Τ ην ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε ακόμη πραγματοποιηθεί η κρίσιμη ψηφοφορία στη Βουλή της Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΔτΜ) σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η κυβέρνηση του Ζάεφ είχε εξασφαλίσει 76 ψήφους, όμως έπρεπε να συγκεντρώσει 80.
Η ψηφοφορία κανονικά θα γινόταν στις 9 Ιανουαρίου και επειδή αναμενόταν αποχή του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης, του δεξιού VMRO-DPMNE, αν εξασφαλιζόταν πλειοψηφία, η όλη διαδικασία αναμενόταν να τελειώσει στις 12 Ιανουαρίου, ώστε το «μπαλάκι» να έρθει στην ελληνική Βουλή.
Όπως έχουμε αρθρογραφήσει επανειλημμένα, η Συμφωνία εντάσσεται στο πλαίσιο επέκτασης του ΝΑΤΟ στα Δυτικά Βαλκάνια μέσα στο γενικότερο σχέδιο του δυτικού ιμπεριαλισμού για περικύκλωση της Ρωσίας. Οι δύο ηγέτες, Τσίπρας και Ζάεφ, μοιάζουν να βρίσκονται πολύ κοντά στην ολοκλήρωση της υπεργολαβίας που είχαν αναλάβει για το συγκεκριμένο «έργο». Ωστόσο υπάρχουν ακόμη «αγκάθια» τόσο για την «υπεργολαβία» όσο και για το συνολικό έργο.
Ισοτιμία;
Βεβαίως δεν πρόκειται για ισότιμους εταίρους. Ο Ζάεφ και η πλευρά της ΔτΜ βιώνει ό,τι περίπου βίωνε (και βιώνει) η ελληνική πλευρά απέναντι στην τρόικα. Ο ίδιος ο Ζάεφ μιλώντας στην «Εφ. Συν» στην αρχή της χρονιάς δήλωνε πως στο κοινοβούλιο της ΔτΜ βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία κατάθεσης τροπολογιών επί των τροπολογιών του Συντάγματος. «Είναι δικαίωμα [σ.σ.: των βουλευτών] και ορισμένοι το έχουν ασκήσει και έχουν προτείνει βελτιώσεις επί των τροπολογιών, προκειμένου να ενθαρρύνουν τους πολίτες μας, και έχουμε μία πολύ καλή διαδραστική συζήτηση», δήλωσε ο Ζάεφ για να ξεκαθαρίσει αμέσως μετά ποιος είναι το αφεντικό: «Φυσικά, η διαδικασία γίνεται σε διαβούλευση με την ελληνική κυβέρνηση, γιατί είναι σημαντικό να βρίσκεται πάντα εντός του πνεύματος της Συμφωνίας των Πρεσπών, με μοναδικό στόχο την ενίσχυση της φιλίας μας»!
Στην ίδια συνέντευξη ο Ζάεφ βεβαιώνει αυτό που αμφισβητούν οι εθνικιστικές αντιπολιτεύσεις –δεξιές και αριστερές– στην Ελλάδα: Ότι η ελληνική πλευρά έχει ήδη βγει κερδισμένη από τη συμφωνία, καθώς το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε τους τελευταίους δέκα μήνες κατά 18,7%. Για να μην υπάρχουν παρανοήσεις, ο Ζάεφ επεξήγησε ότι «η Ελλάδα ήταν αυτή που κυρίως εξήγαγε στη Μακεδονία»…
Ωστόσο, στην ίδια συνέντευξη ο Ζάεφ ανέφερε τουλάχιστον ένα από τα «αγκάθια» της «υπεργολαβίας»: την πεισματική άρνηση του προέδρου της ΔτΜ. Γκ. Ιβανόφ, να υπογράψει το διάταγμα για τις αλλαγές στο Σύνταγμα της ΔτΜ (αλλά και το διάταγμα που αφορά το νόμο για τις γλώσσες). Τεχνικά ο πρόεδρος έχει απεριόριστες δυνατότητες (μπορεί να μπλοκάρει 170 νόμους μέχρι να κλείσει η Βουλή και να προκηρυχθούν εκλογές) αλλά ασφαλώς ένας εθνικιστής πρόεδρος ενός μικρού κράτους δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην επέκταση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. «Είμαστε Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Για αυτό, φυσικά, έχουμε εναλλακτική λύση, όμως θα προσπαθήσουμε την πιθανότητα του δημοκρατικού διαλόγου με τον πρόεδρο μέχρι το τέλος. Στη συνέχεια, έχουμε μία εναλλακτική επιλογή πώς να προχωρήσουμε, πάντοτε μέσα από διαβούλευση με τη Βουλή, μέσω των αρμόδιων επιτροπών που τελεσιδικούν. Θα υπάρξει λύση, με βεβαιότητα», είπε χαρακτηριστικά ο Ζάεφ.
Ο πρωθυπουργός της ΔτΜ απάντησε εμμέσως πλην σαφώς και σε διάφορες αιτιάσεις εκ μέρους αριστερών οργανώσεων –κυρίως από την Ελλάδα– που την εθνικιστική τους γραμμή ενάντια στη ΔτΜ την συγκαλύπτουν πίσω από κάποιον αντιιμπεριαλισμό. Των οργανώσεων δηλ. που αντιδρούν στην αναγνώριση της χώρας επειδή αυτή θα μπει στο ΝΑΤΟ. Ο Ζάεφ υπενθύμισε με έμμεσο (και ακούσιο είναι αλήθεια) τρόπο το γεγονός ότι αυτές οι οργανώσεις δεν κατάφεραν να αποτρέψουν το να ενταχθεί ή να παραμένει η δική τους χώρα στο ΝΑΤΟ. Να τι είπε ο Ζάεφ: «Αυτή τη στιγμή εμείς είμαστε σαν μια μαύρη τρύπα. Όλοι γύρω μας είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Αλβανία, Μαυροβούνιο. Θέλουμε να καλύψουμε αυτό το κενό για να υπάρχει περισσότερη ειρήνη και ασφάλεια για όλους». Αυτή η διαπίστωση αποτελεί μια ολοκάθαρη έμμεση καταγγελία και της πολιτικής του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ: αν η ελληνική κυβέρνηση που προέκυψε τον Ιανουάριο του 2015 δεν πετούσε στα σκουπίδια, αλλά εφάρμοζε την αντιμνημονιακή της πολιτική, τότε η Αριστερά στην περιοχή και σε όλη την Ευρώπη θα είχε ένα διαφορετικό πρότυπο, όραμα και στρατηγική. Το ίδιο και σε σχέση με το ΝΑΤΟ: Αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε εφαρμόσει την προγραμματική του θέση, για αποχώρηση από τη Συμμαχία, τότε η ΔτΜ δεν θα βρισκόταν σε μια «μαύρη τρύπα» στην περιοχή και πιθανόν κι άλλες αριστερές κυβερνήσεις να έβλεπαν μια διαφορετική προοπτική, μια προοπτική πραγματικής ειρήνης, μακριά από τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες –και όχι περαιτέρω ένταξη στους ανταγωνισμούς Δύσης-Ρωσίας.
Ντόμινο
Στη συνέντευξή του ο Ζάεφ ήταν αφοπλιστικά αποκαλυπτικός όσον αφορά και το ντόμινο που θα έχει μια πιθανή επικύρωση και ενεργοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών: «Ξέρω», είπε, «ότι [η Συμφωνία των Πρεσπών] θα επηρεάσει τη Σερβία, το Κόσοβο, τη Βοσνία, το Μαυροβούνιο, την Αλβανία, όλους».
Βέβαια τα πράγματα στα Βαλκάνια δεν είναι τόσο ρόδινα όσο εύχεται ο Ζάεφ: Γιατί, π.χ. είναι ακριβώς μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου που υπάρχει αναζωπύρωση της έντασης και ταυτόχρονη αδυναμία της ΕE να χειριστεί την κατάσταση. Κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί η δυτική αδράνεια έναντι της απόφασης της ηγεσίας του Κοσόβου να μετασχηματίσει τις δυνάμεις ασφαλείας της σε κανονικό στρατό. Η εξέλιξη αυτή δυναμιτίζει τον διάλογο Πρίστινας-Βελιγραδίου και ωθεί τον πρόεδρο της Σερβίας Αλ. Βούτσιτς ακόμα πιο κοντά στη Ρωσία και την Κίνα.
Όσο περνούν οι ημέρες γίνεται ξεκάθαρο ότι η τεταμένη κατάσταση Σερβίας-Κοσόβου απομακρύνει το Βελιγράδι από την ΕΕ και πολλαπλασιάζει τα προβλήματα στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ενώπιον αυτών των εξελίξεων και της ταυτόχρονης απροθυμίας της ΕΕ να δώσει ανταλλάγματα σε όσες βαλκανικές ηγεσίες κάνουν βήματα υλοποίησης των απαιτήσεων της ΕΕ («διαφάνεια» και έλεγχος του εμπορίου ναρκωτικών στην Αλβανία, προσέγγιση του Βελιγραδίου με την Πρίστινα, Συμφωνία των Πρεσπών), οι βαλκανικές ηγεσίες εμφανίζονται από ενοχλημένες έως απογοητευμένες.
Ανταλλάγματα
Βέβαια η ΕΕ, που ζητάει «διαφάνειες» και «εκδημοκρατισμούς» και διάκριση των εξουσιών στα Βαλκάνια, δεν ενοχλείται από τον τρόπο με τον οποίο ο Ζάεφ προσπαθεί να εξαγοράσει ψήφους αντίπαλων κομμάτων υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών. Όπως μεταδίδουν μέσα ενημέρωσης της γειτονικής χώρας, οι δικαστικές αρχές της ΔτΜ έκαναν αποδεκτές τις αιτήσεις για χορήγηση αμνηστίας σε 20 από τους 70 κατηγορούμενους για τα επεισόδια της 27/4/2017, μέσα στο Κοινοβούλιο, όπου είχε τραυματιστεί και ο ίδιος ο Ζάεφ. Έτσι, αμνηστία χορηγήθηκε σε τρεις από τους ηγέτες του κινήματος «Για Ενωμένη Μακεδονία», παρά το γεγονός ότι η αρμόδια εισαγγελέας είχε κρίνει ότι δεν πρέπει να αμνηστευθούν.
Ο νόμος περί αμνηστίας ήταν ένα από τα αιτήματα που είχαν υποβάλει οι «8» της αντιπολίτευσης που υπερψήφισαν τη Συμφωνία των Πρεσπών στην πρώτη ψηφοφορία στις 19/10/2018. Μάλιστα, τρεις από τους «8» (οι Σάσο Βασίλεφσκι, Λιούμπεν Αρναούντοφ και Κρίστο Μούκοσκι) είναι οι ίδιοι κατηγορούμενοι στην υπόθεση της 27ης Απριλίου.
Ελλάδα
Άλλου τύπου προβλήματα έχει στην Ελλάδα ο Τσίπρας, καθώς δείχνει να πλησιάζει σε αυτόν το μπαλάκι της εργολαβίας επέκτασης του ΝΑΤΟ, δηλ. η υλοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών: Ο Καμμένος προκειμένου να συντηρήσει το συρρικνούμενο πολιτικό του ακροατήριο εξαγγέλλει ανένδοτους και αποχώρηση από την κυβέρνηση (τώρα που έτσι κι αλλιώς έχει ξοδέψει την τετραετία). Όμως η πολιτική παράδοση, οι πολιτευτές και ο κόσμος στον οποίο απευθύνονται οι ΑΝΕΛ, παραδοσιακά είναι υπέρ της ατλαντικής συμμαχίας, της Ευρώπης και γενικώς υπέρ των επιλογών του ελληνικού κεφαλαίου. Δηλ. όλων αυτών των επιλογών και συμμαχιών που έχει τώρα στο πλευρό του ο Τσίπρας. Έτσι μπορεί τον Μάιο του 2014 ο σημερινός πρωθυπουργός να είχε εκστομίσει το «go back κυρία Μέρκελ, go back κυρίες και κύριοι της συντηρητικής νομενκλατούρας της Ευρώπης», ωστόσο τώρα περίμενε τη Γερμανίδα καγκελάριο στην Αθήνα (επρόκειτο να έρθει στις 10/1-11/1) με ανοιχτές αγκάλες προκειμένου αυτή να τραβήξει το αφτί όσων αντιδρούν στη Συμφωνία των Πρεσπών (το ίδιο έκανε επισκεπτόμενη και τη ΔτΜ όπου τράβηξε το αφτί των εκεί ομοϊδεατών της). Σε κάθε περίπτωση η επίσκεψη θα ήταν πολύ σημαντική καθώς θα ήταν η πρώτη φορά που η Μέρκελ επισκεπτόταν την ελληνική πρωτεύουσα από την άνοιξη του 2014 επί Σαμαρά, αλλά η Συμφωνία των Πρεσπών την καθιστούσε και κρίσιμη.
Έτσι, έχοντας τις πλάτες της Μέρκελ και των ΗΠΑ, ο Τσίπρας μπορεί σχετικά εύκολα να βρει την πλειοψηφία που χρειάζεται στο κοινοβούλιο από άλλα κόμματα (Ποτάμι), αλλά και από στελέχη και υπουργούς των ΑΝΕΛ (Χρυσοβελώνη, Κουντουρά, Κουίκ, Παπαχριστόπουλος), τα οποία όχι μόνο αγαπούν την καρέκλα τους αλλά –δικαίως– πιστεύουν ότι παραμένουν πιστοί στα ατλαντικά ιδεολογικά προτάγματα της παράταξής τους.
Αλλά την Μέρκελ, ο Τσίπρας θα τη «δείξει» και στον Μητσοτάκη. Ο Τσίπρας θέλει –και αυτό αναμένεται να γίνει σύμφωνα με δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου– να υπάρξει μια δημόσια δήλωση της Μέρκελ για την ανάγκη να ψηφιστεί και στην ελληνική Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών, μια κίνηση που θα αποτελέσει και μήνυμα προς την ηγεσία της ΝΔ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Όλα αυτά βέβαια σε τίποτε δεν έχουν να κάνουν με τα δικαιώματα των λαών σε αυτοδιάθεση, με την ειρήνη και την ισότιμη συνεργασία. Το «μεγάλο σχέδιο» (επέκταση του ΝΑΤΟ και της ευρωπαϊκής επιρροής) επικαθορίζει όλα τα υπόλοιπα…