Το πρώτο κύμα της σουδανικής επανάστασης, αφού ανέτρεψε το δικτάτορα Ομάρ Μπασίρ και τον επίδοξο διάδοχό του, στρατηγό Ιμπν Αούφ, είχε λήξει με το συμβιβασμό του καλοκαιριού του 2019: η πολιτική ηγεσία του κινήματος είχε αποδεχτεί τη «συγκατοίκηση» με τους στρατιωτικούς σε ένα «Κυρίαρχο Συμβούλιο», υπό τον στρατηγό Μπουρχάν.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Στις 25 Οκτώβρη, ο Μπουρχάν προχώρησε σε πραξικόπημα. Όμως δεν είχε υπολογίσει σωστά το μέγεθος της αντίστασης που θα συναντούσε. Ο συμβιβασμός του 2019 δεν είχε προκαλέσει ποτέ ιδιαίτερο ενθουσιασμό στους διαδηλωτές, οι οποίοι επιπλέον γνώριζαν καλά ότι είναι θέμα χρόνου οι στρατηγοί να επιδιώξουν την ανατροπή του. Με αυτή την έννοια, το κίνημα παρουσιάστηκε ως έτοιμο από καιρό για να δώσει αυτή τη μάχη, «που είχε καθυστερήσει για υπερβολικά πολύ καιρό», όπως περιγράφει γλαφυρά η Σουδανή αγωνίστρια Μουζάν Αλνίλ σε άρθρο που μπορείτε να διαβάσετε στο Rproject. Παρακάτω παραθέτουμε ενδεικτικά αποσπάσματά του, που αποτυπώνουν το εύρος και τη δύναμη της αντίστασης στο πραξικόπημα.
Αυτή η δύναμη υποχρέωσε τη χούντα σε αναδίπλωση. Στις 21 Νοέμβρη, ο Μπουρχάν ανακοίνωσε ότι ο ανατραπείς πρωθυπουργός Αμπντάλ Χαμντόκ, επιστρέφει στα καθήκοντά του, οι πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώνονται και η χώρα επιστρέφει στον «οδικό χάρτη» του συμβιβασμού του 2019. Η χούντα είχε βρεθεί διεθνώς απομονωμένη (με την εξαίρεση των προνομιακών συμμάχων του ελληνικού κράτους όπως η Αιγύπτος και το Ισραήλ και -παρασκηνιακά- η Σαουδική Αραβία). Ωστόσο ήταν η μαζική λαϊκή απόρριψη του πραξικοπήματος αυτή που υποχρέωσε την Αφρικανική Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο και κυρίως τη συλλογική «Δύση» να πιέσει για ένα νέο συμβιβασμό. Όλοι αυτοί, δηλώνουν σήμερα την ικανοποίησή τους από τις ανακοινώσεις της 21ης Νοέμβρη και της επιστροφής στο «λειτουργικό» (για αυτούς) στάτους κβο.
Αλλά για τις μάζες που βρέθηκαν στους δρόμους, τα επίδικα έχουν αλλάξει. Οι διαδηλώσεις συνεχίζονται –και κορυφώθηκαν εκ νέου στις 25 Νοέμβρη, τη «Μέρα των Μαρτύρων», όπου δεκάδες χιλιάδες σε μια σειρά πόλεις τίμησαν τους 42 νεκρούς της αντίστασης στο πραξικόπημα και απαίτησαν τη δικαίωσή τους. Με συσσωρευμένη την εμπειρία των τελευταίων δύο χρόνων, οι δυνάμεις του κινήματος πλέον απορρίπτουν τη συνεργασία με το στρατό και δεν αρκούνται στην επιστροφή του παλιού συμβιβασμού. Αυτή η διάθεση κυριαρχούσε από το ξέσπασμα της αντίστασης στο πραξικόπημα, αλλά επιβεβαιώθηκε καθαρά μετά τη συμφωνία. Ο Χαμντόκ πλέον καταγγέλεται ως «φύλο συκής των στρατηγών». Στις 25 Νοέμβρη, στο εργατικό προάστιο Αλ Νταϊμ, κυριάρχησε το σύνθημα «Η επανάσταση είναι του λαού – Ο στρατός πίσω στους στρατώνες!».
Το 2019, η Σουδανική Επαγγελματική Ένωση (SPA, ομπρέλα συνδικάτων) και οι Δυνάμεις Ελευθερίας και Αλλαγής (FFC, πολιτικός συνασπισμός της αντιπολίτευσης), χρησιμοποίησαν την αίγλη τους ως αναγνωρισμένες ηγεσίες του αγώνα ενάντια στον Μπασίρ για να γίνει αποδεκτός ο συμβιβασμός με το στρατό. Η ανάδυση εμβρύων «εναλλακτικής ηγεσίας» κατά την πάλη ενάντια στο πραξικόπημα, λειτουργεί αποτρεπτικά απέναντι σε ένα συμβιβασμό, ενώ φαίνεται ότι πιέζει και τις «παραδοσιακές» ηγεσίες. Τόσο οι Δυνάμεις Ελευθερίας και Αλλαγής όσο και η SPA απέρριψαν αυτή τη φορά τη συμφωνία, με τους υπουργούς του FFC να παραιτούνται και την SPA να δηλώνει ότι οι κινητοποιήσεις θα συνεχιστούν «μέχρι να πέσει η διεφθαρμένη στρατιωτική χούντα και να διωχθεί για τα εγκλήματά της».
«Να τη δώσουμε αυτή τη μάχη»
(ολόκληρο στο Rproject.gr)
Των Έμα Ντάινς, Ματ Λέντλοου
[…]
Η αντίσταση υπήρξε άμεση. Οι τραπεζοϋπάλληλοι ανακοίνωσαν την απεργία τους στις 7 το πρωί, 2 ώρες μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος. […] Οι άνθρωποι άρχισαν να υψώνουν οδοφράγματα. Επιτροπές γειτονιάς, κοινωνικές και πολιτικές οργανώσεις κάλεσαν σε πολιτική ανυπακοή. Ως το τέλος της μέρας, η χώρα είχε παραλύσει από μια γενική απεργία. […] «Για πάμε. Να τη δώσουμε επιτέλους αυτή τη μάχη. Να τελειώνουμε με όλο αυτό». Έτσι αντιμετώπισε ο λαός το πραξικόπημα, μας λέει η Αλνίλ.
[…] Στο αναζωογονημένο κίνημα, έχουν αναδυθεί ως εναλλακτική ηγεσία οι επιτροπές αντίστασης στις γειτονιές. Αυτές είχαν παίξει ένα σημαντικό ρόλο το 2019, αλλά σήμερα έχουν γίνει η ηγετική δύναμη στους δρόμους, απαντώντας άμεσα στο πραξικόπημα και οργανώνοντας μια «Πορεία Εκατομμυρίων» στις 30 Οκτώβρη.
[…] Μια πρώτη πρόκληση που αντιμετώπισαν ήταν ένα παρατεταμένο πανεθνικό μπλάκαουτ στο ίντερνετ. Οργάνωσαν μαζικές διανομές προκηρύξεων και νυχτερινές πορείες για να προπαγανδίζουν τις επόμενες δράσεις, συμπεριλαμβανομένης της Πορείας των Εκατομμυρίων. Οργανώνουν επίσης τη διανομή τροφίμων και άλλων αναγκαίων ειδών, την αποκομιδή των απορριμμάτων, τις ιατρικές προμήθειες και τη συντήρηση των οδοφραγμάτων, τα οποία παίζουν κομβικό ρόλο στην αποτροπή των οχημάτων των δυνάμεων ασφαλείας που χρησιμοποιούνται για να συλλαμβάνονται αγωνιστές-στριες στις γειτονιές τους.
Οι επιτροπές παίζουν επίσης ένα σημαντικό πολιτικό ρόλο. Έχουν κυκλοφορήσει ανακοινώσεις που γνωστοποιούν μαζικά τα αιτήματα της επανάστασης, τα οποία περιλαμβάνουν το «όχι διαπραγματεύσεις, όχι συνεργασία και όχι παζάρεμα» με το στρατό όπως και την έκκληση για αμιγώς πολιτική διακυβέρνηση. […]
Από τις 25 Οκτώβρη η χώρα σαρώνεται από μια γενική πολιτική απεργία. Σύμφωνα με μια αναφορά στην σελίδα μιας επιτροπής αντίστασης στο facebook, την πρώτη εβδομάδα η συμμετοχή ήταν 91% στα πετρέλαια, 96% στις τράπεζες και 100% στην εκπαίδευση. Αντίστοιχα υψηλή συμμετοχή έχει καταγραφεί και σε άλλους κλάδους. Οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό αρνούνται να εργαστούν στα στρατιωτικά νοσοκομεία και εξυπηρετούν μόνο τα επείγοντα στα υπόλοιπα. Επιτροπές που εκπροσωπούν εργαζόμενους στους κλάδους του πετρελαίου, των τραπεζών και των αερομεταφορών έχουν διαμορφώσει ένα συντονισμένο κοινό σχεδιασμό για την πολιτική ανυπακοή.
[…] Αγωνιστές-τριες του εργατικού κινήματος στο πετρέλαιο, τις τηλεπικοινωνίες και τα πανεπιστήμια έχουν συγκροτήσει δημοκρατικά ηγετικά σώματα που οργανώνουν τις απεργίες, διακινούν τα αιτήματα και μερικές φορές συντονίζονται με τις επιτροπές γειτονιών. Η επιτυχία της επανάστασης εξαρτάται από αυτές τις δημοκρατικές οργανώσεις, ιδιαίτερα από τα ανεξάρτητα συνδικάτα και τις εκλεγμένες εργατικές επιτροπές. Έχουν αποδείξει ότι μπορούν να γονατίσουν την Σουδανική οικονομία μέσα σε λίγες ώρες, παρέχοντας στο μαζικό κίνημα μια δύναμη που δεν διαθέτει μέσω μόνο των επιτροπών αντίστασης στις γειτονιές. Αλλά είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε αν θα χρησιμοποιήσουν αυτή τη δύναμη για να διαμορφώσουν μια πολιτική εναλλακτική στους συμβιβασμούς. […]
Τη μέρα του πραξικοπήματος, κυκλοφόρησε ένα βίντεο με έναν νεαρό άντρα να σκαλίζει σε μια διαφημιστική πινακίδα απόσπασμα ενός διάσημου αραβικού ποιήματος: «Όποτε οι άνθρωποι αποφασίσουν να ζήσουν, το πεπρωμένο θα τους ακούσει, το σκοτάδι θα φτάσει στο τέλος του και οι αλυσίδες θα σπάσουν» έγραψε, καθώς από κάτω οι διαδηλωτές ζητωκραύγαζαν
Ο Σουδανικός λαός αποφάσισε να ζήσει και θέλει να σπάσει τις αλυσίδες της στρατιωτικής εξουσίας μια και καλή.