Το προεκλογικό σκηνικό στην Κύπρο

Αντιδράσεις σε ένα πολιτικό περιβάλλον όπου η συναίνεση αποτελεί τον κανόνα. Τα λόγια του είχεαν ως εξής: «Θέλω να σας βεβαιώσω ότι ανεξάρτητα του ποιος θα είναι ο Πρόεδρος, δεδομένου ότι όπως διαφαίνεται θα είναι ένας εκ των τριών συνεργατών μου, θα έχω την επιρροή έτσι ώστε αυτή η αγάπη να μεταλαμπαδευτεί και να συνεχίσει κατά τον ίδιο τρόπο η κρατική συμπαράσταση» (15/10/2022 σε φιλανθρωπικό δείπνο  του Μελάθρου Αγωνιστών ΕΟΚΑ). Παρότι τις επόμενες μέρες ο Αναστασιάδης επιχείρησε να ανασκευάσει λέγοντας ότι αστειευόταν, δυστυχώς αυτή του η δήλωση περιγράφει εξαιρετικά και με συνοπτικό τρόπο την πραγματικότητα… Οι τρεις βασικοί διεκδικητές της προεδρίας υπήρξαν όντως στενοί συνεργάτες του και η πεποίθηση πως η επιρροή του είναι δεδομένη δεν είναι αστείο.  
Οι υποψήφιοι  
Οι εκλογές θα διεξαχθούν στις 5 Φλεβάρη και ο υποψήφιος που εμφανίζεται πρώτος στις δημοσκοπήσεις είναι ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Νίκος Χριστοδουλίδης. Δεν έχει πάρει το επίσημο χρίσμα του Δημοκρατικού Συναγερμού και η υποψηφιότητα του παρουσιάστηκε περίπου ως «αποστασία» αλλά είναι βγαλμένος από τα σπλάχνα του κόμματος και διαγράφηκε από αυτό μόλις πριν λίγες μέρες. Το «πουλέν» του Αναστασιάδη ήταν από τους πρωταίτιους του ναυαγίου στο Κραν Μοντανά και έχει διείσδυση σε μεγάλη μερίδα του «πατριωτικού χώρου» τόσο εντός του ΔηΣυ όσο και ευρύτερα. Υποστηρίζεται από τα κόμματα του επονομαζόμενου κέντρου (ΕΔΕΚ, ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ) που συγκολήθηκαν για μια ακόμη φορά ευκαιριακά βλέποντας στο πρόσωπο του μια ευκαιρία πρόσβασης στην κεντρική εξουσία. 
O επίσημος υποψήφιος του ΔηΣυ είναι ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Εκλέχτηκε πρόεδρος του ΔΗΣΥ το 2013 στη θέση του Αναστασιάδη. Αν και όχι ιδιαίτερα χαρισματικός επικοινωνιακά, ο Νεοφύτου έχει αποδείξει πως είναι ικανότατος στους παρασκηνιακούς πολιτικούς χειρισμούς και αποτελεί βασικό εκφραστή των συμφερόντων των από πάνω. Η σχέση του με τον Αναστασιάδη υπήρξε συχνά συγκρουσιακή και ο Νεοφύτου είχε εκφράσει τη δυσαρέσκεια του για το γεγονός ότι η υποψηφιότητα του δεν υποστηρίχθηκε επαρκώς από τον απερχόμενο πρόεδρο. Μπαίνοντας όμως στην τελική ευθεία της προεκλογικής περιόδου οι πιέσεις του απέδωσαν καρπούς και τουλάχιστον το επίσημο κόμμα έχει ευθυγραμμιστεί πίσω του. Παρόλα αυτά, ως επίσημος υποψήφιος του ΔηΣυ χρεώνεται τη φθορά της απερχόμενης κυβέρνησης, μιας κυβέρνησης που διεκδικεί επάξια τον τίτλο της χειρότερης. Αυτό σε συνδυασμό με την επαμφοτερίζουσα στάση του Αναστασιάδη απέναντι στους δύο υποψηφίους της δεξιάς φαίνεται να του στοιχίζει, καθώς -δημοσκοπικά τουλάχιστον- βρίσκεται πολύ πίσω από τον Χριστοδουλίδη. 
 Και αν όσα συμβαίνουν στο στρατόπεδο της δεξιάς είναι λίγο ως πολύ αναμενόμενα, η υποψηφιότητα του ΑΚΕΛ, που διεκδικεί ασθμαίνοντας τη δεύτερη θέση, είναι μια πονεμένη ιστορία. Το ΑΚΕΛ αποφάσισε φαίνεται «να αλώσει από τα μέσα το κάστρο της δεξιάς» και επέλεξε ως υποψήφιο πρόεδρο τον Ανδρέα Μαυρογιάννη, διπλωμάτη καριέρας, ο οποίος  το 2013 διορίστηκε από τον Αναστασιάδη ως διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Από αυτή τη θέση παραιτήθηκε εκφράζοντας τη διαφωνία του με τη γραμμή Αναστασιάδη -λίγο καθυστερημένα ομολογουμένως- τον Απρίλη του 2022. Δεν γνωρίζουμε αν το σχέδιο απόσπασης ψήφων από τη δεξιά θα δουλέψει (μάλλον όχι από ότι φαίνεται προς το παρόν) αλλά είναι σίγουρο πως η επιλογή Μαυρογιάννη έχει απογοητεύσει ένα μεγάλο μέρος της αριστερής βάσης του κόμματος που ακούει τον υποψήφιο του να δηλώνει περήφανα  «δεν έχω ψηφίσει ποτέ ΑΚΕΛ».  
Και εκεί που φαινόταν ότι η κυπριακή κοινωνία βρίσκεται μπροστά σε πλήρες αδιέξοδο ξεσπά μια συνταρακτική απεργία των εργαζόμενων στη εταιρία διανομής «wolt» που μας θυμίζει ότι η μόνη χαμένη μάχη είναι αυτή που δεν δίνεται… Όμως για το χρονικό αυτής της απεργίας που οργανώθηκε από μετανάστες, φοιτητές και αιτητές ασύλου με μηδενικά εργασιακά και πολιτικά δικαιώματα θα αφιερώσουμε ένα ξεχωριστό άρθρο στο Rproject τις επόμενες μέρες. 
Η κατάσταση στο Βορρά 
Η εκλογή του Ερσίν Ταταρ πριν δύο χρόνια στη Βόρεια Κύπρο εγκαινίασε μια νέα περίοδο όπου ο έλεγχος της τουρκοκυπριακής κοινότητας από τους μηχανισμούς του Ερντογάν έγινε πιο ασφυκτικός. Όμως οι δημοτικές εκλογές  που έγιναν στις 25 Δεκέμβρη επιβεβαίωσαν την εκτίμηση πως όλα αυτά τα χρόνια ο αγώνας συνεχίζεται και τίποτα δεν έχει κριθεί. Η τουρκοκυπριακή αριστερά κατάφερε να κερδίσει επτά δήμους και μάλιστα μερικούς από τους πιο κρίσιμους (Λευκωσίας, Κερύνειας, Αμμοχώστου). Έτσι, το επιχείρημα πως οι Τουρκοκύπριοι είναι το μακρύ χέρι του Ερντογάν καταρρίπτεται ακόμη μια φορά από την πραγματικότητα. Μια πολύ μεγάλη μερίδα Τουρκοκυπρίων εξακολουθεί να ελπίζει στην προοπτική λύσης του Κυπριακού και ειρηνικής συνύπαρξης και προσπαθεί μαχητικά  να κρατήσει ζωντανή αυτή την προοπτική παρά τις αντιξοότητες και τις απογοητεύσεις. Αν αυτή η διάθεση περάσει και στην άλλη πλευρά του συρματοπλέγματος, αυτή η προοπτική μπορεί να γίνει πραγματικότητα.  
Αυτή η προοπτική είναι και η μόνη βιώσιμη καθώς το τελευταίο διάστημα έχουν ξαναζεσταθεί τα σχέδια εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που βρίσκονται εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Το σενάριο που προκρίνει η κυπριακή κυβέρνηση δεν είναι πλέον αυτό της εξαγωγής μέσω αγωγού στην Ευρώπη. Αυτό που εξετάζεται είναι η κατασκευή αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ στην Κύπρο με στόχο την εξαγωγή του με πλοία στην Ευρώπη και αλλού καθώς «έχει χαμηλότερο κόστος, είναι πιο τεχνικά εφικτό και παρέχει μεγάλη ευελιξία», όπως δήλωσε πρόσφατα στο Associated Press η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου. Αυτά τα σενάρια έχουν ανοίξει και πάλι την όρεξη στους ενεργειακούς κολοσσούς και στην ντόπια αστική τάξη που υπολογίζουν ότι μπορούν να κερδοσκοπήσουν όσο ο πόλεμος επιτείνει την ενεργειακή κρίση και μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις η τουρκική αστική τάξη δεν αναμένεται να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια. Σε μια τόσο ρευστή και τεταμένη περίοδο, το μοναδικό εχέγγυο ειρήνης είναι η κοινή δράση των από τα κάτω και στις δύο πλευρές του συρματοπλέγματος.