Σ τις 17 Δεκέμβρη, το Τμήμα Δικαιωμάτων της Λαϊκής Ενότητας οργάνωσε στην ΕΣΗΕΑ ημερίδα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Μετανάστη (18/12). Με δύο συζητήσεις, που παρουσιάζουμε παρακάτω, επιχείρησε να ανοίξει το διάλογο για τις αναγκαίες απαντήσεις σε ένα κρίσιμο ζήτημα όπως το Προσφυγικό, σε μια ιδιαίτερα θερμή περίοδο. Ήταν μια σημαντική πρωτοβουλία που αφενός έστελνε ένα πολύτιμο πολιτικό μήνυμα: ότι για τη ΛΑΕ, η αντιρατσιστική πάλη οφείλει να είναι ένα βασικό (κι όχι «δευτερεύον») καθήκον, ένα «ταυτοτικό» στοιχείο στη συγκρότησή της και όλες τις πολιτικές της επιλογές, από το οποίο δεν επιτρέπεται να κάνει «ούτε βήμα πίσω». Αφετέρου, με το εύρος των ομιλητών στο πάνελ, έστελνε κι ένα άλλο πολιτικό μήνυμα: ότι σε αυτό το μέτωπο, του αντιρατσισμού, του αντιιμπεριαλισμού, του αντιπολεμικού κινήματος, είναι κρίσιμο να επιδιωχθεί η μέγιστη δυνατή συγκέντρωση δυνάμεων. Ότι η αγωνιστική συμπόρευση με δυνάμεις ενεργές σε αυτά τα κινήματα είναι προτεραιότητα. Τα σημεία συμφωνίας που επιτρέπουν αυτήν τη μετωπική, αντιρατσιστική, αντιπολεμική δράση αναδείχθηκαν μέσα από τις συζητήσεις και ήταν διαπίστωση των περισσότερων ομιλητών, πέρα από τις λογικές διαφορές σε αναλύσεις και εμφάσεις.
«Να σπάσουμε μονομερώς τη συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας»
(από την παρέμβαση του Θανάση Κούρκουλα)Ενώ οι προοπτικές της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, οι επιχειρήσεις στη Λιβύη, οι εξελίξεις στη Συρία, είναι ρευστές, ο μόνος «σταθερός» παράγοντας είναι η ελληνική κυβέρνηση που διαφυλάττει τη συμφωνία ως κόρη οφθαλμού.
Οι νέοι μετανάστες είναι πια κρατούμενοι από την ώρα που πατάνε το πόδι τους στη χώρα. Έγινε η ΜΚΟποίηση των κέντρων, έγιναν οι διώξεις των αλληλέγγυων, απελάθηκαν Σύροι πρόσφυγες γιατί στις επιτροπές ασύλου μπήκαν δικαστές που θεωρούσαν την Τουρκία ασφαλή χώρα. Έκαναν φυλακές τα hotspots με τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, παίρνουν λεφτά για νέες Αμυγδαλέζες, δεν αποσυμφορούν τα νησιά (κι ας καίγονται άνθρωποι στη Μόρια) γιατί θα σπάσει η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Τώρα μας λένε ότι η επαναφορά του Δουβλίνου είναι ισορροπημένη και δίκαια απόφαση της Κομισιόν. Ακόμα και τα εύκολα δεν γίνονται, όπως να πάνε τα παιδιά των προσφύγων στα σχολεία: πάνε μόνο 1.500 από τα 15.000 κι αυτά στην απογευματινή ζώνη λες και είναι λεπρά.
Θα μπορούσε να υπάρξει απάντηση στο ρατσισμό, αν ταυτόχρονα υπήρχε απάντηση στη φτώχεια και τα μνημόνια. Αν δεν υπάρξει απάντηση σε αυτό, είναι δύσκολο ως αδύνατο να υπάρξει απάντηση στο πρώτο. Γιατί προϋποτίθεται μια ρήξη με τις πολιτικές λιτότητας μαζί με τις πολιτικές ρατσισμού της ΕΕ. Το πάγωμα πληρωμής του χρέους θα ήταν μια εξέλιξη που δίνει τη δυνατότητα να καλυφθούν τόσο οι ανάγκες των 10 εκατομμυρίων ντόπιων, όσο και των 700.000 μεταναστών, πολλώ δε μάλλον των 65.000 προσφύγων. Μέχρι στιγμής έχουν ξοδευτεί 300 εκατομμύρια ευρώ από την ΕΕ που πήγαν σε ΜΚΟ για να γίνει αυτό το ρατσιστικό τερατούργημα. Τα επιπλέον μέτρα για το 2018 για να φτάσει το πλεόνασμα από το 1,5% στο 3,5% είναι περίπου 4 δισ. ευρώ. Είμαστε σε μια χώρα που η εκκλησιαστική περιουσία είναι αυτή που είναι και δεν την αγγίζει κανένας. Που οι εξοπλισμοί είναι στο ύψος που είναι. Που δέχτηκε 26 εκατομμύρια τουρίστες την περασμένη χρονιά. Δεν μπορεί να χωρέσει 65.000 πρόσφυγες;
Φυσικά δεν μπορεί, αν δεν μπορεί να έχει νοσοκομεία της προκοπής για τα 11 εκατομμύρια κατοίκους. Εμείς θέλουμε νοσοκομεία της προκοπής για 11 εκατομμύρια και τότε θα έχουμε και για τους 65.000. Και δεν θα γλιτώσουμε οι υπόλοιποι αν αποκλείσουμε τους 65 χιλιάδες από την υγεία, γιατί θα συνεχίζουν να είναι τρισάθλια τα νοσοκομεία με τις μνημονιακές περικοπές.
Δεν θα γλιτώσουμε οι υπόλοιποι αν δεν πάνε τα 15 χιλιάδες παιδιά στα σχολεία. Θέλουμε καλά σχολεία για τα 600.000 παιδιά, για όλα τα παιδιά, με καθηγητές και όχι με 10 χιλιάδες λιγότερους αναπληρωτές όπως έγινε φέτος.
Σε μια τέτοια κατεύθυνση, με αυτήν την πολιτική, ναι, μπορούμε να είμαστε αλληλέγγυοι.
Γι’ αυτό και προτείνουμε όχι ένα γενικό «όχι στη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας». Αλλά «μονομερές σπάσιμο της συμφωνίας από την Ελλάδα». Όπως λέμε, να πέσει μονομερώς ο φράχτης στον Έβρο και δεν περιμένουμε αν θα συμφωνήσει ο Ερντογάν, ή ο Σόιμπλε, ή οποιοσδήποτε.
Πώς σπάμε τη συμφωνία;
Μεταφορά στην ενδοχώρα των ανθρώπων που τυραννιούνται στα νησιά. Τα hotspots που υπάρχουν να είναι ανοιχτά και να φιλοξενούν όσους ανθρώπους μπορούν να χωρέσουν. Προσωρινή άδεια διαμονής σε μετανάστες και κλείσιμο της Αμυγδαλέζας που είναι ανοιχτή και γεμίζει. Γκρέμισμα του φράχτη ή έστω δημιουργία διόδων νόμιμης ασφαλούς διέλευσης από τον Έβρο. Δήλωση προς το ΝΑΤΟ ότι πρέπει να φύγει. Ανθρώπινη διαμονή των ανθρώπων στις πόλεις που είναι απολύτως και άμεσα εφικτή. Υπάρχουν 8 χιλιάδες άδεια κτίρια στην Αθήνα που είναι κλειστά, πολλά από αυτά είναι δημοτική περιουσία. Στη Σάμο, που έχει κλείσει δυόμισι χιλιάδες κόσμο σε στρατόπεδο για 800 θέσεις, χώρεσαν 142 χιλιάδες τουρίστες το 2015. Μπορούν να χωρέσουν δυόμισι χιλιάδες άνθρωποι που θα επιδοτούνται σε πρώτη φάση από το κράτος και σταδιακά θα μπορεί και η τοπική οικονομία να ανασάνει.
Θα έρθουν κι άλλοι
αν τα κάνουμε αυτά;
Θα έρθουν όσοι είναι να έρθουν. Απλά δεν θα βασανίζονται, δεν θα πεθαίνουν. Όσοι έρθουν είναι ακριβώς όσοι μπορούν να βρουν δουλειά στην Ευρώπη. Τώρα που οι άλλοι έχουν κλειστά σύνορα (και η διέλευση θα γίνεται σταδιακά και παράνομα, όπως γινόταν τόσα χρόνια), για να γίνει αυτό με ανθρώπινους όρους υπάρχουν μια σειρά από πράγματα που θα μπορούσαν να γίνουν για να ρυθμιστεί και να μη γίνει χαοτικά. Αυτά δεν είναι όνειρα θερινής νυκτός, αλλά υλοποιήσιμες πολιτικές.
«Η αντιπροσφυγική-αντιμεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας και το κίνημα αλληλεγγύης»
Ο Βασίλης Παπαστεργίου αναφέρθηκε στο πρώτο 6μηνο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ που είχε κάποια θετικά μέτρα, έστω και ανεπαρκή. Στον αντίποδα, ακολουθεί μια αντιπροσφυγική πολιτική («ντροπή που δεν ξεπλένεται ο φράχτης του Έβρου») ευθυγραμμιζόμενη με την πολιτική της ΕΕ και υλοποιώντας τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας που κουρελιάζει το διεθνές δίκαιο. Για το πώς αντιτάσσεται μια κυβέρνηση στην ΕΕ, εξήγησε πως οφείλεις να επιδιώκεις μια άλλη πολιτική και σίγουρα οφείλεις να μην πρωταγωνιστείς στην εφαρμογή της υπάρχουσας, αλλά να κάνεις έμπρακτα βήματα (π.χ. γκρέμισμα του φράχτη) για να αποδείξεις ότι αυτά που λες τα εννοείς και δεν είναι «ευχολόγια που όμως δεν γίνεται να υλοποιηθούν». Για το ενδεχόμενο αύξησης των ροών από μια φιλοπροσφυγική πολιτική, απάντησε πως η Ευρώπη των 600 εκατομμυρίων κατοίκων μπορεί και είναι υποχρεωμένη να φιλοξενήσει 1 εκατομμύριο πρόσφυγες και δεν δικαιούται να κλείνει τα σύνορά της σε όσους ζητούν μια καλύτερη ζωή. Όσον αφορά το κίνημα, θα πρέπει να έχει ως προτεραιότητα την αλληλεγγύη (που σπάει προκαταλήψεις), την επεξεργασία συγκεκριμένων νομοθετικών αλλαγών που θα διεκδικήσει και την προσπάθεια να αποκτήσουν δική τους «εκπροσώπηση και λόγο» οι ίδιοι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.
Ο Στράτος Γεωργούλας μίλησε για κρατικά εγκλήματα στη Λέσβο, που καταγράφει από χρόνια και που συνεχίζονται από αυτήν την κυβέρνηση. Άθλιες συνθήκες διαμονής, δεκάδες παραδείγματα αποκλεισμού από υγεία-παιδεία, σκληρή αστυνόμευση στα σύνορα που συνοδεύεται από συγκλονιστικά παραδείγματα αστυνομικής βίας. Μίλησε για τη διάκριση σε «παραβατικούς» που προτείνει ο Μουζάλας, για τους οποίους θα δημιουργήσει «φυλακή μέσα στη φυλακή», για τη στρατιωτικοποίηση της λειτουργίας των hotspots. Περιέγραψε τη ΜΚΟποίηση που προώθησε η κυβέρνηση ως «ιδιωτικοποίηση του κοινωνικού κράτους», που παράγει άθλιες εργασιακές συνθήκες, ρουσφέτια, πλήρη αδιαφάνεια στη διαχείριση των χρημάτων και στελέχη να αμείβονται με 4 και 5 χιλιάδες ευρώ. Κατέληξε πως όλα όσα έχουν γίνει αποτελούν «ύψιστο κρατικοεπιχειρηματικό έγκλημα» το οποίο κανονικά θα απαιτούσε ένα διεθνές ποινικό δικαστήριο.
Ο Γιώργος Μανιάτης περιέγραψε την πολιτική της ΕΕ: Frontex-ΝΑΤΟ-ελληνική χωροφυλακή κλείνουν τις διόδους, ενώ κλείνουν και τα χερσαία σύνορα σε όλη την ΕΕ και εντός της Σένγκεν. Ανατίθεται στην Τουρκία να κάνει το «χωροφύλακα», ενώ αντίστοιχες συμφωνίες γίνονται και με άλλες χώρες πλέον, ακόμα και με το Αφγανιστάν. Τα hotspots αποτελούν ένα νέου τύπου «κέντρο κράτησης» που ενοποιεί όλες τις διαδικασίες και τις βάζει υπό ευρωπαϊκή εποπτεία, με στόχο να γίνονται όλα φαστ-τρακ στα σύνορα της ΕΕ. Έχουμε μια πλήρη αντιστροφή της έννοιας των διαδικασιών ασύλου, που πλέον θα χρησιμοποιούνται για να ορίζουν τον ανεπιθύμητο πληθυσμό. Κατέληξε παρουσιάζοντας την εμπειρία του City Plaza και τους λόγους που το κρίνει σημαντική πρωτοβουλία.
Ο Αντώνης Σιγάλας ισχυρίστηκε πως η κυβέρνηση αντιμετώπισε το προσφυγικό ως αντικείμενο «παζαριού» στη συζήτηση με τους δανειστές για το χρέος, και περιέγραψε τους απαράδεκτους χώρους κράτησης σε όλη την Ελλάδα (πόσο μάλλον το χειμώνα). Στην ΜΚΟποίηση της διαχείρισης, τόνισε και τις ευθύνες των «κυβερνητικών» ΜΚΟ που καλλιεργούν ρουσφέτια και κρούσματα διαφθοράς. Αναφέρθηκε στις θέσεις της Πλεύσης Ελευθερίας για τα δικαιωματικά ζητήματα, ξεχωρίζοντας την ανάγκη να γίνει μια διεθνής διάσκεψη που θα καλέσει τα πλουσιότερα κράτη να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Στη συνέχεια μίλησε για το ζήτημα των ΛΟΑΤ προσφύγων, ατόμων που φεύγουν από χώρες όπου διώκεται η ομοφυλοφιλία ή επικρατεί διάχυτη ομοφοβία. Με συγκεκριμένα παραδείγματα από την Ελλάδα, ανέπτυξε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και ως πρόσφυγες/μετανάστες και ως ΛΟΑΤ και ανέδειξε τα αναγκαία μέτρα τα οποία προτείνει το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών.
Ο Ανρί Κασόγκο εστίασε στο πώς κατασκευάζεται η «εικόνα» του μετανάστη για να επιβληθούν οι διαχωρισμοί. Στην Ελλάδα όποιος αποκλίνει από την εικόνα «Έλληνας χριστιανός ορθόδοξος» θεωρείται «εκτός». Ανέλυσε την παγκόσμια διάσταση του ζητήματος (στην Αγγλία μετά το Brexit ο «άλλος» είναι ο Ευρωπαίος μετανάστης, σε χώρες της Ασίας διώκονται οι ομοφυλόφιλοι ή οι γυναίκες, στην Ινδία υπάρχουν «κάστες», στην Ευρώπη καλλιεργείται διαίρεση ακόμα και μεταξύ νόμιμων «τακτοποιημένων» μεταναστών και των νεοεισερχόμενων «παράνομων»). Όπως είπε, o προσανατολισμός είναι ο διαχωρισμός των «αναγκαίων» και «χρήσιμων» μεταναστών που θα καλεί η Ευρώπη (ανά περιόδους) και θα φεύγουν «εθελουσίως». Γι’ αυτό και προέχει η ιδεολογική πάλη για να αναγνωριστεί ο μετανάστης και ο πρόσφυγας ως άνθρωπος.
«Ιμπεριαλισμός, πόλεμοι, προσφυγιά και Ευρώπη-φρούριο»
Ο Κώστας Ήσυχος καυτηρίασε τον εμπαιγμό και την υποκρισία της ΕΕ, παρουσιάζοντας τις προθέσεις της Κομισιόν για επανενεργοποίηση του Δουβλίνου και την πολιτική που –ενόψει και εκλογών σε Γαλλία και Γερμανία– θέλει να κρατήσει τους πρόσφυγες μακριά από την ευρωπαϊκή ενδοχώρα. Ανέφερε επίσης ότι με αίτημα του Μουζάλα, μετά το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, αναμένεται να αναπτυχθούν και δυνάμεις της Frontex στα ελληνοαλβανικά σύνορα, για να φράξουν ένα ακόμα πέρασμα. Κατήγγειλε πως η Συνθήκη της Γενεύης είναι νεκρή με την πολιτική της ΕΕ, μια πολιτική που «κοιτά δείκτες και όχι ανθρώπους». Κατέληξε τονίζοντας τη σημασία που έχει να ενώσουμε το «νομαδικό προλεταριάτο» με την ντόπια εργατική τάξη, σε ένα ενιαίο υποκείμενο πάλης και διεκδίκησης.
Ο Ταχίρ Αλιζαντά περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στο Αφγανιστάν. Ξεκίνησε τονίζοντας ότι βρίσκεται σε πόλεμο σχεδόν συνεχώς επί 45 χρόνια, και δεν προβλέπεται ο πόλεμος να τελειώσει. Έχουν πρόεδρο «φυτευτό» από τις ΗΠΑ, ενώ η ένταση του πολέμου είναι τέτοια που όταν κανείς ταξιδεύει από το χωριό του στην Καμπούλ δεν ξέρει αν θα φτάσει ζωντανός. Όσον αφορά την κατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα, την περιέγραψε με τα πιο μελανά χρώματα (σκηνές στο κρύο κ.λπ.) και στάθηκε ιδιαίτερα στο ότι δεν επιτρέπουν στα παιδιά να πάνε σχολείο, ένα δικαίωμα που πολλά παιδιά στερούνται και στο Αφγανιστάν.
Ο Παύλος Αντωνόπουλος εξήγησε πως ο πόλεμος είναι σύμφυτος με τον ιμπεριαλισμό και έχει δημιουργήσει πάνω από 60 εκατομμύρια πρόσφυγες διεθνώς. Τόσο στους πραγματικούς πολέμους όσο και στους «κοινωνικούς» (μνημόνια, φτώχεια), το ελληνικό κράτος είναι συνένοχο ως «γρανάζι» του ιμπεριαλισμού, με τη συμμετοχή του σε ΕΕ και ΝΑΤΟ. Όσον αφορά την άνοδο της ακροδεξιάς, χτύπησε καμπανάκι πως «δεν είναι πια σύννεφα, έχει ξεσπάσει μπόρα». Αναφέρθηκε στην ανάγκη κοινής δράσης, όπως στην προσπάθεια των εκπαιδευτικών να γράψουν τα προσφυγόπουλα στα σχολεία (που αρνούνται οι διευθυντές παράνομα), ή στην αντιπολεμική πάλη (καυτηριάζοντας τη συμμαχία της Ελλάδας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο του Σίσι στον ανταγωνισμό της με την Τουρκία) και στην ανάγκη να βάλουμε στο στόχαστρο την ΕΕ.
Ο Δημήτρης Σαραφιανός ανέφερε πως οι πόλεμοι θα συνεχιστούν. Εξήγησε πως η πολιτική της ΕΕ είχε από χρόνια στόχο την αποτροπή και την αιχμαλωσία των μεταναστών «χωρίς χαρτιά», αλλά τώρα κλιμακώνεται με τη δημιουργία «γκέτο» στα σύνορά της. Καυτηρίασε τη συμφωνία της Γερμανίας με το «ασφαλές» Αφγανιστάν (!) και εκτίμησε πως θα ακολουθήσουν κι άλλες με την «ασφαλή Λιβύη», την «ασφαλή Αίγυπτο» κ.ο.κ. Η Ελλάδα, όπως είπε, συνδράμει στο να κοπούν οι δίαυλοι, δημιουργώντας τα δικά της «γκέτο» στη νησιά. Αποτέλεσμα της συμφωνίας είναι η αύξηση των νεκρών κατά 1000 σε σχέση με πέρυσι, με τους θανάτους να έχουν «μεταφερθεί» στα ανοιχτά της Ιταλίας. Απέναντι σε αυτά, χρειαζόμαστε το πλατύτερο δυνατό μέτωπο, μια διαρκή δράση και ενεργοποίηση που θα βάζει την αντιρατσιστική ατζέντα μπροστά και πάλη ενάντια στην ακροδεξιά, με τη λογική του Ενιαίου Μετώπου.
Ο Πάνος Κοσμάς περιέγραψε την ΕΕ ως «φρούριο προς τους έξω» και «φυλακή λιτότητας για τους μέσα», που λειτουργεί με όρους «κράτους έκτακτης ανάγκης». Όσον αφορά την αντιιμπεριαλιστική πάλη στην Ελλάδα έβαλε δύο κέντρα: την πάλη ενάντια στο ΝΑΤΟ και το τσάκισμα του αντιδραστικού άξονα Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου-Αιγύπτου. Συμπλήρωσε πως η Ρωσία είναι τμήμα της αντεπανάστασης στην περιοχή. Σε αυτούς τους πολέμους, έχουμε να στηρίξουμε τα θύματα. Έχουμε να οργανώσουμε την αλληλεγγύη στους πρόσφυγες, να ζητήσουμε ανοιχτά σύνορα, να σπάσουμε έμπρακτα πτυχές της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, να δώσουμε την πάλη των ιδεών (ιδιαίτερα ενάντια στην ισλαμοφοβία). Για όλα αυτά έχουμε ανάγκη ένα μέτωπο για κίνημα αντιρατσιστικό-αντιπολεμικό-αντιιμπεριαλιστικό, για το οποίο χρειάζεται η συγκέντρωση όλων των δυνάμεων. Γι’ αυτό δεν πρέπει να ταυτίζουμε τις αναλύσεις του καθενός με τις αναγκαίες προϋποθέσεις κοινής δράσης.
Στη συνέχεια διαβάστηκε επιστολή του Νίκου Χουντή που δεν μπόρεσε να παραστεί, έγιναν σύντομοι χαιρετισμοί από εκπρόσωπο του HDP και από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και κάποιες παρεμβάσεις από το κοινό.