Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Πραξικόπημα;
Το γεγονός ότι ο στρατός κάλυψε το κενό εξουσίας που προέκυψε μετά την ανατροπή του Μουμπάρακ άνοιξε μια ολόκληρη συζήτηση για τον ρόλο του, και το τί είδους εξέλιξη ήταν αυτή. Πολλοί αστοί αναλυτές έπιασαν δουλειά για να υποβαθμίσουν τις 18 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο. Τα σάιτ «γεωπολιτικής στρατηγικής» έχουν γεμίσει άρθρα που ισχυρίζονται πως δεν έγινε ποτέ καμία επανάσταση, πως στην Αίγυπτο έγινε ένα πραξικόπημα των στρατηγών που χρησιμοποίησαν τις διαδηλώσεις για να λύσουν τις διαφορές τους με τον Μουμπάρακ και τον γιο του Γκαμάλ.
Αυτή η «από τα πάνω» εκτίμηση των γεγονότων υποτιμά αλαζονικά τα εκατομμύρια Αιγυπτίων εξεγερμένων, αλλά και τη νοημοσύνη όλων όσων είδαμε μπροστά στα μάτια μας να ξετυλίγεται η λαϊκή επανάσταση. Όμως, περιέχει μια αλήθεια: Ο στρατός όχι απλά δεν είναι «τρίτος παίκτης», ανάμεσα στην εξέγερση και το καθεστώς, αλλά είναι η ραχοκοκκαλιά του ίδιου του καθεστώτος. Κάθε κίνηση του Ανώτατου Συμβουλίου από την αρχή της εξέγερσης ως σήμερα λογοδοτεί στη διάσωση αυτού του στάτους κβο. Πάνω σε αυτό δεν υπάρχει χώρος για καμία αυταπάτη πως ο στρατός «πέρασε με την επανάσταση». Οι στρατηγοί θα κάνουν ό,τι μπορούν για να διασφαλίσουν μια «ομαλή μετάβαση» που θα γίνει με όρους που δεν θα θίξει τον έλεγχό τους στην πολιτική ζωή της χώρας.
Όμως εδώ παρεμβαίνει ο παράγοντας που υποτιμούν αυτές οι αναλύσεις. Ο στρατός (ή έστω μερίδα του) παρέμενε πρόθυμος να στηρίξει τον Μουμπάρακ ως και το βράδυ του διαγγέλματος.
Η πραγματικότητα είναι πως υποχρεώθηκε να θυσιάσει τον Μουμπάρακ καθώς μια μέρα μετά το διάγγελμα όλα έδειχναν μια ανεξέλεγκτη κλιμάκωση της εξέγερσης. Ήταν η μέρα που οι διαδηλωτές πολιόρκησαν κατά εκατοντάδες χιλιάδες όλα τα κεντρικά κτίρια στο Κάιρο με τους στρατιώτες να μην μπορούν να τους εμποδίσουν, ήταν η μέρα που το απεργιακό κύμα πήρε διαστάσεις γενικής απεργίας. Η καταστολή όχι μόνο δεν έδειχνε ικανή να σταματήσει την εξέγερση, αλλά μπορεί να άνοιγε το δρόμο για το μεγαλύτερο τρόμο των στρατιωτικών: την ανταρσία των φαντάρων που συναδελφώνονταν με τους διαδηλωτές. Αυτή η «έφοδος μπροστά» του κινήματος γκρέμισε τον Μουμπάρακ και τα σχέδια «ομαλής μετάβασης» με εγγυητή τον ίδιο. Αυτή η έφοδος συμπαρέσυρε και τον άνθρωπο των κατασταλτικών μηχανισμών, Σουλεϊμάν, που έραβε κοστούμι για διάδοχος με τις ευλογίες των ΗΠΑ και του στρατού.
Μπροστά στην επικίνδυνη σπαζοκεφαλιά του «κενού εξουσίας», οι στρατηγοί υποχρεώθηκαν να αναλάβουν ανοιχτά την διακυβέρνηση. Είναι σύμπτωμα των μεγάλων πολιτικών και κοινωνικών κρίσεων, όταν όλα τα «φτιασίδια» του κράτους σαρώνονται και ο σκληρός πυρήνας του, η τελευταία εφεδρεία, υποχρεώνεται να βγει στην πρώτη γραμμή.
Αλλά δεν είναι (τουλάχιστον σήμερα) σε θέση να οργανώσουν ένα «παραδοσιακό» πραξικόπημα: Να καταστείλουν την εξέγερση και να επιβάλλουν σιγή νεκροταφείου στη χώρα. Η εικόνα στην Αίγυπτο είναι η ακριβώς αντίθετη (βλ. παρακάτω: «Η "Ταχρίρ" πέρασε στα εργοστάσια».)
Σε αυτό το εκρηκτικό τοπίο, οι στρατηγοί χάνουν το μεγάλο πολιτικό τους όπλο, τη δυνατότητα να κινούνται στο παρασκήνιο και να ισχυρίζονται πως είναι «ουδέτερη δύναμη» που «δεν κάνει πολιτική». Η «καυτή πατάτα» της διακυβέρνησης είναι σήμερα στα χέρια των στρατηγών: Έχουν να αναμετρηθούν με τις προσδοκίες εκατομμυρίων Αιγυπτίων για πραγματικές δημοκρατικές αλλαγές και κυρίως με το απεργιακό κίνημα που συνεχίζεται και φουντώνει.
Η «Ταχρίρ» πέρασε στα εργοστάσια
Σ ήμερα η Αίγυπτος μπαίνει σε μια πολύ πιο αποφασιστική και σκληρή αναμέτρηση από αυτή με τον Μουμπάρακ που θα κρίνει το πολιτικό τοπίο και το συσχετισμό δυνάμεων τα επόμενα χρόνια. Από τα πάνω, οι καπιταλιστές αναζητούν τον τρόπο να διαφυλάξουν την εξουσία τους και ο στρατός το καθεστώς. Από τα κάτω, εκατομμύρια εργαζόμενοι, φτωχοί και νέοι, έχοντας γκρεμίσει τον Μουμπάρακ, συνεχίζουν τον αγώνα τους για πραγματική δημοκρατία και καλύτερη ζωή. Η επανάσταση έφερε «πρόσωπο με πρόσωπο» τις δύο αντίπαλες τάξεις.
Πολιτική ή κοινωνική επανάσταση;
Το σκηνικό που διαμορφώνεται, έχει τη δυναμική που εντόπισε πρώτος ο Μαρξ στις δημοκρατικές επαναστάσεις του 1848 και ανέλυσε ο Τρότσκι μετά την επανάσταση του 1905 στη Ρωσία. Η πλατιά συμμαχία διαφορετικών κοινωνικών τάξεων, που έδωσε στην επανάσταση τον καθολικό, δημοκρατικό χαρακτήρα της, διαλύθηκε από την επομένη της νίκης.
Από τη μια μεριά, οι στρατηγοί και οι φιλελεύθεροι αστοί θέλουν η αιγυπτιακή επανάσταση να λήξει «ομαλά», ως μια πολιτική επανάσταση ενάντια σε έναν δικτάτορα, και να αφήσει άθικτες τις δομές της αιγυπτιακής κοινωνίας. Από την άλλη, οι Αιγύπτιοι εργάτες αρνούνται να ζήσουν στις συνθήκες τις οποίες αναγκάζονταν να ανεχτούν μέχρι σήμερα. Υποστηρίζουν όσες αλλαγές γίνονται μέχρι τώρα, αλλά θέλουν να προχωρήσουν παραπέρα –να γκρεμίσουν το καθεστώς του Μουμπάρακ και να κατακτήσουν τη δημοκρατία και στο εργοστάσιο, για να οργανώσουν τους δίκαιους κοινωνικούς και οικονομικούς αγώνες τους.
Αυτά τα ασυμβίβαστα συμφέροντα φαίνονται χειροπιαστά στην Αίγυπτο.
Οι μικροεπιχειρηματίες και οι ελεύθεροι επαγγελματίες της μεσαίας τάξης, που στήριξαν την επανάσταση ενάντια στο Μουμπάρακ, είναι αυτοί που τώρα φωνάζουν ενάντια στη συνέχεια των κινητοποιήσεων. Τα στελέχη της φιλελεύθερης αστικής αντιπολίτευσης ζητάνε επίμονα το τέλος των απεργιών και καλούν τους εργάτες «να δουλέψουν ακόμα πιο σκληρά από πριν». Τρομαγμένοι από την απειλή των εργατικών αγώνων, οι φιλελεύθεροι είναι πρόθυμοι να εμπιστευτούν τη μετάβαση στη δημοκρατία στους στρατηγούς, οι οποίοι υπήρξαν η ραχοκοκαλιά της δικτατορίας εδώ και πάνω από 30 χρόνια.
Ο στρατός, ενώ συνομιλεί με την αντιπολίτευση, αναζητώντας την καλύτερη δυνατή διάδοχη λύση, απαγόρευσε τις απεργίες. Όμως δεν έχει ακόμα τη δύναμη να επιβάλει την απαγόρευση, καθώς δεν ξέρει πώς θα αντιδράσουν οι στρατιώτες (που η υποστήριξή τους στην επανάσταση είναι ειλικρινής) ή τα εκατομμύρια των πολιτών που πλημμύρισαν την Ταχρίρ, αν θελήσει να καταστείλει βίαια τις κινητοποιήσεις.
Απεργιακό κύμα
Την ίδια στιγμή, η εξάπλωση του απεργιακού κύματος μετά την πτώση του Μουμπάρακ είναι εντυπωσιακή. Οι εργάτες στη Διώρυγα του Σουέζ, στο πετρέλαιο (όπου διεκδικούν και την ακύρωση των εξαγωγών στο Ισραήλ), στις υφαντουργίες, στα τσιμέντα, στο σίδερο και στις χαλυβουργίες, οι οδηγοί λεωφορείων, οι σιδηροδρομικοί, οι τραπεζοϋπάλληλοι, οι νοσοκόμοι, οι εκπαιδευτικοί, οι εργαζόμενοι στα υπουργεία, στα αεροδρόμια οργανώνουν απεργίες.
Σε αυτές τις απεργίες, που διεκδικούν κρατικοποιήσεις, μονιμοποίηση των συμβασιούχων, ελεύθερα συνδικάτα, αυξήσεις, εκκαθάριση των μάνατζερ, διαμορφώνεται ένα εργατικό «πρόγραμμα» που σε κάποιες περιπτώσεις παίρνει πολύ αιχμηρό χαρακτήρα (βλ. παρακάτω: «ανακοίνωση εργατών σιδήρου και χάλυβα»). Η Αιγυπτιακή Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Συνδικάτων, που συστάθηκε στις 30 Γενάρη από 4 συνδικάτα, σήμερα κερδίζει μαζική υποστήριξη σε μια σειρά εργοστάσια.
Από την πλατεία Ταχρίρ, η «καρδιά» της επανάστασης πέρασε στα εργοστάσια. Το σημερινό απεργιακό κύμα στην Αίγυπτο δείχνει τις δυνατότητες της επανάσταση να βαθύνει και να εξελιχθεί σε έναν ανοιχτό ταξικό πόλεμο ενάντια στο κοινωνικό και οικονομικό σύστημα.
Μια τέτοια εξέλιξη ούτε αυτονόητη είναι, ούτε ευθύγραμμη. Αλλά η ανατροπή του Μουμπάρακ δεν ήταν το τέλος στον αγώνα στην Αίγυπτο, ήταν η αρχή.
Επαναστατική Αριστερά
Απέναντι στις «μετριοπαθείς» δυνάμεις της αντιπολίτευσης που σπεύδουν να πάρουν αποστάσεις, είναι μια μεγάλη πρόκληση και ευκαιρία για την αιγυπτιακή επαναστατική Αριστερά, που βγαίνει από την παρανομία, να ενισχύσει τους δεσμούς που ανέπτυξε με το εργατικό κίνημα μετά το 2006. Έχει μπροστά της ένα μαζικό κοινό διψασμένο για πολιτική, που κουβαλάει εμπειρίες 18 σκληρών ημερών, που μετράνε όσο ολόκληρες «φυσιολογικές» δεκαετίες. Η συγκρότηση αυτών των αγωνιστών σε οργανωμένη πολιτική δύναμη απέναντι στην εξουσία των καπιταλιστών είναι ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα το επόμενο διάστημα. Σε αυτό το δύσκολο όσο και σπουδαίο καθήκον, οι σύντροφοι στην Αίγυπτο αξίζουν όλη μας τη συμπαράσταση.
Αιτήματα των Εργατών Σιδήρου και Χάλυβα:
1. Άμεση παραίτηση του προέδρου και όλων των ανθρώπων και συμβόλων του καθεστώτος.
2. Κατάσχεση της περιουσίας και της ιδιοκτησίας όλων των συμβόλων του προηγούμενου καθεστώτος και οποιουδήποτε άλλου αποδειχθεί διεφθαρμένος.
3. Οι εργάτες σιδήρου και χάλυβα, που έχουν προσφέρει μάρτυρες και αγωνιστές, καλούν όλους τους εργάτες της Αιγύπτου να εξεγερθούν ενάντια στη συνομοσπονδία του καθεστώτος και του κυβερνώντος κόμματος, να τη διαλύσουν και να ανακοινώσουν τα δικά τους ανεξάρτητα συνδικάτα τώρα και να σχεδιάσουν τις δικές τους γενικές συνελεύσεις, για να δημιουργήσουν ελεύθερα τα δικά τους ανεξάρτητα συνδικάτα, χωρίς να περιμένουν την άδεια ή τη συγκατάθεση του καθεστώτος, που έχει χάσει κάθε νομιμοποίηση.
4. Κατάσχεση των δημόσιων επιχειρήσεων που πουλήθηκαν, έκλεισαν ή ιδιωτικοποιήθηκαν και κρατικοποίησή τους στο όνομα του λαού, στον οποίο ανήκει ο δημόσιος τομέας, δημιουργία νέας διοίκησης από εργάτες και τεχνικούς.
5. Δημιουργία εργατικών επιτροπών ελέγχου που θα εποπτεύουν την παραγωγή, τις τιμές, τη διανομή και τους μισθούς σε κάθε χώρο δουλειάς.
6. Κάλεσμα για γενική συνέλευση όλων των συνιστωσών και των πολιτικών τάσεων του λαού, για να δημιουργήσουν ένα νέο σύνταγμα και να εκλέξουν πραγματικές λαϊκές επιτροπές, χωρίς να περιμένουν την άδεια ή τις διαπραγματεύσεις με το καθεστώς.
Μια τεράστια εργατική διαδήλωση θα έρθει στην πλατεία Ταρχίρ, την Παρασκευή 11 Γενάρη, για να ενωθεί με την επανάσταση και να ανακοινώσει τα αιτήματα των εργατών της Αιγύπτου.
Ζήτω η επανάσταση!
Ζήτω οι εργάτες της Αιγύπτου!
Ζήτω η ιντιφάντα των Αιγύπτιων νέων – Επανάσταση του λαού για το λαό!
Κλονίζονται τα σχέδια των ιμπεριαλιστών
Τ ο παλιό σύνθημα «ο δρόμος για την Ιερουσαλήμ περνάει από το Κάιρο», «ουτοπικό» στα χρόνια των ακλόνητων δικτατοριών, έρχεται σήμερα ένα βήμα πιο κοντά. Η Αίγυπτος είναι δεύτερη από το Ισραήλ στο μέγεθος οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας που λαμβάνει από τις ΗΠΑ, ενώ η συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ και η συνεργασία της στον έλεγχο της Γάζας και του παλαιστινιακού κινήματος υπήρξε καθοριστικής σημασίας. Σήμερα, αυτή η πολύτιμη συμμαχία των ΗΠΑ και του Ισραήλ στην περιοχή κλονίζεται.
Ισραήλ
Ο ισραηλινός αρθρογράφος Αρί Σαβίτ έγραψε στη «Χάαρετζ» στις 3 Φλεβάρη: «Οι συνέπειες της προδοσίας της Δύσης απέναντι στον Μουμπάρακ θα είναι οδυνηρές. Δεν είναι απλά μια προδοσία σε έναν ηγέτη που ήταν πιστός στη Δύση, υπηρετούσε τη σταθερότητα και ενθάρρυνε τη μετριοπάθεια. Είναι προδοσία σε κάθε σύμμαχο της Δύσης στη Μέση Ανατολή και στον αναπτυσσόμενο κόσμο... Η αραβική απελευθερωτική επανάσταση θα αλλάξει ριζικά τη Μέση Ανατολή. Η επιτάχυνση της παρακμής της Δύσης θα αλλάξει τον κόσμο».
Ένα από τα πολλά πεδία σύγκρουσης των εξεγερμένων με το στρατό σήμερα και τη νέα κυβέρνηση αύριο, είναι η στάση της Αιγύπτου απέναντι στο παλαιστινιακό. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως οι διαδηλώσεις ενάντια στη σφαγή στη Γάζα το 2006 έγιναν αντικαθεστωτικές, όταν το «Κάτω οι ΗΠΑ-Κάτω το Ισραήλ» έγινε «Κάτω ο Μουμπάρακ». Οι ιμπεριαλιστές, το Ισραήλ, ο αιγυπτιακός στρατός και οι καπιταλιστές θα κάνουν τα πάντα, ώστε όποια διάδοχη λύση κι αν προκύψει, να σεβαστεί τη σημερινή τάξη πραγμάτων. Όμως η απαίτηση για στήριξη στον αγώνα των Παλαιστινίων είναι μαζική. Και το βάθεμα της επανάστασης στην Αίγυπτο μπορεί να προσφέρει τη μεγαλύτερη δυνατή βοήθεια στην Παλαιστίνη.
Ζούμε μια «δίδυμη κρίση». Την παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού και την κρίση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Στη στρατιωτική ήττα του Αφγανιστάν προστίθενται οι πολιτικές ήττες σε Τυνησία και Αίγυπτο. Η υπερδύναμη των ΗΠΑ αποδείχτηκε ανίκανη να προβλέψει και να ελέγξει τις εξελίξεις.
Απειλή πολέμου
Αυτό το «στρίμωγμα» είναι θετική εξέλιξη, αλλά δεν πρέπει να εφησυχάζει το αντιπολεμικό κίνημα στη Δύση. Το Ισραήλ βυθίζεται στην αβεβαιότητα. Δεν είναι διόλου απίθανο να απαντήσει με το μόνο τρόπο που ξέρει: Έναν καταστροφικό πόλεμο. Για να «ζυγίσει» τις νέες κυβερνήσεις, να επανεπιβεβαιώσει την πολεμική του δυνατότητα, να επιφέρει μια στρατιωτική ήττα στους Άραβες, προτού το κύμα στραφεί εναντίον του. Ήδη ο νέος αρχηγός του ισραηλινού στρατού Μπένι Γκαντζ απείλησε με εισβολή στο Λίβανο και έχει συγκεντρώσει ένοπλες δυνάμεις στα βόρεια σύνορα της χώρας. Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, η ισραηλινή κυβέρνηση δήλωσε πως στηρίζει πάντα στις ένοπλες δυνάμεις τη δυνατότητα να... «πείθει» τους γείτονες για την «ειρηνική συμβίωση».
Όμως στο πλευρό των αραβικών μαζών που εξεγείρονται, έχει αναπτυχθεί το διεθνές κίνημα απομόνωσης του Ισραήλ που κερδίζει συνεχώς έδαφος. Απέναντι στην απειλή ενός βίαιου χτυπήματος από το «θηρίο», τα καθήκοντα αλληλεγγύης στις αραβικές επαναστάσεις και στον παλαιστινιακό λαό εδώ στη Δύση πολλαπλασιάζονται.
Στην Ελλάδα τα καθήκοντα αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία. Οι ανακατατάξεις στην περιοχή δεν αφήνουν απέξω την ελληνική άρχουσα τάξη. Οι ελληνικές επιχειρήσεις, που απλώθηκαν στο Ελ Ντοράντο της Αιγύπτου, είναι αντιμέτωπες και αυτές με το αιγυπτιακό εργατικό κίνημα. Κυρίως το μεγάλο παιχνίδι με τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες(ΑΟΖ) βρίσκεται πλέον στον αέρα, αφού ο Μουμπάρακ είναι παρελθόν και η θέση του Καντάφι τρίζει επικίνδυνα. Οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης για ένταξη στον «ισχυρό» άξονα γύρω από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ στην περιοχή μένουν ξεκρέμαστοι.
Ελλάδα
Στο τοπίο που διαμορφώνουν οι εξεγέρσεις, πρέπει ο καθένας να πάρει θέσει. Η ελληνική άρχουσα τάξη έχει επιλέξει να στοιχηθεί στο πλευρό των ΗΠΑ, του Ισραήλ και των σάπιων καθεστώτων της περιοχής. Καθήκον της Αριστεράς στην Ελλάδα είναι να σταθεί στο πλευρό των εξεγερμένων αραβικών μαζών, ενάντια στα «εθνικά συμφέροντα» είτε του Βαρδινογιάννη στο Κάιρο είτε των ΑΟΖ με την Κύπρο και το Ισραήλ. Οι εξεγέρσεις φωτίζουν ξεκάθαρα τις ταξικές διαχωριστικές γραμμές που διαπερνάνε τους «εθνικούς στόχους»: Οι ΑΟΖ και η «μάχη για το Καστελόριζο» στέκονται απέναντι στις επαναστάσεις στην Αίγυπτο, την Τυνησία, τον αραβικό κόσμο και στον αγώνα των Παλαιστινίων.
Αλλάζει το τοπίο στη Μέση Ανατολή
Οι επαναστάσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο, σηματοδοτούν τη γέννηση μιας νέας εποχής στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο.
Ο καπιταλισμός αναπτύχθηκε σε αυτές τις χώρες, δημιουργώντας μια τεράστια, πλειοψηφική στην κοινωνία πλέον, εργατική τάξη που στις σημερινές εξεγέρσεις παίζει καθοριστικό ρόλο. Από τα 420 εκατομμύρια των Αράβων, τα 2/3 είναι κάτω των 30 ετών. Πρόκειται για μια γενιά που δεν έχει δεσμούς με τα εθνικιστικά καθεστώτα που προέκυψαν μετά το ’60, καθώς η μόνη ανάμνηση που έχει από αυτά είναι η δικτατορική διακυβέρνηση και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Το μίσος των νέων απέναντι στο FLN στην Αλγερία και τον Καντάφι στη Λιβύη είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της αλλαγής. Όμως σε κρίση δείχνει να μπαίνει από τις σημερινές εξεγέρσεις και ο «διάδοχος» του αραβικού εθνικισμού τα προηγούμενα χρόνια, το πολιτικό ισλάμ. Η αδυναμία της Αδελφότητας να ακολουθήσει τις εξελίξεις στην Αίγυπτο, ο μικρός ρόλος των ισλαμιστών στην Τυνησία, η διστακτικότητα της Χαμάς να στηρίξει τις εξεγέρσεις, η εξέγερση ενάντια στο καθεστώς στο Ιράν δείχνουν τα όρια του πολιτικού ισλάμ όταν έρχονται αποφασιστικές συγκρούσεις και υποσκάπτουν την επιρροή του. Προφανώς η πρωτοκαθεδρία των ισλαμιστών δεν αμφισβητείται ακόμα, αλλά ο δημοκρατικός ή αριστερός προσανατολισμός των σημερινών «κινημάτων νέων» και η επανεμφάνιση του εργατικού κινήματος ως βασικού παίχτη αλλάζουν το τοπίο που συνηθίσαμε..
Μεγάλα ποσοστά αυτών των νεανικών πληθυσμών, είναι πανεπιστημιακά μορφωμένοι άνεργοι, χωρίς προοπτική, που διατηρούν τους δεσμούς τους με το εργατικό τους υπόβαθρο, που χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες και γνωρίζουν τί γίνεται στη χώρα τους, στην υπόλοιπη περιοχή, στη Δύση.
Στις σημερινές εξεγέρσεις, γεννιέται ένας νέος παναραβισμός, αλλά δεν χτίζεται ούτε γύρω από τον εθνικισμό, ούτε γύρω από το ισλάμ, αλλά γύρω από από τον διεθνισμό των αγώνων ενάντια στα καταπιεστικά καθεστώτα, τη φτώχεια και την εκμετάλλευση. Και το πιο σημαντικό, χιλιάδες και χιλιάδες άνθρωποι «χτίζονται» σε διαδηλώσεις και νικηφόρες εξεγέρσεις, συνειδητοποιούν τη δύναμή τους και μαθαίνουν την «τέχνη» της πολιτικής στο δρόμο. Το ζήτημα είναι αυτή η κρίσιμη δύναμη να αποκτήσει οργανωμένη πολιτική δύναμη, να συναντηθεί με τους αγωνιστές που κράτησαν όρθιες τις κόκκινες σημαίες στα δύσκολα χρόνια για να γεννηθεί μια νέα, επαναστατική Αριστερά στην περιοχή.
Χαστούκι στην ισλαμοφοβία και το ρατσισμό
Η εξέγερση στην Αίγυπτο ήταν ένα πραγματικό χαστούκι στην ισλαμοφοβία. Το συγκεκριμένο ρατσιστικό ιδεολόγημα αποδείχθηκε «πολυεργαλείο» στα χέρια των από πάνω: Δικαιολόγησε τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις μετά την 11η Σεπτέμβρη 2001, αποτέλεσε στήριγμα στις δικτατορίες της Μέσης Ανατολής ως «αναγκαίο κακό» ενάντια στην «ισλαμική απειλή», έγινε ο πυλώνας του νέου ρατσισμού που διασπά την εργατική τάξη της Ευρώπης και τους μετανάστες εργάτες από τις μουσουλμανικές χώρες. Αυτές οι ιδέες οδήγησαν ακόμα και προοδευτικούς της Δύσης σε αμηχανία απέναντι στις εξεγέρσεις.
Ισλαμική απειλή;
Η «ισλαμική απειλή» αποδείχτηκε φούσκα για την Αίγυπτο, όπως και στην Τυνησία. Όμως ακόμα και αν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι αποδεικνύονταν ικανοί να ηγηθούν της εξέγερσης, θα ήταν πολιτικό έγκλημα για την Αριστερά να κρατήσει στάση ουδετερότητας ανάμεσα στον Μουμπάρακ και τους εξεγερμένους. Στην ίδια την Αίγυπτο, το κοινό μέτωπο των «κοσμικών» οργανώσεων με τους ισλαμιστές ήταν ένα θαρραλέο βήμα. Η αιγυπτιακή Αριστερά, ξεκινώντας από την εχθρότητα στο Ισλάμ, είχε καταλήξει σχεδόν να στηρίζει τις ενέργειες του Μουμπάρακ εναντίον των Αδελφών Μουσουλμάνων ή έστω να ανέχεται την καταστολή τους. Το σύνθημα των Επαναστατών Σοσιαλιστών «Μερικές φορές με τους ισλαμιστές, ποτέ με το κράτος» έβαλε τις βάσεις για μια αλλαγή στις σχέσεις της Αριστεράς με την Αδελφότητα και θα πρέπει να αποτελέσει οδηγό στη στάση και της δυτικής Αριστεράς σε τέτοιες περιπτώσεις.
Όμως το μεγαλύτερο χαστούκι στην ισλαμοφοβία ήταν η συναδέλφωση των μουσουλμάνων με τους χριστιανούς κόπτες στους δρόμους, η εικόνα των χιλιάδων χριστιανών να προστατεύουν με ανθρώπινη αλυσίδα τους μουσουλμάνους στην προσευχή της Παρασκευής, για να μην δεχτούν επίθεση από τους παρακρατικούς. Φάνηκε πως οι από κάτω μπορούμε να συνυπάρξουμε ανεξάρτητα από θρησκείες, φυλές και πολιτιστικά «χάσματα», όταν ενωνόμαστε ενάντια στους καταπιεστές μας. Και όλα αυτά στην χώρα-«άλλοθι» των ακροδεξιών «ισλαμοφάγων» στην Ελλάδα («δείτε τί κάνουν στους χριστιανούς στην Αίγυπτο...»). Όποιος κόπτεται για τη χριστιανική μειονότητα στην Αίγυπτο, θα έπρεπε να υποστηρίζει την εξέγερση σήμερα. Όσοι περίμεναν επιθέσεις σε ναούς μέσα στην εξέγερση απογοητεύτηκαν. Η εξέγερση γκρέμισε τους ρατσιστικούς διαχωρισμούς. Επιπλέον,αποδεικνύεται σήμερα πως πίσω από πολλές επιθέσεις στην χριστιανική μειονότητα κρυβόταν το ίδιο καθεστώς που καταδίωκε και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Αυτή η εμπειρία είναι χρήσιμη για την αντιρατσιστική δράση στην Ελλάδα, δείχνει ότι η τακτική της ταξικής ενότητας και των κοινών αγώνων είναι η μόνη λύση για τη «συνύπαρξη» ντόπιων και μεταναστών εργατών.
Στην πάλη ενάντια στο ρατσισμό, οι εξεγέρσεις ανοίγουν και άλλες διαστάσεις. Η μία είναι το ζήτημα της υποδοχής των μεταναστών που ενδεχόμενα θα θελήσουν να έρθουν στη Δύση. Τα πρώτα μεταναστευτικά κύματα από την Τυνησία προς την Ιταλία δείχνουν την τάση που υπάρχει. Οι δικτατορίες στην περιοχή αποτελούσαν όλα αυτά τα χρόνια συμμάχους της Ευρώπης-Φρούριο. Καθώς αυτές καταρρέουν, πολλοί άνθρωποι βρίσκουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν την τύχη τους στην Ευρώπη. Έχουμε καθήκον να υποδεχτούμε τους Άραβες μετανάστες και να μην αφήσουμε τους Φράχτες και τη Frontex να ολοκληρώσουν το δολοφονικό έργο που δεν μπόρεσαν να τελειώσουν οι μπάτσοι και οι παρακρατικοί του Μουμπάρακ και του Μπεν Άλι. Παράλληλα, θα στηρίξουμε ολόψυχα την επανάσταση σε αυτές τις χώρες. Αυτοί που κραυγάζουν ενάντια στα «μεταναστευτικά κύματα» είναι αυτοί που σήμερα στέκονται ενάντια στις εξεγέρσεις και εμποδίζουν τις προσπάθειες των Αράβων εργατών να διεκδικήσουν καλύτερη ζωή στον τόπο τους.
Κοινοί αγώνες
Τα δύο καθήκοντα συνδέονται και το έδειξε με τον πιο κυνικό τρόπο ο Καντάφι που ζητά τη στήριξη της Δύσης, απειλώντας ότι αλλιώς θα ακυρώσει τις συμφωνίες «επαναπατρισμού» που έχει υπογράψει με την Ιταλία.
Με άλλον αέρα θα μπορέσουμε να δώσουμε και τους κοινούς αγώνες με τους Άραβες εργάτες που ζουν και δουλεύουν στην Ελλάδα. Πάντα υποστηρίζαμε πως οι μετανάστες δεν είναι «κακομοίρηδες» που πρέπει να βοηθήσουμε, αλλά πως είναι πολύτιμοι σύμμαχοι στους δικούς μας αγώνες. Σήμερα που οι αραβικοί λαοί αποτελούν το φάρο για τους από κάτω όλου του πλανήτη, αυτή η αλήθεια αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία. Είμαστε τυχεροί και περήφανοι που έχουμε να δώσουμε κοινούς αγώνες με τα αδέρφια μας από τις αραβικές χώρες...
Τα μηνύματα του αραβικού κόσμου στην Ευρώπη
Η Αίγυπτος φέρνει πολύ σημαντικά μηνύματα στον αγώνα στην Ευρώπη. Σε μια εποχή που κυριαρχεί η άποψη πως η «αγορά» πρέπει να καθορίζει τις μοίρες των ανθρώπων, οι Άραβες εργάτες, θύματα αυτών των πολιτικών για δεκαετίες θρυμμάτισαν αυτόν τον ισχυρισμό. Η Αίγυπτος ονομάστηκε «κορυφαία μεταρρυθμίστρια παγκόσμια» το 2007 από την Παγκόσμια Τράπεζα και ο Μουμπάρακ είχε βαφτιστεί από το διεθνή Τύπο «υιοθετημένο παιδί του ΔΝΤ». Σήμερα, όχι μόνο ξέρουμε πού μας οδηγεί αυτή η πολιτική της «ανάπτυξης», αλλά βλέπουμε και την απάντηση που πρέπει να δώσουμε. Το απεργιακό κύμα που σαρώνει την Αίγυπτο διεκδικεί την ανατροπή όλων των μέτρων που θέλουν να περάσουν σήμερα εδώ. Πολλοί από αυτούς τους αγώνες πετυχαίνουν νίκες. Το «χέρι» που έχουν βάλει όλες οι αραβικές κυβερνήσεις στις τιμές των τροφίμων αποδεικνύει πως αν αναγκαστεί μια κυβέρνηση, μπορεί να ελέγξει την «αγορά». Η προσφορά αυξήσεων 15% στους μισθούς από τον Μουμπάρακ λίγο πριν ανατραπεί, δείχνουν πως όταν οι από πάνω απειλούνται πραγματικά, κανένα χρέος και κανένα ΔΝΤ δεν «υποχρεώνει» σε λιτότητα.
Οι αραβικές επαναστάσει στέλνουν και άλλο ένα μεγάλο μήνυμα, στη σημερινή συζήτηση περί δημοκρατίας, νομιμότητας, κρίσης της πολιτικής: Ο λόγος που η «πολιτική» είναι είτε «βαρετή» είτε «απαξιωμένη», είναι γιατί αυτή έχει ταυτιστεί με τους διαδρόμους και τα έδρανα της Βουλής. Στην Αίγυπτο είδαμε εκατομμύρια ανθρώπους, που «δεν ασχολούνται με την πολιτική», να κάνουν πολιτική στο δρόμο. Η δράση των ανθρώπων έξω από τα όρια της «επίσημης» πολιτικής είναι η μόνη πολιτική που μπορεί να σταθεί και να εμπνεύσει στις σημερινές συνθήκες. Καθώς, για να περάσουν τα μέτρα τους, οι άρχουσες τάξεις πραγματοποιούν μια ολομέτωπη επίθεση και στα δημοκρατικά δικαιώματα, η πλατεία Ταχρίρ έδειξε ποια είναι η πραγματική δημοκρατία. Αυτή η πραγματική δημοκρατία, είναι στον αντίποδα της «σταθερότητας» και της «νομιμότητας», όπως φάνηκε στην Αίγυπτο και την Τυνησία. Οι ανάγκες στην «δημοκρατική» Ευρώπη δεν είναι τόσο πολύ διαφορετικές. Και εκεί, όπως και εδώ, η κοινωνική αλλαγή έρχεται από τον δρόμο.
Οι εικόνες της Ταχρίρ απέδειξαν πως η εξέγερση, δεν σημαίνει «χάος». Σε καμία άλλη πλατεία στον κόσμο δεν εξαφανίστηκε έτσι απλά η εγκληματικότητα και η ζητιανιά. Σε καμία άλλη πλατεία στον κόσμο δεν αντιμετωπίστηκαν οι γυναίκες ως πραγματικά ίσες. Σε καμία άλλη πλατεία στον κόσμο δεν συναδελφώθηκαν τόσο βαθιά και ειλικρινά οι χριστιανοί και οι μουσουλμάνοι. Οι Επιτροπές των εξεγερμένων περιφρούρησαν τις διαδηλώσεις τους, τα μουσεία, τις γειτονιές και τα σπίτια τους. Σε πολλές πόλεις ανέλαβαν από την διαχείριση της κίνησης ως την ασφάλεια στους δρόμους, οι ίδιοι, χωρίς να χρειάζονται ένστολους (που εκτός των άλλων ήταν απασχολημένοι να προκαλούν αυτοί το «χάος»).
Και δεν ήταν μόνο οι Επιτροπές Άμυνας. Οι διαδηλωτές οργάνωναν μόνοι τους τη διανομή των τροφίμων και του νερού, έστησαν κλινικές για τους τραυματίες και «φυλακές» για τους αστυνομικούς. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι μπορούσαν να συζητούν και να παίρνουν επιτόπου αποφάσεις για τα επόμενα βήματα του κινήματος. Τα μεγάφωνα της πλατείας ήταν ανοιχτά στις απόψεις και τα αιτήματα του κάθε διαδηλωτή. Αυτήν την πραγματική, βαθιά δημοκρατία έχουμε να υπερασπιστούμε.
Σήμερα, ακούγεται εύκολο να πει κανείς πως «στην Αίγυπτο ξεσηκώθηκαν, εδώ ο κόσμος τι κάνει;». Αλλά το μάθημα της Αιγύπτου είναι το ακριβώς αντίστροφο: Ο Μουμπάρακ φάνταζε 1 μήνα πριν πολύ πιο ακλόνητος από τον ΓΑΠ. «Οι Αιγύπτιοι είναι μοιρολάτρες» δήλωνε ένας Καναδός πρώην διπλωμάτης τις πρώτες μέρες της εξέγερσης, για να επιχειρηματολογήσει ότι η Αίγυπτος δεν θα γινόταν με τίποτα Τυνησία. Αντανακλούσε την αλαζονεία των «από πάνω», που συνηθισμένοι να κυβερνούν χωρίς μεγάλα εμπόδια, δεν μπορούν συχνά να αντιληφθούν τη δύναμη των επαναστάσεων. Αυτήν η αντίληψη για τους «από κάτω», καλλιεργείται με μυριάδες τρόπους μέσα και στον κόσμο μας. Πολλοί Αιγύπτιοι μέχρι λίγες βδομάδες πριν, είχαν δεχτεί το παραμύθι πως «μας αξίζει ο Μουμπάρακ». Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που τον γκρέμισαν σε λιγότερο από 3 βδομάδες. Στον Γκάρντιαν ο φιλόσοφος Peter Hallward εντόπισε την κοινωνική δυναμική: «Με κάθε νέα σύγκρουση, οι διαδηλωτές καταλάβαιναν και αποδείκνυαν πως είναι πιο ισχυροί από τους καταπιεστές τους. Ο λαός απέδειξε πως όταν είναι έτοιμος να δράσει με αρκετή μαζικότητα και αρκετή αποφασιστικότητα, τίποτα δεν μπορεί να τον σταματήσει».
Διεθνής αλληλεγγύη στην αιγυπτιακή επανάσταση
Δήλωση των οργανώσεων, που παραβρέθηκαν στο συνέδριο του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (Γαλλία – 12 Φλεβάρη 2011)
Η ανατροπή του Μπεν Άλι και του Μουμπάρακ αλλάζουν την πολιτική κατάσταση όχι μόνο στο Μαγκρέμπ, αλλά σε διεθνές επίπεδο.
Οι λαϊκές επαναστάσεις, οι οποίες έβαλαν τέλος σε δικτατορίες που στηρίζονταν για δεκαετίες από τον αμερικάνικο και τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό, δίνουν και πάλι αυτοπεποίθηση στους αραβικούς λαούς και ένα πανίσχυρο χτύπημα στην ιμπεριαλιστική και σιωνιστική τάξη στην περιοχή.
Οι λαοί της Ιορδανίας, της Υεμένης, του Ιράκ, της Αλγερίας και της Παλαιστίνης έχουν ήδη κατέβει στους δρόμους και απαιτούν πολιτικές αλλαγές.
Αυτές οι επαναστάσεις είναι ο άμεσος αντίκτυπος της διεθνούς οικονομικής κρίσης και των κατευθύνσεων του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που επιβάλλουν μια ακραία κοινωνική επίθεση και ωθούν στη φτώχεια πληθυσμούς που ήδη υπέφεραν επί δεκαετίες από πολιτικές διαφθοράς και κοινωνικής αδικίας.
Αυτές οι δύο επαναστάσεις ανοίγουν το δρόμο όχι μόνο σε δημοκρατικά αιτήματα σε ρήξη με τις δικτατορίες, αλλά επίσης στην αμφισβήτηση των καπιταλιστικών οικονομικών συστημάτων, που είναι η αιτία για την τόσο μεγάλη αδικία. Τα κοινωνικά ζητήματα ήταν η πηγή των λαϊκών εξεγέρσεων.
Ο ιμπεριαλισμός θα κάνει τα πάντα για να υπερασπιστεί τις θέσεις του στην περιοχή και να σταματήσει την αντι-ιμπεριαλιστική εξέλιξη των διαδικασιών και την εξάπλωσή τους στην περιοχή.
Αυτό σημαίνει πως ο τυνησιακός και ο αιγυπτιακός λαός, οι δυνάμεις που θέλουν να ανοίξουν έναν αντι-ιμπεριαλιστικό και σοσιαλιστικό δρόμο σε αυτές τις χώρες, χρειάζονται την αλληλεγγύη και την ενεργή στήριξη των επαναστατών και των αντι-ιμπεριαλιστικών κινημάτων, των κοινωνικών και των συνδικαλιστικών κινημάτων διεθνώς. Δεσμευόμαστε, ο καθένας από εμάς, στις χώρες μας, στις περιοχές μας, να αναπτύξουμε αυτή την αλληλεγγύη, ειδικά προκειμένου να αντιπαλέψουμε τις επιθέσεις που οι διεθνείς οργανισμοί και οι καπιταλιστικές ενώσεις ήδη ετοιμάζουν για να σταματήσουν κάθε κοινωνικό και οικονομικό βάθεμα αυτών των αναδυόμενων επαναστάσεων, και για να χρησιμοποιήσουμε αυτό το σπουδαίο παράδειγμα για να ωθήσουμε τις κινητοποιήσεις ενάντια στο χρέος και τις απαιτήσεις του ΔΝΤ.
Ζήτω η τυνησιακή και η αιγυπτιακή επανάσταση!
Διεθνής αλληλεγγύη!