Τηλε-εργασία στο Δημόσιο; Όχι, ευχαριστώ

Αναρτήθηκε στις 28/4 στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών άλλο ένα σχέδιο νόμου που έρχεται, κατά την κυβέρνηση των «αρίστων», να ρυθμίσει το πλαίσιο αναφορικά με την τηλεργασία. 
Ένα σχέδιο νόμου γεμάτο ασαφείς διατάξεις (πλήθος προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων θα το ακολουθήσουν) και ευχολόγια για το επίπεδο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στο δημόσιο τομέα. Είναι σαφές πως η συγκυρία (πανδημία Covid-19) λειτουργεί ακόμα μια φορά ως επιταχυντής για το μέλλον που ετοιμάζουν οι ακραία νεοφιλελεύθεροι κυβερνώντες. Περισσότερη δουλειά, ακόμα και μετά το ωράριο, μικρότερο εισόδημα, πλήρης έλεγχος της ζωής μας.
Η χρονική στιγμή που το νομοσχέδιο μπαίνει στη διαβούλευση έχει κι αυτή την εξήγησή της και συνδέεται άμεσα με το τερατούργημα του νομοσχεδίου Χατζηδάκη για τα εργασιακά που βάζει ταφόπλακα σε κατακτήσεις αιώνων (βλέπε άρθρα σελ. 3, 4-5). Η κυβέρνηση προσπαθεί με το νομοσχέδιο να καλύψει τις εγκληματικές της ευθύνες αναφορικά με τη διαχείριση της πανδημίας.
Το σημαντικότερο, ίσως, πρόβλημα του συγκεκριμένου νομοσχεδίου είναι η υπόρρητη παραδοχή πως στο Δημόσιο λειτουργούν ικανοποιητικά οι ΤΠΕ επομένως μπορεί να γίνει το επόμενο βήμα της τηλεργασίας. Είναι φανερό για όποια/ον γνωρίζει πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το χαμηλό ποσοστό ψηφιοποίησης και διαλειτουργικότητας πληροφοριακών συστημάτων του Δημοσίου, η απαράδεκτη κατάσταση των υποδομών των πληροφοριακών συστημάτων, οι μόνιμα υποστελεχωμένες ή με μη κατάλληλο προσωπικό στελεχωμένες έως και ανύπαρκτες Διευθύνσεις και Τμήματα Πληροφορικής (που οδηγούν νομοτελειακά στην ολοένα και μεγαλύτερη ανάθεση υπηρεσιών σε ιδιωτικές εταιρείες) κρύβονται πίσω από το παραμύθι του «πατήματος ενός κουμπιού» και της σκόπιμης σύγχυσης μεταξύ της τηλεργασίας και της αναγκαίας απλούστευσης (και με ηλεκτρονικό τρόπο) των διαδικασιών του Δημοσίου, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Γιατί λέμε όχι
Τα κυριότερα προβλήματα του νομοσχεδίου όπως αναφέρονται και στην ανακοίνωση του ΜΕΤΑ είναι :
• Η απειλή στα εργασιακά δικαιώματα καθώς θέτει σε κίνδυνο κατακτήσεις όπως το ωράριο και οι άδειες (κανονικές, αναρρωτικές,ανατροφής τέκνων κ.λπ.),
• Η απομάκρυνση των εργαζομένων από το φυσικό χώρο εργασίας και τις/τους συναδέλφισσες/ους τους η οποία εδραιώνει ένα κλίμα απομόνωσης και αποσυλλογικοποίησης, σε μια εποχή που η συσπείρωση γύρω από τα συνδικάτα και οι μαζικοί αγώνες είναι το μόνο όπλο για την αντιμετώπιση της επίθεσης που δέχεται το εργατικό κίνημα
• Η θεσμοθέτηση του διευθυντικού δικαιώματος στην επιλογή των αντικειμένων εργασίας, των τηλεργαζόμενων και των όρων εργασίας τους. Ποιες/οι υπάλληλοι θα επιλέγονται από τις/τους Διευθύντριες/ές (οι οποίες/οι στην συντριπτική τους πλειονότητα είναι εκτός κρίσεων, με ανάθεση από την πολιτική ηγεσία) για να τηλεργάζονται κάθε φορά;
• Η έλλειψη συγκεκριμένων μέτρων προς ενίσχυση τόσο των υλικών όσο και των ανθρωπίνων πόρων των Τμημάτων Πληροφορικής του Δημοσίου. Το νομοσχέδιο φαίνεται περισσότερο ως ευχολόγιο παρά ως ενεργητική πολιτική ελαχιστοποίησης της γραφειοκρατείας -φυσικής και ψηφιακής- κι ενίσχυση των διαδικασιών εκείνων που θα βελτιώσουν τη σχέση του πολίτη με τη Δημόσια Διοίκηση. Όλα τα παραπάνω, χωρίς να αναφέρουμε τα προβλήματα στην υπαρκτή πραγματικότητα του Ελληνικού Δημοσίου με την ασφάλεια και την προστασία των δεδομένων τόσο των υπαλλήλων όσο και των πολιτών.
• Η μεταβίβαση της ευθύνης στον εργαζόμενο για την οργάνωση και λειτουργία του χώρου εργασίας του, για τις αντίστοιχες υποδομές αλλά και για την ασφάλεια των δεδομένων και των επικοινωνιών.
• Ο κίνδυνος επιβάρυνσης των εργαζόμενων γυναικών. Με την επιβολή της τηλεργασίας από το σπίτι επιχειρούν να καταργήσουν στην πράξη τα δικαιώματα για γονικές άδειες ή ακόμη και λοχείας, παιδικούς σταθμούς, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών ή φροντίδας ηλικιωμένων καθώς νομιμοποιούν εμμέσως την επιστροφή της γυναίκας στον «φυσικό της χώρο» και έτσι επιτυγχάνουν το μακροπρόθεσμο στόχο των απανταχού νεοφιλελεύθερων για επανιδιωτικοποίηση της κοινωνικής αναπαραγωγής. Στη μεταμοντέρνα, ψηφιακή εκδοχή του φορντισμού, η νέα οργάνωση εργασίας επιτρέπει στη γυναίκα να ασκεί ταυτόχρονα τους πολλαπλούς της ρόλους και επομένως πολλαπλασιάζει το βαθμό εκμετάλλευσής της από τους εργοδότες και την οικογένεια. Οι πολλαπλοί ρόλοι, στους οποίους καλούνται να ανταποκριθούν οι εργαζόμενες γυναίκες δε θα έχουν καν χρονική αλληλουχία, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα (9πμ.-5μμ. εργασία εκτός σπιτιού και μετά τις 5μμ εργασία για τις δουλειές του σπιτιού), αλλά θα επιτελούνται πλέον ταυτόχρονα.
• Σκόπιμη ασάφεια για ποιες είναι οι «έκτακτες ανάγκες και συνθήκες» κατά τις οποίες θα επιβάλλεται η τηλεργασία. Για παράδειγμα  η επίκληση –ως έκτακτης συνθήκης– της αδυναμίας πρόσβασης στον χώρο εργασίας λόγω απεργίας στα ΜΜΜ ή λόγω ζημιών στο χώρο εργασίας μετατρέπει την τηλεργασία σε εργαλείο απεργοσπαστικό ή και αποποίησης ευθυνών και υποχρεώσεων του Δημοσίου.
Αιτήματα
Για όλους τους παραπάνω λόγους όπως πολύ σωστά αναφέρει και το ΜΕΤΑ στην ανακοίνωση του, υποστηρίζουμε ενεργά την πραγματική αξιοποίηση της τεχνολογίας προς όφελος των πολιτών και δεν αντιμετωπίζουμε φοβικά τη χρήση της. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο όμως ταυτίζει την τηλεργασία με την τεχνολογική πρόοδο, μια ταύτιση προδήλως έωλη.
Αντιθέτως αυτό που χρειάζεται είναι η επίλυση των παγίων προβλημάτων της Δημόσιας Διοίκησης όπως η υποστελέχωση, οι κομματικοί και πελατειακοί μηχανισμοί, καθώς και η ανάγκη για ψηφιοποίηση και απλούστευση των διαδικασιών. Επιπλέον, δεν ικανοποιεί κανένα από τα πάγια και δίκαια αιτήματα των εργαζομένων στο Δημόσιο, όπως η κάλυψη όλων των λειτουργικών κενών με μόνιμο προσωπικό και η μείωση του εργάσιμου χρόνου.
Το νομοσχέδιο να αποσυρθεί - το Δημόσιο χρειάζεται προσλήψεις και απλούστευση διαδικασιών και οι εργαζόμενοι στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα σταθερή εργασία με δικαιώματα. 
Με τους αγώνες μας θα παλέψουμε κάθε αντεργατική επίθεση κάθε αντιδραστική μεταρρύθμιση που επιχειρείται είτε με το νομοσχέδιο Βορίδη, είτε με το νομοσχέδιο Χατζηδάκη.

*Εργαζόμενος στο Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, εργαζόμενη στο Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων