Και όμως γυρίζει...

Βρετανία
Τον Ιούνη του 2022, τα βρετανικά ΜΜΕ ανησυχούσαν για ένα «καλοκαίρι της δυσαρέσκειας» -και οι φόβοι τους επιβεβαιώθηκαν. Στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε ένας άλλος φόβος, αυτός της επιστροφής στην απεργιακή δράση μέσα στο φθινόπωρο. Γύρω στο Νοέμβρη, ο δημόσιος διάλογος αφορούσε την προσπάθεια της κυβέρνησης Σούνακ να αποφύγει έναν απεργιακό χειμώνα. Δεν τον απέφυγε. Ο απεργιακός αναβρασμός κρατά πλέον 8 μήνες (!) και δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Μια σειρά από κλάδοι -συγκοινωνίες, ταχυμεταφορές, σχολεία-πανεπιστήμια, νοσοκομεία- παραμένουν σε κινητοποιήσεις, ενώ άλλοι βρίσκονται σε διαδικασίες ψηφοφοριών. Το «καλεντάρι» του Γενάρη περιλαμβάνει 8 μέρες με σημαντικές απεργιακές κινητοποιήσεις  και αρκετές άλλες μικρότερες. Πλέον τους αναλυτικούς πίνακες «ποιος απεργεί πότε» στη διάρκεια του επόμενου μήνα, δεν τους βρίσκει κανείς μόνο στα σάιτ της βρετανικής αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, αλλά φιγουράρουν και… στις στήλες των Financial Times. Η κυβέρνηση των Τόρηδων έχει προαναγγείλει μια νέα απεργοσπαστική νομοθεσία (σε μια χώρα με ήδη ασφυκτικό αντισυνδικαλιστικό πλαίσιο) «μέσα στις επόμενες εβδομάδες», ενώ ο Σούνακ δείχνει πρόθεση να συναντηθεί με τα συνδικάτα για (πολύ θολές ως προς το περιεχόμενο) «συνομιλίες». Απέναντι στο συνδυασμό καρότου και μαστιγίου, θα είναι κρίσιμο να προχωρήσει η ιδέα μεταξύ κάποιων ομοσπονδιών για μια πανεθνική μέρα κοινής απεργιακής δράσης το Φλεβάρη. Αλλά θα χρειαστεί και η καθημερινή κλιμάκωση -σε κάθε κλάδο και χώρο δουλειάς που είναι σε αναβρασμό- για να μην αποτελέσει μια τέτοια μέρα «πυροτέχνημα», αλλά ενδιάμεσο σταθμό. Σε κάθε περίπτωση, η εργατική τάξη του Νησιού δημιουργεί ένα «υπόδειγμα» που πρέπει να ακολουθήσουμε όλοι κι όλες…

Βραζιλία
Πριν καν κάνει τα πρώτα της βήματα η κυβέρνηση Λούλα, αποδεικνύεται ότι θα έχει απέναντί της έναν αποθρασυμένο, ριζοσπαστικοποιημένο κι επικίνδυνο «μπολσοναρισμό». Από την επομένη των εκλογών και τις συντονισμένες εφόδους σε τρία κυβερνητικά κτίρια, οπαδοί του νεοφασίστα πρώην προέδρου έχουν αποκλείσει δρόμους, έχουν αποπειραθεί να φυτέψουν βόμβες, έχουν κατασκηνώσει μόνιμα έξω από στρατιωτικές βάσεις, με το ίδιο πάντα αίτημα: Να ανατρέψει ο στρατός τον Λούλα. Τα μπλόκα στους δρόμους σαρώθηκαν από… οπαδούς ποδοσφαιρικών ομάδων, που έκαναν σε ένα απόγευμα αυτό που η αστυνομία επί μέρες χαρακτήριζε εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Οι έφοδοι στη Μπραζίλια έγιναν υπό την αδρανή εποπτεία της στρατιωτικής αστυνομίας, ενώ οι κατασκηνώσεις παραμένουν άθικτες υπό τα φιλικά βλέμματα των καραβανάδων, που ακόμα κι αν δεν ετοιμάζονται να κινηθούν άμεσα, σίγουρα απολαμβάνουν τη δημοφιλία τους ως «επίδοξοι σωτήρες του έθνους» σε αυτό το έξαλλο κομμάτι της βραζιλιάνικης κοινωνίας. Στον απόηχο της κλιμάκωσης με τις καταστροφές στα κυβερνητικά κτίρια της Μπραζίλια, μοιάζει να ενεργοποιείται το τμήμα του κράτους που δεν ενδιαφέρεται (σήμερα…) για πραξικοπηματικές περιπέτειες. Όμως τα πυκνά γεγονότα αυτών των ημέρων προειδοποιούν για την απειλή που έχει εδραιωθεί στη βραζιλιάνικη κοινωνία, διαθέτει  ερείσματα στο κράτος και έχει τη στήριξη μεγάλων πορτοφολιών, σαν αυτά που ναύλωσαν τα λεωφορεία για την Μπραζίλια. Η αντικαπιταλιστική Αριστερά, τα κινήματα, ο κόσμος του PT, έχουν να βαδίσουν σε μια δύσκολη περίοδο: Μάχης απέναντι σε μέτρα που θα επιβάλει η στρατηγική «ταξικής συνεργασίας» που προκρίνει ο Λούλα, διεκδίκησης που θα σπάει αυτά τα όρια, και μαχητικής επαγρύπνησης ενάντια στο φίδι του Μπολσοναρισμού που καιροφυλακτεί να δαγκώσει πιο επικίνδυνα, σε μια πιο ευνοϊκή συγκυρία…

Περού
Με ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, η αντιπολίτευση ανέτρεψε τον αριστερό πρόεδρο Πέδρο Καστίγιο και τον έκλεισε στη φυλακή. Η σκληρή Δεξιά της χώρας επιχειρούσε την ανατροπή του από την στιγμή της εκλογής του. Είχε ήδη καταθέσει δύο (αποτυχημένες) προτάσεις μομφής, ενώ τα ΜΜΕ είχαν εξαπολύσει ένα λυσσασμένο πόλεμο εναντίον του. Ετοιμάζονταν για την τρίτη προσπάθεια, όταν ο Καστίγιο επιχείρησε μια προληπτική διάλυση του Κογκρέσου. Αποδείχθηκε αυτογκόλ, καθώς χάρισε στη Δεξιά την πλειοψηφία (που δεν διέθετε ως τότε) για την ανατροπή του. Σε ένα πολιτικό-θεσμικό σύστημα που με τις διάφορες νομικές «δικλείδες» αλληλοελέγχου Προέδρου-Κογκρέσου έχει προκαλέσει αναρίθμητα τέτοια κρισιακά επεισόδια (διάλυσης της Βουλής από τον Πρόεδρο, ανατροπής του Προέδρου από τη Βουλή), το ζήτημα δεν είναι οι «τύποι», αλλά το τι αποφασίζει ο σκληρός πυρήνας του κράτους. Η δικαστική εξουσία καταδίκασε την ενέργεια του Καστίγιο, η στρατιωτική και αστυνομική ηγεσία αρνήθηκε να τον στηρίξει -ενώ και οι δύο έδωσαν πλήρη κάλυψη στην εξίσου «οριακή θεσμικά» ενέργεια της πλειοψηφίας του Κογκρέσου. Η τελευταία πράξη μιας ταραχώδους θητείας (που περιλάμβανε 5 αλλαγές πρωθυπουργών και πολλές δεκάδες αλλαγές υπουργών μέσα σε 1μιση χρόνο) ήταν ενδεικτική της απομόνωσης του Καστίγιο. Έχοντας απέναντί του τους πάντες και τα πάντα (κράτος, εργοδότες, ΜΜΕ, την πλειοψηφία της Βουλής), δεν προχώρησε καμιά από τις κομβικές υποσχέσεις του, αναζητούσε συναινέσεις αλλάζοντας πρόσωπα της κυβέρνησης (προς τα δεξιότερα) και καταθέτοντας όλο και πιο «νερωμένες» τις φιλεργατικές προτάσεις του, αλλά πάντα έβρισκε τοίχο σε μια πολιτική και οικονομική ελίτ που δεν ανέχεται καν να συνομιλήσει/διαπραγματευτεί με έναν ταπεινό «ιθαγενή συνδικαλιστή» και αποδείχθηκε αφοσιωμένη στο να βάλει τέλος σε αυτή την «ιεροσυλία», ακόμα κι αν αποδείχθηκε ότι δεν κινδύνευαν τα προνόμιά της. Στη διαδρομή υποχωρήσεων, ο Καστίγιο απομονώθηκε και από το Peru Libre (το μικρό ακροαριστερό κόμμα με το οποίο είχε εκλεγεί) και την υπόλοιπη κοινοβουλευτική Αριστερά, που την ώρα της κρίσιμης ψηφοφορίας κατακερματίστηκε με κάποιους να στηρίζουν τον Καστίγιο, άλλους να ψηφίζουν την ανατροπή του και άλλους να απέχουν. Η τελευταία του απόπειρά να σπάσει το αδιέξοδο, ήταν ενδεικτική της απελπιστικής θέσης που είχε βρεθεί: Συνδυάζοντας το κλείσιμο του Κογκρέσου με την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης, πρακτικά ζητούσε από το στρατό και την αστυνομία να τον στηρίξουν. Σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, κάποιοι καλοθελητές από τον στενό κύκλο προσωπικών συμβούλων με τον οποίο είχε περιβάλει τον εαυτό του, τον προέτρεψαν σε αυτή την κίνηση, διαβεβαιώνοντάς τον ότι η στρατιωτική ηγεσία θα ανταποκριθεί… Μετά από την αρχική παθητικότητα, ξέσπασε ένα μαζικό κίνημα ενάντια στο πραξικόπημα, με απεργίες και αποκλεισμούς δρόμων, που ζητά την απελευθέρωση του Καστίγιο από τη φυλακή, νέες εκλογές και νέο Σύνταγμα. Είναι όσοι κι όσες (ιδιαίτερα στην ιθαγενική ύπαιθρο αλλά και σε πόλεις) αντιλαμβάνονται την από τα δεξιά ανατροπή του Καστίγιο ως προσβολή στους ίδιους και τους μαζικούς αγώνες που τον «εκτίναξαν» στην εξουσία από το πουθενά. Είναι και η μόνη δύναμη την οποία θα έπρεπε να ενεργοποιήσει ο Καστίγιο για να αντιμετωπίσει τους θεσμικούς «θεούς και δαίμονες» απέναντί του. Η φορά των εξελίξεων στο Περού θα κριθεί από την ανθεκτικότητα και τη ριζοσπαστικοποίηση αυτού του κινήματος…