Ακόμα ένα καλοκαίρι πυρκαγιών χωρίς σχέδιο πρόληψης

Πριν λίγο καιρό πυρκαγιά στα Πιέρια Όρη έκαψε 6.000 στρέμματα δάσους, ενώ υπήρξαν και μικρότερες πυρκαγιές πανελλαδικά, όπως στην Ιεράπετρα που απειλήθηκαν οικισμοί και σε αγροτική έκταση κοντά στον Ναύσταθμο Σούδας, στα Χανιά. Μόνο πέρσι, οι συνολικές καμένες εκτάσεις στην Ελλάδα ξεπέρασαν τα 1.740.000 στρέμματα. Φέτος, αν λάβουμε υπόψη μας τις μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν και την ξηρασία του περασμένου χειμώνα, είναι εμφανές ότι βαδίζουμε σε ακόμα ένα καλοκαίρι πυρκαγιών και των δραματικών συνεπειών τους.
Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του περασμένου καλοκαιριού, οι μεγαλόστομες διακηρύξεις περί «ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού», έχουν μετριαστεί κάπως, με το βάρος της κυβερνητικής προπαγάνδας να πέφτει στις «ανυπέρβλητες» κλιματικές συνθήκες. Δείγμα ότι προετοιμάζουν ήδη το έδαφος για τη διαχείριση του πολιτικού κόστους, από την απουσία ουσιαστικής πολιτικής πρόληψης. 
Μιλώντας σε εκδήλωση του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για το πρόγραμμα Aegis, ο πρωθυπουργός περιορίστηκε να πει πως «κάνουμε το καλύτερο», προσθέτοντας μάλιστα πως «μερικές φορές η μάχη με τη φύση μπορεί να είναι άνιση», θέλοντας στην προεκλογική αυτή φιέστα,  να αποφύγει την ευθύνη της κυβέρνησης για μελλοντικές καταστροφές από πυρκαγιές.
Το ΤΑΙΠΕΔ διαχειρίζεται ένα χαρτοφυλάκιο έργων για τo Aegis που ανέρχεται σε περίπου 970 εκατ. ευρώ. Η πρωτοβουλία θα παράσχει νέο και αναβαθμισμένο εξοπλισμό στο Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, συμπεριλαμβανομένων αμφίβιων πυροσβεστικών αεροσκαφών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών για εναέρια παρακολούθηση, συστημάτων ανίχνευσης και κατάσβεσης πυρκαγιών, κέντρων ελέγχου πυρκαγιών και περισσότερων από 1.000 πυροσβεστικών οχημάτων. Μόνο που στην καλύτερη περίπτωση, οι πρώτες παραδόσεις αναμένονται σε…2 χρόνια. 
Ελλείψεις 
Φέτος δεν θα υπάρξει καμία ουσιαστική ενίσχυση της Πυροσβεστικής, πέρα από 700 δασοκομάντος και το πρόγραμμα για τον καθαρισμό δασών και συντήρηση/δημιουργία αντιπυρικών ζωνών (με πανάκριβες συμβάσεις ή απευθείας αναθέσεις), ενώ τα νέα αεροπλάνα θα τα δούμε μετά το 2027. Ακόμα και η σύμβαση που κυρώθηκε από τη βουλή για την προμήθεια 7 Canadair, αποτελεί περισσότερο δήλωση ενδιαφέροντος προς την παραγωγό εταιρεία, αφού η παραγωγή τους δεν είναι εξασφαλισμένη και εξαρτάται από το μέγεθος της συνολικής ζήτησης. Όσο για τα υπάρχοντα πτητικά μέσα, είναι αμφίβολο πόσο αξιόμαχα είναι. 
Την ίδια ώρα, 4.000 θέσεις πυροσβεστών παραμένουν κενές και το σώμα είναι εξαντλημένο, με μέσο ηλικιακό όρο τα 49 έτη. Ούτε λόγος φυσικά για την μονιμοποίηση των περίπου 2.500 εποχικών πυροσβεστών. Συγχρόνως, λείπουν χιλιάδες δασολόγοι, ενώ οι δασεργάτες, όπου υπάρχουν, είναι ελάχιστοι. 
Και ο πρωθυπουργός έχει το θράσος να μας ζητά «να προετοιμαστούμε», συνεχίζοντας στη γραμμή της «ατομικής ευθύνης». Ή όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο αρμόδιος υπουργός Β. Κικίλιας, «οι πολλοί Έλληνες που αγαπάνε την πατρίδα τους να πάρουν ένα τηλέφωνο στο 199 ή στο 112 αν δουν μια έναρξη πυρκαγιάς, να φροντίσουν και να ξεχορταριάσουν το οικόπεδό τους». Ή όπως το χαράτσι των 500 ευρώ για τις ατομικές μελέτες επικινδυνότητας, του νέου Κανονισμού Πυροπροστασίας, για 2 εκατομμύρια ακίνητα εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων.
Η κυβέρνηση της ΝΔ θα κρυφτεί και πάλι πίσω από το «112» και τις μαζικές εκκενώσεις. Μια κυβέρνηση που αδιαφορεί πλήρως για τις ζωές μας, τα δάση, το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη και νοιάζεται μόνο για τα συμφέροντα των κάθε είδους «επενδυτών» και την βαθύτερη εμπλοκή του ελληνικού κράτους στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του ΝΑΤΟ. Είναι αυτοί που αφήνουν χωρίς προσωπικό και εξοπλισμό τις πυροσβεστικές και δασικές υπηρεσίες, όταν έχουν δεσμεύσει 2 δισ. ευρώ για αντιαεροπορικό - antidrone θόλο, κατά τα πρότυπα του Ισραήλ, πλειοδοτώντας σε ένταση στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό. 
Κλιματική κρίση
Είναι δεδομένο ότι ζούμε σε καλοκαίρια ακραίων εκδηλώσεων καύσωνα και των επιπτώσεών τους. Το «επιχείρημα» της κλιματικής κρίσης που θα αξιοποιήσει ο Μητσοτάκης, δεν αρκεί για να υπεκφύγει. Αντίθετα φωτίζει καθαρότερα την προκλητική αδιαφορία των κυνικών κυβερνώντων και το διαχρονικό πολιτικό έγκλημα. Γιατί αν γνωρίζεις προκαταβολικά την σοβαρή απειλή και δεν κάνεις κάτι για να την αποτρέψεις, είσαι διπλά ένοχος.
Στην περιοχή της Μεσογείου τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η περίοδος των πυρκαγιών ξεκινά πια νωρίτερα και στη διάρκειά της καίγονται μεγαλύτερες εκτάσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή η ακραία ζέστη ξεραίνει τη βλάστηση, που μετατρέπεται σε καύσιμη ύλη έτοιμη να αναφλεγεί ή να μεταδώσει τη φωτιά.Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Copernicus σημειώνει ότι, στην Ελλάδα, ο χειμώνας 2023-24 ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τον Φεβρουάριο 2024 η θερμοκρασία ήταν κατά 1,77 βαθμούς υψηλότερη από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Η επιδείνωση της κατάστασης στην Αττική που χάνει τους πράσινους «πνεύμονές» της, είναι επίσης δεδομένη. Όπως και η ενίσχυση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Όμως στο Ελληνικό, αντί για ένα Μητροπολιτικό Πάρκο που θα συνέβαλε καθοριστικά στη μείωση της θερμοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, χτίζεται μια φαραωνική τσιμεντούπολη για τους πλούσιους. Παράλληλα, με την πρώτη ζέστη της χρονιάς, δόθηκε εντολή να κλείσει το Πεδίο του Άρεως, δείγμα ότι κυβέρνηση και Περιφέρεια δεν μπορούν να προστατέψουν ούτε το πιο κεντρικό πάρκο της πόλης. Το ίδιο «ανίκανο» κράτος στις φωτιές και τις πλημμύρες, είναι το ίδιο που οργανώνει «πράσινες» μπίζνες, ξεπουλά τη δημόσια περιουσία και διασφαλίζει γρήγορα κέρδη στις επιχειρήσεις.
Μπίζνες στα δάση
Σε αυτή την κατεύθυνση, η κυβέρνηση της ΝΔ, στο πλαίσιο της ολόπλευρης στήριξης του κεφαλαίου, συνεχίζει ακάθεκτη την εμπορευματοποίηση των δασών. Ικανοποιεί έτσι και τις απαιτήσεις του ΣΕΒ, την επιδίωξη των μεγάλων ξυλοβιομηχανιών και ξυλεμπορικών επιχειρήσεων που από το 2000 οργάνωναν δικά τους συνέδρια, με πρόταση να αναλάβουν τη διαχείριση των δασών και την εκμετάλλευση της βιομάζας. Μάλιστα ορισμένες από αυτές, επιχορηγούν επιστημονικά συνέδρια, που «τυχαία» έχουν ως αντικείμενο ή προτείνουν την  απόληψη της  δασικής βιομάζας και τη διαχείριση των δασών από ιδιωτικούς φορείς. 
Αυτή την κατεύθυνση εξυπηρετεί και το νομοσχέδιο που πέρασε πρόσφατα από τη βουλή, το οποίο προβλέπει -πέρα από εκχώρηση της διαχείρισης των υδάτων- την εκχώρηση της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης των δασών, στους ξυλοβιομήχανους και ξυλέμπορου. Επιλογή που φυσικά δεν εξασφαλίζει την προστασία τους από τις πυρκαγιές, μιας και είναι γνωστό πως οι καπιταλιστές δεν θέλουν και δεν μπορούν να προσφέρουν καμία περιβαλλοντική προστασία. Οι ξυλοβιομήχανοι και ξυλέμποροι που θα αναλάβουν τη διαχείριση και εκμετάλλευση δασών, όχι μόνο θα έχουν τζάμπα βιομάζα, αλλά θα επιδοτούνται κιόλας ετήσια με κρατικό χρήμα. 
Το νομοσχέδιο αναφέρεται επίσης και στην εκπόνηση μελετών διαχείρισης δασών. Ήδη μάλιστα είναι σε εξέλιξη η διαδικασία ανάθεσης των πρώτων διαχειριστικών μελετών σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συμβάσεις, συνολικής αξίας 2,5 εκατ. ευρώ. Να σημειώσουμε βεβαία ότι το ΥΠΕΝ αρχικά είχε συμφωνήσει με τις Δασολογικές σχόλες των ΑΕΙ να προτείνουν τις νέες προδιαγραφές, αλλά η κυβέρνηση των ιδιωτών, τις ανάθεσε ως έργο σε μελετητικές εταιρίες…
Επιλογή
Μέσα στα αδιέξοδα της κρίσης του συστήματος, οι πυρκαγιές και η κλιματική κρίση αποτελούν μια πρόσθετη απειλή για τις ζωές μας, μαζί με την ακρίβεια, την ένταση της εργασιακής εκμετάλλευσης, τις πολεμικές συγκρούσεις, την ενίσχυση της ακροδεξιάς. Στην ίδια αντίληψη της διάλυσης των νοσοκομείων, των σχολείων, της ανυπαρξίας κοινωνικών δομών για τους ευάλωτους, εντάσσεται και η ελλιπής προετοιμασία για τις φετινές πυρκαγιές. 
Πρόκειται για εγκληματική πολιτική επιλογή. Όταν προέχει η προστασία της κερδοφορίας του κεφαλαίου και όχι οι ζωές του κόσμου και ο δασικός πλούτος, είναι εύκολα εξηγήσιμο γιατί δεν υπάρχει κανένας σοβαρός σχεδιασμός πολιτικής προστασίας. Και προστασία σημαίνει μηχανισμούς πρόληψης. Και πρόληψη σημαίνει προετοιμασία και όχι καταστολή της φωτιάς αφού ξεσπάσει. Σημαίνει ανθρώπους και μέσα, πόρους για τις κοινωνικές ανάγκες και το περιβάλλον και όχι για πολεμικούς εξοπλισμούς και την πριμοδότηση των επιχειρήσεων.