Η επανάσταση στην Αλγερία και η γαλλικη Αριστερά

Φωτογραφία

Το 1954 ξέσπασε η επανάσταση στην Αλγερία. Οι ρίζες του Μάη του ’68 βρίσκονται, εν μέρει, στη δράση αλληλεγγύης προς την αλγερινή επανάσταση που αναπτύχθηκε μέσα στην αποικιοκρατική Γαλλία. Στη δράση αυτή πρωτοστάτησαν οι αγωνιστές του τροτσκιστικού-διεθνιστικού χώρου.
Το άρθρο αυτό του Αλέν Κριβίν –που συμμετείχε ο ίδιος στις «δύσκολες» αυτές δραστηριότητες– είναι μια ακόμα απάντηση στην τόσο προσφιλή, μέσα στην ελληνική Αριστερά, συκοφαντία ότι οι τροτσκιστές – τάχα– «μένουν αδιάφοροι» απέναντι στα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα…

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Αλέν Κριβίν, Μετάφραση: Άννα Χριστοπούλου

Από την αρχή της αλγερινής επανάστασης το 1954, δεκάδες αριστεροί αγωνιστές αποφάσισαν να δώσουν υλική υποστήριξη στο FLN (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), το οποίο γρήγορα αναδείχθηκε ως η ηγετική δύναμη της εξέγερσης. 
Παρά τις μικρές  δυνάμεις της, η Τέταρτη Διεθνής κάλεσε τους αγωνιστές και τα τμήματά της να συμμετάσχουν στη δράση αλληλεγγύης, όπου ήταν δυνατόν και αναγκαίο, παρά το γεγονός ότι γνώριζε τα πολιτικά όρια της ηγεσίας του FLN.
Αυτή η στάση ερχόταν σε αντίθεση π.χ. με εκείνη της Lutte Ouvriere-Εργατική Πάλη (που λεγόταν τότε Voie Ouvriere-Εργατική Φωνή), η οποία αρνήθηκε να υποστηρίξει κάθε «μικροαστική» ηγεσία  ή τη στάση του Ανεξάρτητου Εργατικού Κόμματος (τότε Κομουνιστική Διεθνιστική Οργάνωση), που αποφάσισε να στηρίξει το αλγερινό εθνικιστικό Κίνημα του Messali Hadj, το οποίο είχε μια μεγαλύτερη εργατική συνιστώσα, κυρίως στη μετανάστευση, αλλά που έφτασε στη συνέχεια μέχρι τη συνεργασία με τους Γάλλους αποικιοκράτες.
Η αλληλεγγύη υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή Γάλλων ακτιβιστών σε διάφορα δίκτυα, τα οποία συστάθηκαν σταδιακά. Παράνομα δίκτυα που το καθένα αποτελείτο από λίγα άτομα που γνωρίζονταν μεταξύ τους λόγω της δουλειάς ή είχαν φιλικές σχέσεις. Έτσι δημιουργήθηκε το δίκτυο με επικεφαλής τον πρώην Αιγύπτιο κομουνιστή Henri Curiel ή αυτό του φιλόσοφου  Francis Jeanson. Αργότερα αναπτύχθηκε μια οργάνωση νεολαίας, η Νέα Αντίσταση, η οποία έκανε κατά κύριο λόγο δουλειά στο εσωτερικό του στρατού.
Εκτός από τις δραστηριότητες των μαχητών της σε αυτές τις οργανώσεις, η Τέταρτη Διεθνής δημιούργησε από το μηδέν στο Μαρόκο ένα εργοστάσιο όπλων, καθώς και μια βάση κατασκευής πλαστών εγγράφων και πλαστών τραπεζογραμματίων στην Ολλανδία.
Σε γενικές γραμμές, οι πρωτοβουλίες αυτές συγκέντρωναν  συνδικαλιστές, αγωνιστές του ΚΚ Γαλλίας, ειδικότερα βετεράνους της αντίστασης, αλλά και αριστερούς χριστιανούς, μαχητές της UNEF, του PSU ή της σοσιαλιστικής Αριστεράς. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έκαναν την εμφάνισή τους μια σειρά από περισσότερο ή λιγότερο παράνομες εφημερίδες: «Μαρτυρίες και Ντοκουμέντα» , «Αλήθεια-Ελευθερία», «Αντιαποικιακές Αλήθειες», «Το Κομουνιστικό Μονοπάτι». Η διακίνηση του μικρού βιβλίου του Henri Alleg, αγωνιστική του ΚΚ Αλγερίας, που βασανίστηκε από τους αλεξιπτωτιστές, «Το Ερώτημα», συγκέντρωνε όλους αυτούς τους ακτιβιστές.
Όμως καμία «μεγάλη» οργάνωση δεν τους υποστήριξε. Χειρότερη ήταν η στάση του ΚΚ Γαλλίας, το οποίο, αφού καταδίκασε την έναρξη της ένοπλης εξέγερσης το 1954 και υπερψήφισε (1956) τις «ειδικές εξουσίες» σχετικά με την Αλγερία, έφτασε στο σημείο να διαγράψει τα μέλη του που πρόσφεραν βοήθεια στο FLN. Κατά συνέπεια, οι ακτιβιστές τροτσκιστές αναγκάζονταν να δρουν «στην παρανομία», τόσο σε σχέση με την αστυνομία, όσο και απέναντι στις καθοδηγήσεις του ΚΚΓ, των κομουνιστικών νεολαιών ή της CGT.
Μορφές αλληλεγγύης
Χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην υποστήριξη των δραστηριοτήτων του FLN. Αλλά τι ακριβώς σήμαινε αυτό;
Για παράδειγμα, έπρεπε να μεταφερθούν στην Ελβετία τα χρήματα που συγκεντρώνονταν από το FLN στη Γαλλία, ή να υποστηριχθεί η  μεταφορά των αλγερινών μαχητών. Για το σκοπό αυτό ακτιβιστές, που στέκονταν στα παρισινά  πεζοδρόμια ή στις εθνικές οδούς, έπρεπε να κάνουν ένα ιδιαίτερο σινιάλο στο πέρασμα του αυτοκινήτου, για να δείξουν αν το πεδίο ήταν ελεύθερο, ή αν υπήρχε μπλόκο της αστυνομίας. Μια άλλη δράση ήταν το να βοηθήσουν τους κρατούμενους να δραπετεύσουν από τις φυλακές. Για να βοηθήσουν στο έργο αυτό, σύντροφοι είχαν βγάλει φωτογραφίες από τουριστικά αεροπλάνα που πετούσαν πάνω από τις φυλακές. Επειδή οι πτήσεις πάνω από το Παρίσι απαγορεύονταν, αυτό απαίτησε κάποιες «ακροβασίες». Στο μεταξύ, άλλοι (κατά προτίμηση ζευγάρια) άραζαν το βράδυ στις πλαγιές γύρω από τις φυλακές, όπως αυτή της Fresnes, για να καταγράφουν τις ώρες αλλαγής της φρουράς.
Θα αναφέρουμε την περίπτωση των δύο τροτσκιστών, του Μιχάλη Ράπτη και του Σαλ Σαντέν, οι οποίοι συνελήφθησαν στην Ολλανδία, τον Ιούνιο του 1960, επειδή είχαν δημιουργήσει ένα εργαστήριο πλαστών διαβατήριων και πλαστών χαρτονομισμάτων. Αλλά, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η αλληλεγγύη προχώρησε περαιτέρω με τη δημιουργία, στο Μαρόκο, ενός εργοστασίου παραγωγής όλμων, χειροβομβίδων και αυτόματων όπλων. Ήταν ένα μυστικό εργοστάσιο, γνωστό μόνο σε ορισμένους ηγέτες του FLN, το οποίο λειτούργησε μόνο με εξειδικευμένους εργάτες, που όλοι ήταν μαχητές της Τέταρτης Διεθνούς και είχαν επιλεγεί λόγω της εμπειρίας τους σε διάφορες ηπείρους…
Τέλος, πρέπει να αναφέρουμε τη δραστηριότητα μέσα στο στρατό. Ήδη από το 1955 έγιναν οι πρώτες αυθόρμητες διαδηλώσεις στρατιωτών που αρνήθηκαν να πάνε στην Αλγερία. Όπως για παράδειγμα στο σταθμό Παρίσι-Λυών ή στη Ρουέν στους στρατώνες Richepanse, ενάντια στην απόφαση του Εντγκάρ Φορ, η οποία σκόπευε να αποστείλει στην Αλγερία «έφεδρους», που είχαν ήδη ολοκληρώσει τη στρατιωτική τους θητεία. Το 1956, η κυβέρνηση του σοσιαλιστή Μολέ ζήτησε από το κοινοβούλιο να ψηφήσει (μαζί με το ΚΚΓ) τις «ειδικές εξουσίες» που του επέτρεπαν να «ανακαλέσει» και αυτός με τη σειρά του νέους που μόλις είχαν τελειώσει τη στρατιωτική τους θητεία. Αλλά δυστυχώς, αφημένο στην τύχη του από όλη την Αριστερά, το κίνημα αυτό κατέρρευσε.
Η Νέα Αντίσταση
Σε αυτές τις συνθήκες εμφανίστηκε η Νέα Αντίσταση (JR) που στελεχώθηκε εν μέρει από αγωνιστές τροτσκιστές του Διεθνιστικού Κομουνιστικού Κόμματος, ιδιαίτερα νέους που ήταν ακόμη μέλη της Ένωσης των Κομουνιστών Φοιτητών. Αυτή η οργάνωση, η οποία αριθμούσε αρκετές εκατοντάδες μέλη, έθεσε ως καθήκον να κάνει προπαγάνδα ενάντια στον πόλεμο στο εσωτερικό του στρατού, να οργανώνει λιποταξίες (κυρίως προς την Ελβετία) και να μπλοκάρει με θεαματικό τρόπο αμαξοστοιχίες με στρατιώτες που έφευγαν για τη Μασσαλία. Ο στόχος ήταν (σε γενικές γραμμές) να σταματάει το τρένο, με τη συνέργεια των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους, μπροστά σε έναν τοίχο, όπου οι JR είχαν γράψει συνθήματα κατά του πολέμου, ώστε οι ακτιβιστές να καταφέρνουν να μπαίνουν μέσα στο τρένο και να μοιράζουν προκηρύξεις στους στρατιώτες. Το ραδιόφωνο μετέδιδε τακτικά ειδήσεις γι’ αυτά τα περιστατικά.
Τον Σεπτέμβριο του 1960 εμφανίστηκε το περίφημο «Μανιφέστο των 121», το οποίο δήλωνε σαφή υποστήριξη στην αλγερινή επανάσταση, δηλώνοντας αλληλεγγύη στους πολίτες και τους στρατιώτες που αντιτάχθηκαν στον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων αυτών που το έκαναν με παράνομο τρόπο. Η «έκκληση», που υπέγραψαν γνωστοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες, όπως ο Ζαν Πολ Σαρτρ, αποτέλεσε μια ανάσα καθαρού αέρα για όλους όσους αντιστέκονταν στον πόλεμο, ενώ συγχρόνως προκάλεσε ένα ισχυρό κύμα καταστολής. Κάποιοι από αυτούς που το υπέγραφαν απολύθηκαν από τις δουλειές τους και τους απαγορεύτηκε να εμφανίζονται στα Μέσα Ενημέρωσης. Αρκετοί ακτιβιστές συνελήφθησαν και πέρασαν μήνες ή ακόμη και χρόνια στη φυλακή.
Η υποστήριξη στην αλγερινή επανάσταση έδωσε την ευκαιρία να πολιτικοποιηθεί μια ολόκληρη γενιά αγωνιστών, την οποία στη συνέχεια ξαναβρίσκουμε στον αγώνα ενάντια στην ΟΑS (Οργάνωση του Μυστικού Στρατού) ή στην ίδρυση, ενάντια στη θέληση του ΚΚΓ, του πανεπιστημιακού αντιφασιστικού μετώπου, αλλά και στο σχηματισμό της αριστερής αντιπολίτευσης στο εσωτερικού της UEC ( Ένωση Κομουνιστών Φοιτητών) και στη συνέχεια στην ηγεσία του μεγάλου κινήματος του Μάη του ’68. Είναι εν μέρει σε αυτό το περιβάλλον που ιδρύθηκε η JCR (Επαναστατική Κομουνιστική Νεολαία) και μετά η LCR (Επαναστατική Κομουνιστική Λίγκα) η οποία βρίσκεται στις ρίζες της ίδρυσης του NPA.

Φύλλο Εφημερίδας