Η Βηρυτός στα πρόθυρα εμφυλίου;

Φωτογραφία

Όπως και μέσα στην ίδια τη Συρία, έτσι και στο Λίβανο, οι «αντίπαλοι» (Ιράν και Άσαντ από τη μία, Σαουδική Αραβία και Κατάρ από την άλλη) είναι το ίδιο πρόθυμοι να παίξουν το χαρτί του σεχταριστικού μίσους για τα δικά τους οφέλη.

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Πάνος Πέτρου

Από την αρχή της συριακής εξέγερσης και ιδιαίτερα όταν αυτή κλιμακώθηκε σε ένοπλη σύγκρουση, ήταν κοινά αποδεκτό πως μια σοβαρή κρίση στη Συρία μπορεί να αποσταθεροποιήσει την κατάσταση σε όλη τη Μέση Ανατολή. Στο προηγούμενο φύλλο της «Εργατικής Αριστεράς» αναφερθήκαμε στις στρατιωτικές απειλές του Ερντογάν, ως συνέπεια της αποσταθεροποίησης που έχει προκαλέσει ο εμφύλιος στην ίδια την Τουρκία (με το κουρδικό ζήτημα βασικότερο). Τώρα η «επίδραση» της συριακής σύγκρουσης εκφράζεται με εξίσου δραματικό τρόπο στο Λίβανο.

Στις 19 Οκτώβρη, μια έκρηξη στη Βηρυτό σκότωσε τον Γουισάμ Αλ Χασάν, κορυφαίο αξιωματούχο των λιβανέζικων μυστικών υπηρεσιών. Τις επόμενες μέρες, ακολούθησαν διαδηλώσεις, οδοφράγματα, μπλόκα από πολιτοφυλακές στους δρόμους και ένοπλες συμπλοκές μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών που ζωντάνεψαν το φάντασμα του Εμφυλίου Πολέμου (1975-1990). Η ένταση προϋπήρχε στο Λίβανο, καθώς διάφορες πολιτικές δυνάμεις, πιστές στο θρησκευτικό σεχταρισμό, προσπαθούν να αξιοποιήσουν τον εμφύλιο στη Συρία προς όφελός τους.

Συγκεκριμένα, το (κυρίως σουνιτικό) «Κίνημα για το Μέλλον», που είναι η ραχοκοκαλιά του φιλοδυτικού «Συνασπισμού 14 Μάρτη», υποστηρίζει τη συριακή εξέγερση, καθώς έχει σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία και ελπίζει πως η ανατροπή του Άσαντ θα αποδυναμώσει τον φιλοσυριακό «Συνασπισμό 8 Μάρτη» (απαρτίζεται από τις σιιτικές Χεζμπολά και Αμάλ, αλλά και το Ελεύθερο Πατριωτικό Κίνημα του χριστιανού πρώην στρατηγού Μισέλ Αούν).  

Η Χεζμπολά ήταν πολύ δημοφιλής όχι μόνο στο Λίβανο και στους σιίτες, αλλά σε όλους τους Άραβες, μετά την νίκη της στον πόλεμο ενάντια στο Ισραήλ το 2006. Μετά το ξέσπασμα της συριακής εξέγερσης, η οργάνωση στάθηκε στο πλευρό του Άσαντ. Φήμες λένε ότι μαχητές της Χεζμπολά πολεμάνε ενάντια σε Σύριους αντάρτες, αν και ο ηγέτης της οργάνωσης Νασράλα αρνείται ότι έχει δώσει τέτοια εντολή.

Ο ηγέτης του «Κινήματος για το Μέλλον», Σαάντ Χαρίρι, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την αυθόρμητη υποστήριξη των σουνιτών στους Σύριους εξεγερμένους και την υποστήριξη που έχει δώσει η Χεζμπολά στη δικτατορία του Άσαντ, για να αποδυναμώσει πολιτικά την αντιστασιακή οργάνωση. Γι’ αυτό και είδε τη δολοφονία του Γουισάμ Αλ Χασάν ως μεγάλη ευκαιρία.

Ο Χασάν ήταν Σουνίτης, εχθρός του Άσαντ και σύμμαχος των Σύριων ανταρτών. Οι φιλοδυτικοί επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν την οργή για τη δολοφονία του, μετατρέποντας την κηδεία του σε «Μέρα Οργής», με την ελπίδα να ανατρέψουν την (κυριαρχούμενη από τη Χεζμπολά και τους συμμάχους της) κυβέρνηση Μικάτι. Τελικά αποδείχθηκε η αδυναμία της αντιπολίτευσης να ανατρέψει τους συσχετισμούς.

Οι διαδηλώσεις, αν και μαζικές, δεν ήταν αρκετά μεγάλες για να επιτρέψουν μια ανατροπή της κυβέρνησης. Οι Σουνίτες απέφυγαν την κλιμάκωση των συγκρούσεων, που θα έδιναν το πάνω χέρι στην καλύτερα εξοπλισμένη και εκπαιδευμένη Χεζμπολά, ενώ οι συγκρούσεις δεν είναι καθόλου δημοφιλείς στην πλειοψηφία των Λιβανέζων, που ακόμα συνέρχονται από τον εμφύλιο του 1975-1990. Αυτή η πραγματικότητα αποτυπώθηκε στην ομόφωνη στήριξη προς την κυβέρνηση Μικάτι από τα (καθόλου φιλικά προς τη Χεζμπολά) μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.    

Παρ’ όλα αυτά οι κίνδυνοι παραμένουν. Όπως και μέσα στην ίδια τη Συρία, έτσι και στο Λίβανο, οι «αντίπαλοι» (Ιράν και Άσαντ από τη μία, Σαουδική Αραβία και Κατάρ από την άλλη) είναι το ίδιο πρόθυμοι να παίξουν το χαρτί του σεχταριστικού μίσους για τα δικά τους οφέλη. Είναι χαρακτηριστικό πως, ενώ παραμένει άγνωστο ποιος σκότωσε τον Χασάν, η βόμβα στη Βηρυτό ως «προβοκάτσια» αποσταθεροποίησης, μπορεί εύκολα να αποδοθεί και στις δύο μεριές.
Σε μια χώρα που βασανίστηκε από την πολιτική με βάση το θρησκευτικό δόγμα, η αναζωπύρωση αυτών των προστριβών μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες. Το πρόβλημα της σεχταριστικής διάσπασης υπογραμμίζεται ακόμα πιο έντονα από το γεγονός ότι υποσκέλισε ένα κύμα απεργιών, που συγκλόνιζε το Λίβανο μέχρι πρότινος και αναδείκνυε την πραγματική, ταξική προοπτική.

 

Διαβάστε επίσης:

Η κρίση στο Λίβανο, η Χεζμπολά και η αντίσταση στον ιμπεριαλισμό

Ο ιστορικά «ιδιαίτερος» ρόλος της Συρίας στη λιβανέζικη πολιτική

Λίβανος: Οι ρίζες του θρησκευτικού σεχταρισμού

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία