Στόχος για την Αριστερά στο νέο συνδικαλιστικό τοπίο

Μετά από την ολοκλήρωση του συνεδρίου της ΑΔΕΔΥ (αρχές Δεκέμβρη 2022) και πολλές αρχαιρεσίες σε πρωτοβάθμια και ομοσπονδίες, που πραγματοποιήθηκαν σε μικρό χρονικό διάστημα καθώς είχαν καθυστερήσει λόγω κόβιντ (ή και με αφορμή τον κόβιντ), με μόνο το συνέδριο του ΕΚΑ να εκκρεμεί για τις αρχές Φλεβάρη, διαμορφώθηκαν οι συσχετισμοί σε επίπεδο συνδικαλιστικών οργάνων, που το εργατικό κίνημα θα έχει να αξιοποιήσει, να διαχειριστεί ή να ξεπεράσει, προκειμένου να διεκδικήσει τα συμφέροντά του.
Συμπυκνώνοντας τα αποτελέσματα, προφανώς με διαφοροποιήσεις ανά χώρο, μπορούμε να πούμε ότι σε μεγάλους τομείς του Δημοσίου (π.χ. εκπαίδευση) η συμμετοχή των εργαζομένων είναι μειωμένη, κατάσταση που αποτυπώνεται και στην ίδια την ΑΔΕΔΥ, στο πρόσφατο συνέδριο της οποίας πήραν μέρος 631 σύνεδροι (αντιστοιχούν σε 240.000 υπαλλήλους), από 705, το 2019. 
Η μείωση της συμμετοχής οφείλεται αφενός στην «ερήμωση» του Δημοσίου, που έχουν υλοποιήσει όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, μηδεμιάς εξαιρουμένης, προς εξυπηρέτηση των ιδιωτικών συμφερόντων, αλλά και στη συνειδητή απόφαση της συνδικαλιστικής και συστημικής γραφειοκρατίας των ΔΑΚΕ-ΔΗΣΥΠ (πρώην ΠΑΣΚΕ) να μη δέχονται ως μέλη της ΑΔΕΔΥ τούς/τις συμβασιούχους, που τείνουν να γίνουν πλειοψηφία ακόμα και στο Δημόσιο, την ώρα που συνταξιοδοτούνται όλο και περισσότερες-οι πλέον, χωρίς να αντικαθίστανται από εργαζόμενες-ους με μόνιμες και σταθερές σχέσεις. Ιδιαίτερα όσον αφορά τον χώρο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης , οι βασικοί λόγοι της μεγάλης αποχής θα πρέπει να αναζητηθούν στη στάση των συστημικών παρατάξεων σε κομβικά ζητήματα (αξιολόγηση, ηλεκτρονικές εκλογές για Υπηρεσιακά Συμβούλια) και στο γεγονός της κατάργησης της ελεύθερης μέρας για εκλογοαπολογιστικές συνελεύσεις και εκλογές.
Ως προς τους συσχετισμούς, στη γενική εικόνα μπορούμε να πούμε ότι συνολικά, η δεξιά, μαζί με την ΔΗΣΥΠ (πρώην ΠΑΣΚΕ) διατηρούν τον έλεγχο των περισσότερων ομοσπονδιών (ασχέτως αν σε πολλές περιπτώσεις βρίσκονται σε πτωτική πορεία), διαστρεβλώνοντας στην ουσία την εκπροσώπηση των εργαζομένων, αφού οι συσχετισμοί προκύπτουν υπέρ των παρατάξεων αυτών ως φαύλος κύκλος που οι ίδιες δημιούργησαν: καταχράστηκαν τα συνδικαλιστικά δικαιώματα μετατρέποντάς τα σε «προνόμια» των συνδικαλιστών τους, προώθησαν τις ατομικές «λύσεις» των διαδρόμων και των δωματίων της εξουσίας αντί για τις συλλογικές διεκδικήσεις για το σύνολο του κόσμου της δουλειάς, απαξίωσαν και κατασυκοφάντησαν τη λειτουργία των σωματείων κι έτσι, αλλοιώθηκαν τα κριτήρια, αλλά και η συμμετοχή στις διαδικασίες των συνδικαλιστικών οργάνων. 
Συνέδριο ΑΔΕΔΥ
Το ΠΑΜΕ (ΔΑΣ για το Δημόσιο) κάνει μια μεγάλη προσπάθεια να πλειοψηφήσει σε μεγάλες ομοσπονδίες και το καταφέρνει σε αρκετές, όπως σε ΟΣΥΑΠΕ, ΟΣΕΑΔΕ, ΟΕΝΓΕ, ενώ στις εκπαιδευτικές, καταγράφει αύξηση των δυνάμεων του. Στην ΑΔΕΔΥ, στο πρόσφατο συνέδριο, αναδείχτηκε σε 2η δύναμη (με 21,3%) και μάλιστα, πολύ κοντά στην 1η, τη ΔΑΚΕ. (με 23,4%). Αυτό θα ήταν μια καλή εξέλιξη, αν το ΠΑΜΕ θελήσει να παίξει έναν σημαντικό ρόλο ενεργοποίησης της ΑΔΕΔΥ, θέτοντας τις δυνάμεις του στην υπηρεσία της παρεμβατικής πρακτικής των εργαζομένων για την ανατροπή του ακραία αντεργατικού πολιτικού σκηνικού. Αυτό, ωστόσο, απαιτεί τη συνεργασία όλων των ταξικών-αριστερών δυνάμεων που δρουν στο εργατικό κίνημα, ώστε να γίνει εφικτή η ένωση όλων των διαθέσιμων «πυρομαχικών», που θα υπερασπιστούν τα συμφέροντα της τάξης, για να είναι αποτελεσματική η αντεπίθεση. Δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν ανιχνεύεται αυτή η προοπτική στις προθέσεις του ΠΑΜΕ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι από την πλευρά μας δεν πρέπει να συνεχίσουμε να τη διεκδικούμε και να την αναδεικνύουμε ως την πιο ελπιδοφόρα.
Τα αποτελέσματα του συνεδρίου της ΑΔΕΔΥ, συνολικά, δείχνουν πτώση των ΔΑΚΕ-ΔΗΣΥΠ, με τη ΔΗΣΥΠ να εκτοπίζεται στην 3η θέση (με 18,6%).
Οι συνδικαλιστικές δυνάμεις που αντιστοιχούν στον ΣΥΡΙΖΑ (ΕΑΕΚ) παρουσίασαν ελαφρά άνοδο, ωστόσο, συχνά ετεροκαθορίζονται και δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί κάποια-ος ότι θα λειτουργήσουν υπέρ της ανάπτυξης του κινήματος, ιδιαίτερα αν κρίνουμε τη στάση τους σε καθοριστικά και ενδεικτικά ζητήματα, όπως προαναφέρθηκε. 
Ο νόμος Χατζηδάκη, παρόλο που εφαρμόστηκε τελικά σε πολύ μικρό ποσοστό στο σύνολο των ομοσπονδιών της ΑΔΕΔΥ (γύρω στο 2%), εξαιτίας της ισχυρής αντίστασης των αριστερών-ταξικών παρατάξεων σε όλη τη διάρκεια και σε όλους τους χώρους, μέχρι το συνέδριο της ΑΔΕΔΥ (ΠΑΜΕ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ, ΕΑΣ-Ενωτική Αγωνιστική Συσπείρωση, η συνέχεια του ΜΕΤΑ ΑΔΕΔΥ), δημιούργησε πολλά προβλήματα στις συλλογικές διαδικασίες και εξακολουθεί να αποτελεί έναν ισχυρό κίνδυνο για τα σωματεία και τη λειτουργία τους, αν εφαρμοστεί σε γενικό επίπεδο.
Ενθαρρυντικές και μεγάλης σημασίας ήταν οι αποφάσεις του 38ου συνεδρίου της ΑΔΕΔΥ, ενάντια σε κρίσιμες διατάξεις του Νόμου 4808/2021 (Χατζηδάκη), τις οποίες πρότειναν  το ΠΑΜΕ , η ΕΑΣ (η συνέχεια του ΜΕΤΑ ΑΔΕΔΥ) και οι ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ. Οι αποφάσεις αυτές  υπερψηφίστηκαν από αυτές τις δυνάμεις, όπως κι από την ΕΑΕΚ και τη Συνδικαλιστική ΑΝΑΤΡΟΠΗ. ΔΑΚΕ-ΔΗΣΥΠ στάθηκαν απέναντι, με κάποια καμουφλαρισμένη παρουσίαση από τη ΔΗΣΥΠ, όπως έγινε και όλο το προηγούμενο διάστημα, από την ψήφιση του νόμου Χατζηδάκη μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις αυτές «η Ανώτατη Συνομοσπονδία Δημοσίων Υπαλλήλων (ΑΔΕΔΥ) θα συνεχίσει να λειτουργεί και να αποφασίζει νόμιμα με βάση το καταστατικό της (αρ. έγκρισης Πρωτοδικείου Αθήνας 825/1927 και τις μετέπειτα τροποποιήσεις, που ολοκληρώθηκαν με την υπ΄ αριθμ. έγκριση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών 5281/2007)» και εξειδικεύουν «Δεν πρόκειται να αλλάξουμε το καταστατικό μας, γιατί πολύ απλά δεν πρόκειται να αυτοκαταργηθούμε. Το ίδιο καλούμε να κάνουν όλες οι Ομοσπονδίες του δημοσίου και όλα τα Σωματεία.
Η Ε.Ε. και το Γ.Σ. της ΑΔΕΔΥ θα συνεχίσουν να παίρνουν αποφάσεις για απεργίες, για στάσεις εργασίας, συλλαλητήρια και κάθε είδους κινητοποιήσεις με τη συγκεκριμένη νόμιμη οδό, που χρησιμοποιούσαν μέχρι σήμερα.»
Επιπλέον, υπάρχει επιτέλους συγκεκριμένη απόφαση της ΑΔΕΔΥ, που ρητά αναφέρει σχετικά με τις αρχαιρεσίες των μελών της: «Σύμφωνα με το καταστατικό της ΑΔΕΔΥ οι Γενικές Συνελεύσεις και οι αρχαιρεσίες των Σωματείων, τα συνέδρια των Ομοσπονδιών και της Συνομοσπονδίας πραγματοποιούνται δια ζώσης, με φυσική παρουσία και αυτό θα εξακολουθήσει να ισχύει. Η ομόφωνη απόφαση του Γ.Σ. της ΑΔΕΔΥ ενάντια στην εξ’ αποστάσεως – ηλεκτρονική ψηφοφορία είναι σε ισχύ, επικυρώνεται και ισχυροποιείται από το 38ο Συνέδριο της ΑΔΕΔΥ
Το 38ο Συνέδριο της ΑΔΕΔΥ δηλώνει ότι οι Γενικές Συνελεύσεις των Σωματείων και τα συνέδρια των Ομοσπονδιών θα πραγματοποιούνται δια ζώσης, τηρώντας όλα τα μέτρα υγειονομικής προστασίας, όταν χρειάζεται.
Το 38ο Συνέδριο της ΑΔΕΔΥ αποφασίζει ότι καμία συνδικαλιστική οργάνωση δεν θα καταθέσει κανένα στοιχείο στο ΓΕΜΗΣΟΕ.».
Ο τρόπος που τέθηκαν και στηρίχθηκαν οι συγκεκριμένες αποφάσεις, αλλά και το αποτέλεσμα που απέφεραν, θα έπρεπε να είναι ο «μπούσουλας» για όλη την επόμενη περίοδο (και την προηγούμενη, βέβαια).
Η κοινή και αταλάντευτη στάση των αριστερών δυνάμεων (ΠΑΜΕ-ΕΑΣ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ) για τις αποφάσεις ενάντια στο Νόμο Χατζηδάκη, ανάγκασαν/συμπαρέσυραν τις δυνάμεις των ΕΑΕΚ και ΣΥΝΑΝ να συμπαραταχθούν σε αυτό το μπλοκ, γιατί δεν θα μπορούσαν να φανούν στη βάση τους κάθετα αντίθετες με μια τέτοια κίνηση και θέλουν να καταγράφονται ως πιο προοδευτικές.
Η συνεργασία, σε συνδικαλιστικό επίπεδο, της αριστεράς μπορεί να φέρνει αντίστοιχα αποτελέσματα και σε κινηματικό επίπεδο. Και μάλιστα, αν είχε συμβεί αυτή η σύμπραξη νωρίτερα, θα είχε πολύ πιο σαφείς επιδράσεις και μηνύματα προς εκείνες τις παρατάξεις που σε διάφορες ομοσπονδίες επιχείρησαν κι εφάρμοσαν, εν μέρει έστω, το Νόμο Χατζηδάκη. Αντίστοιχο παράδειγμα ενωτικής δράσης που έφερε πρακτικό κι αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα υπήρξε η καθολική απόρριψη της «αξιολόγησης» που επιχείρησε να επιβάλει ο Μητσοτάκης ως Υπουργός Εσωτερικών.
Μέτωπα πάλης
Οι άγριες επιθέσεις από την κυβέρνηση και το σύστημα συνολικά, που πλήττουν σφοδρά τον κόσμο της εργασίας, η απερίγραπτη λεηλασία του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, οι καθηλωμένοι μισθοί σε μνημονιακά επίπεδα σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό της ακραίας κερδοσκοπίας, οι συντάξεις εξαθλίωσης και η ομηρία σε εργασιακό βίο μέχρι τον…θάνατο, η «κλοπή» των κλιμακίων επί ΣΥΡΙΖΑ, που δεν επανορθώθηκε επί ΝΔ, η ληστεία από τις τράπεζες, η ιδιωτικοποίηση της υγείας και μάλιστα επί κόβιντ, η καταστροφή της δημόσιας παιδείας, η διάλυση όλων των κοινωνικών υπηρεσιών, οι κατασχέσεις της λαϊκής κατοικίας, τα εργατικά δυστυχήματα, το ξεσάλωμα των εργοδοτών και του κράτους-εργοδότη, η νομιμοποιημένη ασυδοσία της αγοράς που αυτορρυθμίζεται στα κεφάλια των εργαζομένων, που μας αφήνει χωρίς φάρμακα, χωρίς πυροσβέστες, χωρίς γιατρούς, θα μπορούσαν να έχουν αποτελέσει αντιστάσεις και διεκδικήσεις με αξιώσεις και νίκες, αν είχαν προωθηθεί ως κοινή δράση από το σύνολο των αριστερών δυνάμεων, εξαναγκάζοντας και τις πιο συμβιβασμένες παρατάξεις του κυβερνητικού κι εργοδοτικού συνδικαλισμού να συρθούν σε αγώνες προκειμένου να μην αποκοπούν εντελώς από τη βάση τους κι αποκαλυφθεί ξανά, «φόρα παρτίδα», ο ρόλος τους υπέρ του συστήματος.
Τα απολύτως απαραίτητα μέτωπα πάλης που έχουμε μπροστά μας, για άμεσες προσλήψεις σε μόνιμες και σταθερές θέσεις εργασίας και για ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, έχουν επείγοντα και κρίσιμο χαρακτήρα για το λαό και αποτελούν και αυτά έναν παραπάνω λόγο για την ανάγκη συνεργασιών σε συνδικαλιστικό επίπεδο όσων λογοδοτούν στα εργατικά συμφέροντα.
Η σύμπραξη των αριστερών παρατάξεων, χωρίς ηγεμονισμούς και περιχαρακώσεις, μπορεί να συσπειρώσει τον απογοητευμένο και κουρασμένο κόσμο της δουλειάς και να ανεβάσει την κινηματική αυτοπεποίθηση και εντέλει, να μαζικοποιήσει τους αγώνες.
Οι συσχετισμοί στα σωματεία και τις ομοσπονδίες, όπως και στην ΑΔΕΔΥ (αλλά και στο ΕΚΑ, προσεχώς) επίσης μπορούν να επηρεάσουν την τόσο αναγκαία κινηματική ανάταξη και προφανώς, δεν είναι καθόλου αδιάφοροι.
Το κλίμα μεταξύ των αριστερών σχημάτων, για μεγάλο διάστημα, είναι ανταγωνιστικό, με εξάρσεις καταγγελιολογίας, με αίσθηση αυτάρκειας και απόδοση ευθυνών στους «άλλους». Συνέπεια αυτών των τακτικών, ακούσια θα ισχυριστούμε, είναι να αναλώνονται οι ταξικές δυνάμεις στον «ενδοαριστερό εμφύλιο», αφήνοντας πολύ περισσότερο χώρο από αυτόν που αντιστοιχεί στις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές παρατάξεις που κινούνται απαρέγκλιτα στα πλαίσια που το ίδιο το σύστημα κι οι κυβερνήσεις του ορίζουν, πλαίσια όλο και πιο ασφυκτικά, όλο και πιο αβίωτα για την εργατική τάξη. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι!
Στα θετικά και υποσχόμενα της συνδικαλιστικής περιόδου είναι το κοινό ψηφοδέλτιο μεταξύ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ και ΕΑΣ (η συνέχεια του ΜΕΤΑ), για την Εκτελεστική Επιτροπή της ΑΔΕΔΥ, που είχε ως αποτέλεσμα, 2 έδρες για τον χώρο της ριζοσπαστικής – αντικαπιταλιστικής αριστεράς, γεγονός καθόλου αμελητέο, με βάση τα επίδικα που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε. Επιπλέον, επί του πρακτέου, ανασχέθηκαν οι συνέπειες των στρεβλωτικών διατάξεων του Ν. 1264/1982, που μοιράζει τις έδρες στα συνδικαλιστικά όργανα με απόλυτη αντιστροφή της απλής αναλογικής στη δεύτερη κατανομή και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που η αριστερά διεκδικούσε τη βελτίωση αυτού του Νόμου, πριν έρθουν τα…τρισχειρότερα, με το Νόμο Χατζηδάκη!
Πρόκειται για μια ενωτική κίνηση, έστω στο ανώτερο επίπεδο των συνδικαλιστικών οργανώσεων, παρόλο που, κατά τη γνώμη μας, θα ήταν ακόμα πιο προωθητική η κοινή κάθοδος και στο προηγούμενο στάδιο, αυτό του Γενικού Συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ. Μια αρχή έγινε, πάντως και αυτό είναι παράδειγμα προς…εξάπλωση!
Από τα πρωτοβάθμια σωματεία, που είναι και το πιο αποτελεσματικό, ως τις ομοσπονδίες, την ΑΔΕΔΥ και τα Εργατικά Κέντρα, στόχος μας πρέπει να είναι η συνεργασία των πιο κοντινών, τουλάχιστον, συνδικαλιστικών δυνάμεων, παρά τις υπαρκτές διαφορετικές προσεγγίσεις που πράγματι υπάρχουν σε διάφορα ζητήματα.
Ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η συνδικαλιστική γραφειοκρατία, ο τόπος και ο χρόνος των απεργιακών συγκεντρώσεων, η προκήρυξη απεργιακών κινητοποιήσεων, η αντιμετώπιση της σεξιστικής καταπίεσης και του ρατσισμού από το εργατικό κίνημα, η αντιπολεμική δράση και διάφορα άλλα ζητήματα που αποτελούν πεδία αντιπαραθέσεων των αριστερών σχημάτων είναι λογικό να μη βρουν άμεσα κοινές απαντήσεις και να συνεχίσει να προβληματίζει όλες κι όλους μας η δέουσα απάντηση. Ωστόσο, η αντιπαράθεση μπορεί να είναι και γόνιμη, εφόσον μείνει εντός των ταξικών δυνάμεων, και να προκαλέσει κοινές, παραγωγικές αναζητήσεις, χωρίς να μας αποπροσανατολίζει από τους μεγάλους ταξικούς στόχους, και οριοθετώντας τους ταξικούς αντιπάλους.
Έχοντας κάνει ένα βήμα μπροστά προς τη συνεργασία μεταξύ «φυσικών» συμμάχων, θα χρειαστεί επιμονή και υπομονή στον σκοπό της μεγαλύτερης και πιο διευρυμένης κοινής δράσης.