Ολόκληρο στο RProject.gr
Ημερ.Δημοσίευσης
Η σκηνοθεσία ήταν άψογη. Την Κυριακή 28 Ιανουαρίου, την ίδια ακριβώς ώρα, οι στρατιωτικές χούντες του Μάλι, του Νίγηρα και της Μπουρκίνα Φάσο προέβησαν στην ανάγνωση μιας πανομοιότυπης δήλωσης στις εθνικές τους τηλεοράσεις, ανακοινώνοντας την αποχώρησή τους από την Οικονομική Κοινότητα των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS).
Κυρώσεις και απειλές
Η ECOWAS ιδρύθηκε το 1975 με αρχικό στόχο τη δημιουργία μιας κοινής αγοράς στην περιοχή. Οι προβλέψεις προνομιακών σχέσεων [μεταξύ των κρατών-μελών της] επεκτάθηκαν σταδιακά και στο πολιτικό και στο νομικό πεδίο... Κατά τη διάρκεια των πραξικοπημάτων στο Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα, η ECOWAS υιοθέτησε ιδιαίτερα σκληρές οικονομικές κυρώσεις, κυρίως κατά του Νίγηρα. Στην περίπτωση του Νίγηρα, η ECOWAS ήγειρε ακόμη και την πιθανότητα στρατιωτικής παρέμβασης για την «αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης», όπως λέγεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις.
Μια απαξιωμένη ένωση
Για να δικαιολογήσουν την αποχώρησή τους από την ECOWAS, οι χούντες επέκριναν την απουσία αλληλεγγύης και βοήθειας προς τις χώρες τους που είναι αντιμέτωπες με σοβαρές τρομοκρατικές επιθέσεις. Επέκριναν επίσης την ECOWAS για καταπάτηση της κυριαρχίας των χωρών τους, καθώς ενεργεί για λογαριασμό ξένων δυνάμεων και για την εγκατάλειψη του παναφρικανισμού που ενστερνίζονταν οι ιδρυτές της.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι οικονομικές κυρώσεις έτυχαν πολύ κακής υποδοχής από τους πληθυσμούς αυτών των χωρών, οι οποίοι είναι και τα πρώτα θύματα [αυτών των κυρώσεων]. Πόσο μάλλον όταν οι περισσότεροι επικεφαλής των κρατών της ECOWAS που πήραν αυτές τις αποφάσεις, είτε έχουν εκλεγεί μέσω μαζικής εκλογικής νοθείας είτε είναι στην εξουσία χειραγωγώντας το σύνταγμα για να μπορέσουν να διεκδικήσουν και τρίτη θητεία. Για παράδειγμα, στο Τόγκο η δυναστεία των Γκνασινγκμπέ κυριαρχεί εδώ και πάνω από 50 χρόνια. Στην Ακτή Ελεφαντοστού, ο Ουαταρά ανέβηκε στην εξουσία με τη βοήθεια μιας ένοπλης παρέμβασης της Γαλλίας και έχει κρατηθεί σε αυτήν αλλάζοντας το Σύνταγμα. Όσο για τη Σενεγάλη, ο Μακί Σαλ απέκλεισε τους δύο βασικούς του αντιπάλους από την κούρσα των προεδρικών εκλογών και μόλις τις ανέβαλε για τον Δεκέμβριο, προκαλώντας την οργή του πληθυσμού. Οι ηγέτες της ECOWAS απέχουν πολύ από το να αποτελούν πρότυπα δημοκρατίας.
Προφανώς, η ανοιχτή υποστήριξη του Εμμανουέλ Μακρόν σε μια πιθανή ένοπλη επιχείρηση της ECOWAS κατά του Νίγηρα απλά επιβεβαιώνει αυτό που πιστεύει ήδη μεγάλο μέρος του «πεζοδρομίου» στο Σαχέλ: Δηλαδή ότι αυτή η ένωση χειραγωγείται από τη Γαλλία.
Προς μία έξοδο από το φράγκο CFA
Αν και η αποχώρηση από την ECOWAS ανακοινώθηκε ως έχουσα άμεση ισχύ, το άρθρο 91 του Οργανισμού προβλέπει καθυστέρηση ενός έτους. Οι ηγέτες [της ECOWAS] δήλωσαν ότι είναι ανοιχτοί σε διαπραγματεύσεις με τις τρεις χώρες που σχημάτισαν την Συμμαχία των Κρατών του Σαχέλ (AES) πριν από λίγους μήνες.
Οι τρεις χώρες είναι περίκλειστες από ξηρά και η πρόσβαση τους στη θάλασσα παραμένει μια επιτακτική ανάγκη. Ενώ για το Μάλι υπάρχει ως επιλογή η Γουινέα, η οποία επίσης υπόκειται σε κυρώσεις της ECOWAS για πραξικόπημα, για τη Μπουρκίνα Φάσο και το Νίγηρα βρίσκεται σε κίνδυνο η πρόσβασή τους στη θάλασσα μέσω του Τόγκο ή του Μπενίν.
…Δεν είναι σίγουρο ότι οι χώρες της AES θα σταματήσουν εκεί. Πράγματι, έχει επίσης τεθεί και το ζήτημα της αποχώρησης από το φράγκο CFA υπέρ ενός κοινού νομίσματος για τις τρεις χώρες.
Αυτές οι αποφάσεις μπορούν να θεωρηθούν σωτήριες, σύμβολα της κατάκτησης της κυριαρχίας. Αυτό θα ήταν καλοδεχούμενο εάν είχαν ερωτηθεί και οι πληθυσμοί και είχαν επομένως, συμμετάσχει στη λήψη της απόφασης. Κάτι τέτοιο προφανώς δεν ισχύει, δεδομένων των επανειλημμένων επιθέσεων κατά των δημοκρατικών ελευθεριών στις τρεις αυτές χώρες του Σαχέλ.