Μεγάλο, αλλά όχι αρκετό το βήμα ρήξης του ΑΚΕΛ

φωτό: το πανό της ΕΡΑΣ (Επιτροπή για μια Ριζοσπαστική Αριστερή Συσπείρωση) στις πρόσφατες κινητοποιήσεις

Οι διαπιστώσεις που κάνει το ΑΚΕΛ σε σχέση τις επιπτώσεις στην οικονομία της Κύπρου από την εφαρμογή του μνημονίου είναι πολύ σωστές: « Η έξοδος από το ευρώ θα αποτελούσε σοβαρό πλήγμα για το τραπεζικό σύστημα. Στην περίπτωση της Κύπρου αυτό έχει ΗΔΗ συντελεστεί. Η συρρίκνωση της οικονομίας και οι επιπτώσεις στο δημόσιο χρέος είναι επίσης μια πραγματικότητα που έτσι και αλλιώς θα υπάρξει λόγω εφαρμογής του μνημονίου. Η επιστροφή στο εγχώριο νόμισμα μπορεί να είναι διαχειρίσιμη εφόσον γίνει με οργανωμένη διαδικασία και εφαρμογή περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, οι οποίοι ήδη υφίστανται».
Όμως η πρότασή του για έξοδο από την ευρωζώνη απέχει πολύ από τις αντίστοιχες προτάσεις που κάνουν τμήματα της Αριστεράς στην Ελλάδα. Εξηγούμαστε:

Πρωταγωνιστές
Η μεγάλη μάζα του κυπριακού λαού, κύρια οι εργαζόμενοι, από τους οποίους αντλεί και την εκλογική του δύναμη το ΑΚΕΛ, δεν έχουν κανένα ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, τουλάχιστον όπως το βλέπει το ΑΚΕΛ. Η μόνη συμμετοχή των εργαζομένων είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ένα δημοψήφισμα, αλλά σε κάθε περίπτωση η ανάληψη του κόστους, των θυσιών, που θα απαιτηθούν για έξοδο από την ευρωζώνη. Αντίθετα κεντρικός ρόλος στην όλη διαδικασία δίνεται στα κόμματα εντός Κύπρου που θα πρέπει να συναποφασίσουν και να συνδιοργανώσουν την αποχώρηση («είναι απαραίτητο να υπάρξει στράτευση όλων των πολιτικών δυνάμεων για την υλοποίηση οδικού χάρτη απεξάρτησης από τη δανειακή σύμβαση» εξηγεί σε επιστολή του ο γγ του κόμματος Ά. Κυπριανού). Ακόμη χειρότερα: Η αποχώρηση προτείνεται να γίνει «συντεταγμένα», δηλ. σε συμφωνία και συνεννόηση με την ΕΕ και την ευρωζώνη.
Δηλαδή πρωταγωνιστές της διαδικασίας θα είναι η αστική τάξη της Κύπρου και τα κυρίαρχα τμήματα της αστικής τάξης της Ευρώπης. Άρα, λέμε εμείς, εκείνο που θα προασπίσει η όλη διαδικασία είναι τα συμφέροντα αυτών των τάξεων και όχι των εργαζομένων.
Αναπόσπαστο κομμάτι των προτάσεων που κάνουν τμήματα της Αριστεράς στην Ελλάδα (ΑΝΤΑΡΣΥΑ, μέρος του ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ) για έξοδο από το ευρώ, είναι η στάση πληρωμών προς τους δανειστές, προκειμένου τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν από τα τοκοχρεολύσια να χρησιμοποιηθούν για τις λαϊκές ανάγκες (μισθούς, συντάξεις, κοινωνικές υπηρεσίες). Αυτό λείπει παντελώς από την πρόταση του ΑΚΕΛ, το οποίο κινείται σε μια εντελώς ανάποδη φιλοσοφία λέγοντας πως «η σημασία της συντεταγμένης εξόδου είναι συνυφασμένη με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης της αποπληρωμής του εξωτερικού χρέους με τους δανειστές της χώρας». Δηλαδή η Κύπρος είναι πιθανό να συνεχίσει να έχει σχέσεις με την ευρωζώνη, να συνεχίσει να χρηματοδοτείται από αυτήν, να συνεχίσει να αποπληρώνει τα χρέη της προς αυτήν, αλλά εσωτερικά να έχει δικό της νόμισμα ώστε με το όπλο της υποτίμησης να ξαναγίνει ανταγωνιστική για τις διεθνείς αγορές. Πρόκειται για πρόταση προς τους Ελληνοκύπριους καπιταλιστές. Γι’ αυτό και είναι πρόταση με την οποία «παίζουν» και άλλα κόμματα στην Κύπρο. Ένα δεύτερο στοιχείο που διαπερνά όλη την αντισυστημική Αριστερά στην Ελλάδα είναι η εθνικοποίηση των τραπεζών, πράγμα το οποίο λείπει εντελώς από την πρόταση του ΑΚΕΛ.

Το κριτήριο της ρήξης
Στην Ελλάδα, είναι αλήθεια, ένα μέρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να έρθει σε πραγματική ρήξη με την άρχουσα τάξη της Ελλάδας, ελπίζοντας –λανθασμένα– ότι έτσι το κόμμα θα βρεθεί πιο εύκολα στην κυβέρνηση. Και επειδή μέχρι σήμερα η παραμονή στο ευρώ εξακολουθεί να παραμένει κεντρική επιλογή της συντριπτικής πλειονότητας των Ελλήνων καπιταλιστών, το ευρώ παραμένει ως ταμπού και σε αυτό το τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ. Στην Κύπρο το μεγαλύτερο τμήμα του ΑΚΕΛ δεν θέλει να έρθει σε πραγματική ρήξη με τους Ελληνοκύπριους καπιταλιστές (το έχει αποδείξει πολλάκις και κυρίως με την πρόσφατη θητεία του στην κυβέρνηση). Όμως επειδή η τρόικα επέλεξε ως λύση τη διάλυση του τραπεζικού συστήματος, δηλ. το χτύπημα ενός πολύ μεγάλου μέρους της άρχουσας τάξης της Κύπρου, η τελευταία συζητά σοβαρά το ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ΑΚΕΛ μπορεί εύκολα να προτείνει την έξοδο από το ευρώ, χωρίς να έρθει σε ρήξη με το κυπριακό κεφάλαιο, αλλά ούτε καν και με το ευρωπαϊκό, αφού αυτό είναι απαραίτητος σύμμαχος για τις εξορμήσεις του κυπριακού κεφαλαίου στην περιοχή.
Εξάλλου οι αστικές προτάσεις εξόδου από το ευρώ πληθαίνουν διαρκώς στην Ευρώπη. Όμως αυτές οι προτάσεις δεν είναι συνήθως συμβατές και με τα εργατικά συμφέροντα.

Ευκαιρία
Κοντολογίς: Η αντικατάσταση του μνημονίου με ένα άλλο μνημόνιο για τη διάσωση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου, η παραμονή του ελέγχου του τραπεζικού συστήματος στους αποτυχημένους τραπεζίτες και στο πολιτικό προσωπικό που τους στήριξε, αλλά και η συνεννόηση με την ΕΕ και την ευρωζώνη, δεν συνιστούν στοιχεία αριστερής διεξόδου.
Ωστόσο μια πιθανή έξοδος της Κύπρου από το ευρώ, ιδιαίτερα αν προκύψει έπειτα από δημοψήφισμα, δεν θα πρέπει να αντιμετωπιστεί αδιάφορα από την ελληνική Αριστερά και το ελληνικό εργατικό κίνημα (όπως δηλ. αντιμετώπισε το αρχικό κυπριακό «όχι» η τρικομματική ελληνική κυβέρνηση). Αν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου κι αν ευαισθητοποιηθεί και ο ελληνικός λαός, η ευκαιρία δεν θα πρέπει να παραμείνει αναξιοποίητη. Αρκεί οι ανεξέλεγκτοι άνεμοι να τιθασεύονται από σταθερό τιμόνι, που θα οδηγεί προς το τέλος κάθε λιτότητας.