μαζί με τα μαχητικά αεροσκάφη Rafale, τις φρεγάτες Belharra και τα ελικόπτερα Romeo η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπαίνει για τα καλά στους πολεμικούς ανταγωνισμούς κάνοντας χρυσές τις πολεμικές βιομηχανίες. Την ίδια στιγμή προκαλεί ντροπή ότι βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ για την ανάπτυξη ενός αντιπυραυλικού συστήματος αξίας 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, παρόμοιου με το ισραηλινό Iron Dome.
Αντιπολεμικό Κίνημα
Τα τελευταία χρόνια, ειδικότερα μετά την άνοδο των νεοναζί της Χρυσής Αυγής, η επέτειος των Ιμίων έχει αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μια φασιστικής φιέστας στο κέντρο της Αθήνας, η οποία χρήζει απάντησης. Χωρίς να υποτιμούμε καθόλου την αξιοποίηση της επετείου από την εγχώρια ακροδεξιά για το πολιτικό της χτίσιμο, από αυτό το άρθρο ισχυριζόμαστε ότι η συγκεκριμένη επέτειος έχει πολύ μεγαλύτερες προεκτάσεις που αγγίζουν το ίδιο το αφήγημα της ελληνικής αστικής τάξης. Σε μια τεταμένη γεωπολιτική περίοδο με ενεργά πολεμικά μέτωπα στην ευρύτερη περιοχή, οι εθνικές κορώνες των Ιμίων θα γίνουν όπλο πρωτίστως στη φαρέτρα του Δένδια και του Μητσοτάκη. Κάπως πρέπει να δικαιολογηθούν οι τρομαχτικές δαπάνες σε πολεμικούς εξοπλισμούς, τη στιγμή που η κοινωνία βουλιάζει στην ανέχεια και την επισφάλεια. Κάπως πρέπει να δικαιολογηθούν οι συμμαχίες με το κράτος τρομοκράτη του Ισραήλ που διαπράττει μια γενοκτονία σε ζωντανή μετάδοση. Κάπως πρέπει να δικαιολογηθούν οι εγκληματικές αντιπροσφυγικές πολιτικές στα σύνορα.
Η εγχώρια ακροδεξιά προφανώς και θα τσιμπήσει τα σπόρια που της πετάει απλόχερα η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όμως η μεγάλη εικόνα είναι πιο σοβαρή. Είναι ζωτική σημασίας ανάγκη να οικοδομηθεί εδώ και τώρα ένα μαζικό, ενωτικό και ριζοσπαστικό αντιπολεμικό κίνημα που θα απαντά στην μιλιταριστική ατζέντα της κυβέρνησης. Ένα κίνημα που θα απαντά στα αφηγήματα των Ιμίων και του αντιτουρκισμού θέτοντας ως προμετωπίδα τα ταξικά και διεθνιστικά συμφέροντα των «από κάτω». Με την Παλαιστίνη να σφαγιάζεται και την πολεμική κρίση διεθνώς να παίρνει απροσδιόριστες διαστάσεις, προέχει η συγκρότηση μιας ισχυρής πολιτικής απάντησης σε επίπεδο δρόμου και κοινωνικών χώρων, και όχι μια στρατιωτικού τύπου αντιπαράθεση με τους φασίστες. Ο καλύτερος τρόπος να απομονωθεί η ακροδεξιά, είτε η θεσμική, είτε η παρακρατική, είναι να γιγαντωθεί στο δρόμο η παρουσία των πολιτικών και κοινωνικών φορέων που παλεύουν ενάντια στη φτώχεια, τον πόλεμο και το ρατσισμό.