Το Brexit βυθίζει σε κρίση τη Δεξιά και παραλύει τους Εργατικούς

Φωτογραφία

Τοπικές εκλογές σε Αγγλία και Βόρεια Ιρλανδία

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Πάνος Πέτρου

Οι τοπικές εκλογές για δημοτικά συμβούλια στην Αγγλία και τη Βόρεια Ιρλανδία προκάλεσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ως μια πρώτη «σφυγμομέτρηση» μέσα στις αναταράξεις που προκαλεί το Brexit. 
Για την Τερέζα Μέι, το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό. Σε μια από τις πιο βαριές εκλογικές ήττες εδώ και πάρα πολλά χρόνια, οι Συντηρητικοί βρέθηκαν με 1.330 συμβούλους λιγότερους. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος, οι αναλυτές προέβλεπαν απώλειες 500 εδρών και το περιέγραφαν ως «καθαρή ήττα», ενώ τα πιο απαισιόδοξα στελέχη των Τόρηδων ήλπιζαν να μην φτάσουν οι απώλειες στις 1.000 έδρες, σενάριο που θα αποτελούσε «συντριβή». Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένα «λουτρό αίματος». Κομματικά στελέχη επανήλθαν ζητώντας επιτακτικά το κεφάλι της Μέι, άποψη που συμμερίζεται πλέον το 82% των μελών του κόμματος. 
Το Εργατικό Κόμμα βρέθηκε με 84 συμβούλους λιγότερους. Η προσπάθεια των περισσότερων αστικών ΜΜΕ (αγγλικών, αλλά και ελληνικών) να εξισώσουν τις δύο αποτυχίες, κάνοντας γενικώς λόγο για «τιμωρία και στα δύο μεγάλα κόμματα», είναι γελοία. Αυτός ο οριακός αρνητικός «ισολογισμός» (αλλού κέρδισε, αλλού έχασε) δεν μπαίνει σε σύγκριση με την αιμορραγία της Δεξιάς. Ωστόσο το αποτέλεσμα ήταν όντως αρνητικό για το κόμμα του Κόρμπιν και καταγράφεται ως μεγάλη αποτυχία: Αποτυχία να καταγράψει το παραμικρό κέρδος από θέση αντιπολίτευσης, απέναντι σε μια κυβέρνηση που παραπαίει. Εδώ ξαναφούντωσε η διαμάχη για την αμφιλεγόμενη στάση του κόμματος απέναντι στο Brexit. 
Σ’ αυτό το τοπίο είδαν τις δυνάμεις τους να ανεβαίνουν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (βρέθηκαν με επιπλέον 704 συμβούλους), που μετά από μια βαθιά κρίση ανακάμπτουν ως το κόμμα που ψηφίζει κεντρώος κόσμος, όταν δεν ικανοποιείται από κανένα από τα δύο μεγάλα.
Ένα σχετικά νέο στοιχείο ήταν η εκτίναξη των διάφορων «ανεξάρτητων». Στα δημοτικά συμβούλια της Αγγλίας και της Β. Ιρλανδίας εξελέγησαν 661 επιπλέον τέτοιοι σύμβουλοι, διπλασιάζοντας τον συνολικό αριθμό τους. 
Εντυπωσιακή (για το μέγεθός τους) ήταν η άνοδος των Πράσινων, που έφτασαν τις 265 έδρες, κερδίζοντας τις 194 σε αυτές τις εκλογές, ενώ στα ευχάριστα καταγράφεται η νέα συρρίκνωση του ακροδεξιού UKIP, που έχασε άλλους 145 συμβούλους, μένοντας στους 31 συνολικά.
Ερμηνείες
Τα άγνωστα κίνητρα των ψηφοφόρων (και η έλλειψη ποιοτικών στοιχείων ως τα τώρα) προσφέρονται για κάθε είδους ερμηνείες, ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθενός. Είναι ενδεικτικό ότι την επόμενη μέρα, εφημερίδες που στηρίζουν την παραμονή στην ΕΕ και εφημερίδες που στηρίζουν το Brexit κυκλοφόρησαν με πανομοιότυπους τίτλους («Το μήνυμα πάει και στους δύο»), αλλά με διαμετρικά αντίθετους υπότιτλους: «Να τελειώνουν οι περιπέτειες του Brexit» ισχυρίζονται οι πρώτοι, «Να μην προδοθεί το Brexit» οι δεύτεροι. Το ίδιο ισχύει και όσον αφορά τα πολιτικά στελέχη. Στο Εργατικό Κόμμα, όπου η μάχη για «ξεκαθάρισμα» της στάσης του κόμματος είναι πιο σκληρή, αυτό εμφανίστηκε με μεγαλύτερη ένταση. Με την ίδια άνεση, οι «απώλειες» αποδίδονταν από άλλους σε «ψηφοφόρους του Brexit που εγκαταλείπουν το κόμμα για τη μεσοβέζικη στάση του» και από άλλους σε «υποστηρικτές του Bremain που εγκαταλείπουν το κόμμα λόγω της άρνησής του να ζητήσει νέο δημοψήφισμα». 
Η μόνη πιο ασφαλής παρατήρηση αφορά τους Φιλελεύθερους, καθώς είναι το μόνο κόμμα που έχει καθαρή κι ενιαία στάση στο ζήτημα, λειτουργώντας εδώ και καιρό ως «το κόμμα της παραμονής στην ΕΕ» και πιθανότατα προσέλκυσε τέτοιου τύπου εκλογικό κοινό κι από τα δύο μεγάλα κόμματα. Αλλά ακόμα κι αυτό έχει τις ιδιαιτερότητες των τοπικών εκλογών (που δεν έπαψαν να αφορούν και τοπικά ζητήματα), αλλά και την παραδοσιακή «φύση» των Φιλελεύθερων ως πρώτη επιλογή «ψήφου διαμαρτυρίας».  
Αν είναι μια φορά λαθροχειρία να βλέπουν γενικό «φιλο-ευρωπαϊκό ρεύμα» στις επιτυχίες των Φιλελεύθερων οι ευρωπαϊστές αναλυτές, είναι 10 φορές λαθροχειρία το άθροισμά τους με τους Πράσινους στις «δυνάμεις που ζητούν νέο δημοψήφισμα», ώστε να τεκμηριωθεί ότι είναι «οι μόνες που ανεβαίνουν». Οι Πράσινοι, εκτός από τη θέση για νέο δημοψήφισμα, έχουν και πολλές άλλες θέσεις. Και λίγο καιρό πριν τις τοπικές κάλπες, η Αγγλία έζησε το συγκλονιστικό ξέσπασμα του «Extinction Rebellion», ένα κίνημα μαζικής πολιτικής ανυπακοής που προχώρησε σε καθημερινές εντυπωσιακές δράσεις στους δρόμους του Λονδίνου επί μία βδομάδα (με τίμημα 1.000 συλλήψεις), απαιτώντας κήρυξη «κατάστασης έκτακτης κλιματικής ανάγκης» και άμεση λήψη μέτρων. Σε συνέχεια των μαθητικών «απεργιών για το κλίμα», είναι πολύ πιθανό αυτός ο μαζικός οικολογικός ακτιβισμός να βρήκε έκφραση σε Πράσινους υποψήφιους.
Ευρωεκλογές
Πιο ασφαλή συμπεράσματα θα βγουν στις ευρωεκλογές, όπου πράγματι το βασικό επίδικο θα είναι η σχέση με την ΕΕ και πάνω σε αυτό θα κάνουν τις καμπάνιες τους όλα τα κόμματα. Εκεί θα εμφανιστεί και το μονοθεματικό κόμμα «Brexit» του Νάιτζελ Φάρατζ, ο οποίος δικαιώνει όσους δεν βιάστηκαν να ξεγράψουν τον διαβόητο ακροδεξιό, όταν αυτός  εγκατέλειπε το βυθιζόμενο καράβι του UKIP πριν λίγα χρόνια. Αυτό το κατέβασμα μπορεί να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερους πονοκεφάλους στους Τόρηδες, με κάποιες δημοσκοπήσεις να δείχνουν πιθανό το σενάριο να εκτοπίσει την παραδοσιακή Δεξιά. Για τους Εργατικούς, το πρόβλημα παραμένει η ασάφεια στη θέση τους, αλλά και η επισκίαση του «κοινωνικού ζητήματος» (η αντι-λιτότητα που εκτίναξε τον Κόρμπιν στις τελευταίες εθνικές εκλογές) από την άχαρη συζήτηση του Brexit γενικώς ως «σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ».
Οι τοπικές εκλογές μπορεί να μην επιτρέπουν συμπεράσματα για τις απόψεις των ψηφοφόρων ως προς το Brexit. Αλλά προφανώς «χρωματίζονται» από τις περιπέτειες του Brexit και επιβεβαιώνουν ότι αυτές έχουν κλονίσει τα δύο μεγάλα κόμματα. Στις εθνικές εκλογές του 2017, το Ηνωμένο Βασίλειο αποτέλεσε εξαίρεση στον ευρωπαϊκό κανόνα, με την πόλωση να εκφράζεται με ενίσχυση του παραδοσιακού δικομματισμού (άθροισμα 83% μέσα από σημαντική άνοδο και των δύο μεγάλων κομμάτων). Στις τοπικές εκλογές 2 χρόνια μετά, το ένα κόμμα καταρρέει, το άλλο δεν επωφελείται, οι «μικροί» ανεβαίνουν, ενώ εμφανίζεται μια θάλασσα «ανεξάρτητων»…

 

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία