Με τις πλάτες του Ισραήλ, μπράβος των ΗΠΑ

Η  επίσκεψη του Μητσοτάκη στο Ισραήλ και η συζήτησή του με τους Νετανιάχου και Χέρτσογκ, γίνεται σε μια κρίσιμη και ευμετάβλητη διεθνή αλλά και περιφερειακή συγκυρία. 
Ο «τυφώνας» Τραμπ στις διεθνείς γεωπολιτικές σχέσεις δεν επηρεάζει αρνητικά τους «άξονες» που οι ΗΠΑ έχτισαν στην Ανατολική Μεσόγειο κατά την προηγούμενη περίοδο. Όπως υπογράμμισε και πρόσφατα ο πολύπειρος Τζέφρι Πάιατ (ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα κατά την περίοδο της κρίσης και μετέπειτα υφυπουργός Εξωτερικών του Μπάιντεν), το σχήμα Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ + ΗΠΑ είναι «στρατηγικής σημασίας» και οι Αμερικανοί δεν προτίθενται να υποχωρήσουν από αυτό. 
Στο κέντρο των συζητήσεων Μητσοτάκη-Νετανιάχου βρίσκονταν οι εξοπλισμοί και η κοινή στρατιωτική επαγρύπνηση. Στις ανακοινώσεις αυτά περιγράφονται ως κοινές «αμυντικές» δεσμεύσεις. Αλήθεια, ενάντια σε ποιους και με τι μεθόδους «αμύνεται» σήμερα το Ισραήλ; Η σφαγή των Παλαιστινίων, η άμεση στρατιωτική απειλή κατά του Λιβάνου και της Συρίας, και στο βάθος η απειλή κατά του Ιράν, θα ήταν αρκετά για να καταδικάσει κανείς ως ακραία αντιδραστική την ελληνο-ισραηλινή «συμμαχική σχέση» που στηρίζει ξετσίπωτα ο Μητσοτάκης. 
Στη συνάντηση τέθηκαν και πιο φιλόδοξοι σχεδιασμοί, όπως ο οικονομικός και διπλωματικός-στρατιωτικός «διάδρομος» IMEC (Ινδία-Μέση Ανατολή-Ευρώπη). Πρόκειται για μια από τις πιο τολμηρές «νέες ιδέες» των ΗΠΑ, με στόχο να αποσπάσουν την Ινδία του Μόντι από το πλαίσιο των BRICS, να της δώσουν εμπορική-οικονομική πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές και σε αντάλλαγμα να πάρουν τη διπλωματική-στρατιωτική στήριξη του Μόντι στον Ινδικό και στην «καυτή» περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας και του Περσικού Κόλπου. 
Αυτά τα μεγαλόπνοα σχέδια (όπως και η προθυμία του Μητσοτάκη να λειτουργήσει ως «προξενήτρα» για την εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ-Γαλλίας) συνδυάζονται με πιο χειροπιαστές «δουλειές», με άμεσο οικονομικό αντίκτυπο. Δεν είναι τυχαίο ότι αναθερμάνθηκαν έντονα οι διεργασίες για την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας, με το διαβόητο υποβρύχιο «καλώδιο», ένα σχέδιο που λίγους μόνο μήνες πριν οι (ευρωπαϊκές αλλά και κυπριακές) «αγορές» έκριναν ως ασύμφορο και έστελναν στον πάγο. Όμως στην οικονομική και ενεργειακή πολιτική, οι «μεγάλες ειδήσεις» ήρθαν από την εδώ πλευρά της θάλασσας. 
Οικόπεδα και εξορύξεις
Ο αμερικανικός κολοσσός Chevron δήλωσε «ξαφνικά» το επείγον ενδιαφέρον του να αναλάβει τις μελέτες και την προοπτική των εξορύξεων σε μια τεράστια θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης, που απλώνεται σε μεγάλο τμήμα του Λιβυκού Πελάγους (που, όχι τυχαία, έχει αρχίσει πλέον να αποκαλείται Νότιο Κρητικό Πέλαγος). 
Η πολιτική του Τραμπ, που γράφει στα παλιά παπούτσια του την απειλή της κλιματικής κατάρρευσης, και το σύνθημα «Εξορύξεις μωρό μου, εξορύξεις!», έχει ενθαρρύνει τις αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρίες να «απελευθερώσουν» τεράστια κεφάλαια για να υλοποιήσουν σχεδιασμούς που μέχρι χθες έμεναν στα συρτάρια. Η επιστροφή στην κυβέρνηση Μητσοτάκη του αμερικανοτραφούς Σταύρου Παπασταύρου (στη θέση του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος!) αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά τυχαία. Σε συνδυασμό, προκύπτει ένα «χρονοδιάγραμμα» πρωτοφανούς ταχύτητας και αποτελεσματικότητας: Μέσα στο 2025 (!) θα έχει ολοκληρωθεί, λέει, όλη η διαδικασία διαπραγμάτευσης και διαγωνισμών, και η Chevron θα έχει αποκτήσει την «κυριότητα» για εξορύξεις σε ένα μεγάλο αριθμό θαλάσσιων «οικοπέδων» που ξεπερνούν –κατά πολύ!– το όριο των διεθνώς αναγνωρισμένων ελληνικών χωρικών υδάτων (που, πέρα από τις αμπελοφιλοσοφίες, εξακολουθούν να είναι αναγνωρισμένα μέχρι τα 6 ναυτικά μίλια από την πλησιέστερη ακτή). 
Σημειώνεται ότι ο έτερος αμερικανικός κολοσσός, η Exxon Mobil, έχει κατοχυρώσει τα «οικόπεδα» νότια και νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου αλλά και δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης. Η Exxon, επίσης, ήδη ελέγχει «οικόπεδα» ανοιχτά της Κύπρου, ενώ σε συνεργασία με τη BP έχει αρχίσει εξορύξεις στα ανοιχτά των ακτών της Αιγύπτου. 
Ο σχεδιασμός της Chevron προκάλεσε ενθουσιασμό στον λεγόμενο «πατριωτικό» πολιτικό χώρο. «Η συμπεριφορά της υπερβαίνει και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις και είναι πιο τολμηρή ακόμα και από αυτήν που ακολουθήσαμε εμείς, όταν οριοθετήσαμε το νότιο όριο των θαλασσοτεμαχίων της Κρήτης» έγραψε ένας από τους χαρακτηριστικούς εκπροσώπους αυτού του ρεύματος. Πράγματι. Μόνο που αν δει κανείς στο χάρτη τη διαδοχή των «οικοπέδων» της Chevron και της Exxon Mobil, τότε θα διαπιστώσει ότι ζωγραφίζεται ένα τόξο-φραγής της Ανατολικής Μεσογείου, που θα χαρακτηρίζεται πλέον ως περιουσιακό στοιχείο των δύο μεγαλύτερων αμερικανικών εξορυκτικών κολοσσών. Και είναι γνωστό ότι η οικονομική «κυριότητα» σε μια θαλάσσια περιοχή είναι ο πρόλογος για τη στρατιωτική κυριαρχία επ’ αυτής. Αν μάλιστα στην Αίγυπτο του φιλο-αμερικανού δικτάτορα Σίσι αναγνωριστεί μια ανάλογη «απλοχεριά», τότε το αμερικανικό τόξο φραγής στην Ανατολική Μεσόγειο θα γίνει κυριολεκτικά αδιαπέραστο. Η Exxon και η Chevron διαθέτοντας τη στρατιωτική ομπρέλα της Σούδας και του 6ου Στόλου, αλλά και τη «φιλική» επαγρύπνηση του Κράτους του Ισραήλ, μετατρέπονται σε «άρχοντες» της Ανατολικής Μεσογείου. 
Οι άγριες συνέπειες των εξορύξεων στο περιβάλλον γενικά και στο θαλάσσιο περιβάλλον ειδικότερα, είναι ένας απολύτως κρίσιμος παράγοντας, αλλά δεν είναι αντικείμενο του παρόντος άρθρου. Όμως οι συνέπειες στη γεωπολιτική της περιοχής και ο κίνδυνος για την ειρήνη, είναι επίσης απολύτως κρίσιμος παράγοντας. 
Οι οπαδοί της στρατηγικής επέκτασης μέσω των ΑΟΖ, συνηθίζουν να μιλούν για ένα κάποιο Διεθνές Δίκαιο. Όμως αυτό ορίζει ότι η άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων σε μια ευρύτερη θαλάσσια ζώνη (ΑΟΖ) μέχρι του ορίου των 200 ν. μιλίων προϋποθέτει διεθνή συμφωνία αναγνώρισης των ΑΟΖ, μεταξύ των χωρών που έχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα, συμφωνία που αποκτά ισχύ αφού κατατεθεί στον ΟΗΕ. Αυτή η προϋπόθεση αναδείχθηκε πέρα από κάθε αμφισβήτηση, στις μακρές και περίπλοκες διαπραγματεύσεις Ελλάδας-Ιταλίας σχετικά με τις ΑΟΖ στην «εύκολη» θάλασσα του Ιονίου, όπως και στις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις Ελλάδας και Αλβανίας για τον καθορισμό των μεταξύ τους θαλάσσιων ορίων. 
Τι ισχύει αν δεν υπάρχουν ανάλογες συμφωνίες, ή μέχρι αυτές να επιτευχθούν; Η απάντηση είναι απλή: τα διεθνώς αναγνωρισμένα χωρικά ύδατα (στην Ελλάδα τα 6 ν. μίλια). Η συστημική εφημερίδα «Το Βήμα» (30/3) φρόντισε να προειδοποιήσει τους θερμοκέφαλους, με τη γνώμη μιας ελληνίδας καθηγήτριας Δικαίου: «Από τη στιγμή που οι ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες των εταιρειών θα είναι εντός των 6 ν.μ. καμία Τρίτη πλευρά δεν νομιμοποιείται να αντιδράσει». Πράγματι, αλλά και αντιστρόφως: έξω από τα 6 ν.μ., κάθε τρίτη πλευρά νομιμοποιείται να αντιδράσει σε πρακτικές κυριαρχίας επί των διεθνών υδάτων. 
Η αναφορά μας δεν είναι τυχαία. Στις μελέτες για την πόντιση του υποβρύχιου καλωδίου σύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας (GSI), η Τουρκία αντέδρασε. Έβγαλε πολεμικά πλοία στα διεθνή ύδατα νότια της Κάσου και δέσμευσε με Navtex τις περιοχές των ερευνών. Η ανάδοχος εταιρεία υποχώρησε και το ιταλικό ερευνητκό πλοίο Ievoli Relume διατάχθηκε να γυρίσει στη βάση του. Μόνο που τα πράγματα με το σχεδιασμό της Chevron θα είναι εξαιρετικά πιο σοβαρά. 
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι με το σχεδιασμό της Chevron η κυβέρνηση Τραμπ στέλνει «μήνυμα» εύνοιας προς την ελληνική πλευρά. Το «μήνυμα» έχει επίσης την υποστήριξη του Νετανιάχου. Ακόμα, δεν μπορεί να θεωρηθεί άσχετη η ανακοίνωση της επίσκεψης του υπουργού Άμυνας της Γαλλίας στην Αθήνα, αλλά και η προαναγγελία ότι το γαλλικό πυρηνικό αεροπλανοφόρο Σαρλ Ντε Γκολ θα «επισκεφτεί» τα ελληνικά νερά. 
Για την ώρα η Τουρκία του Ερντογάν δεν έχει αντιδράσει. Πιθανότατα γιατί η αστάθεια στο εσωτερικό της κλιμακώνεται, αλλά και γιατί ο συσχετισμός υπέρ των Chevron-Exxon είναι «πειστικός». Όμως τίποτα δεν βεβαιώνει ότι η στάση αυτή θα διατηρηθεί και στο μέλλον. 
Ο Μητσοτάκης στηρίζοντας ασύστολα τα σχέδια των Αμερικανών και του Ισραήλ στην Ανατολική Μεσόγειο, επιχειρεί να τα συνδυάσει με κάποιες «εθνικές επιτυχίες» στην κατανομή των μεριδίων κυριαρχίας. Είναι ένα παιχνίδι με τη φωτιά. Ένα παιχνίδι άμεσα δεμένο με τη διαρκή κλιμάκωση των εξοπλισμών και την ενίσχυση του μιλιταρισμού στο εσωτερικό της χώρας. Όπου δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία για το ποιος τελικά θα πληρώσει τον οικονομικό λογαριασμό για τα όπλα, αλλά και τον πολιτικό λογαριασμό για την υποταγή σε τέρατα όπως η Chevron και η Exxon Mobil.