Το πραξικόπημα στην Ταϊλάνδη

Η χούντα άφησε για την ώρα στη θέση του τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Νιβαταμρόγκ Μπουνσονγκπαϊσάν, που διορίστηκε μετά τη δικαστική απόφαση που νωρίτερα τον Μάιο είχε αποπέμψει την εκλεγμένη πρωθυπουργό Γινγκλούκ Σιναουάτρα και εννέα υπουργούς για κατάχρηση εξουσίας. 
Η πρώην πρωθυπουργός και μέλη της οικογένειάς της κρατούνται, ενώ οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδικάζουν τις συλλήψεις πολυάριθμων Ταϊλανδών πολιτικών και ακτιβιστών από τη στρατιωτική χούντα που κατέλαβε την εξουσία. Την Παρασκευή, το στρατιωτικό Εθνικό Συμβούλιο Διατήρησης της Ειρήνης και της Τάξης (NPOMC) κάλεσε 155 πολιτικούς και ακτιβιστές να εμφανισθούν ενώπιον των αρχών διότι διαφορετικά θα συλληφθούν, ενώ τους απαγόρευσε επίσης να αναχωρήσουν για το εξωτερικό.
Η Γινγκλούκ Σιναουάτρα είχε διαδεχτεί στην ηγεσία του κόμματος Πουέα Τάι και την πρωθυπουργία τον αδελφό της Τακσίν Σιναουάτρα, όταν το 2006 ο στρατός παρενέβη για πολλοστή φορά στα πολιτικά πράγματα της χώρας και τον ανέτρεψε. Ο Τακσίν Σιναουάτρα, μεγιστάνας των τηλεπικοινωνιών, αποτελούσε επιλογή της οικονομικής ελίτ για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της ασιατικής οικονομικής κρίσης του 1997. Ωστόσο δεν έμειναν ικανοποιημένοι από την επιλογή τους, καθώς εκείνος προσπάθησε να εκσυγχρονίσει την οικονομία της χώρας διαταράσσοντας τα υπαρκτά δίκτυα συμφερόντων, αλλά κυρίως γιατί πήρε κάποια φιλολαϊκά μέτρα. Το αποτέλεσμα ήταν τα τελευταία χρόνια αφενός να υπάρχουν διαδοχικές ανατροπές των κυβερνήσεων του Πουέα Τάι, μέσω δικαστικών αποφάσεων, αντιδραστικών διαδηλώσεων και πραξικοπημάτων, και αφετέρου να επανεκλέγεται άνετα κάθε φορά που προκηρύσσονταν νέες εκλογές. 
Η πολιτική κρίση που εξελίσσεται τους τελευταίους έξι μήνες εντάσσεται σε αυτό το μοτίβο. 
Οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις που συγκλόνιζαν τη χώρα τους τελευταίους έξι μήνες είχαν ως πρωταγωνιστές τους υποστηρικτές του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος. Το Δημοκρατικό Κόμμα, που μόνο αυτό που λέει το όνομά του δεν είναι, υποδαυλίζει διαρκώς τις αναταραχές ενάντια στην κυβέρνηση, ενώ το ηγετικό του στέλεχος Σουθέπ Ταουγκσουμπάν έχει στενούς δεσμούς με το στρατό. Οι οπαδοί του είναι μικροαστικά και μεσοαστικά στρώματα που τρέφουν βαθιά απέχθεια για τους φτωχούς και τους αγρότες (και το δικαίωμά τους να ψηφίζουν). Είναι χαρακτηριστικό πως όταν η Γινγκλούκ υποχώρησε προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές, η αντίδραση των μελών του Δημοκρατικού Κόμματος ήταν να... εμποδίσουν την ομαλή διεξαγωγή τους. 
Απέναντι στο Δημοκρατικό Κόμμα βρίσκονται τα «Κόκκινα Πουκάμισα» ή αλλιώς το Ενωμένο Μέτωπο για τη Δημοκρατία και κατά της Δικτατορίας (UDD). Τα Κόκκινα Πουκάμισα δημιουργήθηκαν μέσα στην πολιτική πάλη για δημοκρατία, συγκεντρώνουν την αγροτιά, τη φτωχολογιά των πόλεων και διανοούμενους και ήταν εκείνοι που αντιστέκονταν στα αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και τις διορισμένες κυβερνήσεις, με κορυφαία στιγμή την ηρωική και αιματοβαμμένη εξέγερση του 2010. 
Ο αρχηγός του στρατού ξηράς, στρατηγός Πραγιούθ Τσαν-Οτσά, ισχυρίζεται ότι δεν πρόκειται για πραξικόπημα αλλά για προσπάθεια σταθεροποίησης, όμως δεν πείθει. Ο Giles Ji Ungpakorn, Ταϊλανδός επαναστάτης σοσιαλιστής που ζει στην εξορία, υποστηρίζει ότι, καθώς ο στρατός είναι σαφέστατα με το μέρος του Δημοκρατικού Κόμματος και της οικονομικής ελίτ, δεν θα αφήσει τη χώρα να οδηγηθεί σε εκλογές, αλλά θα λειάνει το έδαφος για έναν μη εκλεγμένο «προσωρινό» πρωθυπουργό και θα υπονομεύσει τις δημοκρατικές λειτουργίες σε τέτοιο βαθμό, ώστε οποιαδήποτε εκλεγμένη κυβέρνηση προκύψει κάποια στιγμή στο μέλλον να είναι ελέγξιμη. Καθόλου τυχαία ο στρατός, που τηρούσε στάση αναμονής επί μήνες δεξιών διαδηλώσεων, αποφάσισε να επέμβει «ειρηνευτικά» μόνο όταν τα Κόκκινα Πουκάμισα αποφάσισαν να «σηκώσουν το γάντι» και κάλεσαν σε δικές τους κινητοποιήσεις.
Ο Giles Ji Ungpakorn τονίζει ότι υπάρχει μόνο ένας δρόμος για πραγματική δημοκρατία στην Ταϊλάνδη: να συνειδητοποιήσουν οι πολυπληθείς αγωνιστές που απαρτίζουν τα Κόκκινα Πουκάμισα ότι οι ηγεσίες του Πουέα Τάι και του UDD δεν είναι πρόθυμες να δώσουν τη μάχη που απαιτείται. «Το χτίσιμο ενός ανεξάρτητου κινήματος υπέρ της δημοκρατίας που θα βασίζεται στα Κόκκινα Πουκάμισα με σαφείς δεσμούς με το προοδευτικό κομμάτι της εργατικής τάξης και των αγροτών έπρεπε να έχει γίνει προ πολλού. Ένα τέτοιο κίνημα δεν χτίζεται από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά μπορεί και πρέπει να χτιστεί», λέει χαρακτηριστικά. Με λίγα λόγια, το κίνημα πρέπει να αποσυνδεθεί από το μέχρι πρόσφατα κυβερνητικό κόμμα και να αποκτήσει δική του πρωτοβουλία κινήσεων, αν είναι να αποτραπεί η συνεχής διολίσθηση σε πιο αυταρχικά καθεστώτα.
Τα Κόκκινα Πουκάμισα ισχυρίζονται πως θα αντισταθούν στο πραξικόπημα, ενώ η στάση του Πουέα Τάι παραμένει υποτονική. Το πώς θα εξελιχθεί η σημερινή σύγκρουση και αν θα ανοίξει προοπτικές ριζοσπαστικοποίησης του κινήματος ή θα αποτελέσει μια ακόμα νίκη της αντίδρασης, μένει να φανεί το επόμενο διάστημα...