Ιδιώτες σε Απεξάρτηση και Ψυχική Υγεία

Επόμενος σταθμός για τους εργαζόμενους είναι την Κυριακή 10 Δεκέμβρη το Ανοικτό Συνέδριο των Φορέων Πρόληψης και Απεξάρτησης στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Ενώ υπάρχουν συζητήσεις να συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις μέσα στο Δεκέμβρη αλλά και το Γενάρη καθώς η κυβέρνηση δηλώνει αποφασισμένη να ψηφίσει στις αρχές του Γενάρη του 2024 το νομοσχέδιο. Εμείς αναδημοσιεύουμε αποσπάσματα από άρθρο του Δημήτρη Κωνσταντίνου, εργαζόμενου σε Ξενώνα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης του ΨΝΑ-Δαφνί που δημοσιεύτηκε στο Rproject.gr 

----

[…]
Σ την πραγματικότητα, ακριβώς ο πυρήνας του προς διαβούλευση νομοσχεδίου δεν είναι ανθρωποκεντρικός, ώστε να εστιάζει στον εξαρτημένο ως πάσχων υποκείμενο που χρήζει θεραπείας για να σπάσει τον τυραννικό φαύλο κύκλο της εξάρτησης (αυτή για παράδειγμα είναι η φιλοσοφία του 18 ΆΝΩ που επιχειρούν να εξοβελίσουν). Έτσι, βασικός του στόχος μοιάζει να είναι ο στενότερος έλεγχος των θεραπευτικών προγραμμάτων, μέσω της σύστασης ενός υδροκέφαλου οργανισμού και η οικονομική διαχείριση στον άξονα κέρδη-ζημιές. Με αυτή την έννοια κύριο μέλημα δεν είναι η ψυχοθεραπεία κι η ισότιμη κοινωνική επανένταξη απεξαρτημένων ανθρώπων, αλλά ο επανασχεδιασμός του τοπίου των θεραπευτικών προγραμμάτων, με λιγότερο ή και καθόλου δημόσιο χαρακτήρα που θα μπορεί να απορροφά ευρωπαϊκά κονδύλια (κι όταν αυτά στερέψουν τι;).
Θύματα οι εργαζόμενοι...
Για του λόγου το αληθές, ο υπερτροφικός φορέας που σχεδιάζουν να απορροφήσει όλα τα θεραπευτικά προγράμματα θα είναι ΝΠΙΔ και η διοίκηση του θα διορίζεται από την κυβέρνηση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το 18 ΑΝΩ σταματάει να ανήκει στο ΕΣΥ και να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ΨΝΑ. Την ίδια ακριβώς τύχη θα έχουν και τα υπόλοιπα προγράμματα δημόσιων ψυχιατρείων (Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας-Διάπλους, Ιωαννίνων). Συνάμα στους εργαζόμενους (συνολικά οι εργαζόμενοι που εργάζονται στα προγράμματα που θα βρεθούν υπό νέο καθεστώς φτάνουν 1500) θα δοθεί το περιθώριο του ενός μήνα για να αποφασίσουν αν θέλουν να ενταχθούν στο νέο Ιδιωτικού Δικαίου οργανισμό ή να παραμείνουν στο ΨΝΑ…
[…] Επιπλέον, τίποτα δε διασφαλίζει πως όσοι επιλέξουν το νέο οργανισμό θα διατηρήσουν και τις θέσεις εργασίας τους σε μερικά χρόνια από σήμερα. Ακόμα χειρότερα για ειδικότητες όπως αυτή των Ειδικών Θεραπευτών που αποτελεί μεγάλο μέρος των εργαζομένων στο 18 ΑΝΩ, η επιλογή να παραμείνουν στο Ψυχιατρείο μπορεί να σημαίνει πως θα μείνουν δίχως ουσιαστικό αντικείμενο εφόσον φύγει η Απεξάρτηση. Συμπερασματικά, έπειτα από την κατάργηση του αυτοδιοίκητου του ΚΕΘΕΑ και το καπέλωμα του από την κυβέρνηση το 2019, αυτό που ετοιμάζονται να φέρουν προς διαβούλευση αποτελεί το αποφασιστικό βήμα για την ιδιωτικοποίηση της Απεξάρτησης. Όλο αυτό μάλιστα με μια επίδειξη αυταρχισμού, ο οποίος εκδηλώνεται με την παντελή απουσία διαλόγου με αρμόδιους επιστημονικούς ή εργασιακούς φορείς, αλλά και τους ίδιους τους εργαζόμενους.
...οι εξαρτημένοι
[…] Ο πρώτος τεράστιος και τραγικός κίνδυνος είναι η απώλεια του θεραπευτικού πλουραλισμού, τον οποίο μέχρι σήμερα διασφάλιζε η ύπαρξη προγραμμάτων με διαφορετική φιλοσοφία, διαφορετική στάση και προσέγγιση της μάστιγας της εξάρτησης και κατά συνέπεια διαφορετικών θεραπευτικών μοντέλων. Ο νέος υδροκέφαλος φορέας εγκυμονεί τον κίνδυνο να ισοπεδώσει τις προηγούμενες διαφορές, διαμορφώνοντας ένα εκτρωματικό γραφειοκρατικό μοντέλο, δίχως αρχή, μέση και τέλος. Το προηγούμενο δεν αποτελεί κινδυνολογία, εάν αναλογιστούμε το μέγεθος του νέου φορέα, την ποιότητα των αλλαγών και την ταχύτητα και την προχειρότητα με τις οποίες επιχειρούν να τις εφαρμόσουν. Εδώ εύλογα προκύπτει η ανησυχία πως θα δοθεί έμφαση προς την κατεύθυνση της υποκατάστασης (μοντέλο ΟΚΑΝΑ), όχι γιατί είναι πιο αποτελεσματικό για τους εξαρτημένους, αλλά γιατί αποτελεί την εύκολη λύση που μάλιστα εκτιμούν πως τους στοιχίζει λιγότερο. Αν αυτό γίνει πράξη τότε δε μιλάμε για απεξάρτηση κι ουσιαστική απελευθέρωση από τα δεσμά της εξάρτησης, αλλά για αντικατάσταση της παράνομης ουσίας με τη νόμιμη και κρατικά χορηγούμενη. Άλλωστε το προηγούμενο μοντέλο προωθούν οι κυρίαρχες αντιλήψεις που βλέπουν την εξάρτηση ως ανίατη νόσο του εγκεφάλου, παραβλέποντας προκλητικά και αστόχαστα τις κοινωνικές γενεσιουργές αιτίες του φαινομένου.
...και οι ασθενείς
[…] Σε πρώτη φάση, οι στεγαστικές δομές (Ξενώνες, Οικοτροφεία κλπ) φεύγουν από ΨΝΑ και πάνε στις ΥΠΕ, ενώ θα ακολουθήσουν  τα Ψυχογηριατρικά τμήματα. Εξάλλου, με την κατάργηση όλων των Διευθύνσεων και Υπηρεσιών και το πέρασμα όλων των αρμοδιοτήτων στις ΥΠΕ, υπάρχει μια «παράλειψη» που μοιάζει λεπτομέρεια, αλλά δεν είναι. Δηλαδή δεν υπάρχει πρόβλεψη για Τεχνική Υπηρεσία, όπως αυτή λειτουργεί σήμερα στο Ψυχιατρείο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα έργα που εκείνη αναλάμβανε και διεκπεραίωνε για λογαριασμό του Ψυχιατρείου θα δίνονται σε ιδιώτες εργολάβους. Εδώ αξίζει να θυμηθούμε πως ολόκληροι τομείς όπως η σίτιση, η καθαριότητα κλπ έχουν ήδη περάσει στα χέρια ιδιωτών και συνεπώς η τεχνική υπηρεσία θα αποτελέσει το επόμενο «φιλέτο» δώρο στους επιχειρηματίες. Αν μάλιστα συνεκτιμήσουμε το γεγονός πως το καλοκαίρι πέρασε νόμος που προβλέπει πως όλα τα νοσοκομεία θα μετατραπούν σε βάθος χρόνου σε ΝΠΙΔ, τότε το τοπίο γίνεται ακόμα πιο θολό και το μέλλον φαντάζει δυσοίωνο για ότι απομείνει ως ΨΝΑ…
[…] Όσο για τους εργαζόμενους σε ΨΝΑ και 18 ΆΝΩ, χρειάζεται να αντλήσουν έμπνευση και δύναμη από την πλούσια παρακαταθήκη ηρωικών αγώνων που έχουν δώσει στο παρελθόν, προκειμένου να κρατήσουν το νοσοκομείο ανοιχτό και προσβάσιμες τις υπηρεσίες σε Ψυχική Υγεία κι Απεξάρτηση για όποιον έχει ανάγκη. Εδώ αξίζει να θυμηθούμε ότι μια δεκαετία πίσω, πάλι με τη δεξιά στην κυβέρνηση, ήταν έτοιμοι να υλοποιήσουν το κλείσιμο του Ψυχιατρείου και μάλιστα με όρους fast truck. Ακριβώς για αυτό το λόγο είχε διοριστεί διοικητής του Ψυχιατρείου, άνθρωπος που είχε προηγούμενη εμπειρία κι είχε συμβάλει στο κλείσιμο του ψυχιατρείου στα Χανιά. Ωστόσο, η ηρωική μαχητικότητα των εργαζομένων και τα αντανακλαστικά της κοινωνίας, κατέστησαν ανεφάρμοστο αυτό το σχέδιο και το εργατικό κίνημα κέρδισε μια καθαρή νίκη…