Γυναικοκτονίες, αμφισβήτηση του δικαιώματος στην άμβλωση, διάλυση του κοινωνικού κράτους
Το φετινό καλοκαίρι σημαδεύτηκε από ειδήσεις ακραίας έμφυλης βία υπήρξε δυστυχώς ματωμένο, καθώς τον Αύγουστο σημειώθηκαν τρεις γυναικοκτονίες μέσα σε τρεις μέρες, ενώ ο αριθμός των –γνωστοποιημένων- γυναικοκτονιών του 2022 μέχρι την στιγμή που γράφονται αυτές οι λέξεις έφτασε στις δεκατέσσερις. Αυτό σημαίνει ότι περίπου δύο γυναίκες πεθαίνουν κάθε μήνα από χέρι πρώην ή νυν συζύγου, συντρόφου, αγοριού, ή ακόμα και του πατέρα τους, του φροντιστή τους, του γιού τους. Στην περίπτωση της Ζακύνθου, τις δεύτερης γυναικοκτονίας του Αυγούστου, η γυναίκα είχε απευθυνθεί στην αστυνομία πολλαπλά, και μάλιστα τελευταία φορά λίγες μόλις ώρες πριν δολοφονηθεί. Για ακόμα μία φορά όμως, η κραυγή μιας κακοποιημένης γυναίκας δεν εισακούστηκε από τον κρατικό μηχανισμό με αποτέλεσμα να θρηνούμε ακόμα μία νεκρή. Την ίδια στιγμή το «δόγμα Μπαλάσκα» καλά κρατεί: τον τελευταίο χρόνο είδαμε αύξηση στις να πληθαίνουν οι περιπτώσεις όπου ο γυναικοκτόνος παραδίδεται οικειοθελώς στην αστυνομία, προσπαθώντας να κερδίσει την ευνοϊκή μεταχείριση που έταξε ο Μπαλάσκας σε όσους σκοτώσουν την γυναίκα τους και παραδοθούν χωρίς να βάλουν την αστυνομία σε κόπο.
Οι γυναικοκτονίες, πέρα από το πόσο βαθιά ριζωμένη παραμένει η θεώρηση της γυναικείας ζωής ως αναλώσιμης, μαρτυρούν είναι ακόμη μια ένδειξη ότι πόσο το κράτος αφήνει απροστάτευτες τις γυναίκες με κάθε τρόπο. Η κατάρρευση του κοινωνικού κράτους έχει αναγκάσει πολλές γυναίκες να εγκαταλείψουν την εργασία τους, ή να προτιμήσουν ελαστικές ή/και επισφαλείς μορφές εργασίας για να φροντίσουν παιδιά, ηλικιωμένους και ευάλωτα μέλη της οικογένειας, με αποτέλεσμα να είναι οικονομικά εξαρτημένες από τους συζύγους τους και να μην μπορούν να διαφύγουν από κακοποιητικά περιβάλλοντα. Ο νόμος Τσιάρα, τις αναγκάζει να παραμένουν σε επαφή τόσο αυτές, όσο και τα παιδιά τους με κακοποιητές-πρώην συζύγους αυξάνοντας τον κίνδυνο για την υγεία και την ζωή τους. Η αστυνομία στην καλύτερη ολιγωρεί ή δεν δρα και στην χειρότερη τις αναγκάζει να γυρίσουν πίσω στους εν δυνάμει δολοφόνους τους. Η κυβέρνηση επιλέγει καθημερινά να σκορπά λεφτά σε εξοπλισμούς και παρακολουθήσεις πολιτικών αντιπάλων, αλλά όχι στην προστασία των γυναικών, η οποία, ειδικά τα χρόνια της κρίσης, θεωρείται πολυτέλεια. Ακόμα και σε νομοθετικό επίπεδο, η κυβέρνηση αρνείται να λάβει την οποιαδήποτε δράση για την προστασία των γυναικών. Η νομική αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία ακούγεται σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας, όμως είναι αναγκαίο όπλο στην φαρέτρα της προστασίας των θυμάτων έμφυλης βίας.
Επίθεση της εκκλησίας
Βγαίνοντας από το ματωμένο μαύρο καλοκαίρι των γυναικοκτονιών, ήρθαμε αντιμέτωπες/οι με μια εκκλησία που προσπαθεί να επιτεθεί στο δικαίωμα στην δωρεάν, δημόσια και ασφαλή άμβλωση. Η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε όλοι οι ναοί να κηρύξουν για την «προστασία της ζωής» και την αποφυγή των αμβλώσεων στις 8 Σεπτεμβρίου. Λίγες μέρες πριν το «ιερό κήρυγμα αγάπης» ο μητροπολίτης Δωδώνης σε εμφάνιση του στο ΣΚΑΙ ερωτήθηκε για το δικαίωμα της άμβλωσης και απάντησε πως δεν τίθεται θέμα άμβλωσης σε θύματα βιασμού αφού καμία γυναίκα δεν κάθεται να βιαστεί χωρίς να το θέλει και πως χρειάζεται συμμετοχή και των δύο για να υπάρξει εγκυμοσύνη. Φυσικά, οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι και ο σταθμός δεν είναι άμοιροι ευθυνών για την πρόσκληση και φιλοξενία ενός εκπροσώπου του σκοταδιστικού, μισογυνιστικού λόγου της Εκκλησίας ως σχολιαστή επί των αναπαγωγικών δικαιωμάτων των γυναικών, Οι δηλώσεις αυτές αντιμετωπίστηκαν με υποκριτικές αντιδράσεις από τους ίδιους τους δημοσιογράφους που τον κάλεσαν να ξεράσει μίσος σε ώρα υψηλής τηλεθέασης. Οι φωνές υπέρ της Ο αγώνας για ποινικοποίησης της άμβλωσης, παρότι στη χώρα μας μέχρι στιγμής δεν αποτελούν κυρίαρχο ρεύμα στην κοινωνία, ούτε επίσημη γραμμή του κράτους, δεν παύουν να είναι ανησυχητικές. Δεν ξεχνάμε ότι στην καρδιά της “πολιτισμένης Δύσης”, τις ΗΠΑ, έχει εδώ και δύο μήνες ανατραπεί η προστασία του δικαιώματος στην άμβλωση σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Παρότι χρειάζεται προσοχή στις “εύκολες” αναλογίες, είναι γεγονός ότι οι διεθνείς εξελίξεις βάζουν ένα καθήκον φεμινιστικής επαγρύπνησης γύρω από τα αναπαραγωγικά δικαιώματα.
Διεκδικούμε
Όλα αυτά συνθέτουν μία πολύ δυσμενή πραγματικότητα ένα πολύ δυσμενές κλίμα για τις γυναίκες. Μια καθημερινότητα που συνεχώς αποδεικνύει ότι οι ζωές των γυναικών δεν έχουν αξία. Από την υποτίμηση στη δουλειά, την παρενόχληση στον δρόμο, την βία στο σπίτι, και τον εξευτελισμό των δικαιωμάτων στην τηλεόραση το μήνυμα είναι εμφανές: κάτσε στα αυγά σου, μην αντιδράς, σήκωσε τα βάρη της απλήρωτης εργασίας στο σπίτι και κάνε παιδιά για το έθνος. Απέναντι σε αυτό, είναι επιτακτική η ανάγκη για οργανωμένη και συλλογική απάντηση από το φεμινιστικό κίνημα. Η αυθόρμητη πορεία ενάντια στις γυναικοκτονίες που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα ήταν σημαντική, αλλά δεν αρκούν οι αντανακλαστικές δράσεις. Χρειάζεται το φεμινιστικό κίνημα να παράξει λόγο και δράση χωρίς να αναμένει το επόμενο χτύπημα, αλλά φροντίζοντας να μην υπάρξει. Για αυτό, χρειάζεται να ανασυσταθεί, να βγει σε δρόμους και γειτονιές και να μιλήσει με γυναίκες στην καθημερινή τους γλώσσα, όχι με ορολογία που γίνεται κατανοητή μόνο από ακαδημαϊκούς ή ήδη πεισμένες/ους φεμινίστριες/ες χωρίς ελιτιστικούς λόγους. Δράσεις, όπως το Φεμινιστικό Φεστιβάλ που διοργανώθηκε από την Συνέλευση 8 Μάρτη, είναι ιδιαίτερα σημαντικές ως σημεία συζήτησης, γνωριμίας και σχεδιασμού επόμενων βημάτων.
Στους μήνες που έρχονται, είναι σημαντικό τα αιτήματα μας να ξεπεράσουν την καταγγελία και την οργή και να εκφράσουν τις αλλαγές που χρειάζονται για να μην θρηνούμε νεκρές κάθε μήνα. Να διεκδικήσουμε λεφτά για το κοινωνικό κράτος, νοσοκομεία για να κάνουμε δωρεάν εκτρώσεις, ειδικευμένους ιατροδικαστές για να απευθυνόμαστε όταν πέφτουμε θύματα βίας. Ολοήμερο σχολείο, παιδικούς σταθμούς, ΚΑΠΗ για να μην αναγκαζόμαστε να εγκαταλείψουμε την δουλειά μας, να έχουμε τον χρόνο να πάμε σε δικηγόρους για να ξεφύγουμε από κακοποιητικούς γάμους και σε συνελεύσεις για να αγωνιστούμε. Προστασία από την εργοδοτική αυθαιρεσία και την ανεργία για να σταθούμε στα πόδια μας αυτόνομες, χωρίς να εξαρτόμαστε από κακοποιητικές οικογένειες. Μονάδες υποστήριξης και δομές φιλοξενίας για να απευθυνθούμε. Νομοθετικό πλαίσιο που θα μας προστατεύει και θα κατονομάζει τα έμφυλα έγκληματα ως τέτοια (γυναικοκτονία, βιασμός, παρενόχληση, κ.ό.κ.), ειδική υπηρεσία που θα δέχεται, θα καταγράφει και θα διαχειρίζεται τις καταγγελίες αστυνομία (πλέον έχει αποδειχτεί περίτρανα ότι η αστυνομία είναι ο πλέον ακατάλληλος μηχανισμός για την προστασία των θυμάτων έμφυλης βίας) αστυνομία που θα δρα ενάντια στην βία και όχι που θα μας επιτίθεται όταν θα βγαίνουμε στον δρόμο για τα δικαιώματα μας. Όλα αυτά σημαίνουν ότι ο πολιτικός λόγος μας θα είναι διαθεματικά φεμινιστικός και αντικαπιταλιστικός, αναδεικνύοντας τις αιτίες και τις λύσεις της έμφυλης βίας.
Σε αυτόν τον αγώνα μας θα χρειαστούμε συμμάχους. Συμμάχους με τους οποίους έχουμε ήδη βρεθεί μαζί στον δρόμο, και πρέπει να συνεχίσουμε αυτή την σχέση. Αυτοί είναι τα σωματεία, τα συνδικάτα, οι δημοτικές και τοπικές κινήσεις, οι φοιτητικοί σύλλογοι, οι οργανώσεις της Αριστεράς, που μαζί θα εμπλουτίσουμε τους αγώνες μας και ο καθένας από την πλευρά του και όλοι μαζί θα μεταφέρουμε το φεμινιστικό λόγο σε σχολεία, σχολές, χώρους εργασίας και γειτονιές. Με τα μάτια στραμμένα στην 25η Νοέμβρη που έρχεται, συνεχίζουμε τον αγώνα μας μέχρι να μην θρηνούμε νεκρές, μέχρι να είμαστε ελεύθερες από βία, καταπίεση, εκμετάλλευση.