Τα τάγματα εφόδου επιστρέφουν;

Η δολοφονική επίθεση στο φοιτητή Αλέξη Λάζαρη από το τάγμα εφόδου ασφάλειας της «κεντρικής διοίκησης» των γραφείων των νεοναζί στη Μεσογείων αποτελεί αναβάθμιση της δολοφονικής δράσης της Χρυσής Αυγής. Μετά τη σύλληψη για τον ξυλοδαρμό του υπεύθυνου ασφάλειας της «κεντρικής διοίκησης» χρυσαυγίτη Χ. Ζέρβα, μετακλητού υπαλλήλου στη Βουλή στο γραφείο του Μιχαλολιάκου και μέλους της Κεντρικής Επιτροπής της ΧΑ, εκδόθηκε ανακοίνωση κάλυψης του Ζέρβα από το Γραφείο Τύπου της ΧΑ (δηλαδή από τον Μιχαλολιάκο αυτοπροσώπως) που τον αποκαλεί «αθώο πολίτη». Στην ίδια ανακοίνωση αστείρευτα γέλια προκαλεί η «καταδίκη της βίας απ’ όπου κι αν προέρχεται». Όμως είναι απλώς ένδειξη των πολλαπλών αντιφάσεων των νεοναζί, σε μια στιγμή που επιχειρούν να ισορροπήσουν σε τεντωμένο σκοινί ανάμεσα στο προσωπείο του «νόμιμου κόμματος» που επιχειρούν να φιλοτεχνήσουν στη δίκη της εγκληματικής οργάνωσης, από τη μια, και στην επανεμφάνιση των ταγμάτων εφόδου τους σε γειτονιές από την άλλη.
Η τελευταία δεν αποτελεί έκπληξη. Διότι για να είσαι φασίστας, δεν αρκεί μόνο να το λες, πρέπει και να μπορείς να το αποδεικνύεις σε εχθρούς και φίλους. Να σπέρνεις το φόβο στους αντιπάλους και να δείχνεις τη δύναμή σου στους υποστηρικτές σου...
Έτσι το τελευταίο διάστημα έχουν πολλαπλασιαστεί οι εμφανίσεις των οργανωμένων ομάδων χρυσαυγιτών σε μια σειρά γειτονιές. Στον Κολωνό, γίνονται επιθέσεις και εκτοξεύονται απειλές απέναντι σε αριστερούς αγωνιστές. Στον Ασπρόπυργο έχουν γίνει αρκετοί ξυλοδαρμοί με θύματα Πακιστανούς μετανάστες εργάτες. Στον Κορυδαλλό και στο Φάληρο γράφονται φασιστικά συνθήματα με την υπογραφή της ΧΑ έξω από καταλήψεις αντιεξουσιαστών. Οι ναζιστικές επιθέσεις αρχίζουν ξανά μετά από καιρό να στρέφονται κατά των «αναρχοκομμουνιστών» μετά την επικέντρωση επί μακρά περίοδο αποκλειστικά σε πρόσφυγες και μετανάστες στα νησιά.
Πρόκειται για σταδιακή κλιμάκωση που θυμίζει –τηρουμένων των αναλογιών– όσα είχαμε παρακολουθήσει να διαδραματίζονται πολλά χρόνια πριν, κατά την περίοδο της εξέλιξης της Χρυσής Αυγής από περιθωριακή συμμορία σε κόμμα του κοινοβουλίου: Η αποθράσυνση βασίζεται σε κλιμακούμενη αστυνομική ανοχή και κάλυψη, από τις επιθέσεις εναντίον των προσφύγων έως τους τραμπουκισμούς και τις απειλές των νεοναζί κατά μαρτύρων και αντιφασιστών στην αίθουσα του δικαστηρίου που διεξάγεται η δίκη της ΧΑ. Τροφοδοτείται από το ξέπλυμα των αρχιναζί βουλευτών σε διάφορες δημόσιες εμφανίσεις τους μαζί με κυβερνητικά στελέχη. Ενθαρρύνεται από την εικόνα της διεθνούς ανόδου ακροδεξιών δυνάμεων, αρχής γενομένης από τον πλανητάρχη Τραμπ. Και τέλος εδράζεται πάνω στη συνεχώς διευρυνόμενη απογοήτευση πλατιών λαϊκών στρωμάτων από τη μνημονιακή διαχείριση της –πάλαι ποτέ– αριστερής διακυβέρνησης Τσίπρα που οσονούπω υπογράφει νέα συμφωνία μέτρων φτωχοποίησης για να κλείσει η πολυθρήλητη δεύτερη αξιολόγηση.
Παρ’ όλα αυτά οι πρόσφατες επιθέσεις δεν σηματοδοτούν κάποιο ρατσιστικό ή φασιστικό ρεύμα στην κοινωνία. Δεν συνοδεύονται από διεύρυνση κοινωνικής γείωσης των νεοναζί, ακόμα και σε περιοχές παραδοσιακά δεξιές ή πολλαπλά χτυπημένες από την κρίση. Αυτό αποδεικνύεται από τη μαζική υποδοχή των προσφυγόπουλων στα σχολεία, την επιτυχία των διαδηλώσεων στις 18 Μάρτη, τη λαϊκή υποστήριξη του Πελετίδη στην Πάτρα, την απαγόρευση συμμετοχής των φασιστών σε εκλογές σωματείων όπως των εργαζομένων του δήμου της Θεσσαλονίκης. Είναι σε όλους φανερό (και πρώτα από όλους στους ίδιους τους φασίστες) πως υπάρχει ένα τεράστιο αντιφασιστικό κοινωνικό δυναμικό που, εάν ενεργοποιηθεί, δεν θα αφήσει τους φασίστες να μπορούν να σταθούν σε χλωρό κλαρί. Όμως για την ενεργοποίηση αυτού του δυναμικού υπάρχουν προϋποθέσεις. Στη φάση ύφεσης των κοινωνικών αντιστάσεων που διανύουμε, απαιτείται κατ’ ελάχιστο η κοινή δράση της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς που να εκπέμπει ένα σήμα δύναμης και συσπείρωσης ενός κρίσιμου δυναμικού. Δεύτερο, η δράση απέναντι στους νεοναζί χρειάζεται να έχει διάρκεια και στόχευση στο λαϊκό κόσμο στις γειτονιές, τα σχολεία και τους χώρους δουλειάς και να μην εξαντλείται σε κεντρικές κινητοποιήσεις. Και τρίτο, η πολιτική εκπροσώπηση του ρεύματος απέχθειας στην ευρωλιτότητα στην κοινωνία είναι καθοριστικό να επιχειρηθεί με την ταχεία ανασυγκρότηση ενός ορατού αριστερού πόλου, αντί για την εικόνα πολυδιάσπασης της αντικυβερνητικής Αριστεράς, που να φράζει το δρόμο στις εθνικιστικές εκδοχές αντιευρωπαϊσμού της λαϊκής και της άκρας Δεξιάς.
Η δίκη της Χρυσής Αυγής που θα ολοκληρωθεί κάποια στιγμή εντός του 2018, δίνει –ευτυχώς– κάποιο χρόνο για τα παραπάνω, όμως αυτός δεν είναι απεριόριστος. Χρειάζεται εντός του δικού μας στρατοπέδου να συνειδητοποιήσουμε όλοι ανεξαιρέτως τη σημασία της στιγμής, τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες. Η πλούσια ιστορική εμπειρία της ανόδου και της ήττας των φασιστικών κινημάτων δεν πρέπει να αφήσει κανένα περιθώριο εφησυχασμού.