Οι νεοναζί, οι επικίνδυνες τροπολογίες και η Αριστερά

Κεκαλυμμένοι νεοναζί
Ο νεοναζί Ηλίας Κασιδιάρης και το κόμμα του είναι η χαρακτηριστικότερη περίπτωση που έχει απασχολήσει έντονα το δημόσιο διάλογο στο παρά πέντε των εκλογών. Όμως προκύπτει το ερώτημα: Τώρα ξαφνικά ξεφύτρωσε ο Κασιδιάρης; Η απάντηση είναι γνωστή. Ο Κασιδιάρης, αφού έδρασε ως ηγετικό στέλεχος της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής για πάνω από μία δεκαπενταετία, λίγο πριν την καταδικαστική απόφαση εις βάρος της, φρόντισε να διαφοροποιηθεί προκειμένου να σώσει το κεφάλι του και να εξασφαλίσει το πολιτικό του μέλλον. Διαβλέποντας την απόφαση του δικαστηρίου, αυτονομήθηκε δημιουργώντας το πολιτικό κόμμα «Έλληνες για την Πατρίδα». Σε μια αλήστου μνήμης πολιτική δήλωση, ο ξυρισμένος νεοναζί, με άσπρους πλέον κροτάφους, ακριβό κουστούμι, ήρεμο τόνο της φωνής και φόντο μια βιβλιοθήκη, παρουσίαζε ένα κόμμα που έλεγε τα ίδια με τη Χρυσή Αυγή αλλά με μεταλλαγμένη ρητορική και φρασεολογία. Η καταδικαστική απόφαση εις βάρος του δεν αποτέλεσε τροχοπέδη στα σχέδιά του. Ο Κασιδιάρης συνέχισε ανενόχλητος να προπαγανδίζει τις ιδέες του μέσα από τη φυλακή. Η σελίδα του στο διαδίκτυο συσπείρωσε όλο τον ακροδεξιό βούρκο και τα βίντεο με τις δηλώσεις του συγκεντρώνουν δεκάδες χιλιάδες προβολές. Τη στιγμή που μέλη του αντιφασιστικού κινήματος και της Αριστεράς στοχοποιούνται με το παραμικρό από την αστυνομία και μια σειρά κρατούμενοι στερούνται των πλέον αυτονόητων δικαιωμάτων τους, ο Κασιδιάρης απολάμβανε ιδιαίτερη μεταχείριση μέσα στη φυλακή.
Αστική υποκρισία
Κάπως έτσι, διανύσαμε μια τριετία, κατά την οποία, το ηγετικό στέλεχος μιας εγκληματικής οργάνωσης, φόρεσε άλλο κομματικό κοστούμι για να εξυπηρετήσει τον ίδιο εγκληματικό πολιτικό σκοπό. Τον Μάη του 2021 εισήχθηκε το άρθρο 92 του ν.4804/2021. Αυτή η ρύθμιση απέκλειε μεν τους καταδικασθέντες για αδικήματα όπως αυτά της Χρυσής Αυγής από τη συμμετοχή σε εκλογές, εφόσον όμως είναι πρόεδροι, αρχηγοί ή νόμιμοι εκπρόσωποι των κομμάτων τους. Αυτή η τροποποίηση, ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο στον Κασιδιάρη και στον κάθε Κασιδιάρη, να αλλάξει κομματικό κοστούμι και να επανεμφανιστεί στην πολιτική αρένα βάζοντας εικονικές ηγεσίες στο νέο πολιτικό του σχηματισμό.
Στο παρά πέντε των εκλογών, η κυβέρνηση «θυμήθηκε» να ενεργοποιηθεί, με το βλέμμα στη διευκόλυνση της αυτοδυναμίας της στις ερχόμενες κάλπες. Η ΝΔ επιχειρεί να μπλοκάρει την κάθοδο του Κασιδιάρη στις εκλογές, εισάγοντας προς ψήφιση μια νέα τροπολογία που είναι επικίνδυνη και προβληματική. Η τροπολογία αυτή θέτει ως προϋπόθεση εκλογικής ανακήρυξης «η οργάνωση και η δράση του κόμματος να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος», κατά το περιεχόμενο του άρθρου 29 του Συντάγματος. Όπως σημειώνει ο συνήγορος πολιτικής αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής, Θανάσης Καμπαγιάννης, «η τροπολογία δίνει την εξουσία στον Άρειο Πάγο να προχωρά σε ουσιαστικό έλεγχο των προγραμμάτων, των διακηρύξεων και των σκοπών πολιτικών κομμάτων που καταρτίζουν εκλογικούς συνδυασμούς». Η νομοθέτηση της εξουσίας του Αρείου Πάγου να προβαίνει από τον τυπικό σε ουσιαστικό πλέον έλεγχο ανοίγει έναν επικίνδυνο δρόμο, καθώς η δικαστική εξουσία αποκτά τη δυνατότητα να αξιολογεί το πολιτικό και ιδεολογικό πλαίσιο των κομμάτων που αναμετρώνται στην πολιτική και εκλογική αρένα. 
Στη συνέχεια η προτεινόμενη ρύθμιση, τονίζει ότι «για την αξιολόγηση της συνδρομής της προϋπόθεσης αυτής λαμβάνεται, ιδίως, υπόψιν τυχόν καταδίκη μελών του κόμματος ή της πραγματικής ηγεσίας του στα αδικήματα του προηγούμενου εδαφίου». Αυτό σύμφωνα με τον Κώστα Παπαδάκη, επίσης συνήγορο πολιτικής αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής, ενισχύει τη θεσμοποίηση της απαγόρευσης με φρονηματικά κριτήρια καθώς η απαγόρευση δεν προκύπτει δεσμευτικά από την καταδίκη για αδικήματα, η οποία είναι απλώς ένας παράγοντας που «λαμβάνεται υπόψιν».  
Με λίγα λόγια υπάρχει μετακύληση εξουσίας στον Άρειο Πάγο, καθώς ο τελευταίος καλείται να αξιολογήσει -με άγνωστα κριτήρια- το κατά πόσον ένας πολιτικός σχηματισμός μέσα από τις θέσεις του και τη λειτουργία του, εξυπηρετεί τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι επ’ αυτού αντίστοιχα προβλήματα έχει και η τροπολογία που έχει φέρει ο ΣΥΡΙΖΑ στη βουλή. 
Θεσμική και κινηματική θωράκιση
Μπροστά στη συζήτηση που έχει ανοίξει η ριζοσπαστική Αριστερά πρέπει να πάρει θέση χωρίς από τη μία να απαξιώνει την σημασία μιας αντιφασιστικής νομοθεσίας, ούτε από την άλλη να ενσωματώνεται στη θεσμική θωράκιση που προωθεί ο αστισμός σε όλες τις εκφάνσεις του. Ο μπούσουλας θα πρέπει να είναι τα συμπεράσματα από την πολυετή αντιφασιστική πάλη της προηγούμενης δεκαετίας που είχε ως αποτέλεσμα τόσο την πολιτική ήττα και υποχώρηση της Χρυσής Αυγής όσο και την καταδίκη της. Μια πολυεπίπεδη πάλη που σφυροκοπούσε πολλαπλώς τους φασίστες, έχοντας ως κοινή αφετηρία τη μαζικότητα, την ενότητα και τον ριζοσπαστισμό. Πάνω σε αυτή την εμπειρία πρέπει να πατήσουμε για να χαράξουμε γραμμές στις νέες προκλήσεις που ανοίγονται απέναντι στους Κασιδιάρηδες.
Στο θεσμικό πεδίο, υπάρχει η πρόταση των συνηγόρων πολιτικής αγωγής στη δική της Χρυσής Αυγής που πρέπει να εισακουσθεί και να υποστηριχθεί από τη ριζοσπαστική Αριστερά. Το θεσμικό φρένο απέναντι στους νεοναζί θα πρέπει να πατήσει στον σημαντικότερο καρπό της πολύχρονης δικαστικής προσπάθειας, που δεν είναι άλλος από την πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αθηνών. Συνεπώς, σύμφωνα με τον Θανάση Καμπαγιάννη, θα πρέπει να αποκλείονται από τη συμμετοχή στις εκλογές κόμματα των οποίων η ηγεσία έχει καταδικασθεί για τα εγκλήματα των άρθρων 187 και 187Α του Ποινικού Κώδικα, καθώς και συνασπισμοί κομμάτων στους οποίους συμμετέχει τέτοιο κόμμα ή συνδυασμοί ανεξαρτήτων στους οποίους συμμετέχει τέτοιο φυσικό πρόσωπο. Ο αποκλεισμός αυτός όμως θα πρέπει να επιβληθεί εφόσον οι πράξεις των ως άνω φυσικών προσώπων τελέσθηκαν στο πλαίσιο δράσης κόμματος που διηύθυναν ή εκπροσώπησαν ή στο όνομα αυτού, με κίνητρο ναζιστικό ή ρατσιστικό.
Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά βρισκόμαστε σε μια προσχηματική και επικοινωνιακή αντιπαράθεση ανάμεσα σε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση. Στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη η ακροδεξιά ατζέντα έχει κανονικοποιηθεί δίνοντας χώρο ακόμη και στον φυλακισμένο Κασιδιάρη να κάνει πολιτική προπαγάνδα και συσπειρώσει το ακροατήριό του. Λίγες εβδομάδες πριν τις εκλογές, το αστικό πολιτικό σύστημα επιχειρεί τελευταία στιγμή να φρενάρει την εκλογική κάθοδο των νεοναζί, καθαρά για λόγους ψηφοθηρικούς και όχι λόγω αντιφασιστικών ευαισθησιών. Ακόμα και αυτό, το κάνει παραμένοντας στο έδαφος της θεωρίας των «δύο άκρων», ανοίγοντας επικίνδυνους δρόμους -προς το παρόν ιδεολογικά, αλλά αύριο ίσως και πολιτικά/«πρακτικά». Απέναντι σε αυτό το δυσοίωνο πολιτικό τοπίο, η ριζοσπαστική Αριστερά πρέπει να δυναμώσει ακόμη περισσότερο, για να φράξει το δρόμο στην ακροδεξιά, αλλά και να σταθεί αποτελεσματικά απέναντι σε κάθε απόπειρα περαιτέρω σκλήρυνσης του πολιτικού καθεστώτος.