Ιταλία: Εξακομματική-τεχνοκρατική κυβέρνηση Φρανκενστάιν

Η κυβέρνηση Ντράγκι καλείται να ενισχύσει το ρόλο του κράτους ως «επιτροπή που διαχειρίζεται τις κοινές υποθέσεις της αστικής τάξης στο σύνολό της» και να επιβάλει πειθαρχία σε «κοινή γραμμή» χωρίς «κακοφωνίες».
 

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Πάνος Πέτρου

Μια πιο εκτεταμένη μορφή του άρθρου στο Rproject.gr: https://rproject.gr/article/italia-exakommatiki-tehnokratiki-kyvernisi-…

Το Γενάρη, ο Ματέο Ρέντσι απέσυρε τους υπουργούς του από την κυβέρνηση Κόντε, προκαλώντας κυβερνητική κρίση. Το Κίνημα 5 Αστέρων (Κ5Α), το Δημοκρατικό Κόμμα και η ομάδα «Ελεύθεροι και Ίσοι» εξέφρασαν την προθυμία τους να στηρίξουν εκ νέου μια κυβέρνηση, ενώ τα κόμματα της Δεξιάς και της ακροδεξιάς ζήτησαν εκλογές. Το «Ιτάλια Βίβα» παρέμεινε ρυθμιστής. Κάπως έτσι, στα μέσα Φλεβάρη η εντολή δόθηκε στον «από μηχανής θεό», το «σωτήρα της Ιταλίας», τον Μάριο Ντράγκι. 
Ο Ντράγκι συγκροτεί μια κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» η οποία σοκάρει από την ευρύτητά της, θυμίζοντας το δημιούργημα του Δρ. Φρανκενστάιν.
Ο πολύπειρος τραπεζίτης φέρνει μαζί του ασφαλώς διάφορους «τεχνοκράτες», ανθρώπους του συστήματος και των θεσμών του που θα αναλάβουν «αδιαμεσολάβητα» κρίσιμους τομείς της διακυβέρνησης. Ξεχωρίζει ο Ντανιέλε Φράνκο, «συνοδοιπόρος» του Ντράγκι στον κόσμο των τραπεζών. Ως πρόεδρος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, είχε αναλάβει τη δρακόντεια επιτήρηση της λιτότητας, «μπλοκάροντας» κυβερνητικές δαπάνες που θεωρούσε «κοστοβόρες». Ως κέρβερος της δημοσιονομικής πειθαρχίας αναλαμβάνει το υπουργείο Οικονομικών και ως τραπεζίτης γραφειοκράτης αναλαμβάνει τον άτυπο ρόλο του έμπιστου «υπαρχηγού» του Ντράγκι στην κυβέρνηση.
Ιερή ενότητα 
και ανίερες συμμαχίες

Στην κυβέρνηση Ντράγκι ωστόσο συμμετέχουν με υπουργούς και 6 κόμματα από το σύνολο του πολιτικού φάσματος.
Το Κίνημα 5 Αστέρων κέρδισε 4 υπουργεία. Μένει να φανεί τί έχασε από αυτή την επιλογή: Συγκεκριμένα αν η μειοψηφία βουλευτών και μελών που είχε διαφωνήσει με τη συγκυβέρνηση θα ακολουθήσει τον Αλεσάντρο Ντι Μπατίστα, προβεβλημένο στέλεχος που ανακοίνωσε την αποχώρησή του. Σε κάθε περίπτωση, επιδεινώνεται η κομματική κρίση που ήταν ήδη σε εξέλιξη. Το 2018 το Κ5Α εκτινάχθηκε ως το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, εκφράζοντας την απόρριψη του «κατεστημένου». Έχουν αλλάξει τρεις κυβερνήσεις αυτά τα 2 χρόνια, και το «αντισυστημικό» κόμμα είναι σταθερά μέσα σε όλες! Συγκυβέρνησε με την ακροδεξιά, μετά συγκυβέρνησε με την κεντροαριστερά και σήμερα συγκυβερνά με όλους, στηρίζοντας έναν άνθρωπο που προέρχεται από τα σπλάχνα της ανώτερης κρατικής γραφειοκρατίας και με θητεία στις Βρυξέλλες. 
Το Δημοκρατικό Κόμμα, που ανέλαβε 3 υπουργεία, υποτίθεται ότι είχε εκλέξει την ηγεσία Ζινγκαρέτι για να καθοδηγήσει μια «αριστερή στροφή» σε σχέση με την εποχή Ρέντσι. Επιχείρησε να ανασυγκροτήσει την επιρροή του απευθυνόμενο στο αντιφασιστικό αίσθημα κατά την περίοδο που η Λέγκα βρισκόταν στην κυβέρνηση. Συμμετείχε στην δεύτερη κυβέρνηση Κόντε μαζί με το Κ5Α, στο όνομα του αποκλεισμού της ακροδεξιάς από την εξουσία. Σήμερα, προσχωρεί στην κυβέρνηση Ντράγκι, όπου συγκατοικεί πλέον (και) με το κόμμα του Ματέο Σαλβίνι! 
Το ακροδεξιό κόμμα, εγκατέλειψε τις εκκλήσεις για άμεση προσφυγή στις κάλπες και ανέλαβε κι αυτό 3 υπουργεία. Το κόμμα του ακροδεξιού ευρωσκεπτικισμού συμμετέχει στην κυβέρνηση του μέχρι πρότινος επικεφαλής της… Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που αναλαμβάνει να προωθήσει τις απαιτούμενες από τις Βρυξέλλες μεταρρυθμίσεις. O Τζιανκάρλο Τζορτζέτι, επί χρόνια «Νο 2» της ιεραρχίας αναλαμβάνει το υπουργείο Ανάπτυξης για να διατηρήσει και να εμβαθύνει τους στενούς δεσμούς της Λέγκας με σημαντικό κομμάτι του επιχειρηματικού κόσμου.
Άλλα 3 υπουργεία απέσπασε το «Φόρτσα Ιτάλια». Οι άνθρωποι του Μπερλουσκόνι επιστρέφουν σε κυβερνητικές θέσεις για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια. Η παλιά δεξιά νομενκλατούρα δεν έμεινε αμέτοχη στην «πανεθνική συστράτευση» ούτε παραπονεμένη στη μεγάλη μοιρασιά.  
Ένα υπουργείο πήρε το «Ιτάλια Βίβα». Ασφαλώς το κομματίδιο του Ρέντσι δεν έχει το εκτόπισμα για να διεκδικήσει κάτι παραπάνω, αν και η «σκιά» του Ματέο Ρέντσι απλώνεται πάνω από τη συγκυβέρνηση.
Με το υπουργείο Υγείας θα εκπροσωπηθεί και ο συνασπισμός «Ελεύθεροι και Ίσοι». Πρόκειται για ένα χώρο που τοποθετείται στα αριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά εντός «κεντροαριστεράς». Δεδομένου του τραγικού συσχετισμού, αυτός ο χώρος είναι το «αριστερό άκρο» εντός κοινοβουλίου κι επέλεξε να στηρίξει την «εθνική ενότητα» υπό τον Ντράγκι. Μόνο 2 στους 6 γερουσιαστές και 1 στους 12 βουλευτές των «Ελεύθερων και Ίσων» διαφοροποιήθηκαν από αυτό το αίσχος.
Κάπως έτσι, το μόνο κοινοβουλευτικό κόμμα που έμεινε εκτός κυβέρνησης είναι οι «Φρατέλι Ντ’ Ιτάλια», που έχουν ως μήτρα τις διαδοχικές μεταλλάξεις του μεταπολεμικού μουσολινικού χώρου. Όχι, δεν τους απέκλεισαν αυτοβούλως οι «δημοκρατικές δυνάμεις» (που αγκάλιασαν ήδη τη Λέγκα). Αντίθετα οι «Φρατέλι» δέχτηκαν πυρά που δε συμμετέχουν. Ωστόσο ήταν αρκετά έξυπνοι να επιλέξουν το ρόλο της μοναδικής αντιπολίτευσης. Η ρητορική της Μελόνι, ενάντια στο κλίμα «ισοπεδωτικής κριτικής σε όποιον επιμένει στην ανάγκη να υπάρχει και αντιπολίτευση στο κοινοβούλιο» ήταν ένα δείγμα γραφής. Είναι βαθιά υποκριτικό και προκαλεί ανατριχίλα να εμφανίζονται πλέον οι νοσταλγοί του Μουσολίνι ως… μοναδικοί υπερασπιστές της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης. 
Προοπτικές
Τι οδήγησε σε αυτή την απίθανη εθνική ενότητα; Γιατί επιχειρήθηκε να ρυμουλκηθούν οι πάντες πίσω από την κυβέρνηση Ντράγκι, με δυνάμεις πολύ ευρύτερες από το στόχο της άνετης αυτοδυναμίας;
Φαίνεται ότι η ιταλική άρχουσα τάξη παίρνει τα μέτρα της για το μέλλον. Η Ιταλία θα πάρει το μεγαλύτερο ποσό από κάθε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ -σε χορηγίες και δάνεια- στα πλαίσια του σχετικού ευρωπαϊκού προγράμματος. Θα κληθεί να κατανείμει 200 δισεκατομμύρια ευρώ σε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα «μεταμόρφωσης της ασθενούς ιταλικής οικονομίας». Μια τέτοιου μεγέθους επιχείρηση, είναι αναμενόμενο ότι δεν θα προχωρήσει ανέφελα. Θα πρέπει να λάβει υπόψη την απαίτηση της ΕΕ για μεταρρυθμίσεις και εγγυήσεις ότι οι θηριώδεις πόροι δεν θα «σπαταληθούν» σε «λάθος κατευθύνσεις». Θα πρέπει να λάβει υπόψη τις απαιτήσεις της Κονφιντούστρια, που θέλει να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στο περιεχόμενο ενός τόσο φιλόδοξου προγράμματος. Θα έχει να αντιμετωπίσει ενδοαστικούς ανταγωνισμούς πάνω στη μοιρασιά τόσο ζεστού χρήματος που θα αναδιαμορφώνει το «χάρτη». Θα έχει να αντιμετωπίσει ενδεχομένως το πιεστικό ερώτημα «πού πάνε όλοι αυτοί οι πόροι» από τη μεριά των εργαζομένων και των ανέργων, που θα βλέπουν να βρέχει δισεκατομμύρια ενώ η θέση τους έχει υποβαθμιστεί σε τραγικό επίπεδο.
Για να διαχειριστεί όλες αυτές τις φουρτούνες, η κυβέρνηση Ντράγκι καλείται να ενισχύσει το ρόλο του κράτους ως «επιτροπή που διαχειρίζεται τις κοινές υποθέσεις της αστικής τάξης στο σύνολό της» και να επιβάλει πειθαρχία σε «κοινή γραμμή» χωρίς «κακοφωνίες».
Η κυβέρνηση Ντράγκι δείχνει παντοδύναμη, έχοντας καταφέρει να ενσωματώσει σχεδόν όλο το κοινοβούλιο. Αλλά είναι μεγάλο το ερώτημα της συνοχής αυτού του κακόγουστου «κολάζ». Θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για τον Ντράγκι να ικανοποιήσει όλους τους συγκυβερνώντες -στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν κι αυτοί στοιχειωδώς τις διαφορετικές εκλογικές-κοινωνικές τους συμμαχίες. Γενικότερα, ποιος θα βγει κερδισμένος από τη συμμετοχή σε αυτήν την  κυβέρνηση και ποιος χαμένος -με δεδομένες όλες τις «κωλοτούμπες» και τις «ανίερες συμμαχίες» που περιγράψαμε παραπάνω για το κάθε κόμμα ξεχωριστά- είναι ένα τεράστιο ερώτημα. Στο τέλος της θητείας αυτής της κυβέρνησης-Φρανκεστάιν, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιος πολιτικός συσχετισμός και «χάρτης» θα παρουσιαστεί για την «επόμενη μέρα».

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία